‘Mukadziwa Bzinthu Bzimwebzi, Mun’dzakhala Wakukondwa Mukambabzicita’
‘Cakudya cangu ni kucita kufuna kwa ule omwe adandituma na kumaliza basa lace.’—JUWAU 4:34.
1. Kodi mzimu wa dyera wa dzikoli ungatokonye tani kubzicepswa kwathu?
N’THANGWE ranyi mpsakunesa kuphatisa basa bzomwe timbapfunza m’Bibliya? Thangwe ndakuti kucita bzinthu bzabwino, kumbafuna kubzicepswa. Ndipo ‘m’nsiku zakumalizira’ zino mpsakunesa kwene-kwene kukhala wakubzicepswa, thangwe dzikoli ladzala na wanthu ‘wakubzifuna, wakufuna kobiri, wakubzibva, wakubzikuza, wakunyoza’ na ‘wakusaya kubziretsa.’ (2 Timotio 3:1-3) Tsono ife ninga atumiki wa Mulungu, timbadziwa kuti kusaya kubzicepswa n’kwakuipa. Koma nthawe zinango pinango tingawone ninga kuti wanthu omwe ana khalidwe limweri bzinthu bzimbawafambira bwino ndipo ambakhala na moyo wakukondwa. (Psalymo 37:1; 73:3) Na tenepo pinango tingabzibvunze kuti: ‘Kodi kuikha patsogolo bzakufuna bza winango n’kwakufunikadi? Ndikakhala wakubzicepswa, kodi wanthu an’dzapitiriza kundilemekeza?’ (Luka 9:48) Tikabvuma kutokonyedwa na mzimu wa dyera wa dzikoli, tin’dzadzonga uxamwali bomwe tinabo na abale wathu ndipo bzin’dzacitisa kuti wanthu winango aneseke kuzindikira kuti ndife Mboni ya Yahova. Koma tikambapfunza bziratizo bza atumiki wakubzicepswa wa Mulungu, ticitewezera ciratizo cawo, tin’dzakhala na bzakutewera bzabwino.
2. Kodi tingapfunze ciyani na ciratizo ca atumiki wa Mulungu wakukhulupirika wakale?
2 Kodi n’ciyani comwe cidathandiza atumiki wa Mulungu wakukhulupirika kukhala pauxamwali na iye? Kodi iwo adacita tani kuti ambamukondwese? Kodi iwo adagumana kuponi thandizo kuti ambacite bzinthu bzabwino? Tikambawerenga m’Bibliya nkhani zakulewa bza atumiki wakukhulupirikawa na kumbakumbukira bzomwe timbawerengabzo, tin’dzalimbisa cikhulupiro cathu.
BZOMWE BZIMBALIMBISA CIKHULUPIRO CATHU
3, 4. (a) Kodi Yahova ambatipfunzisa tani? (b) N’thangwe ranyi tin’funika kucita bzizinji sikuti kundowerenga na kugumanika pa mitsonkhano basi kuti tilimbise cikhulupiro cathu?
3 Yahova ambatipasa bzinthu bzakufunikira kuti cikhulupiro cathu cikhale cakulimba. Ndipo timbatambira malango yabwino na kupfunzisidwa mwakuphatisa basa Bibliya, mabukhu, webisaite yathu ya jw.org, programa za pa JW Broadcasting, kuphatanidzambo mitsonkhano ya gwere na mitsonkhano mikulu-mikulu. Koma Jezu adalewa kuti ifepano tin’funika kucita bzinthu bzizinji sikuti kundowerenga na kugumanika pa mitsonkhano basi. Iye adati: ‘Cakudya cangu ni kucita kufuna kwa ule omwe adandituma na kumaliza basa lace.’—Juwau 4:34.
4 Kucita kufuna kwa Mulungu kukhali ninga cakudya kwa Jezu. Tenepo, ninga momwe cakudya cimbapasira thanzi thupi lathu, kucita kufuna kwa Mulungu kumbacitisambo cikhulupiro cathu kukhala cakulimba. Mwa ciratizo, kodi bzidakucitikirani kale kuti nsiku inango mudayenda mu utumiki bwakumunda wakuneta, koma mudabwerera kumui wakukondwa na wakutsangalazidwa?
5. Kodi kukhala wanzeru kumbatithandiza tani?
5 Tikambacita bzomwe Yahova ambatiuza, timbakhala wanzeru. (Psalymo 107:43) Ndipo wale omwe ambacita bzinthu mwanzeru bzinthu bzimbawafambira bwino. Mwa ciratizo, Bibliya limbati: ‘Palibe comwe umbafuna comwe cingandendemerane nazo. . . . Izo ni muti wa moyo kwa wale omwe ambaziphatisisa, ndipo omwe ambaziphatisisawo an’dzacemeredwa wakukondwa.’ (Mimwani 3:13-18) Jezu adalewa kuti: ‘Mukadziwa bzinthu bzimwebzi, mun’dzakhala wakukondwa mukambabzicita.’ (Juwau 13:17) Na mafalaya Jezu akhathandauza kuti anyakupfunza wace angadapitiriza kucita bzomwe iye adawauza, angadakhala wakukondwa ndipo iwo akhafunika kutewezera ciratizo cace pa moyo wawo wense.
6. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika kupitiriza kuphatisa basa bzomwe timbapfunza?
6 Nsiku zino, ifepano tin’funika kupitiriza kuphatisa basa bzomwe timbapfunza. Mwa ciratizo, kumbukirani bza misiri. Iye ambakhala na bzinthu bzense bzakufunikira pa basa lace na cidziwiso. Tsono kuti bzimuthandize, iye ambafunika kuphatisa basa bzinthubzo, sikuti kundobzikoya. Ndipo napo bzicikhala kuti ana magole mazinji pa basa lacero ndipo ambalidziwa bwino, iye ambafunika kupitiriza kuphatisira basa bzomwe adapfunza kuti afike pakukhala na luso pa basalo. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, pomwe tidapfunza cadidi ca m’Bibliya pakuyamba, tidakomedwa kwene-kwene thangwe tikhaphatisa basa bzomwe tikhapfunzabzo. Tsono kuti tipitirize kukhala wakukondwa, ifepano tin’funika kumbaphatisa basa bzomwe Yahova ambatipfunzisa nsiku zense.
7. Kodi tin’funika kucita ciyani kuti tipfunze bzizinji na bziratizo bza atumiki wa Mulungu?
7 Mu nkhani ino, tiniwona bzinthu bzinai bzomwe bzingatitazise kukhala wakubzicepswa. Tiniwonambo momwe atumiki wakale wa Mulungu adapitirizira kukhala wakubzicepswa. Koma tin’funika kucita bzizinji sikuti kundowerenga nkhani zawo. Tin’funika kumbazikumbukira na kuziphatisa basa pa moyo wathu.
MBAWONANI WINANGO NINGA MOMWE MUMBABZIWONERA
8, 9. Mwakubverana na Mabasa 14:8-15, kodi Paulo adalatiza tani kuti akhali wakubzicepswa? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba 3.)
8 Mulungu an’funa kuti wanthu wense ‘apulumuke, acifika pakukhala na cidziwiso caico ca cadidi.’ (1 Timotio 2:4) Kodi imwepo mumbawawona tani wanthu omwe akanati kupfunza cadidi ca m’Bibliya? Mpostolo Paulo akhapalizira Ajuda omwe akhadziwa kale bzinthu bzinango pakulewa bza Yahova. Ndipo iye akhapalizirambo wale omwe akhanamata mirungu yakunama. Kuti iye acite bzimwebzi akhafunika kubzicepswa. Mwa njira iponi?
9 Pomwe Paulo adacita ulendo bwakuyamba bwa umisiyonario, iye adayenda pabodzi na Barnaba ku mzinda wa Listra. Wanthu omwe akhakhala ku Likawoni akhawona Paulo na Barnaba ninga wanthu wapadzulu kwene-kwene, ndipo akhawacemera na madzina ya mirungu yawo yakunama yomwe ni Zeu na Herme. Kodi n’ciyani comwe Paulo na Barnaba adacita? Kodi iwo adakomedwa na bzimwebzo? Kodi iwo adawona kuti bzikhali bzakuthemera kulemekezedwa thangwe rakuti akhacokera pa kuzunzidwa ku mizinda miwiri yomwe akhadaizungira? Kodi iwo adakumbuka kuti mbiri yomwe wanthuwo akhawapasa ingadacitisa kuti wanthu azinji abve bzipsa bzabwino? Nee! M’mbuto mwace, iwo adasunama kwene-kwene, mpaka adang’amba bzakubvala bzawo, aciuza wanthuwo kuti: ‘N’thangwe ranyi munkucita bzimwebzi? Ifembo ndife wanthu ninga imwepo ndipo timbagumanambo na bzakutepesa ninga bzanubzi.’—Mabasa 14:8-15.
10. N’thangwe ranyi Paulo na Barnaba alibe kubziwona kukhala wakufunika kwene-kwene kuposa wanthu wa ku Likawoni?
10 Pomwe Paulo na Barnaba adalewa kuti akhalimbo wanthu, iwo akhathandauza lini kuti kunamata kwawo kukhandendemerana na kwa wanthu wa ku Likawoni wale, koma akhathandauza kuti akhali wakuperewera. Paulo na Barnaba akhadatumizidwa na Mulungu ninga amisiyonario. (Mabasa 13:2) Iwo akhadadzozedwa na mzimu wakucena, ndipo akhana cidikhiro ca kudzayenda kudzulu. Napo bzikhali tenepo, iwo alibe kubziwona kukhala wakufunika kwene-kwene kuposa winango. M’mbuto mwace, iwo akhadziwa kuti wanthuwo angadabvuma bzipsa bwabwino, angadakhalambo na mwayi wakuyenda kudzulu.
11. Kodi tingatewezere tani kubzicepswa kwa Paulo pomwe tinkupalizira?
11 Mbatiwoneni njira yakuyamba ya momwe tingalatizire kuti ndife wakubzicepswa. Ninga Paulo, ifepano tin’funika lini kumbabziwona kukhala wapadzulu kwene-kwene kuposa winango thangwe ra basa lathu lakupalizira ayai thangwe ra bzinthu bzomwe Yahova ankutithandiza kuti bzifambe bwino. Pinango tingabzibvunze kuti: ‘Kodi ndimbawawona tani wanthu wa m’gawo langu? Kodi ndimbasankhula wanthu winango ndikambapalizira?’ Kuzungulira dziko lense la pansi, Mboni za Yahova zimbafufudza wanthu omwe ambafunisisa kubva bzipsa bzabwino. Ndipo Mboni zinango zimbacita nyongo yakupfunza cirewedwe ayai cikhalidwe ca wanthu omwe ambawoneka ninga wakusalira ayai wakusaya kufunika. Napo bziri tenepo, iwo ambabziwona lini kukhala wapadzulu kwa wale omwe ankuwapalizira. M’mbuto mwace, iwo ambacita nyongo yakubvesesa munthu ali-wense kuti akwanise kumutokonya mtima na bzipsa bza Umambo.
MBAKUMBUKIRANI ANZANU M’MIPEMBO YANU
12. Kodi Epafrodito adalatiza tani kuti akhacita thupo na abale wace?
12 Njira yaciwiri ya momwe tingalatizire kuti ndife wakubzicepswa ndiyo kupembera abale na mpfumakazi zathu za m’gwere. (2 Pedru 1:1) Bzimwebzi ndibzo bzomwe Epafrodito akhacita. Ndipo Bibliya limbamuguma katatu kokha. Pomwe Paulo akhali m’kawoko ku Roma, adanembera tsamba Akristau wa ku Kolose, ndipo mu tsambalo iye adalewa bza Epafrodito kuti: ‘Iye nthawe zense ambakupemberani.’ (Wakoloso 4:12) Ndipo Epafrodito akhandokumbukira lini bza mabvuto yace yokha, iye akhawadziwa bwino abalewo, ndipo akhawacitira thupo. Ndipopa Paulo adalewa kuti akhali ‘kapolo mwanzace.’ (Filemoni 23) Iye akhacita thupo na bzakusaya bza winango, ndipo akhacita ciri-cense kuti awathandize. Epafrodito akhambapembera abale wace, ndipo m’mipembomo iye akhaguma madzina yawo. Ifepano tingacitembo bzibodzi-bodzibzi. Mipembo ninga imweyi imbakhala yakufunika kwene-kwene.—2 Wakolinto 1:11; Tiyago 5:16.
13. Kodi mungatewezere tani Epafrodito mukambacita mpembo?
13 Mukanati kucita mpembo cakuyamba kumbukirani bza dzina la munthu omwe mun’funa kumuguma mu mpemboyo. Mwa ciratizo, mungagume m’mipembo yanu madzina ya abale wanu wa m’gwere ayai wakuthupi omwe ankulimbana na mabvuto yakusiyana-siyana pa moyo wawo. Pinango mungapemberembo wale omwe akufuna kucita cakusankhula cikulu ayai omwe ankugumana na mayezo. Ndipo mungaphatanidzembo wale omwe madzina yawo yakugumanika pa jw.org, pomwe padanemba kuti “Testemunhas de Jeová presas por causa de sua fé.” (Pitani pa IMPRENSA > CASOS JURÍDICOS.) Mungapemberembo wale omwe adafedwa acibale wawo, omwe adapulumuka pa malengwa ya pansi ayai nkhondo na omwe ankugumana na bvuto la cuma. Bzimwebzi bzinkulatiza kuti pana abale azinji omwe an’funikira mipembo yathu, ndipo tikambawaguma m’mipembo yathuyo bzin’dzalatiza kuti timbakumbukira bzakusaya bza winango sikuti bzathu bzokha. (Wafiripo 2:4) Yahova ambabva mipembo ninga imweyi.
MBATETEKERANI ANZANU AKAMBALEWALEWA
14. Kodi Yahova adalatiza tani kuti ni mtetekeri wabwino?
14 Njira yacitatu ya momwe tingalatizire kuti ndife wakubzicepswa, ndiyo kukhala mtetekeri wabwino munthu munango akambalewalewa. Cinembo ca Tiyago 1:19 cimbalewa kuti, tin’funika kumbafulumiza ‘kubva.’ Ndipo Yahova ni ciratizo cabwino pa nkhaniyi. (Ciyambo 18:32; Djosuwe 10:14) Kuti muwone momwe Yahova aliri mtetekeri wabwino, werengani maceza yomwe yambagumanika pa cinembo ca Kufuluka 32:11 -14.a (Werengani.) Yahova adabvuma kuti Mozeji afotokoze nzeru yace, napo kuti iye akhalibe kumubvunza bzakucita. Ndipo napo Mozeji kawiri-kawiri akhacita bzinthu bzakuphonyeka, Yahova adamutetekera, aciphatisa basa nzeru zacezo. Kodi imwepo mumbatetekerambo munthu omwe kale-kale adacita bzinthu bzakuphonyeka, muciphatisa basa makumbukidwe yace? Bzomwe Yahova adacita na Mozeji ndibzo bzomwe ambacita na wanthu wense omwe ambapemba kwa iye mwakukhulupirika.
15. Kodi tingatewezere tani Yahova pa nkhani ya kulemekeza winango?
15 Bzibvunzeni kuti: ‘Penu Yahova ambabzicepswa kuti atetekere wanthu, ninga momwe adacitira m’mbuyomu na Abalahamu, Rakeli, Mozeji, Djosuwe, Manowa, Eliya na Ezekiya, kodi inepano ndingakwanisembo lini kucita bzibodzi-bodzibzi? Kodi ndimbalemekeza abale wangu mwa kuwatetekera pomwe ankufotokoza makumbukidwe yawo, ndipo bzikakhala bzakuthemera kuphatisa basa makumbukidweyo? Kodi alipo m’bale wa m’gwere ayai wakuthupi omwe inepano ndin’funika kumutetekera? Penu alipo, kodi ndingamutetekere tani?’—Ciyambo 30:6; Wayeruzi 13:9; 1 Wamambo 17:22; 2 Nkhani 30:20.
‘PINANGO YAHOVA ANGAWONE KUBONERA KWANGU’
Davide adalewa kuti: ‘Musiye andinyoze!’ Mungadakhala ndimwepo, kodi mungadacita ciyani? (Onani ndime 16, 17)
16. Kodi n’ciyani comwe Davide adacita pomwe adatukwanidwa na Simeyi?
16 Njira yacinai ya momwe tingalatizire kuti ndife wakubzicepswa ndiyo kukhala wakubziretsa wanthu winango akaticitira bzinthu bzakuphonyeka. (Wayefezo 4:2) Ciratizo cabwino pa nkhaniyi timbacigumana pa 2 Samuweri 16:5-13.b (Werengani.) Simeyi, wacibale wa mambo Sauli, adatukwana na kulewa kuipa Davide pabodzi na atumiki wace. Davide angadafuna angadamalizana naye, koma mwa kupirira iye adabvuma kuti Simeyi apitirize kumutukwana. Kodi n’ciyani comwe cidathandiza Davide kukhala wakubziretsa? Mtawiro wace tingaugumane mu kapitulo 3 ya Psalymo.
17. Kodi n’ciyani cidathandiza Davide kukhala wakubziretsa, ndipo tingamutewezerembo tani?
17 Davide adanemba kapitulo 3 ya Psalymo pomwe akhathawa mwanace Abisalomu omwe akhafuna kumupha. Ndipo pa nthawe imweyi Simeyi adalewa kuipa Davide, tsono Davideyo adapitiriza kukhala wakubziretsa. Kodi adakwanisa tani? Pa Psalymo 3:4, timbagumana mafala ya Davide yakulewa kuti: ‘Ndin’dzacemera Yahova mwakukuwa, ndipo iye an’dzanditawira ku phiri lace lakucena.’ Ninga Davide, wanthu akaticitira bzinthu bzakuipa, tin’funika kumbapemba kwa Yahova. Ndipo iye an’dzatipasa mzimu wace wakucena kuti utithandize kokha tikapirira. Kodi imwepo mumbakhala wakubziretsa ayai mumbalekerera munthu akakucitirani bzinthu bzakuipa? Kodi mumbakhulupira kuti Yahova an’dzasamalira bvuto lanu, acikuthandizani na kukusimbani?
‘NZERU NI CINTHU CAKUFUNIKA KWENE-KWENE’
18. Kodi ni phindu liponi lomwe tin’dzagumana tikambaphatisa basa malango ya Yahova?
18 Tikambacita bzinthu bzabwino, tin’dzakhala wanzeru ndipo Yahova an’dzatisimba kwene-kwene. Pa Mimwani 4:7, pambati: ‘Nzeru ni cinthu cakufunika kwene-kwene.’ N’cadidi kuti nzeru zimbabverana na cidziwiso, koma kundodziwa cinthu n’kwakukwanira lini, pambafunika bzinthu bzizinji kuti tikhale na nzeru. Ndipo nzeruzo zimbawonekera pa bzakusankhula bzomwe timbacita. Napo nyerere zimbalatizambo nzeru mwa kukoya cakudya kuti zidzadye mainza. (Mimwani 30:24, 25) Kristu, omwe ambacemeredwa ‘nzeru za Mulungu,’ nthawe zense iye ambacita bzinthu bzomwe bzimbakondwesa Baba wace. (1 Wakolinto 1:24; Juwau 8:29) Tikapitiriza kukhala wakubzicepswa na kulatiza nzeru mwa kucita bzinthu bzabwino, Mulungu an’dzatisimba. (Werengani Mateu 7:21-23.c) Tenepo pitirizani kucita nyongo kuti gwere likhale mbuto yomwe wanthu wense angatumikire Yahova mwakubzicepswa. Tsono kuti ticite bzinthu bzabwino pambafunika nthawe na kupirira. Ndipo kucita bzimwebzi kumbalatiza kuti ndife wakubzicepswa, ndipo kubzicepswa kun’dzatithandiza kuti tikhale wakukondwa kuyambira nsiku zino mpaka kutsogolo.
a Kufuluka 32:11 Pamwepo Mozeji adayamba kudandaulira Yahova, Mulungu wace, aciti: “Thangwe ranyi Yahova mukufuna kuti ukali bwanu buwagakire wanthu wanu, omwe imwe mudawacosa m’dziko la Edjipito na mphanvu ikulu, ndipo na boko lanu lamphanvu? 12 Aedjipito alewerenyi kuti: ‘Adawacosa m’dziko lino kuti akawaphe kumapiri na kuwamaliziratu wensewo kuti aleke kugumanika pomwe pa dziko lense la pansi’? Bwezani ukali bwanu bwakugaka, ndipo abvereni nsisi wanthu wanu kuti muleke kuwabweresera tsoka. 13 Kumbukirani momwe mudalumbirira kwa atumiki wanu Abalahamu, Izaki na Jirayeri, pakuwauza kuti: ‘Ndin’dzawandisa mbadwo zanu ninga nyenyezi za kudzulu, ndipo dziko lense lomwe ndalipambula ndin’dzalipereka m’manja mwa mbadwo zanu, kuti likhale lawo mpaka kale-kale.’” 14 Pamwepo, Yahova adayamba kubweza ukali bwace pa tsoka lomwe akhadalewa kuti angadabweresera wanthu wace.
b 2 Samuweri 16:5 Pomwe mambo Davide adafika ku Baurimu, mwamuna munango wa m’nyumba ya Sauli, wakucemeredwa Simeyi, mwana wa Gera, adabwera kudzagumana naye aciyamba kumunyoza. 6 Iye akhathusira minyala Davide pabodzi na atumiki wense wa mambo Davideyo, kuphatanidzambo wanthu wense na amuna wamphanvu omwe akhali ku boko lamadidi na lamadzere la mamboyo. 7 Pa kumunyozapo Simeyi akhalewa kuti: “Coka, Coka pano, munthu wa mulandu wa mulopawe! Iwepo ndiwe munthu wapezi-pezi! 8 Yahova ankukubwezera mulandu wense wa mulopa wa nyumba ya Sauli, omwe iwepo udapita m’mbuto mwace ninga mambo, ndipo Yahova ankupereka umambobo m’manja mwa mwana wako Abisalomu. Tsapano tsoka linkukugwera thangwe ndiwe munthu wa mulandu wa mulopa!” 9 Tsono Abisai, mwana wa Zeruya, adauza mambo kuti: “Mambo mbuya wangu, n’thangwe ranyi munkulekerera kuti mbwaya yakufayi ikutemberereni? Ndibvumizeni kuti ndiyende konkule kuti ndikagwate khosi lace.” 10 Tsono mamboyo adati: “Kodi ndinamwe ciyani ine imwe wana wa Zeruya? Musiyeni andinyoze, pakuti Yahova wamuuza kuti, ‘Munyoze Davide!’ Tenepo, mbani angamutsimule kuti: ‘N’thangwe ranyi iwepo unkucita bzimwebzi?’” 11 Patsogolo pace Davide adauza Abisai na atumiki wace wense kuti: “Penu mwana wangu caiye, omwe ine ndidabereka an’funa kundipha, ndiye tani pakulewa bza munthu omwe ngwa dzinza la Benjamini! Musiyeni andinyoze, pakuti Yahova wamuuza kuti acite bzimwebzi! 12 Pinango Yahova angawone kubonera kwangu acindisimba, m’mbuto mwa themberero lomwe ndinkuuzidwa lero.” 13 Tenepo, Davide pabodzi na atumiki wace adapitiriza kufamba mu mseu, pomwe Simeyi akhafamba m’mphepete mwa Phiri, ndipo iye adapitiriza kunyoza Davideyo, kumuthusira minyala acimbamuwazira mataka.
c Mateu 7:21 “Si ali-wense omwe an’nditi: ‘Mbuya, Mbuya’, an’dzapita mu umambo bwa kudzulu, koma ule omwe an’cita kufuna kwa Babangu omwe ali kudzulu. 22 Nsiku imweyo, azinji an’dzandiuza kuti: ‘Mbuya, Mbuya, kodi tiribe ife kupereka fala m’dzina lanu? Ndipo tiribe ifepano kucosa madimonyo m’dzina lanu, ticicitambo mabasa yakudabwisa m’dzina lanu?’ 23 Tsono ine ndin’dzawauziratu padeca kuti: Ndin’kudziwani lini! Cokani pa maso pangu, imwe anyakucita mabasa yakusaya kubvera bzakutonga.