Yahova ni Mulungu Walufoyi
‘Mulungu ni lufoyi.’—1 JU. 4:8, 16.
Nyimbo: 18, 91
Kodi Mungatawire Tani?
Kodi lufoyi lomwe Mulungu ali nalo lin’dzatokonya tani tsogolo la wanthu wakubvera na womwe ambafuna cirungamo cace?
Kodi Yahova adalatiza tani lufoyi lace kwa wale womwe adabadwa na pikado?
N’ciyani cimbakucitisani kukhulupira kuti Umambo bwa Mesiya ni makonzedwe ya lufoyi kwa wanthu?
1. (a) Kodi khalidwe likulu la Mulungu ndiponi? (b) Kodi imwepo mumbabva tani mu mtima mwanu thangwe ra kudziwa kuti Mulungu ngwa lufoyi?
FALA lakufuliziridwa la Yahova, limbatiuza kuti ‘Mulungu ni lufoyi.’ Iro sikuti limbandotiuza kuti lufoyi ni libodzi mwa makhalidwe yace yabwino, koma limbaleweratu kuti ‘Mulunguyo ndiye lufoyi.’ (1Ju. 4:8) Lufoyi ndiro khalidwe lace likulu na lakufunika kwene-kwene. Yahova sikuti ambandolatiza lufoyi, koma ambacita bzinthu bzense mwakubverana na khalidwe lacero. Mpsakukondwesa kwene-kwene kudziwa kuti Mulengi wa cirengedwe cense ni Mulungu walufoyi. Bzinthu bzense bzomwe iye ambacita ambatsogoleredwa na lufoyi.
2. Kodi lufoyi la Mulungu limbatitsimikizira ciyani? (Onani cithunzi-thunzi cakuyambirira.)
2 Lufoyi likulu lomwe Mulungu ali nalo kuna bzakulengedwa bzace, limbatitsimikizira kuti bzakulinga bzace bzense kwa wanthu bzin’dzakwanisika mu njira yakuthemera. Bzimwebzi bzin’dzabweresa mabaibai makulu kwa wense womwe wambabvera utongi bwace. Mwa ciratizo, thangwe ra lufoyi, Yahova ‘adakhazikisa nsiku yomwe an’funa kudzayeruza dziko la pansi mwacirungamo, mwakuphatisa basa munthu m’bodzi omwe iye adamusankhula’ omwe ni Jezu Kristu. (Mab. 17:31) Ndife wakutsimikiza kuti bzimwebzi bzin’dzacitikadi. Ndipo kwa wanthu womwe mbakubvera na womwe wambafuna cirungamo cace, wan’dzatambira bzisimbo bzakutsogolo bzakusaya kumala.
KODI MBIRI YA WANTHU YALATIZA CIYANI?
3. Kodi munkumbuka kuti moyo ungadakhala tani bzingadakhala kuti Mulungu alibe kutiratiza lufoyi?
3 Ndokumbukirani momwe moyo ungadadzakhalire kutsogoloku, bzingadakhala kuti Mulungu alibe lufoyi na wanthu. Mbatikumbukireni momwe mbiri ya wanthu yakhalira yakuipa kwene-kwene m’dzikoli, pabodzi na maboma ya wanthu yomwe yankutsogoleredwa na mulungu waukali omwe ni Sathani Dyabu. (2Wak. 4:4; 1Ju. 5:19; werengani Cibvumbulutso 12:9, 12.) Bzimwebzi bzinkulatiza kuti wanthufe tingadakhale tiribe tsogolo labwino bzingadakhala kuti Mulungu wa cirengedwe cense alibe kutiratiza lufoyi.
4. Thangwe ranyi Yahova adalekerera kuti Sathani apandukire utongi bwace bwakulungama?
4 Pomwe Sathani alibe kubvera utongi bwa Yahova, iye adapumpsa banja lakuyamba kucitambo bzibodzi-bodzi. Iye adatsutsa utongi bwa Mulungu na cirungamo cace. Ndipo iye adalewa pomwe kuti Mulungu ngwakuthemera lini kutonga cirengedwe cense. Sathani adacita bzimwebzo mwakulewa kuti iye ni mtongi wabwino kuposa Yahova. (Ciy. 3:1-5) Napo Yahova adalekerera kuti Sathani apitirize kumutsutsa, tsono kumulekerera kumweku n’kwakanthawe. Thangwe ra nzeru zace zakusaya malire, Yahova walekerera kuti papite nthawe kuti bziwonekeretu padeca kuti wanthu alibe mphanvu ya kubzitonga wokha. Koma utongi bwa Mulungu, ndibo bokha bungakwanise kucita bzimwebzi. Mbiri yakupasa nsisi ya wanthu yawonesa padeca kuti ne wanthu, ne Sathani wan’kwanisa lini kubweresa boma labwino.
5. Kodi mbiri ya wanthu yalatiziratu ciyani?
5 Kwa magole 100 yokha m’mbuyomu, wanthu wakupitirira 100.000.000 wadaphedwa pa nkhondo. Nsiku zino bzinthu bzinkuyenda bzicinyanyiratu. Bzimwebzi ndibzo bzomwe Bibliya lidaleweratu kuti bzin’dzacitika mu ‘nsiku zakumalizira’ za mkonzedwe uno wa bzinthu, pomwe ‘wanthu wakuipa na wacinyengo wan’dzaipiratu.’ (2 Tim. 3:1, 13) Mbiri ya wanthu imbalatiziratu padeca kuti bzomwe Bibliya limbalewa mpsacadidi, pomwe limbati: ‘Ndin’dziwa bwino, imwe Yahova, kuti munthu wa pansi pano alibe mphanvu yakulungamiza njira za moyo wace. Munthu omwe an’famba, alibe mphanvu yakutsogolera nzayo zace.’ (Jer. 10:23) Yahova alibe kulenga wanthu na ufulu bwakuti ambacite wokha bzinthu, mwakusaya kukhulupira utsogoleri bwace.
6. Kodi Mulungu ana cakulinga ciponi ca kulekerera kuipa?
6 Kuthumizira pakulatiza kuti maboma ya wanthu njapezi-pezi, Mulungu walekerera kuti kuipa kupitirize mwa kanthawe kuti akwanise cakulinga cinango cakuti boma la Mulungu lokha ndiro lomwe lin’dzakwanisa kutonga wanthu. Yahova an’dzamalisa kuipa pabodzi na wale womwe ambakucitisa. Ndipo pambuyo pa bzimwebzi kucitika, pakadzawoneka munthu omwe angadzafune kutsutsa utongi bwa Mulungu, an’dzaphedweratu nthawe yomweyo. Iye an’dzaphatisa basa bzomwe bzacitika kale mu mbiri ya wanthu, kukhala thangwe lakulungamiratu lakupfudzira mwakamfulumize anyakupanduka, mwakusaya kulekerera kuti kuipa kuyambe pomwe.
YAHOVA ADALATIZA KALE KUTI NGWA LUFOYI
7, 8. Kodi Yahova adalatiza tani lufoyi lace likulu mu njira zizinji zakusiyana-siyana?
7 Yahova adalatiza kale lufoyi lace likulu mu njira zakusiyana-siyana. Mwa ciratizo, onani bzinthu bzense bzomwe iye adalenga. Pana bzulu na bzulu bza cigwala ca nzou bzomwe bzina nyenyezi zizinji kwene-kwene na maplaneta. Ibodzi mwa nyenyezi yomwe iri mu Cigwala cathu ca nzou cakucemeredwa Milky Way ni dzuwa. Bzinthu bzakusiyana-siyana bza moyo bzomwe bziri pa dziko la pansi bzingadakhala palibe, pangadakhala kuti palibe dzuwa. Bzinthu bzense bzomwe iye adalengabzi bzimbalatiza kuti Yahova ni Mulungu wa mphanvu, wanzeru, na walufoyi. Inde, ‘makhalidwe ya Mulungu yakusaya kuwoneka na maso, yankuwoneka bwino. Makhalidwe ya Mulungu yamweya, na mphanvu zace zakusaya kumala napo Umulungu bwace yakuwonekera mu bzinthu bzomwe iye adakonza mwakuti wanthuwo walibe thangwe lakubveka lakusaya kukhulupira Mulungu.’—War. 1:20.
8 Yahova adalenga bzinthu bzense bzomwe bziri pansi pano kuti bzithandize bzakulengedwa bzace kukhala na moyo. Iye adalenga wanthu aciwayikha mu paraizo omwe ukhali zunde wakudeka, ndipo adawalenga na makumbukidwe yakulungamiratu na mathupi yakukwanisa kukhala na moyo wakusaya kumala. (Werengani Cibvumbulutso 4:11.) Kuthumizira bzimwebzi iye ‘adapereka cakudya kwa bza moyo bzense. Pakuti kudeka mtima kwace kwakusaya kumala kun’dzakhala mpaka kale-kale.’—Psal. 136:25.
9. Kupambula lufoyi, kodi ni khalidwe linango liponi lomwe Yahova ambaliratiza, ndipo thangwe ranyi?
9 Yahova sikuti ambandobzidziwikisa ninga Mulungu walufoyi, koma iye ambawengambo bzinthu bzakuipa. Mwa ciratizo, pa Psalymo 5:4-6 Yahova ankulewa kuti: ‘ndine lini Mulungu omwe ndimbakomedwa na bzakuipa. . . . Ndimbawenga wense womwe ni waciwembo.’ Ndipo iye adalewa pomwe kuti: ‘Ndimbawenga munthu waciwembo na wacinyengo.’
KUIPA KUN’MALA TSAPANOPAPA
10, 11. (a) Kodi Yahova an’dzacita ciyani na wanthu wakuipa? (b) Kodi Yahova an’dzacitira ciyani wanthu wakulungama?
10 Pakukhala Mulungu walufoyi omwe ambawenga bzakuipa, Yahova ana cakulinga cakumalisa kuipa kwense komwe kulipo mu cirengedwe cense. Iye an’dzawonesesa kuti nkhani ya kutokonya utongi bwace yasamalidwa mwakukwanira mwa kubverana na kufuna kwace. Fala la Mulungu lidapicira kuti: ‘Pakuti womwe wambacita bzakuipa wan’dzaphedwa, koma womwe wankudikirira Yahova ndiwo wan’dzatambira dziko lapansi. Kandosala ka nthawe pang’ono, ndipo nyakuipa an’dzawoneka lini pomwe, . . . Ndipo anyamadulanthaka wa Yahova wan’dzanyembereka ninga uswa bwakupswipirira bwino. Iwo wan’dzanyembereka ninga utsi.’—Psal. 37:9, 10, 20.
11 Kumbali inango, Fala la Mulungu limbalewa pomwe kuti: ‘Anyakulungama wan’dzatambira dziko la pansi, wacidzakhala m’mwemo mpaka kale-kale.’ (Psal. 37:29) Anyakulungama wamwewa, ‘wan’dzatambira dziko la pansi, wacidzapfatsa na mtendere muzinjisa.’ (Psal. 37:11) Bzimwebzi bzin’dzacitika thangwe rakuti Mulungu wathu walufoyi ambafuna kuti atumiki wace wakukhulupirika bzinthu bziwafambire bwino nthawe zense. Bibliya limbatiuza kuti: ‘Iye an’dzapukuta misozi yense m’maso mwawo, ndipo infa in’dzawoneka lini pomwe. Pan’dzawoneka lini pomwe kulira, ayai kubuula ne kuwawidwa. Thangwe bzinthu bzakale bzire bzapita.’ (Cibv. 21:4) Tense womwe timbatenda na mtima wense lufoyi la Yahova na kubvera Utongi bwace tin’dzakhala na tsogolo labwino kwene-kwene!
12. Kodi ‘munthu wakusaya kuphonya’ mbani?
12 Fala la Yahova limbatiuza kuti: ‘Ona munthu wakusaya kuphonya ndipo nyan’ganisisa munthu wakulungama, pakuti tsogolo la munthu umweyu nda mtendere. Koma wanthu wense wakuphonya wan’dzapfudzidwa. Kutsogolo, wanthu wakuipa an’dzaphedwa.’ (Psal. 37:37, 38) ‘Munthu wakusaya kuphonya’ ni ule omwe ambamudziwa Yahova pabodzi na mwana wace, ndipo ambacita kufuna kwa Mulungu. (Werengani Juwau 17:3.) Munthu umweyu ambaphatisisa mafala ya pa 1 Juwau 2:17 pomwe pambati: ‘Dziko linkuyenda pabodzi na bzikhumbo bzace. Tsono omwe an’cita kufuna kwa Mulungu, an’dzakhala mwakuyenderera.’ Pomwe cimaliziro ca dzikoli ciri pafupi, ni bwino kwene-kwene ‘kudikhirira Yahova ticisunga njira zace.’—Psal. 37:34.
LUFOYI LIKULU LOMWE MULUNGU ADALIRATIZA
13. Kodi Yahova adaratiza lufoyi likulu liponi kwa wanthu womwe adabadwa na pikado?
13 Napo ndife wakuperewera, ‘tingakwanise kusunga njira za Yahova.’ Ndipo tingakwanisembo kukhala pa uxamwali bwapafupi na Yahova thangwe ra lufoyi likulu lomwe iye adaliratiza. Iye adapereka mwana wace Jezu Kristu ninga nsembe ya cakulombolera, kuti ifungule njira yakuti wanthu wakubvera wakhale wakutsudzuka ku ukapolo wa pikado na infa yomwe idabwera thangwe ra kusaya kubvera kwa Adamu. (Werengani Waroma 5:12; 6:23.) Yahova akhakhulupira kwene-kwene mwana wace wakubadwa yekha, womwe adakhala wakukhulupirika kudzulu kwa magole mazinjisa. Ninga baba walufoyi, Mulungu bzidamuwawa kwene-kwene pomwe akhawona mwana wace ankucitiridwa bzinthu bzakusaya kulungama pomwe akhali pansi pano. Tsono, Jezu adakhala wakukhulupirika ku utongi bwa Mulungu, ndipo bzimwebzi bzidalatiza kuti munthu wakulungamiratu angakwanise kukhala wakukhulupirika napo akagumana na bzineso bzizinji.
14, 15. Kodi n’ciyani comwe cidakwanisika thangwe ra infa ya Jezu?
14 Jezu adapitiriza kukhala wakukhulupirika na wakukhotcerera utongi bwa Yahova napo pomwe adagumana na mayezo yakunesa kwene-kwene, ndipo adafa ninga mtumiki wakukhulupirika kwa Baba wace. Tin’funika kumbatenda kwene-kwene infa ya Jezu yomwe ikhali mtengo wakutilombolera, na kutifungulira njira yakuti tidzakhale na moyo wakusaya kumala mu dziko lipsa la Mulungu. Mpostolo Paulo adazindikira kuti limweri likhali lufoyi likulu lomwe Yahova na Jezu adalatiza pomwe iye adalewa kuti: ‘Pakuti tikhali wakutepa, Kristu adafera wanthu wakusaya kunamata Mulungu pa nthawe yakuikhidwiratu. Pakuti mpsakunesa kwene-kwene kuti munthu winango afere munthu wakulungama. N’cadidi, pinango winango angalimbe mtima kufera munthu wabwino. Koma Mulungu ankuwonesa lufoyi race kwa ifepano, pakuti pomwe tikhana pikado, Kristu adatifera.’ (War. 5:6-8) Ndipo mpostolo Juwau adanemba kuti: ‘Lufoyi la Mulungu lidaonekera kuna ife mwa kutumiza Mwana wace wakuyamba kubadwa kubwera m’dziko, kuti tikhale na moyo mwa iye. Lufoyi limweri linkuthandauza kuti ife tiribe kumufuna Mulungu, koma iye ndiye adatifuna mwa kutitumizira mwana wace ninga msembe yakumpsinkhira pikado zathu.’—1 Ju. 4:9, 10.
15 Pakulewa bza lufoyi lomwe Mulungu ali nalo kwa wanthu, Jezu adati: ‘Mulungu adalifuna kwene-kwene dziko la pansi, mpaka kuliperekera Mwana wace wakubadwa-yekha, kuti munthu ali-wense omwe alatize cikhulupiro kwa Iye asaye kupfudzidwa, koma akhale na moyo wakusaya kumala.’ (Ju. 3:16) Lufoyi lomwe Mulungu ali nalo kwa wanthu ndikulu kwene-kwene, mwakuti iye ambasiya lini kuwacitira bzomwe mpsabwino, napo kucita bzimwebzo kutakhala kwakumunesa. Lufoyi lace limbamala lini. Ndipo nthawe zense tin’funika kumukhulupira thangwe ra lufoyi lacero. Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Pakuti ndinkutsimikiza kuti ne infa, ne moyo, ne wanjo, ne maboma, ne bzinthu bzomwe bziripo, ne bzinthu bzomwe bzinkubwera, ne mphanvu, ne msinkhu, ne kuzika, ne cakulengedwa ciri-cense cin’dzakwanisa kutirekanisa na lufoyi la Mulungu lomwe liri mwa Kristu Jezu, Mbuya wathu.’—War. 8:38, 39.
UMAMBO BWA MULUNGU BWAYAMBA KALE KUTONGA
16. Kodi Umambo bwa Mesiya n’ciyani, ndipo mbani wasankhulidwa na Yahova kuti akhale Mambo wa Umambo bwace?
16 Lufoyi la Mulungu lidawonekera pomwe iye adakhazikisa Umambo bwa Mesiya. Yahova adapereka Umambo kwa Mwana wace, omwe ambafuna wanthu ndipo ngwakuthemera kutonga kuposa wina ali-wense. (Mim. 8:31) Akadzalamusidwa, wa 144.000 womwe wan’dzatonga pabodzi na Jezu, iwo wan’dzakhala ankudziwa momwe moyo umbakhalira pansi pano. (Cibv. 14:1) Umambo bwa Mulungu ndiwo ukhali msolo ukulu wa nkhani zomwe Jezu akhapfunzisa wanthu. Ndipo iye adapfunzisa apostolo wace kupemba kuti: ‘Baba wathu kudzuluko, dzina lanu licenesedwe. Umambo bwanu bubwere. Kufuna kwanu kucitike pansi pano ninga kudzuluko.’ (Mat. 6:9, 10) Mipembo imweyi ikadzatawiridwa, wanthu wakubvera wan’dzakhala na bzisimbo bzizinji kwene-kwene.
17. Latizani kusiyana komwe kulipo pakati pa boma la Jezu na maboma ya wanthu.
17 Pana kusiyana kukulu kwene-kwene pakati pa boma la lufoyi la Jezu na maboma ya wanthu. Maboma ya wanthu yacitisa kuti wanthu bzulu na bzulu waphedwe pa nkhondo. Tsono Jezu ambasamala na mtima wense nzika zace, ndipo ambalatiza makhalidwe yomwe Mulungu ali nayo, maka-maka lufoyi. (Cibv. 7:10, 16, 17) Jezu adati: ‘Bwerani kuna ine imwe mwensene wakuneta na anyakulemedwa, ndipo ine ndin’dzakupumisani. Nyamulani joki wangu mucipfunzira kuna ine thangwe ndine wakupfatsa na wakubzicepsa ndipo mun’dzagumana mtendere m’mitima mwanu, thangwe joki wangu ngwakufewa ndipo mtolo wangu ngwakulula.’ (Mat. 11:28-30) Mafala yamweya njakukhulupirika na ya lufoyi!
18. (a) Kodi Umambo bwa Mulungu bunkucita ciyani kuyambira pomwe budakhazikisidwa? (b) Kodi ni mibvunzo iponi yomwe in’dzatawiridwa mu nkhani inkubwerayi?
18 Mapolofesiya ya m’Bibliya yambalatiza kuti Umambo bwa Mulungu budakhazikisidwa kumayambiriro kwa kukhala kwace kwa Kristu, komwe kudayamba mu 1914. Kuyambira pamwepo, padayamba kutsonkhanisidwa wale womwe wan’dzatonga na Jezu kudzulu pabodzi na wale womwe ni wa ‘thimu likulu’ la wanthu womwe wan’dzapulumuka pa mamaliziro ya mkonzedwe uno wa bzinthu ndipo wan’dzatsogoleredwa kuti adzapite mu dziko lipsa. (Cibv. 7:9, 13, 14) Kodi wanthu wa thimu likulu alipo angasi? N’ciyani comwe iwo ankudikhira kudzatambira? Nkhani inkubwerayi in’dzatawira mibvunzo imweyi.
[Cithunzi-thunzi pa tsamba 21]
Thangwe ra lufoyi Mulungu adatumiza mwana wace pa dziko la pansi (Onani ndime 13)