Pitirizani Kulatizana Lufoyi Lacadidi
‘Lufoyi limbamangiridza.’—1 WAKOLINTO 8:1.
1. Kodi ni nkhani iponi yakufunika kwene-kwene yomwe Jezu adauza anyakupfunza wace usiku bomwe mangwana yace angadaphedwa?
USIKU bomwe mangwana yace angadaphedwa, Jezu adalewa bza lufoyi maulendo pafupi-fupi 30. Iye adauza anyakupfunza wace kuti ‘mumbafunane mwekha-mwekha.’ (Juwau 15:12, 17) Ndipo lufoyi lawo lingadawadziwikisa na kupereka umboni kwa wanthu winango kuti akhali ateweri wacadidi wa Kristu. (Juwau 13:34, 35) Lufoyi lomwe Jezu akhalewa ndamphanvu ndipo limbacitisa munthu kubzipereka, sikuti kumbandolilewa. Jezu adati: ‘Palibe omwe ana lufoyi likulu kuposa la munthu omwe wapereka moyo wace thangwe ra axamwali wace. Imwepo ndimwe axamwali wangu, mukacita bzomwe ndinkukuuzani.’—Juwau 15:13, 14.
2. (a) Kodi atumiki wa Yahova ambadziwika tani nsiku zino? (b) Kodi ni mibvunzo iponi yomwe tin’cezerana mu nkhani ino?
2 Nsiku zino, atumiki wa Yahova ambadziwika thangwe ra lufoyi na ciphatano cawo. (1 Juwau 3:10, 11) Iwo ambacita bzimwebzi napo mbakusiyana dziko lakubadwira, dzinza, cirewedwe, komwe adacokera ayai komwe adakulira. Ndipo kuzungulira dziko lense la pansi, atumiki wa Yahova ambalatizana lufoyi. N’thangwe ranyi lufoyi ndakufunika kwene-kwene nsiku zino? Kodi Yahova na Jezu ambatilimbisa tani mwa lufoyi? Ndipo tingalatizembo tani lufoyi limweri kuti titsangalaze na kulimbisa winango?—1 Wakolinto 8:1.
N’THANGWE RANYI LUFOYI NDAKUFUNIKA KWENE-KWENE NSIKU ZINO?
3. Kodi n’ciyani comwe wanthu azinji ambacita akambabonera kwene-kwene?
3 Tinkukhala mu nthawe ‘zakunesa,’ ndipo moyo wathu ‘wandodzaza na mabvuto ndipo ngwakuwawa.’ (2 Timotio 3:1-5; Psalymo 90:10) Bzimwebzi bzikucitisa wanthu azinji omwe akubonera kwene-kwene kuwona kuti palibe phindu lakukhalira na moyo. Kafukufuku akulatiza kuti, gole liri-lense wanthu wakupitirira 800.000 ambabzipha, ndipo bzinkulatiza kuti wanthu amwewa ambabzipha pa tumphindi 40. Tsono mpsakupasa nsisi kuti napo Akristau winango akagumana na mabvuto ambabziphambo.
4. Kodi ni atumiki wa Mulungu aponi omwe akhana cikhumbo cakufuna kufa?
4 Mu nthawe zakale, atumiki winango wa Mulungu akhasunama thangwe ra mabvuto yomwe akhagumana nayo, ndipo akhafika pa kuwona kuti kufa kuli bwino. Mwa ciratizo, Djobi akhadataya mtima ndipo adalewa kuti: ‘Ndikukomendwa lini pomwe na moyo wangu, ndikundofuna kufa.’ (Djobi 7:16; 14:13) Mpolofeta Djona adasunama kwene-kwene ndipo adati: ‘Tsapano imwe Yahova, ndaphata minyendo, cosani moyo wangu, pakuti kwa ine kuli bwino kufa kusiyana kukhala na moyo.’ (Djona 4:3) Ndipo mpolofeta Eliya adasunamambo mpaka adakumbira Yahova kuti: ‘Basi! Tsapano Yahova, cosani moyo wangu.’ (1 Wamambo 19:4) Napo bzikhali tenepo, Yahova adawona kuti iwo akhali wakufunika ndipo akhafuna kuti apitirize kukhala na moyo. M’mbuto mwa kuwaimba mulandu thangwe ra makumbukidwe yawo yakuphonyeka, Yahova adawathandiza mwa lufoyi kucinja makumbukidweyo kuti apitirize kumutumikira mwakukhulupirika.
5. N’thangwe ranyi abale wathu ambafunikira lufoyi lathu?
5 Nsiku zino, abale wathu azinji ankulimbana na mabvuto yakusiyana-siyana, na tenepo iwo an’funikira lufoyi lathu kuti akhale wakulimba. Mwa ciratizo, winango ambasekedwa ayai kuzunzidwa na anzawo wa kubasa. Ayai pinango iwo ambaneta thangwe ra kumala nthawe izinji ankuphata basa ayai thangwe ra kuwanda kwa basalo. Ndipo winango ankugumana na mabvuto makulu kwene-kwene m’banja mwawo, maka-maka abale ayai mpfumakazi omwe ali pa banja na munthu omwe ambatumikira lini Yahova, ndipo iye ambatsutsa bzomwe iwo ambakhulupira. Tsono mabvuto ninga yamweya yambacitisa abale wathuwo kukhala wakusunama ndipo ambafika pa kuwona kuti moyo wawo ulibe phindu. Kodi mbani omwe angawathandize?
LUFOYI LA YAHOVA LIMBATILIMBISA
6. Kodi lufoyi la Yahova limbalimbisa tani atumiki wace?
6 Yahova ambatsimikizira atumiki wace kuti ambawafuna ndipo an’dzapitiriza kuwafuna mpaka kale-kale. Ndokumbukirani momwe Ajirayeri adabvera pomwe Yahova adawauza kuti: ‘Iwepo ndiwe wakufunika pa maso pangu, iwepo walemekezedwa, ndipo inepano ndimbakufuna,’ ndipo ‘leka kugopa pakuti ine ndinawe.’ (Zaiya 43:4, 5) Timbadziwa kuti ali-wense wa ifepano ambafunidwa na Yahova.a (Onani mafala ya m’nyansi.) Bibliya limbapicira kuti: ‘Pakuti iye Ngwamphanvu zense, an’dzakupulumusa. Ndipo an’dzakondwa thangwe ra iwepo.’—Sofoniya 3:16, 17.
7. Kodi lufoyi la Yahova limbandendemerana tani na la lufoyi la mai? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 8.)
7 Yahova ambapicira kulimbisa na kutsangalaza atumiki wace, bziribe basa mabvuto yomwe angagumane nayo. Iye adalewa kuti: ‘Imwepo mun’dzamama ndipo mun’dzanyamulidwa mwa kucita kuberekedwa kumbuyo, ndipo an’dzakuikhani pa minyendo. Ninga momwe mai ambatsangalazira mwana wace, inembo ndin’dzakutsangalazani.’ (Zaiya 66:12, 13) Kumbukirani mtsangalazo omwe mwana ambakhala nawo mai wace akamubereka kumbuyo na kumuikha pa minyendo! Mpsibodzi-bodzimbo na Yahova, iye ambakufunani kwene-kwene ndipo ambafuna kuti mukhale wakukhotcerereka. Na tenepo, dziwani kuti ndimwe wakufunika kwene-kwene kwa Yahova.—Jeremiya 31:3.
8, 9. Kodi lufoyi la Jezu lingatilimbise tani?
8 Pana umboni bunango bwakulatiza kuti Yahova ambatifuna. Bibliya limbati: ‘Mulungu adafuna kwene-kwene dziko la pansi, mpaka kupereka Mwana wace wakubadwa-yekha, kuti munthu ali-wense omwe alatize cikhulupiro kwa iye aleke kupfudzidwa, koma akhale na moyo wakusaya kumala.’ (Juwau 3:16) Ndipo nsembe ya Jezu imbalatizambo kuti iye ambatifuna, ndipo lufoyi limweri limbatilimbisa kwene-kwene. Bibliya limbalewa kuti napo ‘cizunzo ayai njala,’ bzingakwanise lini ‘kutilekanisa na lufoyi la Mulungu lomwe liri mwa Kristu.’—Waroma 8:35, 38, 39.
9 Nthawe zinango, timbagumana na mabvuto yomwe yambadzonga thanzi ayai makumbukidwe yathu ndipo pinango tingaluze cikondweso cathu pa kutumikira Yahova. Koma kukumbukira momwe Kristu ambatifunira kumbaticitisa kuleka kubwerera mbuyo. (Werengani 2 Wakolinto 5:14, 15.b) Lufoyi lace limbatipasa mphanvu yakupitiriza kukhala na moyo na kutumikira Yahova. Ndipo limbaticitisa kuti tireke kuneta, napo tikagwedwa na malengwa ya pansi, cizunzo, wanthu akacita bzinthu bzomwe bzatikalipisa ayai tikakhala na thupo.
TIMBALATIZE LUFOYI KWA ABALE WATHU
Kupfunza ciratizo ca Jezu kungakuthandizeni kuti mulimbise winango(Onani ndime 10, 11)
10, 11. Kodi mbani omwe ana udindo bwa kulimbisa abale wathu wa m’gwere? Fotokozani.
10 Yahova ambatilimbisa mwa lufoyi mwakuphatisa basa gwere. Ndipo ifepano tingalatizembo lufoyi limweri mwa kumbafuna abale na mpfumakazi zathu. Tenepo, tin’funika kucita ciri-cense kuti tithandize abale wathu kudziwa kuti iwo mbakufunika kwene-kwene nakuti Yahova ambawafuna. (1 Juwau 4:19-21) Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Pitirizani kumbalimbisana ninga momwe munkucitiramu.’ (1 Watesalonika 5:11) Tenepo, ali-wense wa ifepano an’funika kutewezera Yahova na Jezu mwa kumbatsangalaza abale wense wa m’gwere, sikuti akulu okha.—Werengani Waroma 15:1, 2.c
11 Abale winango m’gwere omwe ankuduwala angafunikire thandizo la mankhwala. (Luka 5:31) Tsono akulu m’gwere pabodzi na abale winango an’funika kudziwa kuti iwo ni alapi lini, koma thandizo lawo lomwe angapereke la kutsangalaza abalewo lingakhale lakufunika kwene-kwene. Ndipo abale wense wa m’gwere angatsangalaze ‘anyakusunama, kuthandiza anyakutepa, acipirira na wanthu wense.’ (1 Watesalonika 5:14) Tin’funika kucita nyongo yakubvesesa momwe abale wathuwo ankubvera. Ndipo tin’funikambo kupirira nawo na kumbauza mafala yakulimbisa wale omwe ataya mtima. Kodi imwepo mumbacita nyongo yakutsangalaza winango? Kodi n’ciyani comwe mungacite kuti mupitirize kutsangalaza na kulimbisa abale wanu?
12. Fotokozani ciratizo ca mpfumakazi yomwe idalimbisidwa na lufoyi la gwere lace.
12 Mpfumakazi inango ku Europa idalewa kuti: “Nthawe zinango yambandibwerera makumbukidwe yakufuna kubzipha, koma gwere lomwe ndimbatsonkhana limbandithandiza kwene-kwene pa moyo wangu. Abale pabodzi na mpfumakazi za m’gwere kawiri-kawiri zimbandilimbisa ndipo zimbalatiza kuti zimbandifuna kwene-kwene. Napo kuti ni abale wakucepa omwe ambadziwa kuti ndina bvuto limweri, koma gwere lense limbandithandiza. Mwa ciratizo, banja linango limbandiwona ninga mwana wawo wauzimu. Ndipo iro limbandisamalira nsiku zense.” N’cadidi kuti ni wanthu lini wense omwe angakwanise kupereka thandizo ninga limweri. Koma ali-wense wa ifepano an’funika kucita nyongo yakuthandiza abale na mpfumakazi zomwe zinkuduwala.d (Onani mafala ya m’nyansi.)
KODI TINGALATIZE TANI LUFOYI LACADIDI?
13. Kodi n’ciyani comwe tingacite kuti timbatsangalaze winango?
13 Khalani mbveseri wabwino. (Tiyago 1:19) Tingalatize lufoyi tikakhala mbveseri wabwino. Na tenepo, mbacitani mibvunzo mwa lufoyi yomwe ingakuthandizeni kubvesesa momwe m’bale wanu ankubvera. Ndipo kawonekedwe ka nkhope yanu kan’dzamuthandiza kuwona kuti munkucita naye thupo. Tsono akambalewalewa lekani kumugwata mafala, koma mbapirirani. Kukhala mbveseri wabwino, kungakuthandizeni kuwona momwe iye ankubvera ndipo kun’dzacitisa kuti iye akukhulupireni. Mukacita bzimwebzi iye an’dzatetekera bzomwe mungamuuze mukafuna kumuthandiza. Mukambacita thupo na wanthu winango, iwo ambatsangalazidwa kwene-kwene.
14. N’thangwe ranyi tin’funika lini kumbatsutsa munthu wakusunama?
14 Lekani kumbatsutsa. Munthu omwe wasunama ambabzibva lini bwino akawona ninga kuti ankutsutsidwa. Ndipo bzingakhale bzakunesa kuti timuthandize. Bibliya limbati: ‘Alipo munthu omwe ambalewalewa mwakusaya kukumbuka ninga kulasa kwa mphanga, tsono lirime la wanthu wanzeru limbalimbisa.’ (Mimwani 12:18) Palibe ne m’bodzi wa ifepano omwe angafune kulasa munthu wakusunama na mafala, tsono napo mafala yomwe yalewedwa mwakusaya cakulinga cakusunamisa, munthuyo ambatokonyedwa kwene-kwene. Na tenepo, kuti tilimbise abale wanthu omwe asunama, tin’funika kucita nyongo yakubvesesa momwe iwo ankubvera.—Mateu 7:12.
15. Kodi ni bzinthu bziponi bzakufufudzira bzomwe tingaphatise basa kuti titsangalaze winango?
15 Phatisani basa Fala la Mulungu kuti mutsangalaze winango. (Werengani Waroma 15:4, 5.e) Bibliya limbalewa kuti ni ‘Mulungu omwe ambapereka mphanvu ya kupirira na mtsangalazo,’ ndipopa timbadabwa lini kuti mtsangalazo ukulu tingaugumane m’fala lace. Ndipo tina Índice das Publicações da Torre de Vigia na Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová, bzomwe bzingatithandize kugumana mavesi na mabukhu yomwe tingayaphatise basa kuti titsangalaze na kulimbisa abale na mpfumakazi zathu za m’gwere.
16. Kodi ni makhalidwe yaponi yomwe yangatithandize kuti tilimbise munthu omwe wasunama?
16 Khalani wansisi na wakudeka mtima. Yahova ni ‘Baba wa nsisi zikulu na Mulungu wa mtsangalazo wense,’ ndipo iye ambabvera ‘nsisi’ atumiki wace. (Werengani 2 Wakolinto 1:3-6;f Luka 1:78; Waroma 15:13) Paulo akhali ciratizo cabwino pa nkhani imweyi thangwe akhatewezera Yahova. Iye adanemba kuti: ‘Tidakhala wakudeka mtima pakati panu, ninga momwe mai wakumamisa ambacitira akambasamalira wana wace. Tenepo, na lufoyi likulu lomwe tinalo kwa imwepo, ifepano tiribe kundokupasani bzipsa bzabwino bza Mulungu, koma tidakupasanimbo moyo wathu, pakuti imwepo mwakhala wakufunidwa kwene-kwene na ifepano.’ (1 Watesalonika 2:7, 8) Na tenepo, tikambatewezera nsisi za Yahova, tin’dzacitisa kuti mipembo ya abale wathu itawiridwe!
17. Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kuti tilimbise abale wathu?
17 Lekani kumbadikhira kuti abale wanu ambacite bzabwino bzokha-bzokha. Mbakumbukirani kuti abale wanu mbakuperewera. Tsono mukambadikhira kuti iwo ambacite bzinthu bzabwino basi, mun’dzasunama. (Mpalizi 7:21, 22) Tin’funika kukumbukira kuti Yahova, ambadikhira lini kuti timbacite bzabwino bzokha-bzokha. Tenepo, tin’funika kumbapirira na abale wathu. (Wayefezo 4:2, 32) Ndipo tin’funika lini kumbacitisa abale wathu kuwona kuti ankucita lini bzinthu ninga momwe winango ankucitira. Koma timbawalimbise na kumbawona bzinthu bzabwino bzomwe iwo ambacita. Tikacita bzimwebzi, tin’dzacitisa kuti iwo atumikire Yahova mwakukondwa.—Wagalata 6:4.
18. N’thangwe ranyi tin’funika kumbalimbisana mwa lufoyi?
18 Mtumiki ali-wense wa Yahova ambawonedwa kukhala wakufunika kwene-kwene kwa iye pabodzi na Jezu. (Wagalata 2:20) Ifepano timbafuna abale pabodzi na mpfumakazi zathu na mtima wense, ndipopa tin’funika kumbawabvera nsisi na kulimbikira ‘pa bzinthu bzomwe bzimbabweresa mtendere na bzomwe mpsakulimbisa.’ (Waroma 14:19) Timbakumbukire bza momwe moyo un’dzakhalira m’Paraizo, m’mwemo palibe omwe an’dzasunama! Mun’dzakhala mulibe matenda, nkhondo, infa yomwe idabwera thangwe ra pikado, cizunzo, mabvuto ya m’banja na kusunama. Ndipo kuphampha kwa magole culu, wanthu wense an’dzakhala wakulungamiratu. Wale omwe an’dzakhala wakukhulupirika pa mayezo yakumalizira, an’dzakhala ninga wana wa Yahova pa dziko la pansi pano ndipo an’dzakondwa na ‘ufulu bwa mbiri ya wana wa Mulungu.’ (Waroma 8:21) Tenepo, bwerani timbalatizane lufoyi lacadidi ticimbathandizana kuti tidzapite m’dziko lipsa.
a Onani bukhu lakuti Yandikirani kwa Yehova pa msolo 24.
b 2 Wakolinto 5:14 Pakuti lufoyi la Kristu ndiro lomwe limbatikakamiza, thangwe tatsimikiza kuti: penu munthu m’bodzi adafera wanthu wense, ndiye kuti wensenewo adafa. 15 Ndipo iye adafera wense, kuti omwe ana moyo aleke kukhala na moyo wakubzikondwesa iwo wokha, koma akhale na moyo wakukondwesa ule omwe adawafera, acilamusidwa.
c Waroma 15:1 Wakulimbafe tin’funika kumbapirira na kutepa kwa anyakusaya kulimba, ticireka kubzikondwesa ife tekha. 2 Ali-wense wa ife akondwese mwanzace mwa kumucitira bzabwino bzomwe bzingamulimbise.
d Kuti mukwanise kuthandiza wale omwe akufuna kubzipha, onani nkhani zomwe zimbagumanika mu Galamukani! zakulewa kuti, Kodi Kudzipha Ndi Njira Yabwino Yothetsera Mavuto? (Abril 2014); Kodi Mungatani Mukakhala Ndi Maganizo Ofuna Kudzipha? (Janeiro 2012); na N’chifukwa Chiyani Anthu Amatopa Nawo Moyo? (8 Novembro, 2001).
e Waroma 15:4 Pakuti bzinthu bzense bzomwe bzidanembedwa, bzidanembedwa kuti bzitipfunzise, kuti mwa kupirira kwathu pabodzi na mtsangalazo wa bzakunembedwabzo, ifepano tikhale na cidikhiro. 5 Tsapano, Mulungu omwe ambapereka mphanvu ya kupirira na mtsangalazo, akupasenimbo makumbukidwe mabodzi-bodzi na yomwe Jezu akhanayo.
f 2 Wakolinto 1:3 Atumbizidwe Mulungu na Baba wa Mbuya wathu Jezu Kristu, Baba wa nsisi zikulu na Mulungu wa mtsangalazo wense, 4 omwe ambatitsangalaza pa matsautso yathu yense, kuti tikwanise kutsangalazambo winango omwe ali pa matsautso ya mtundu uli-wense thangwe ife tatsangalazidwa na Mulungu. 5 Pakuti tinkugumana na mazunzo mazinji thangwe ra Kristu, tsono mwa Kristu tinkugumanambo mtsangalazo muzinji. 6 Tsapano penu tinkugumana na mayezo, cakulinga n’cakuti mugumane mtsangalazo na cipulumuso, ndipo penu tinkutsangalazidwa, cakulinga cace n’cakuti imwepo mutsangalazidwembo kuti mukwanise kupirira mayezo yomwe ifepano tinkugumana nayombo.