Pfunzisani Wana Wanu Pomwe Wakali Maswaka kuti Watumikire Yahova

‘Jezu akhapitiriza kukula nzeru na msinkhu. Ndipo Mulungu na wanthu wadapitiriza kukomedwa naye.’—LU. 2:52.

NYIMBO: 41, 89

KODI MUNGAMUTEWEZERE TANI JEZU . . .

mwa kulatiza lufoyi kwa mwana wanu omwe ni tswaka?

mwa kukhala mbereki wakubzicepswa?

mwa kukhala wakuzindikira pa kuthandiza mwana wanu omwe ni tswaka?

1, 2. (a) Kodi ni thupo liponi lomwe abereki wambakhala nalo pomwe wana wawo wankukula? (b) Kodi n’ciyani comwe wana wangacite pa nthawe ya utswaka?

ABEREKI wacikristau wambadekedwa kwene-kwene wakawona wana wawo wankubatizidwa. Pakulewa bza wana wace anai womwe wadabatizidwa pomwe wakhanati kupfitsa magole 14 ya kubadwa, Berenice adati: “Ifepano tidakomedwa kwene-kwene. Tidakomedwa kuwona kuti wana wathu wakhafuna kutumikira Yahova.” Ndipo iye adalewambo kuti: “Tsono, ifepano tikhadziwambo kuti wana wathuwo wangadagumana na bzineso bzizinji pa moyo wawo.” Imwepo mungakwanise kubvesesa thupo la Berenise penu mwana wanu ni tswaka ayai wasala pang’ono kuti akhale tswaka.

² Mdziwi munango wakuwona bza kukula kwa wana, adazindikira kuti nthawe imweyi imbakhala yakunesa kwa abereki na kwa maswaka. Iye adalewa kuti: “Utswaka si nthawe ya kucita bzinthu mwa kusaya kukumbuka bwino ayai ya kucita bzinthu ninga mwana. Koma ni nthawe yakufunika kwene-kwene yomwe thupi la munthu limbacinja, ndipo iye ambayamba kufuna kucita uxamwali na wanthu wakusiyana naye cidzo. Ndipo ambafunambo kucita bzinthu mwakubziyimira payekha.” Pa nthawe imweyi, wana wanu wangakhale pa uxamwali bwakulimba na Yahova, wacikhalambo na bzakulinga bzakufuna kutumikira. Ndipo wangasankhule wokha kubzipereka kwa Yahova, wacikhala na moyo wakubverana na kubzipereka kwawoko. Ndipo wangazindikirembo kuti nthawe ya utswaka ni nthawe yabwino kwene-kwene kuti wakule mwauzimu ninga momwe Jezu adacitira pomwe akhali tswaka. (Werengani Luka 2:52.) Kodi abereki, nguponi udindo bwanu pa nthawe yakunesayi? Onani momwe Jezu adalatizira lufoyi, kubzicepswa na kukhala wakuzindikira pomwe adakula. Kodi makhalidweya, yangakuthandizeni tani kupfunzisa mwana wanu omwe ni tswaka kuti atumikire Yahova?

LATIZANI KUTI MUMBAWAFUNA WANA WANU

3. Thangwe ranyi tingalewe kuti Jezu akhali xamwali wabwino kwa apostolo wace?

³ Jezu akhali xamwali wa lufoyi na wakukhulupirika. (Werengani Juwau 15:15.) Mu nthawe ya kale-kale, munthu omwe akhana akapolo wace, iye akhambawafotokozera lini bzinthu bza cinsinsi ne kuwauza momwe iye akhambabvera mu mtima mwace. Tsono, Jezu adalatiza kuti akhali mbuya na xamwali wabwino kwa apostolo wace wakukhulupirika. Iye akhambapambula nthawe kuti ambaceze nawo, akhambawafotokozera bza kukhosi kwace, ndipo akhambatetekerambo na tceru bzomwe apostolo wacewo wakhambamuuza. (Mar. 6:30-32) Kucezerana kwabwinoku, kudalimbisa ciphatano ca Jezu na apostolo wacewo. Ndipo kudakonzekeresa apostolowo kuti wadzatambire maudindo kutsogolo.

4. Kodi imwepo mungakhale tani xamwali wa mwana wanu mwakusaya kuluza udindo bwanu ninga mbereki? (Onani cithunzi-thunzi cakuyambirira.)

⁴ Michael, baba wa wana awiri, adati: “Aberekife tin’funika lini kukhala ninga anzawo [wa ku xikola] wa wana wathu, koma tingakhale axamwali wawo.” Axamwali wambamala nthawe izinji wali pabodzi. Imwepo mun’funika kupemba na kuwona momwe mungacinjire nthawe yanu ya basa ayai nthawe yanu yakucita bzinthu bzinango kuti mumbakhale pabodzi na wana wanu. Axamwali wambakhalambo na bzakulinga bzibodzi-bodzi. Tenepo, mbacitani nyongo yakucita bzinthu bzomwe mwana wanu ambadekedwa nabzo, ninga nyimbo, mafirime, ayai masenzeka yomwe iye ambafuna. Mai munango wa ku Itália, omwe dzina lace ni Ilaria, adati: “Abereki wangu wakhambafuna nyimbo zomwe inepano ndikhazifuna. Na bzimwebzi, baba wangu adakhala xamwali wa pa mtima, ndipo ndikhambabzibva kukhala wakutsudzuka pa kuwafotokozera bza kukhosi kwangu napo pa bzinthu bzakunesa kubzifotokoza.” Kukhala xamwali wa wana wanu omwe ni maswaka, na kuwathandiza kukhala pa ‘uxamwali bwa pa mtima na Yahova,’ bzinkuthandauza lini kuti imwepo munkusiya udindo bwanu ninga mbereki. (Psal. 25:14) Mwa kusiyana na bzimwebzo, imwepo mun’dzalatiza kuti mumbawafuna wana wanu na kuwalemekeza, ndipo mun’dzakhalambo xamwali wa pa mtima wa wana wanu. Iwombo wan’dzakhala wakutsudzuka kukufotokozerani bza mabvuto yawo.

5. Kodi Jezu adathandiza tani anyakupfunza wace kuti wambakondwe pa kukhala na moyo wakutanganika pa kutumikira Yahova?

⁵ Jezu akhafuna kuti anyakupfunza wace pabodzi na axamwali wace wambakondwe pa kukhala na moyo wakutanganika pa basa la kutumikira Yahova. N’thangwe race iye adawalimbisa kuti wambakhale wa nyongo na bzinthu bzauzimu, pomwe ankucita basa la kupfunzisa wanthu wa mitundu yense. Mwa lufoyi iye adawatsimikizira kuti angadawathandiza pa basa limweri.​—Mat. 28:19, 20.

6, 7. N’thangwe ranyi abereki an’funika kupitiriza kukhazikisa ndandanda, yakucita bzinthu bzauzimu na wana wawo?

⁶ Mwa kusaya kupenukira imwepo mumbafuna kuti wana wanu apitirize kukhala na moyo wathanzi mwauzimu. Ndipo Mulungu an’funa kuti “mumbawalere m’malango ya Yahova.” (Wayef. 6:4) Tenepo, phatisani basa udindo bomwe Mulungu wakupasani, kuti mupitirize kukhazikisa ndondomeko ya bzinthu bzauzimu. Mwa ciratizo: Imwepo mumbakakamiza wana wanu kuti wayende kuxikola thangwe mumbadziwa kuti an’katambira mapfunziro yakufunika kwene-kwene ndipo mumbawathandiza kuti ambayafune mapfunziroyo. Mpsibodzi-bodzimbo na abereki womwe ambafuna wana wawo, ambawathandiza kuti agumane phindu ‘m’malango ya Yahova’ yomwe yambaperekedwa pa mitsonkhano ya gwere na makonzedwe yanango yauzimu. Pakuti malango ya Mulungu njakufunika, wathandizeni wana wanu kuti wambafune bzinthu bzauzimu na kumbatenda nzeru yakucokera kwa Mulungu. (Mim. 24:14) Ninga momwe Jezu adathandizira anyakupfunza wace, imwepo mun’funika kuthandizambo wana wanu kuti utumiki bumbawafambire bwino. Mungacite bzimwebzo mwa kuwathandiza kufuna kupfunzisa Fala la Mulungu na kuwathandizambo kumbayenda kawiri-kawiri mu utumiki bwakumunda.

⁷ Kodi kukhala na ndandanda yauzimu kumbathandiza tani maswaka? Erin, mpfumakazi ibodzi yomwe imbakhala ku África do Sul, idalewa kuti: “Pomwe tikhali wana nthawe zizinji tikhambalira na kumbang’ug’udzika, pa pfunziro la Bibliya, pa mitsonkhano ya gwere na mu utumiki bwakumunda. Ndipo nthawe zinango tikhambacita utowa bzinthu pakufuna kutazisa pfunziro la Banja na cakulinga cakuti aticose pa pfunziropo. Koma abereki wathu alibe kutilekerera.” Mpfumakaziyi idalewa pomwe kuti: “Bzimwebzi bzidandithandiza kukhala wakupirira. Lero ndikataza kuteweza ndandanda yangu yauzimu, ndimbafuniratu kuyamba pomwe. Ndinkumbuka kuti ndingadakwanisa lini kucita bzimwebzi angadakhala kuti abereki wangu walibe kulimbikira kumbacita bzinthu bzauzimu. Wangadasiya kucita Pfunziro la Banja, kumbalova ku mitsonkhano ya gwere na bzinthu bzinango bzauzimu, bzingadakhala bzakupusa kwa inepano kusiyambo kumbacita bzinthu bzauzimu.”

WAPFUNZISENI KUKHALA WAKUBZICEPSWA NA CIRATIZO CANU

8. (a) Kodi tikudziwa tani kuti Jezu akhazindikira malire yace? (b) Kodi kubzicepswa kwa Jezu kudatokonya tani anyakupfunza wace?

⁸ Napo Jezu akhali munthu wakulungamiratu, iye akhazindikira malire yace ndipo akhakhulupira thandizo la Yahova. (Werengani Juwau 5:19.) Kodi kubzicepswa kwa Jezu kudacitisa kuti anyakupfunza wace wasiye kumulemekeza? Ne na pang’onopo. Mwakusiyana na bzimwebzi, pomwe iye akhambapitiriza kukhulupira Yahova, anyakupfunza wace wakhapitiriza kumukhulupirambo kwene-kwene. Pambuyo pace, iwo wadadzamutewezerambo Jezu mwa kukhala wakubzicepswa.​—Mab. 3:12, 13, 16.

9. Kodi n’ciyani comwe wana wanu wan’dzapfunza, mukambabvuma kuphonya kwanu mwakubzicepswa, na kuzindikira kuperewera kwanu?

⁹ Mwakusiyana na Jezu ifepano ndife wakuperewera, ndipo timbaphonya kwene-kwene.Tin’funika kukhala wakubzicepswa mwa kuzindikira malire yathu na kumbabvuma kuphonya kwathuko (1 Ju. 1:8) Tingabvunze kuti: Mbani omwe imwepo mungamulemekeze kwene-kwene? Bwana omwe ambabvuma kuphonya kwace ayai omwe ambabvuma lini kuphonya kwace? Mpsibodzi-bodzimbo na wana wanu, akakubvani imwepo munkubvuma kuphonya kwanu iwo wan’dzakulemekezani kwene-kwene. Iwo wan’dzapfunzambo kumbabvuma kuphonya kwawo. Rosemary mai wa wana atatu adati: “Ifepano tikhambabvuma kuphonya kwathu, bzimwebzi bzikhacitisa kuti wana wathu wambatsudzuke kutifotokozera wakakhala na mabvuto yawo. Tikhambazindikira malire yathu. Na tenepo, wana wathu pomwe wakhafuna thandizo, ifepano tikhawathandiza kugumana njira yabwino yakulimbana na mabvutoyo mwa kufufudza m’mabukhu yathu na kumbapemba pabodzi.”

10. Kodi Jezu adalatiza tani kubzicepswa pomwe akhatonga ateweri wace?

¹⁰ Jezu akhana udindo bwakutonga ateweri wace. Koma iye akhacita bzimwebzi mwa kubzicepswa na kumbawafotokozereratu mathangwe ya bzomwe wawatongerabzo. Mwa ciratizo: Jezu alibe kundowuza ateweri wace kuti wapitirize kuikha pakutoma, Umambo bwa Mulungu na cirungamo cace, koma iye adalewa pomwe kuti: ‘Ndipo bzinango bzense bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo.’ Pambuyo pakulewa kuti ‘lekani kuyeruza winango’ Jezu adalewa mathangwe yace ‘kuti imwepo mulekembo kuyeruzidwa. Pakuti ciyeruzo comwe munkuyeruza naco winango imwepo mun’dzayeruzidwambo naco.’—Mat. 6:31–7:2.

11. Bzikakhala bzakukwanisika, thangwe ranyi ni cinthu canzeru kumufotokozera mwana wanu mathangwe yomwe mwaperekera bzakutonga ayai bzakusankhula bzanu?

¹¹ Bzikakhala bzakukwanisika, wafotokozereni wana wanu omwe ni maswaka, mathangwe yomwe munkuperekera bzakutonga bzanu ayai bzinthu bzomwe imwepo mwasankhula. Mwana wanu akabvesesa makumbukidwe yanu pa kusankhula bzinthu, bzin’dzanesa lini kwa iye kuti ayambe kumbakubverani na mtima wense. Barry omwe adalera wana anai adalewa kuti: “kuwafotokozera wana wanu mathangwe yomwe munkuperekera bzakutonga bzanu kumbawathandiza kuti ayambe kukukhulupirani. Thangwe ndakuti iwo ambawona kuti bzakusankhula bzanu, mumbabzicita lini mwakusaya kukumbuka bwino, koma mumbabzicita na mathangwe yakubveka.” Dziwani kuti wana wanu ambakhala ankukula, ndipo iwo ana ‘mphanvu zawo zakukumbuka.’ (War. 12:1) Barry adadzafotokoza pomwe kuti: “Wana wanu ambafunika kupfunza kukhala na bzakusankhula bza nzeru, bzicikhala na mathangwe yakubveka sikuti kucita bzinthu mwakuthamanga.” (Psal. 119:34) Mwa kuwafotokozera wana wanu omwe ni maswaka mathangwe yomwe munkuperekera bzakutonga, bzimwebzi bzin’dzalatiza kuti imwepo munkuzindikira kuti mwana wanu ankukula. Ndipo iye an’dzapfunza kucita bzakusankhula mwa nzeru mwakuphatisa basa ‘mphanvu zace zakukumbuka.’

KHALANI WAKUZINDIKIRA, NA KUMBAWABVESESA WANA WANU

12. Kodi Jezu akhali tani wakuzindikira pomwe adathandiza Pedru?

¹² Jezu akhali munthu wakuzindikira na wakubvesesa pomwe anyakupfunza wace wakhafuna thandizo. Mwa ciratizo, na makumbukidwe yabwino mpostolo Pedru adauza Jezu kuti abzibvere nsisi, na cakulinga cakuti aleke kuphedwa. Jezu adadziwa kuti makumbukidwe ya Pedru yakhali lini yabwino. Tenepo, iye adathandiza Pedru na anyakupfunza wace winango, mwa kuwapasa malango mwakusaya kuwabisira cinthu ciri-cense. Ndipo iye adawafotokozera bzinthu bzomwe bzingacitike akakhala na mtima wakusaya kubzipereka, na bzisimbo bzomwe angakhale nabzo akalatiza mzimu wakubzipereka. (Mat. 16:21-27) Pedru adafika pa kubvesesa nfundo yomwe ikhafunika.​—1 Pe. 2:20, 21.

13, 14. (a) Kodi mungadziwe tani kuti cikhulupiro ca mwana wanu cayamba kutepa? (b) Kodi mungazindikire tani thandizo lomwe mwana wanu an’funikira?

¹³ Pembani kwa Yahova kuti mukwanise kukhala wakuzindikira na wakubvesesa pomwe munkufuna kuthandiza mwana wanu omwe ni tswaka. (Psal. 32:8) Mwa ciratizo, kodi n’ciyani cingakuthandizeni kuzindikira kuti cikhulupiro ca wana wanu cinkutepa? Pinango mungawone kuti iye ankukondwa lini ninga kale, ndipo ankuyamba kumbalewalewa mwa kumbapenukira abale na mpfumakazi ayai kumbakhala kwa yekha. Bzimwebzi bzikacitika, lekani kukumbuka kuti cimweci ni cizindikiro cakuti iye wayamba kukhala na moyo wakupenukisa ndipo ankucita pikado ikulu.a Pa nthawe ibodzi-bodziyo, lekanimbo kulekerera mukawona bzizindikirobzi ayai kumbakumbuka kuti ni nthawe yace yakumbafuna kukhala payekha.

¹⁴ Tewezerani ciratizo ca Jezu, mwa kumbacita mibvunzo mwa ulemu. Bziri ninga munkutunga madzi mu mcera wakuzika kwene-kwene. Mukapfuwa mwakamfulumize combo cakutungira madzi mu mceramo cingafike na madzi mang’ono-ng’ono. Mpsibodzi-bodzimbo na wana wanu, mukawabvunza mwa mphanvu mun’dzakwanisa lini kudziwa bzakulinga bzawo na bzomwe ankukumbuka. (Werengani Mimwani 20:5.) Ilaria omwe tamufotokoza kale ule adalewa kuti: “Pomwe ndikhali tswaka bzikhandinesa kusankhula pakati pa kutumikira Yahova na kumbamala nthawe izinji na axamwali wangu wa kuxikola. Bzimwebzi bzikhandinesa kwene-kwene mumtima mwangu ndipo abereki wangu wadazindikira bzimwebzi. Nsiku inango, iwo adandiwuza kuti adandiwona ndiri wakusunama ndipo adandibvunza kuti n’ciyani comwe cikhandinesa. Ndipo inepano ndidayamba kulira, ndiciwafotokozera bzomwe bzikhandinesa, ndipo ndidawakumbira kuti andithandize.” Abereki wa Ilaria wadayamba kumuthandiza kugumana axamwali wabwino m’gwere.

15. Fotokozani momwe Jezu akhakwanisira kuwona bzinthu bzabwino kwa wanthu winango.

¹⁵ Jezu adakhala wakuzindikira sikuti kumbali zokha zomwe anyakupfunza wace wakhafunikira thandizo, koma akhazindikirambo mbali zomwe anyakupfunza wacewo wakhacita bwino. Mwa ciratizo, pomwe Natanieli adabva kuti Jezu akhali wa ku Nazaleti, iye adati: “Kodi mu Nazareti mungacoke cinthu cabwino?” (Ju. 1:46) Tiyezeze kuti imwepo mukhalipombo pamwepo kodi mungadalewe kuti Natanieli akhali munthu wanyi? Munthu wakunyoza? Watsankhulo? Ayai wakusaya cikhulupiro? Jezu adakhala wakuzindikira na wakuwona mbali yabwino ya Natanieli. Ndipo Jezu adamucemera kuti: ‘Onani m’Jirayeri wacadidi, omwe mwa iye mulibe cinyengo.’ (Ju. 1:47) Jezu akhakwanisa kuzindikira bzomwe bzikhali mu mtima mwa munthu, ndipo adaphatisa basa luso laceri mwa kumbawona bzinthu bzabwino bza wanthu winango.

16. Kodi mungathandize tani mwana wanu kukulisa makhalidwe yabwino?

¹⁶ Imwepo mungakwanise lini kuzindikira bzomwe bziri mu mtima mwa munthu, koma na thandizo la Yahova mungakwanise kukhala wakuzindikira. Kodi mungaphatise basa luso limweri kuti mukwanise kuwona bzinthu bzabwino kwa mwana wanu omwe ni tswaka? Kulewa cadidi palibe munthu omwe angafune kuwonedwa ninga nyakuyambisa phiringu. Mwa makumbukidwe ayai mwa mafala lekani kumbazunza mwana wanu mwa kumbamulewa kuti: Cinyakupanduka ayai cimwana cakusaya kubva. Napo penu iye ankuphonyesa mbali zinango, mutsimikizireni kuti imwepo mumbadziwa kuti iye ambafuna kucita bzinthu bzabwino. Yang’anani mbali yomwe iye ankucita bwino mwauzimu, ndipo mutendeni na mbali imweyo. Muthandizeni mwana wanu kukulisa makhalidwe yabwino mwa kumbamupasa udindo bzikakwanisika. Jezu akhacita bzimwebzo na anyakupfunza wace. Patapita gole libodzi na pakati, atamudziwa Natanieli ayai (Bartolomeu), Jezu adamusankhula kuti akhale mpostolo wace, ndipo Natanieli adalatiza kuti akhali munthu wanyongo mwauzimu. (Lu. 6:13, 14; Mab. 1:13, 14) Imwepo mukambatenda na kumbalimbisa mwana wanu, iye an’dzabzibva lini ninga munthu wakutaza pa bziri bzense, koma ninga munthu omwe Yahova angamuphatise basa.

KUPFUNZISA KOMWE KUMBABWERESA CIKONDWESO CIKULU

17, 18. Kodi mun’dzagumana phindu liponi pomwe munkupitiriza kuthandiza wana wanu kutumikira Yahova?

¹⁷ Pomwe munkulera wana wanu nthawe zinango mungabzibve ninga momwe mpostolo Paulo adabvera, omwe akhali baba wauzimu wa wanthu azinji. Iye adalewa kuti: ‘ndikhatsautsika na kuzunzika mu mtima,’ thangwe ra ‘lufoyi lomwe ndikhanalo’ kwa wana wangu wauzimu wa ku Kolinto (2 Wak. 2:4; 1 Wak. 4:15) Victor omwe adalera wana wace atatu amuna awiri na mkazi m’bodzi adati: “Msinkhu wa utswaka wa wana wanguwa ulibe kukhala cinthu cakupusa. Koma nthawe zabwino zikhakunda bzineso bzimwebzi. Na thandizo la Yahova tidakwanisa kukhala pa uxamwali bwakulimba na wana wathu.”

¹⁸ Pitirizani kupfunzisa wana wanu kuti atumikire Yahova. Ndipo latizanimbo kuti mumbawafuna kwene-kwene. Pomwe munkulatiza lufoyi likulu kwa wana wanu imwepo mun’dzakomedwa thangwe ra kudziwa kuti iwo wabzipereka kwa Yahova ndipo ‘wankupitiriza kufamba m’cadidi.’​—3 Ju. 4.

[Mafala ya m’nyansi]

[Cithunzi-thunzi pa tsamba 16]

Thandizani wana wanu kuti agumane axamwali wabwino m’gwere (Onani ndime 14)