October
Maanle, October 1
‘Nrɛlɛbɛ ne mɔɔ vi anwuma lɔ la, ɔyɛ tieyɛ.’—Gye. 3:17.
Ɔyɛ a ɔyɛ se ɔmaa wɔ kɛ ɛbayɛ tieyɛ ɔ? Ɛnee ɔyɛ a ɔyɛ se ɔmaa Belemgbunli Devidi, ɔti ɔzɛlɛle Nyamenle kɛ: “Maa menyia ɛhulolɛ kɛ mebadie wɔ.” (Edw. 51:12) Ɛnee Devidi kulo Gyihova. Noko ɛnee ɔyɛ a ɔyɛ se ɔmaa Devidi kɛ ɔbayɛ tieyɛ, na zɔhane ala a yɛdayɛ noko yɛde a. Duzu ati ɔ? Mɔɔ limoa, bɛva anzosesebɛyɛlɛ bɛwo yɛ. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, dahuu Seetan bɔ mɔdenle kɛ ɔmaa yɛade atua kɛ ɔdaye la. (2 Kɔl. 11:3) Mɔɔ tɔ zo nsa, atuadelɛ subane, “sunsum ne mɔɔ kɛkala ɛlɛyɛ gyima wɔ anzosesebɛ mralɛ nu la” ɛbɔ yɛ ɛyia. (Ɛfɛ. 2:2) Tɛ ɛtaneyɛlɛ angomekye a ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbaho yɛatia a, emomu, eza ɔwɔ kɛ yɛko yɛtia kɛzi Abɔnsam nee ewiade ɛhye ɛlɛpiepia yɛ kɛ bɛmaa yɛayɛ anzosesebɛ la. Ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle yɛtie Gyihova nee menli mɔɔ yeva tumi yemaa bɛ la. w23.10 6 ¶1
Kule, October 2
Wɔva nwanye kpalɛ ne wɔzie dedee yeradwu mekɛ zɛhae.—Dwɔn 2:10.
Duzu a yɛsukoa yɛfi nzule ne mɔɔ Gyisɛse hakyile ye nza la anu a? Mɛlɛbɛnwoaze ɔ. Gyisɛse anva mɔɔ ɔyɛle la andu ɔ nloa anu; nɔhalɛ nu, yeanva debie biala mɔɔ ɔyɛle la yeandu ɔ nloa anu ɛlɛ. Emomu ɔbɛlɛle ɔ nwo aze ɔvale anyunlunyia nee nganvolɛ ne ɔmaanle ɔ Ze dahuu. (Dwɔn 5:19, 30; 8:28) Saa yɛsukoa Gyisɛse na yɛkɔ zo yɛbɛlɛ yɛ nwo aze a, ɔnrɛmaa yɛnrɛva debie biala mɔɔ yɛhola yɛyɛ la yɛnrɛdu yɛ nloa anu. Ɔwɔ kɛ yɛfa Nyamenle mɔɔ yɛnyia nwolɛ adenle yɛlɛsonle ye la a yɛtu yɛ nloa anu a. (Gyɛ. 9:23, 24) Ɔwɔ kɛ yɛfa enililɛ mɔɔ fɛta ye la yɛmaa ye. Ɔluakɛ saa tɛ Gyihova moalɛ a, anrɛɛ debie kpalɛ boni a yɛbahola yɛayɛ a? (1 Kɔl. 1:26-31) Saa yɛbɛlɛ yɛ nwo aze a, ɔnle kɛ yɛdie ninyɛne mgbalɛ mɔɔ yɛyɛ yɛmaa awie mɔ la anwo nganvolɛ yɛmaa yɛ nwo. Yɛ kunlu dwo yɛ nwo ɔluakɛ yɛze kɛ Gyihova nwu mɔɔ yɛyɛ la yɛɛ ɔ nye sɔ ye. (Fa toto Mateyu 6:2-4 anwo; Hib. 13:16) Saa yɛsukoa Gyisɛse na yɛbɛlɛ yɛ nwo aze a, ɔmaa Gyihova anye die yɛ nwo.—1 Pita 5:6. w23.04 4 ¶9; 5 ¶11-12
Yalɛ, October 3
Bɛmmadwenle bɛ ngomekye bɛ boɛyɛlɛ nwo, emomu bɛdwenle awie mɔ noko ɛdeɛ nwo.—Fel. 2:4.
Sunsum ne hanle ɛzoanvolɛ Pɔɔlo maanle ɔmaanle Kilisienema anwosesebɛ kɛ bɛdwenle awie mɔ boɛyɛlɛ nwo. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛali folɛdulɛ zɔhane azo wɔ debiezukoalɛ bo ɛ? Ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ awie mɔ noko kulo kɛ bɛmaa mualɛ. Wɔmɔ dwenle nwolɛ nea. Saa ɛ nee ɛ gɔnwo mɔ ɛlɛbɔ adawu a, asoo ɛbadendɛ too mɔɔ bɛnrɛnyia adenle bɛnrɛha edwɛkɛ fee? Kyɛkyɛ! Ɛkulo kɛ bɛdabɛ noko bɛtendɛ. Zɔhane ala a yɛkulo kɛ yɛmaa menli dɔɔnwo nyia nwolɛ adenle maa mualɛ wɔ debiezukoalɛ bo a. Nɔhalɛ nu, adenle ko mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛamaa yɛ mediema anwosesebɛ la a le kɛ yɛbamaa bɛanyia nwolɛ adenle bɛaha bɛ diedi ne anwo edwɛkɛ. (1 Kɔl. 10:24) Ɔti ɔwɔ kɛ yɛmaa yɛ mualɛ ne mɔ yɛ nzinrenzinra, amaa menli dɔɔnwo anyia mekɛ ne bie amaa mualɛ. Saa wɔ mualɛ ne le ezinraa bɔbɔ a, mmaka ninyɛne dɔɔnwo anwo edwɛkɛ. Saa ɛka debie biala mɔɔ wɔ ɛdendɛkpunli ne anu la a, awie mɔ ɛnrɛnyia bie ɛnrɛha. w23.04 22-23 ¶11-13
Folɛ, October 4
Edwɛkpa ne ati a meyɛ ninyɛne kɔsɔɔti a, amaa meabɔ ye nolo meahile awie mɔ.—1 Kɔl. 9:23.
Ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛzi ɔhyia kɛ yɛbahɔ zo yɛaboa awie mɔ la, titili ɔlua yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne azo. Ɔhyia kɛ yɛkakyihakyi yɛ edwɛkɛ nu wɔ daselɛlilɛ nu. Yɛyia menli mɔɔ bɛlɛ diedi nee subane ngakyile yɛɛ menli mɔɔ bɛvi ɛleka ngakyile na asolo bɛ amaamuo la. Ɛnee ɛzoanvolɛ Pɔɔlo kakyihakyi ye edwɛkɛ nu, na yɛbahola yɛazukoa ye neazo ne. Gyisɛse kpale Pɔɔlo kɛ ɔyɛ ‘ɛzoanvolɛ ɔmaa maanle maanle ne.’ (Wlo. 11:13) Ɛhye kile kɛ Pɔɔlo hanle edwɛkɛ ne hilele Dwuuma, Gilikima, mbɔlɔba, namule nu amra, arane mgbanyima yɛɛ arelemgbunli. Amaa Pɔɔlo edwɛkɛ ne aha menli ngakyile ɛhye mɔ amuala ahonle la, ‘ɔyɛle ɔ nwo debie biala ɔmaanle menli ngakyile kɔsɔɔti.’ (1 Kɔl. 9:19-22) Ɔzuzule ye tievolɛma ne amaamuo, ɛleka mɔɔ bɛvi nee bɛ diedi ne anwo na ɔhakyihakyile ye edwɛkɛ nu ɔmaanle ɔvalele bɛ tɛnlabelɛ ne anwo. Saa yɛdayɛ noko yɛbɔ yɛ nwo mɔdenle na yɛkakyihakyi yɛ edwɛkɛ nu yɛmaa ɔfale yɛ tievolɛma anwo a, yɛbanyia anyuhɔlɛ wɔ yɛ ɛzonlenlɛ gyima ne anu. w23.07 23 ¶11-12
Molɛ, October 5
Ɔnle kɛ Awulae akɛlɛ ko, ɔwɔ kɛ ɔyɛ bɛtɛɛ ɔmaa menli kɔsɔɔti.—2 Tim. 2:24.
Sonla mɔɔ bɛlɛ ɔ nwo aze la anwo yɛ se, ɔnle bobonyia. Ɔwɔ kɛ awie anwo yɛ se na yeahola yeazie ɔ nwo dii wɔ mekɛ mɔɔ ɔlɛyia tɛnlabelɛ mɔɔ anu yɛ se la. Mɛlɛbɛnwoaze le “sunsum ne ma” ne foa kokye ala. (Gal. 5:22, 23) Ɛnee ɔyɛ a bɛfa Giliki edwɛkɛ mɔɔ bɛkile ɔ bo “mɛlɛbɛnwoaze” la bɛkilehile ɛkpɔnwɔ mɔɔ ɔ nye yɛ se na bɛtete ye bɛmaa ɔ nye ɛha aze la anu. Pɛ ɛkpɔnwɔ anyesesebɛ bie mɔɔ bɛyɛ ye abɛ la anwo nvoninli nea. Ɛkpɔnwɔ ne anye ɛha aze ɛdeɛ, noko ɔ nwo yɛ se. Kɛ menli la, kɛ ɔkɛyɛ na yɛanyia mɛlɛbɛnwoaze subane na mekɛ ko ne ala yɛ nwo ayɛ se ɛ? Yɛ ngomekye yɛnrɛhola yɛnrɛyɛ ɛhye. Ɔhyia kɛ yɛyɛ asɔne yɛkpondɛ Nyamenle sunsum ne na yɛsɛlɛ ye kɛ ɔboa yɛ ɔmaa yɛnyia subane kɛnlɛma ɛhye. Menli dɔɔnwo ɛhola ɛyɛ ye zɔ. Alasevolɛ dɔɔnwo lale mɛlɛbɛnwoaze ali wɔ mekɛ mɔɔ awie mɔ bɔle mɔdenle kɛ bɛka bɛ ɛya la, na ɛhye ɛmaa menli mɔɔ nwunle bɛ neazo ne la ɛnyia yɛ nwo adwenle kpalɛ.—2 Tim. 2:24, 25. w23.09 15 ¶3
Kenlenzile, October 6
‘Menyɛle asɔne na Gyihova buale me nzɛlɛlɛ ne mɔɔ menvale mendole ɔ nyunlu la.’—1 Sa. 1:27.
Ɛzoanvolɛ Dwɔn nwunle mgbanyima 24 wɔ anwuma kɛ bɛlɛsonle Gyihova wɔ ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ bie mɔɔ yɛ nwanwane la anu. Bɛyele Nyamenle ayɛlɛ na bɛhanle kɛ ɔfɛta kɛ ɔdie “anyunlunyia nee enililɛ nee tumi.” (Yek. 4:10, 11) Anwumabɔvolɛ nɔhavoma noko lɛ ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ bɛgyinla zo bɛye Gyihova ayɛlɛ na bɛwula ye anyunlunyia a. Bɛ nee ye a wɔ anwuma nehane a yɛɛ bɛze ye kpalɛ. Ninyɛne mɔɔ ɔyɛ la maa bɛnwu ye subane ne mɔ. Saa bɛnwu kɛzi Gyihova yɛ ye ninyɛne la a, ɔka bɛ ɔmaa bɛye ye ayɛlɛ. (Dwobu 38:4-7) Saa yɛdayɛ noko yɛlɛyɛ asɔne a, yɛbahola yɛaye Gyihova ayɛlɛ na yɛaha debie mɔɔ maa yɛkulo ye nee mɔɔ maa yɛ nye die ɔ nwo la. Saa ɛlɛsukoa Baebolo ne a, bɔ mɔdenle kɛ ɛbanwu Gyihova subane mɔɔ ɛ nye die nwo kpalɛ la. (Dwobu 37:23; Wlo. 11:33) Akee ka kɛzi ɛte nganeɛ wɔ ye subane zɔhane mɔ anwo la anwo edwɛkɛ kile ye. Eza yɛbahola yɛaye Gyihova ayɛlɛ kɛ ɔboa yɛdayɛ nee yɛ sunsum nu abusua ne amuala la.—1 Sa. 2:1, 2. w23.05 3-4 ¶6-7
Dwɛkɛ, October 7
‘Bɛlua bɛmaa ɔfɛta Gyihova.’ —Kɔl. 1:10.
Wɔ 1919, Babelɔn Kpole ne annyia Nyamenle menli ne anwo zo tumi bieko. Zɔhane ɛvolɛ ne, bɛkpale “akɛlɛ nɔhavo nee badwema ne” wɔ ye mekɛ nu amaa yeaboa ahonlekpalɛma yeamaa bɛava “Nwuanzanwuanza Adenle” ne mɔɔ bɛbuke ye fofolɛ la azo. (Mat. 24:45-47; Aye. 35:8) Gyima mɔɔ nɔhavoma ne yɛle wɔ adenle ne anwo wɔ tete la boale bɛdabɛ mɔɔ bɛvale zo la maanle bɛzukoale Gyihova bodane ne mɔ anwo ninyɛne dɔɔnwo. (Mrɛ. 4:18) Eza ɔmaanle bɛbɔle bɛ ɛbɛla kɛ mɔɔ Gyihova kpondɛ la. Gyihova anye ɛtɛdale ye ɛlɛ kɛ ye menli bayɛ nzenzaleɛ mɔɔ hyia la ɛkɛ ne ala. Emomu ɔte ye menli ne anwo ngyikyingyikyi. Saa yɛkola yɛyɛ mɔɔ sɔ yɛ Nyamenle ne anye wɔ debie biala mɔɔ yɛyɛ la anu a, nea kɛzi yɛ nye balie a! Ɔhyia kɛ bɛta bɛsiezie adenle biala boɛ amaa yeanzɛkye. Ɔvi 1919 mɔɔ ba la, bɛtɛkɔ zo bɛtɛyɛ “Nwuanzanwuanza Adenle” ne anwo gyima amaa bɛaboa menli dɔɔnwo bɛamaa bɛavi Babelɔn Kpole ne anu. w23.05 17 ¶15; 19 ¶16
Maanle, October 8
Menrɛgyakyi wɔ ɛlɛ.—Hib. 13:5.
Neazo Eku ne mumua ne ɛlɛtete ye boavolɛma mɔɔ yɛ gyima wɔ Neazo Eku ne kɔmatii ngakyile nu la. Boavolɛma ɛhye mɔ ɛlɛfa nɔhalɛlilɛ ali ɛzonlelilɛ mgbole nwo gyima wɔ ahyehyɛdeɛ ne anu ɛnɛ. Bɛziezie bɛ nwo kpalɛ kɛ bɛbahɔ zo bɛanlea Kelaese mboane ne wɔ mekɛ mɔɔ menli mɔɔ bɛkpokpa bɛ la ɛhɔ anwuma la. Saa bɛfa bɛdabɛ mɔɔ bɛkpokpa bɛ la mɔɔ li awieleɛ la bɛkɔ anwuma wɔ mekɛ mɔɔ anwongyelelɛ kpole ne ɛlɛkɔ awieleɛ la a, Gyihova menli mɔɔ wɔ azɛlɛ ye azo la bahɔ zo azonle ye wɔ nɔhalɛ nu. Kɛmɔ Gyisɛse Kelaese le yɛ adekilevolɛ la ati, Nyamenle azonvolɛ ɛnrɛvi nɔhalɛ ne anu ɛlɛ. Yɛze kɛ wɔ zɔhane mekɛ ne, Gɔɔgo mɔɔ vi Meegɔgo, mɔɔ yemɔ a le maanle maanle mɔɔ bɛha bɛ nwo bɛbɔ nu la bateta yɛ. (Yiz. 38:18-20) Noko ɛtetalɛ sikalɛ zɔhane ɛnrɛyɛ boɛ; ɔnrɛmaa Nyamenle menli ne ɛnrɛgyakyi Gyihova ɛzonlenlɛ. Ye biala anu ɔbalie bɛ! Ɛzoanvolɛ Dwɔn nwunle “menli ekpunli kpole” ne mɔɔ boka Kelaese mboane gyɛne ne anwo la wɔ ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ nu. Bɛhanle bɛhilele Dwɔn kɛ “menli ekpunli kpole” ɛhye vi “anwongyelelɛ kpole ne anu.” (Yek. 7:9, 14) Nɔhalɛ nu, bɛbalie bɛ ngoane! w24.02 5-6 ¶13-14
Kule, October 9
Bɛmmanua sunsum ne senle ne.—1 Tɛs. 5:19.
Duzu a yɛbahola yɛayɛ amaa yɛanyia sunsum nwuanzanwuanza a? Yɛbahola yɛayɛ nwolɛ asɔne, yɛazukoa Nyamenle Edwɛkɛ ne mɔɔ bɛvale ye sunsum ne bɛhɛlɛle la na yɛ nee ye ahyehyɛdeɛ ne mɔɔ ye sunsum ne kile ye adenle la adu. Saa yɛyɛ ye zɔ a ɔbaboa yɛ yeamaa yɛazo “sunsum ne ma” ne. (Gal. 5:22, 23) Nyamenle fa ye sunsum ne maa bɛdabɛ mɔɔ bɛkɔ zo bɛdwenle ninyɛne mɔɔ nwolɛ te la anwo na bɛyɛ ninyɛne mɔɔ nwolɛ te la ala. Saa yɛkɔ zo yɛdwenle ninyɛne mɔɔ nwolɛ ɛnde la anwo na yɛyɛ bie a, ɔnrɛva ye sunsum ne ɔnrɛmaa yɛ. (1 Tɛs. 4:7, 8) Eza saa yɛbanyia sunsum ne a, ɔnle kɛ yɛbu “ngapezo ne mɔ kɛ nwolɛ ɛngyia.” (1 Tɛs. 5:20) Wɔ ɛke, “ngapezo ne mɔ” kile edwɛkɛ mɔɔ Nyamenle dua ye sunsum ne azo fa maa yɛ la, bie a le Gyihova kenle ne nee kɛzi ninyɛne hyia ndɛndɛ wɔ yɛ mekɛ ye azo la anwo ngapezo ne mɔ. Yɛnye yɛ adwenle yɛnvi kenle zɔhane azo na yɛnzuzu kɛ Amagɛdɔn ɛnrɛra wɔ yɛ mekɛ ye azo. Emomu, yɛbɔ ɛbɛla kpalɛ na yɛmaa yɛ nye bolo wɔ “nyamenlezonlenlɛ kpalɛ nu” kenle ko biala yɛfa yɛkile kɛ yɛ nye la kɛ ɔnrɛhyɛ ɔbara anzɛɛ kenle zɔhane wɔ yɛ adwenle nu.—2 Pita 3:11, 12. w23.06 12 ¶13-14
Yalɛ, October 10
Gyihova ɛzulolɛ le nrɛlɛbɛ mɔlebɛbo.—Mrɛ. 9:10.
Kɛ Kilisienema la, saa nlanwonvoninli finde yɛ ɛlɛtɔlɔneke milahyinli bie azo a, duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ a? Ɔwɔ kɛ yɛye yɛ nye yɛfi nwolɛ ndɛndɛ. Saa yɛkakye kɛ yɛ agyapadeɛ mɔɔ sonle bolɛ kpalɛ la a le agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee Gyihova lɛ a, ɔbaboa yɛ yeamaa yɛayɛ zɔ. Nvoninli bie mɔ mɔɔ bɛmbu bɛ kɛ bɛle nlanwonvoninli bɔbɔ la kola twe yɛ adwenle kɔ nla zo. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛtwe yɛ nwo yɛfi nwo a? Ɔluakɛ yɛngulo kɛ yɛbikye agyalɛzɛkyelɛ nwo ekyi bɔbɔ wɔ yɛ ahonle nu. (Mat. 5:28, 29) Asafo nu kpanyinli bie mɔɔ wɔ Thailand mɔɔ bɛfɛlɛ ye David la hanle kɛ: “Mebiza me nwo kɛ, ‘Saa bɔbɔ ɔnle nlanwonvoninli na mekɔ zo menea a, asoo Gyihova anye balie nwo?’ Adwenle zɛhae boa me maa meyɛ me ninyɛne nrɛlɛbɛ nu.” Saa yɛsulo kɛ yɛbayɛ debie mɔɔ Gyihova anye ɛnlie nwo la a, ɔbamaa yɛayɛ yɛ ninyɛne nrɛlɛbɛ nu. Nyamenlezulolɛ le “nrɛlɛbɛ mɔlebɛbo” anzɛɛ adiabo. w23.06 23 ¶12-13
Folɛ, October 11
Me menli, bɛhɔwolo bɛ suakunlu.—Aye. 26:20.
“Suakunlu” ne bahola ayɛ yɛ asafo ne mɔ. Wɔ anwongyelelɛ kpole ne anu, yɛbanyia banebɔlɛ mɔɔ Gyihova vale bɔle yɛ ɛwɔkɛ la wɔ mekɛ mɔɔ yɛ nee yɛ mediema diedima de koyɛlɛ nu la. Ɛhye ati ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle ɛnɛ kɛ yɛbahulo yɛ mediema, na tɛ kɛ yɛbagyinla bɛ subane mɔɔ ka yɛ ɛya la anloa ala. Bie a ɛhye mɔɔ yɛbayɛ la a balie yɛ ngoane a! “Gyihova kenle kpole ne” bayɛ mekɛ mɔɔ anu yɛ se kpalɛ la amaa alesama. (Zɛf. 1:14, 15) Gyihova menli noko anwo bahyele bɛ. Noko saa yɛsiezie yɛ nwo kɛkala a, yɛbahola yɛazie yɛ nwo dii na yɛaboa awie mɔ. Yɛbagyinla ngyegyelɛ biala mɔɔ yɛbayia la anloa. Saa yɛ mediema ɛlɛnwu amaneɛ a, yɛbayɛ mɔɔ yɛbahola biala la yɛaboa bɛ ɔlua ahunluyelɛyelalɛ mɔɔ yɛbala ye ali na yɛava mɔɔ bɛhyia nwo yɛamaa bɛ la azo. Yɛɛ yɛbabeta yɛ mediema mɔɔ yɛkulo bɛ dɛba la. Akee Gyihova bamaa yɛ dahuu ngoane wɔ ewiade mɔɔ yɛnrɛhakye esiane nee anwongyelelɛ ne mɔ wɔ nu la anu.—Aye. 65:17. w23.07 7 ¶16-17
Molɛ, October 12
‘Gyihova bamaa bɛazi pi, ɔbamaa bɛayɛ se, ɔbamaa bɛagyinla kpundii.’—1 Pita 5:10.
Nyamenle Edwɛkɛ ne ta ka nɔhavoma anwo edwɛkɛ kɛ bɛ nwo yɛ se. Noko bɛ nuhua ne mɔɔ bɛlɛ anwosesebɛ kpole bɔbɔ la ande nganeɛ dahuu kɛ bɛ nwo yɛ se. Kɛ neazo la, wɔ mekɛ bie mɔ anu, Belemgbunli Devidi dele nganeɛ kɛ ‘ɔ nwo yɛ se kɛ boka,’ noko ɔdwule mekɛ gyɛne nu la, “ɛzulolɛ hanle” ye. (Edw. 30:7) Saa Nyamenle sunsum ne ba Samesɛn anwo zo a, ɔmaa ɔnyia anwosesebɛ kpole bie ɛdeɛ, noko ɛnee ɔze kɛ saa Nyamenle amboa ye a, ‘ye anwosesebɛ ne bavi ye nu na yeayɛ kɛ mrenyia kɔsɔɔti la.’ (Ndɛ. 14:5, 6; 16:17) Kɛmɔ Gyihova maanle nɔhavoma ɛhye mɔ tumi la ati a ɛnee bɛ nwo yɛ se zɔhane a. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo nwunle kɛ ɔhyia kɛ Gyihova maa ɔdaye noko tumi. (2 Kɔl. 12:9, 10) Ɛnee Pɔɔlo lɛ kpɔkɛdelɛ nwo ngyegyelɛ. (Gal. 4:13, 14) Ɔdwu mekɛ ne bie a, ɔwɔ kɛ ɔdaye noko ɔmia ɔ nye na yeahola yeayɛ mɔɔ le kpalɛ la. (Wlo. 7:18, 19) Ɔyɛ a adwenleadwenle tɔ ɔ nwo yɛɛ ɛzulolɛ ka ye wɔ mɔɔ ɔbahola yeado ye kenle bie la anwo. (2 Kɔl. 1:8, 9) Noko saa Pɔɔlo yɛ bɛtɛɛ a, ɛnee ɔ nwo ɛyɛ se. Wɔ adenle boni azo? Gyihova maanle Pɔɔlo tumi mɔɔ ɔhyia la. Na ɔmaanle ɔ nwo yɛle se. w23.10 12 ¶1-2
Kenlenzile, October 13
‘Gyihova nea ahonle nu.’ —1 Sa. 16:7.
Saa ɔdwu mekɛ ne bie na yɛte nganeɛ kɛ yɛ nwo ɛngyia a, ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ Gyihova mumua ne a hwenle yɛ rale ɔ nwo a. (Dwɔn 6:44) Ɔnwu subane ngɛnlɛma mɔɔ wɔ yɛ nu mɔɔ yɛdayɛ mumua ne yɛnnwu ye la na ɔze mɔɔ wɔ yɛ ahonle nu la. (2 Ek. 6:30) Ɔti saa ɔka kɛ yɛsonle bolɛ a, ɔwɔ kɛ yɛdie ye yɛdi. (1 Dwɔn 3:19, 20) Kolaa na yɛ nuhua bie mɔ azukoa nɔhalɛ ne la, yɛyɛle ninyɛne mɔɔ ɔtɛmaa yɛ adwenle tɛbua yɛ fɔlɛ la. (1 Pita 4:3) Kilisienema nɔhavoma bie mɔ bɔbɔ ɛlɛko atia bɛ sinlidɔlɛ bie mɔ. Na ɛdawɔ noko ɛ? Ɔyɛ a ɛte nganeɛ kɛ Gyihova ɛnrɛhola ɛnrɛva wɔ ɛtane ɛnrɛhyɛ wɔ ɔ? Saa zɔhane a ɔde a, ɛnee saa ɛnwu kɛ Gyihova azonvolɛ nɔhavoma bie mɔ noko dele nganeɛ zɔ a, ɔbakyekye ɛ rɛle. Kɛ neazo la, mɔɔ ɛzoanvolɛ Pɔɔlo dwenledwenlenle ye sinlidɔlɛ ne mɔ anwo la, ɔ rɛle bɔle kpalɛ. (Wlo. 7:24) Nɔhalɛ nu, ɛnee Pɔɔlo ɛnlu ɔ nwo na bɛzɔne ye. Noko ɔhanle kɛ ɔdaye a ɔle “ekyi kpalɛ wɔ ɛzoanvolɛma ne anu a” yɛɛ ɔle ɛtanevolɛ mɔɔ ‘limoa.’—1 Kɔl. 15:9; 1 Tim. 1:15. w24.03 27 ¶5-6
Dwɛkɛ, October 14
‘Bɛkpole Gyihova sua ne.’ —2 Ek. 24:18.
Debie ko mɔɔ yɛbahola yɛazukoa yɛavi Belemgbunli Gyɛhowahye kpɔkɛzilɛ ɛtane ne anu la a le kɛ ɔhyia kɛ yɛkpa agɔnwolɛma mɔɔ bɛbamaa yɛayɛ mɔɔ le kpalɛ la—agɔnwolɛma mɔɔ kulo Gyihova na bɛkpondɛ kɛ bɛmaa ɔ nye die la. Ɔngyia kɛ yɛfa yɛ tipɛnema ala agɔnwolɛ. Kakye kɛ, ɛnee Gyɛhowahye agɔnwo Gyɛhɔyada le kpanyinli tɛla ye kolaa. Biza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo me gɔnwo mɔ boa me maa menyia diedi kpole wɔ Gyihova anu ɔ? Asoo bɛlɛmaa me anwosesebɛ kɛ menva Nyamenle ngyinlazo ne mɔ membɔ me ɛbɛla ɔ? Asoo bɛka Gyihova nee ye nɔhalɛ ne mɔɔ sonle bolɛ la anwo edwɛkɛ? Asoo bɛbu Nyamenle ngyinlazo ne mɔ ɔ? Asoo mɔɔ mekulo kɛ mete la ala a bɛka bɛkile me ɔ, anzɛɛ saa meyɛ mɔɔ ɔnle kpalɛ la a bɛnyia akɛnrasesebɛ bɛka bɛkile me?’ (Mrɛ. 27:5, 6, 17) Nɔhalɛ nu, saa ɛ gɔnwo mɔ ɛngulo Gyihova a, ɛnee ɛngyia bɛ nwo. Noko saa ɛ gɔnwo mɔ kulo Gyihova a, ɛnee sɔ bɛ nu boɛ—bɛbaboa wɔ dahuu!—Mrɛ. 13:20. w23.09 9-10 ¶6-7
Maanle, October 15
Mame a mele Alefa nee Omiga ne.—Yek. 1:8.
Wɔ Giliki ngɛlɛleramgbɔkɛ ne mɔ anu, alefa a bɔ ɔ bo a yɛɛ omiga a li awieleɛ a. Mɔɔ Gyihova hanle kɛ ɔle “Alefa nee Omiga ne” la, ɛnee ɔlɛkile kɛ saa ɔbɔ debie bie abo a, ɔyɛ too ɔkɔ ye awieleɛ bɔkɔɔ. Mɔɔ Gyihova bɔle Adam nee Yive la, ɔhanle ɔhilele bɛ kɛ: “Bɛwo bɛmaa bɛ nwo ɛzo, bɛyi azɛlɛ ne na bɛnlea zolɛ.” (Gyn. 1:28) Wɔ zɔhane mekɛ ne, ɛnee Gyihova ɛlɛka kɛ “Alefa.” Ɔhanle ye bodane ne wienyi: Mekɛ bie bara mɔɔ Adam nee Yive abozoamra mɔɔ bɛdi munli na bɛyɛ tieyɛ la bayi azɛlɛ ne na bɛahakyi ye bɛamaa yeayɛ Paladaese a. Saa zɔhane mekɛ ne ba a, wɔ adenle bie azo, Gyihova baha kɛ “Omiga.” Mɔɔ bɛbɔle “anwuma nee aze nee debie biala mɔɔ wɔ nu la bɛwiele la,” Gyihova hanle edwɛkɛ bie mɔɔ maa yɛnwu kɛ ye ɛwɔkɛ ne bara nu la. Ɛhye kile kɛ ɔyele kenle mɔɔ tɔ zo nsuu la ɔziele ahane kɛ ɔbava yeali bodane mɔɔ ɔlɛ ɔmaa alesama nee azɛlɛ ne la anwo gyima. Ɔti ɛnee ɔle kɛ asɛɛ ɔlɛka kɛ ye bodane ne bara nu bɔkɔɔ wɔ kenle mɔɔ tɔ zo nsuu ne la awieleɛ.—Gyn. 2:1-3. w23.11 5 ¶13-14
Kule, October 16
Bɛziezie Gyihova adenle ne! Bɛmaa adenle mɔɔ tenrɛ la ɛla ɛsɛlɛ ne azo ɛmaa yɛ Nyamenle ne.—Aye. 40:3.
Ɛnee ɔvi Babelɔn mɔɔ kɔ Yizilayɛ la ɛnla aze na bɛbali kɛyɛ siane nna kolaa na bɛadwu. Noko Gyihova bɔle bɛ ɛwɔkɛ kɛ, debie biala mɔɔ ɔbahola yeazi bɛ adenle la ɔbaye yeavi ɛkɛ. Ɛnee Yizilayɛma mɔɔ di nɔhalɛ la ze kɛ saa bɛsia bɛkɔ Yizilayɛ a, nyilalɛ mɔɔ bɛbanyia la badɛla afɔle biala mɔɔ bɛbabɔ la. Nyilalɛ mɔɔ tɛla biala la fale bɛ ɛzonlenlɛ nwo. Ɛnee Gyihova ɛzonlenlɛsua ko bɔbɔ ɛnle Babelɔn. Ɛnee afɔlemokyea biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ Yizilayɛma babɔ afɔle mɔɔ Mosisi Mɛla ne hanle kɛ bɛbɔ la wɔ zo a, yɛɛ ɛnee bɛnlɛ ɛsɔfoma mɔɔ babɔ zɔhane afɔle ne mɔ la anwo ngyehyɛleɛ biala. Eza awozonle ɛzonlenlɛma mɔɔ bɛmbu Gyihova anzɛɛ ye ngyinlazo ne mɔ la dodo bo Gyihova menli ne anwo zo bɔkɔɔ. Ɔti ɛnee Dwuuma apenle dɔɔnwo mɔɔ sulo Nyamenle la anye la kɛ bɛbazia bɛahɔ bɛ sua zo amaa bɛazonle Gyihova wɔ nɔhalɛ nu bieko. w23.05 14-15 ¶3-4
Yalɛ, October 17
Bɛhɔ zo bɛbɔ bɛ ɛbɛla kɛ wienyi nu mralɛ.—Ɛfɛ. 5:8.
Yɛhyia Nyamenle sunsum nwuanzanwuanza ne moalɛ amaa yɛahɔ zo yɛabɔ yɛ ɛbɛla kɛ “wienyi nu mralɛ.” Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ ɔyɛ se kpalɛ kɛ yɛbahɔ zo yɛamaa yɛ nwo ade wɔ ewiade ɛhye mɔɔ ɛbɛlatane ɛbu zo la anu. (1 Tɛs. 4:3-5, 7, 8) Sunsum nwuanzanwuanza ne bahola aboa yɛ yeamaa yɛaho yɛatia adwenle mɔɔ ewiade ne lɛ la, bie a le bɛ diedi nee bɛ nzuzulɛ mɔɔ nee Nyamenle adwenle ɛnle ko la. Eza sunsum nwuanzanwuanza ne kola boa yɛ maa yɛda “kpalɛyɛlɛ nee tenleneyɛlɛ yɛɛ nɔhalɛ muala” ali. (Ɛfɛ. 5:9) Adenle ko mɔ yɛbahola yɛalua zo yɛanyia sunsum nwuanzanwuanza ne la a le kɛ yɛbayɛ nwolɛ asɔne. Gyisɛse hanle kɛ Gyihova ‘bava sunsum nwuanzanwuanza ne amaa bɛdabɛ mɔɔ bɛbiza ye la.’ (Luku 11:13) Eza saa yɛbɔ nu yɛye Gyihova ayɛlɛ wɔ yɛ debiezukoalɛ ne mɔ abo a, yɛnyia sunsum nwuanzanwuanza ne. (Ɛfɛ. 5:19, 20) Kɛmɔ sunsum nwuanzanwuanza ne nyia yɛ nwo zo tumi kpalɛ la ati, ɔbaboa yɛ yeamaa yɛabɔ ɛbɛla mɔɔ sɔ Nyamenle anye la. w24.03 23-24 ¶13-15
Folɛ, October 18
Bɛhɔ zo bɛbiza, na bɛ sa baha ye; bɛhɔ zo bɛkpondɛ, na bɛbanwu ye; bɛhɔ zo bɛbɔ nu, na bɛbabuke bɛ.—Luku 11:9.
Ɛhyia abotane kpole ɔ? Yɛ nwolɛ asɔne. Abotane le sunsum ne ma ne foa. (Gal. 5:22, 23) Ɔti yɛbahola yɛazɛlɛ Gyihova kɛ ɔva ye sunsum ne ɔmaa yɛ na ɔboa yɛ ɔmaa yɛla ye ma ne ali. Saa yɛyia tɛnlabelɛ mɔɔ sɔ yɛ abotane nea la a, ‘yɛkɔ zo yɛbiza’ ye kɛ ɔva sunsum nwuanzanwuanza ne ɔmaa yɛ amaa yeaboa yɛ yeamaa yɛazi abotane. (Luku 11:13) Eza yɛbahola yɛazɛlɛ Gyihova kɛ ɔboa yɛ ɔmaa yɛnwu ninyɛne kɛ mɔɔ ɔnwu ye la. Yɛyɛ asɔne ɛhye yɛwie a, akee ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbazi abotane kenle ko biala. Mekɛ mɔɔ yɛlɛyɛ asɔne kɛ Gyihova ɛboa yɛ ɛmaa yɛnyia abotane na yɛlɛbɔ mɔdenle kɛ yɛbazi abotane la, ɔbamaa subane ɛhye azɔ ndinli wɔ yɛ ahonle nu na yeaha yɛ nwo. Eza saa yɛdwenledwenle neazo mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la anwo a ɔbaboa. Menli mɔɔ lale abotane ali la anwo neazo dɔɔnwo wɔ Baebolo ne anu. Saa yɛdwenledwenle neazo ɛhye mɔ anwo a, yɛbanwu ndenle mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛala abotane ali la. w23.08 22 ¶10-11
Molɛ, October 19
Bɛdo bɛ avonle ne bɛhye fɛlɛ. —Luku 5:4.
Gyisɛse maanle ɛzoanvolɛ Pita nwunle kɛ Gyihova baboa ye. Gyisɛse mɔɔ ɛnee bɛdwazo ye la luale nwanwane adenle zo maanle Pita nee ɔ gɔnwo ɛzoanvolɛma mɔɔ ɛha la hyele fɛlɛ dɔɔnwo bie. (Dwɔn 21:4-6) Nwanwane deɛ ɛhye maanle Pita nwunle ye wienyi kɛ Gyihova bahola ava nwonane afoa nu ninyɛne mɔɔ ɔhyia nwo la yeamaa ye. Bie a ɛhye maanle ɛzoanvolɛma ne hakyele edwɛkɛ mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ Gyihova bava ninyɛne mɔɔ bɛdabɛ mɔɔ bɛkɔ zo ‘bɛdimoa bɛkpondɛ Belemgbunlililɛ ne’ bahyia nwo la amaa bɛ la. (Mat. 6:33) Ɛhye maanle Pita vale ɛzonlenlɛ gyima ne limoale ye ɛbɛlabɔlɛ nu na tɛ fɛlɛhyelɛ gyima ne ɔ. Ɔvale akɛnrasesebɛ ɔlile daselɛ wɔ Pɛntekɔso, ɛvolɛ 33 Y.M., na ɔboale menli apenle dɔɔnwo ɔmaanle bɛliele edwɛkpa ne bɛlile. (Gyi. 2:14, 37-41) Ɛhye anzi, ɔboale Samɛleama nee maanle maanle ne anu amra ɔmaanle bɛzukoale Kelaese anwo debie na bɛlile ɔ nzi. (Gyi. 8:14-17; 10:44-48) Amgba Gyihova vale Pita lile gyima kpole ɔmaanle menli ngakyile kɔsɔɔti rale asafo ne anu. w23.09 20 ¶1; 23 ¶11
Kenlenzile, October 20
Saa bɛanga ɛlalɛ ne bɛangile me, na bɛangile ɔ bo a, bɛbapepɛ bɛ nu azinli azinli.—Dan. 2:5.
Babelɔnoma zɛkyele Gyɛlusalɛm la anzi kɛyɛ ɛvolɛ nwiɔ, Babelɔn Belemgbunli Nɛbukadenɛza hanle ananze kpole bie anwo ɛlalɛ ɛzulolɛ bie. Ɔhanle ɔhilele ye nrɛlɛbɛvolɛma ne mɔɔ Daneɛle boka nwo la kɛ, saa bɛangola bɛanga ɛlalɛ ne mɔɔ ɔhanle la na bɛangile ɔ bo bɛangile ye a, ɔbahu bɛ. (Dan. 2:3-5) Ɛnee ɔwɔ kɛ Daneɛle yɛ nwolɛ debie ndɛndɛ; anrɛɛ menli dɔɔnwo ngoane bavi bɛ sa. Ɔhɔzɛlɛle “belemgbunli ne kɛ ɔmaa ye mekɛ amaa yeahile ɛlalɛ ne abo yeahile belemgbunli ne.” (Dan. 2:16) Ɛnee ɛhye hyia akɛnrasesebɛ nee diedi. Kɛlɛtokɛ biala ɛngile kɛ ɛnee Daneɛle ɛhile ɛlalɛ bo ɛlɛ. Ɔhanle ɔhilele ɔ gɔnwo mɔ kɛ, “bɛzɛlɛ anwuma Nyamenle ne ɛkɛ ne anwunvɔnezelɛ wɔ fealeranu edwɛkɛ ɛhye anwo.” (Dan. 2:18) Gyihova buale bɛ asɔneyɛlɛ ne. Nyamenle boale Daneɛle ɔmaanle ɔhilele Nɛbukadenɛza ɛlalɛ ne abo. Bɛangu Daneɛle nee ɔ gɔnwo mɔ. w23.08 3 ¶4
Dwɛkɛ, October 21
Mɔɔ kɛgyinla nu kɛhɔ awieleɛ la bɛbalie ye ngoane.—Mat. 24:13.
Suzu nvasoɛ mɔɔ wɔ abotanezilɛ zo la anwo. Saa yɛsi abotane a, ɔmaa yɛ nye die yɛɛ ɔmaa yɛsie yɛ nwo dii. Ɔti abotanezilɛ bahola amaa yɛanyia adwenle nu nee nwonane nu kpɔkɛdelɛ kpalɛ. Saa yɛsi awie mɔ anwo abotane a, ɔmaa yɛ nee bɛ nyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ. Ɔmaa koyɛlɛ mɔɔ wɔ yɛ asafo ne anu la yɛ kpole. Saa awie gyegye yɛ na yɛanva ɛya ndɛndɛ a, ɔnrɛmaa ngyegyelɛ ne ɛnrɛyɛ kpole. (Edw. 37:8, ɔbdw.; Mrɛ. 14:29) Noko mɔɔ tɛla biala la, ɛnee yɛlɛsukoa yɛ anwuma Selɛ ne na ɔmaa yɛbikye ye kpalɛ. Abotanezilɛ le subane kɛnlɛma yɛɛ nvasoɛ wɔ zo! Ɔnla aze kɛ yɛbazi abotane dahuu, noko ɔlua Gyihova moalɛ zo yɛbahola yɛahɔ zo yɛanyia subane ɛhye. Na mekɛ mɔɔ yɛlɛsi abotane yɛahendɛ ewiade fofolɛ ne la, yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ “Gyihova anye wɔ bɛdabɛ mɔɔ bɛsulo ye, bɛdabɛ mɔɔ bɛ nye la ye ɛlɔlɛ kpundii ne ade la anwo zo.” (Edw. 33:18) Bɛmaa yɛ muala yɛbɔ kpɔkɛ kɛ yɛbahɔ zo yɛawula abotane. w23.08 22 ¶7; 25 ¶16-17
Maanle, October 22
Diedi mɔɔ gyima ɛmboka nwolɛ la le wulera a.—Gye. 2:17.
Gyemise hanle kɛ bie a awie baha kɛ ɔlɛ diedi, noko gyima mɔɔ boka ye diedi ne anwo la wɔ ni? (Gye. 2:1-5, 9) Eza Gyemise hanle awie bie mɔɔ ɔnwunle kɛ ɔ ‘diema nrenyia anzɛɛ raalɛ hyia adɛladeɛ anzɛɛ aleɛ’ noko yeamboa ye la anwo edwɛkɛ. Saa sonla zɛhae ka kɛ ɔlɛ diedi bɔbɔ a, kɛmɔ yeanva gyima yeamboka nwo la ati, nvasoɛ biala ɛnle zo. (Gye. 2:14-16) Gyemise hwenle adwenle hɔle Releehabe anwo zo kɛ ɔle awie mɔɔ ɔvale ye nyɛleɛ ɔhilele kɛ ɔlɛ diedi a. (Gye. 2:25, 26) Ɛnee yede Gyihova anwo edwɛkɛ na ɔnwunle kɛ ɔlɛboa Yizilayɛma. (Dwɔh. 2:9-11) Ɔluale ye nyɛleɛ zo ɔhilele kɛ ɔlɛ diedi—ɔbɔle Yizilayɛ busiama nwiɔ ne anwo bane wɔ mekɛ mɔɔ bɛ ngoane la esiane nu la. Ɔlua ɛhye ati, bɛbule raalɛ ɛhye mɔɔ ɔnli munli na eza ɔnle Yizilayɛnli la tenlenenli kɛ Ebileham la. Neazo mɔɔ ɔyɛle la si zolɛ kɛ ɔhyia kɛ yɛfa gyima yɛboka yɛ diedi ne anwo. w23.12 5-6 ¶12-13
Kule, October 23
Bɛsosɔ ndinli na bɛgyinla kpundii wɔ adiabo ne azo.—Ɛfɛ. 3:17.
Kɛ Kilisienema la, tɛ Baebolo nu mɔlebɛbo ngilehilelɛ ne ala a yɛkulo kɛ yɛte ɔ bo a. Nyamenle sunsum nwuanzanwuanza ne bahola aboa yɛ yeamaa yɛazukoa “Nyamenle ninyɛne mɔɔ anu le kuloonwu” bɔbɔ la. (1 Kɔl. 2:9, 10) Duzu ati a ɛmbɔ ɔ bo kɛ ɛbayɛ ɛ ti anwo debiezukoalɛ bie mɔɔ ɔbamaa wɔabikye Gyihova kpalɛ la ɛ? Kɛ neazo la, ɛbahola wɔavedevede kɛzi ɔlale ɛlɔlɛ ali ɔhilele ye tete azonvolɛ nee kɛzi yemɔ da ye ali kɛ ɔkulo ɛdawɔ noko la anu. Ɛbahola wɔazukoa ɛzonlenlɛ nwo ngyehyɛleɛ mɔɔ Gyihova yɛle wɔ Yizilayɛ la anwo debie na wɔava wɔatoto mɔɔ Kilisienema yɛ ye ɛnɛ la anwo. Anzɛɛ bie a ɛbahola wɔazukoa ngapezo ngakyile mɔɔ Gyisɛse maanle ɔrale nu wɔ mekɛ mɔɔ ɔwɔ azɛlɛ ye azo nee mekɛ mɔɔ ɔlɛyɛ ye ɛzonlenlɛ gyima ne la anwo ninyɛne dɔɔnwo. Saa ɛfa Watch Tower Publications Index anzɛɛ Gyihova Alasevolɛ Neɛnleanu Buluku ne ɛyɛ neɛnleanu ɛhye mɔ a, ɛ nye balie kpalɛ. Saa ɛsukoa Baebolo nu ninyɛne mɔɔ anu le kuloonwu la a, wɔ diedi nu bayɛ se na yeaboa wɔ yeamaa “wɔanyia Nyamenle anwo nrɛlɛbɛ.”—Mrɛ. 2:4, 5. w23.10 18-19 ¶3-5
Yalɛ, October 24
Mɔɔ hyia kpalɛ la, bɛva ɛlɔlɛ mɔɔ anu yɛ se la bɛhulo bɛ nwo ngoko, ɔluakɛ ɛlɔlɛ keda ɛtane dɔɔnwo azo. —1 Pita 4:8.
Edwɛkɛ mɔɔ ɛzoanvolɛ Pita vale lile gyima maanle “anu yɛ se” la abo kile kɛ “ɛtwe debie nu.” Ye foa ne mɔɔ tɔ zo nwiɔ la kilehile debie mɔɔ saa yɛlɛ ɛlɔlɛ mɔɔ anu yɛ se la a ɔbamaa yɛayɛ la anu. Ɔkeda yɛ mediema ne mɔ ɛtane zo. Yɛbahola yɛapɛ nwolɛ nvoninli zɛhae: Saa yɛfa yɛ sa amu nwiɔ yɛsɔ yɛ ɛlɔlɛ ne anu kɛ asɛɛ ɛdanlɛ bie mɔɔ yɛkola yɛtɛlɛ nu la, na yɛtɛlɛ nuhua too a, tɛ ɛtane ko anzɛɛ nwiɔ a ɔkeda zo a, emomu ɔkeda “ɛtane dɔɔnwo azo.” Bɛka kɛ ɛheda debie zo a, ɔle edwɛkɛ ngilenu mɔɔ kile kɛ ɛfa ɛtane wɔahyɛ a. Kɛ mɔɔ ɛdanlɛ kola keda evinli zo la, zɔhane ala a ɛlɔlɛ noko kola keda awie mɔ sinlidɔlɛ zo a. Ɔwɔ kɛ ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa yɛ mediema diedima la yɛ kpole amaa yɛahola yɛava bɛ nvonleɛ yɛahyɛ bɛ—saa ɔnla aze kɛ yɛbayɛ ye zɔ bɔbɔ a. (Kɔl. 3:13) Saa yɛkola yɛfa awie mɔ ɛtane yɛkyɛ bɛ a, ɛnee yɛlɛda ye ali kɛ yɛlɛ ɛlɔlɛ kpole na yɛkulo kɛ yɛyɛ mɔɔ sɔ Gyihova anye la. w23.11 11-12 ¶13-15
Folɛ, October 25
Hyeefan bɔle ɔ bo kɛ ɔkenga ye wɔ belemgbunli ne anyunlu ɛkɛ. —2 Ek. 34:18.
Belemgbunli Dwosaya lile ɛvolɛ 26 la, ɔmaanle bɛyɛle ɛzonlenlɛsua ne boɛ. Bɛyɛ zɔhane gyima ne la, bɛnwunle “buluku ne mɔɔ Gyihova Mɛla ne mɔɔ ɔluale Mosisi anwo zo ɔvale ɔmaanle la” wɔ nu la. Mɔɔ bɛgengale bɛhilele belemgbunli ne la, ɔhanle ye ɔmaanle ɔlile edwɛkɛ mɔɔ wɔ nu la azo. (2 Ek. 34:14, 19-21) Ɛkulo kɛ ɛkenga Baebolo ne dahuu ɔ? Saa ɛlɛyɛ ye zɔ a, kɛzi ɔlɛkɔ ye ɛ? Asoo ɛyɛ ngyehyɛnu mɔɔ ɔbaboa ɛdawɔ mumua ne la nzonlɛ ɔ? Mɔɔ Dwosaya lile kɛyɛ ɛvolɛ 39 la, ɔyɛle nvonleɛ bie mɔɔ maanle ye ngoane vile ɔ sa a. Ɔliele ɔ nwo ɔlile na yeambiza adehilelɛ yeanvi Gyihova ɛkɛ. (2 Ek. 35:20-25) Yɛbahola yɛazukoa debie yɛavi nu. Ɔnva nwo ɛvolɛ mɔɔ yɛli anzɛɛ mekɛ tendenle mɔɔ yɛva yɛzukoa Baebolo ne la, ɔwɔ kɛ yɛkɔ zo yɛkpondɛ Gyihova. Ɛhye kile kɛ ɔwɔ kɛ yɛyɛ asɔne dahuu yɛkpondɛ ye adehilelɛ, yɛsukoa ye Edwɛkɛ ne na yɛtie Kilisienema mɔɔ bɛnyi sunsum nu la folɛdulɛ amaa yeaboa yɛ. Yemɔ ɛnrɛmaa yɛnrɛda yɛnrɛyɛ nvonleɛ mgbole na yɛ nye balie kpalɛ.—Gye. 1:25. w23.09 12 ¶15-16
Molɛ, October 26
Nyamenle si anwomemaazoma adenle, na ɔdo bɛdabɛ mɔɔ bɛbɛlɛ bɛ nwo aze la kpole.—Gye. 4:6.
Baebolo ne ka mraalɛ dɔɔnwo mɔɔ lɛ subane ngɛnlɛma mɔɔ hulole Gyihova na bɛzonlenle ye la anwo edwɛkɛ. Ɛnee “bɛ nye ka aze” yɛɛ “bɛdi nɔhalɛ wɔ debie biala anu.” (1 Tim. 3:11) Eza mediema mbɛlɛra bahola anwu mraalɛ mɔɔ bɛnyi sunsum nu mɔɔ bɛbahola bɛazukoa bɛ neazo ne mɔ la wɔ bɛdabɛ mumua ne bɛ asafo ne mɔ anu. Mediema mbɛlɛra, duzu ati a bɛmkpondɛ mediema mraalɛ mɔɔ bɛnyi sunsum nu mɔɔ bɛbahola bɛazukoa bɛ neazo ne la ɛ? Bɛnlea bɛ subane ngɛnlɛma ne mɔ; akee bɛzuzu kɛzi bɛbahola bɛala bɛ subane ne bie ali la anwo. Saa awie bayɛ Kilisienenli mɔɔ yenyi sunsum nu la a, subane mɔɔ hyia la anu ko a le mɛlɛbɛnwoaze. Saa raalɛ bɛlɛ ɔ nwo aze a, ɔbamaa ɔ nee Gyihova nee awie mɔ anyia agɔnwolɛvalɛ kpalɛ. Kɛ neazo la, raalɛ mɔɔ kulo Gyihova la babɛlɛ ɔ nwo aze alie tileyɛlɛ nwo ngyinlazo ne mɔɔ ye anwuma Selɛ ne ɛhyehyɛ la yeado nu. (1 Kɔl. 11:3) Zɔhane ngyinlazo ne yɛ gyima fɔɔnwo bie wɔ asafo ne nee abusua ngyehyɛleɛ ne anu. w23.12 18-19 ¶3-5
Kenlenzile, October 27
Ɔwɔ kɛ kunlima kulo bɛ ye mɔ kɛ bɛ nwo a.—Ɛfɛ. 5:28.
Gyihova anye la kɛ kunli bahulo ɔ ye na yeanlea ye wɔ nwonane afoa nu, yeayɛ ɔ gɔnwo kpalɛ na yeaboa ye yeamaa yeahɔ zo yeazonle Gyihova. Ɛnyia adwenlenubukelɛ, ɛbabu mraalɛ anzɛɛ ɛbayɛ awie mɔɔ bɛkola bɛfa bɛ nwo bɛto ɛ nwo zo la baboa wɔ wɔ mekɛ mɔɔ wɔgya la. Saa ɛgya a, bie a ɛbarayɛ selɛ. Kɛ ɔkɛyɛ na wɔazukoa Gyihova amaa wɔayɛ selɛ kpalɛ ɛ? (Ɛfɛ. 6:4) Gyihova hanle ye wɔ bagua nu hilele ɔ Ra Gyisɛse kɛ ɔkulo ye yɛɛ ɔdie ye ɔto nu. (Mat. 3:17) Saa ɛwo a, bɔ mɔdenle kɛ ɛbada wɔamaa ɛ mra ne mɔ anwu kɛ ɛkulo bɛ edwɛkɛ. Anrɛɛ ta kanvo bɛ wɔ ninyɛne mgbalɛ mɔɔ bɛyɛ la anwo. Selɛma mɔɔ sukoa Gyihova neazo ne la boa bɛ mra maa bɛbayɛ Kilisiene mrenyia nee mraalɛ mɔɔ bɛnyi sunsum nu. Saa ɛfi ɛlɔlɛ nu ɛnea bɛdabɛ mɔɔ bɛwɔ wɔ abusua ne nee wɔ asafo ne anu la na ɛka ɛkile bɛ kɛ ɛkulo bɛ edwɛkɛ na ɛ nye sɔ mɔɔ bɛyɛ la a, ɔbamaa wɔaziezie ɛ nwo kɛkala wɔamaa ɛzonlelilɛ ɛhye.—Dwɔn 15:9. w23.12 28-29 ¶17-18
Dwɛkɛ, October 28
‘Gyihova a maa bɛ mekɛ gyinla a.’—Aye. 33:6.
Kɛ Gyihova azonvolɛ nɔhavoma la, yɛyia ngyegyelɛ yɛɛ yɛ nwo to yɛ kɛ mɔɔ ɔto awie biala la. Bie noko a eza ɔwɔ kɛ yɛgyinla dwazotia anzɛɛ kpɔdekpɔdeyɛlɛ mɔɔ bɛdabɛ mɔɔ bɛkyi Nyamenle menli la fa ba yɛ nwo zo la anloa. Gyihova ɛnzi ninyɛne ɛhye mɔ adenle ɛdeɛ, noko yebɔ ɛwɔkɛ kɛ ɔbaboa yɛ. (Aye. 41:10) Ɔbaboa yɛ yeamaa yɛ nye ahɔ zo alie, yɛasisi kpɔkɛ kpalɛ na yɛahɔ zo yɛali nɔhalɛ yɛamaa ye wɔ mekɛ mɔɔ anu yɛ se kpalɛ bɔbɔ la anu. Gyihova ɛbɔ yɛ ɛwɔkɛ kɛ ɔbava mɔɔ Baebolo ne fɛlɛ ye “Nyamenle anzodwolɛ ne” la yeamaa yɛ. (Fel. 4:6, 7) Anzodwolɛ ɛhye a maa yɛkola yɛsie yɛ nwo dii na yɛ ahonle tɔ yɛ azule nu ɔluakɛ yɛ nee Gyihova lɛ agɔnwolɛvalɛ kyengye la ati. Anzodwolɛ ɛhye “bo ndelebɛbo muala azo”; ɔyɛ nwanwane ɔtɛla kɛzi yɛbahola yɛadwenle nwo la. Asoo yera ye ɛlɛ kɛ ɛyɛle asɔne bie na yemɔ anzi ɛnyianle anzodwolɛ bie mɔɔ yɛle wɔ azibɛnwo la ɔ? Nganeɛ zɔhane mɔɔ ɛdele la a le “Nyamenle anzodwolɛ ne.” w24.01 20 ¶2; 21 ¶4
Maanle, October 29
Maa menye Gyihova ayɛlɛ; maa debie biala mɔɔ wɔ me nu la ɛye ye duma nwuanzanwuanza ne ayɛlɛ. —Edw. 103:1.
Kɛmɔ nɔhavoma kulo Nyamenle la ati, ɔmaa bɛfi bɛ ahonle nu bɛye ye duma ne ayɛlɛ. Belemgbunli Devidi dele ɔ bo kɛ, saa ɛye Gyihova duma ne ayɛlɛ a, ɛnee Gyihova mumua ne a ɛlɛye ye ayɛlɛ a. Saa yɛte Gyihova duma ne a, ɔmaa yɛdwenle sonla holɛ mɔɔ ɔde la anwo, yɛɛ ɔmaa yɛdwenle ye subane ngɛnlɛma nee ye nwanwane gyima ne mɔ kɔsɔɔti anwo. Ɛnee Devidi kpondɛ kɛ ɔbu ɔ Ze duma ne kɛ ɔle nwuanzanwuanza na ɔye ye ayɛlɛ. Ɛnee ɔkulo kɛ ɔfa ‘debie biala mɔɔ wɔ ye nu la’—kile kɛ ɔkulo kɛ ɔfi ye ahonle nu amuala ɔyɛ zɔ. Zɔhane ala a Livaema ne yɛle Gyihova mɔɔ bɛye ye ayɛlɛ la anwo neazo a. Bɛbɛlɛle bɛ nwo aze bɛliele bɛdole nu kɛ, bɛ edwɛkɛ ɛnrɛhola ɛnrɛva ayɛlɛyelɛ mɔɔ fɛta Gyihova duma nwuanzanwuanza ne la ɛnrɛmaa ye ɛlɛ. (Nih. 9:5) Ye biala anu, ayɛlɛyelɛ zɛhae mɔɔ bɛbɛlɛle bɛ nwo aze bɛvile bɛ ahonle nu bɛvale bɛmaanle Gyihova la maanle ye ahonle lile fɛlɛko. w24.02 9 ¶6
Kule, October 30
Ɛleka mɔɔ yɛnyia anyuhɔlɛ yɛhɔdwu la, bɛmaa yɛhɔ zo yɛbɔ yɛ ɛbɛla pɛpɛɛpɛ wɔ adenle ɛhye ala azo.—Fel. 3:16.
Saa wɔangola wɔandwu bodane mɔɔ yɛ se maa wɔ la anwo a, Gyihova ɛnrɛbu wɔ kɛ wɔyɛ mgbane. (2 Kɔl. 8:12) Sukoa debie fi mɔɔ wɔangola ye yɛ la anu. Kakye mɔɔ wɔyɛ ye dɛba la. Baebolo ne ka kɛ, “Nyamenle ɛnle nzisi mɔɔ ɔ rɛle bavi bɛ gyima” a. (Hib. 6:10) Ɔti ɔnle kɛ ɛdawɔ noko ɛmaa ɛ rɛle fi. Dwenledwenle mɔɔ wɔhola wɔyɛ ye dɛba la anwo—saa Gyihova mɔɔ ɛ nee ye ɛnyia agɔnwolɛvalɛ la o, ɔ nwo edwɛkɛ mɔɔ ɛka ɛkile awie mɔ la o anzɛɛ saa bɛzɔne wɔ a. Kɛ mɔɔ wɔnyia anyuhɔlɛ na wɔhola wɔdwu sunsum nu bodane nwo dɛba la, zɔhane ala a ɛbahola wɔadwu bodane mɔɔ gyi ɛ nye zo kɛkala la anwo a. Ɔlua Gyihova moalɛ zo ɛbahola wɔadwu wɔ bodane nwo. Ɔti saa ɛnwu kɛzi Gyihova ɛlɛboa wɔ la a, ɔbamaa ɛ nye alie wɔ mekɛ mɔɔ ɛlɛbɔ mɔdenle wɔadwu wɔ bodane ne anwo la. (2 Kɔl. 4:7) Saa wɔammaa ɛ sa nu ando a, ɛbanyia nyilalɛ dɔɔnwo bɔbɔ.—Gal. 6:9. w23.05 31 ¶16-18
Yalɛ, October 31
Selɛ ne kulo bɛ, ɔboalekɛ bɛhulole me na bɛlie bɛli kɛ membale kɛ Nyamenle agyakɛnugyinlavolɛ.—Dwɔn 16:27.
Gyihova anye die nwo kɛ ɔbamaa menli mɔɔ ɔkulo bɛ la anwu kɛ ɔ nye die bɛ nwo. Ngɛlɛlera ne ka mekɛ ngakyile nwiɔ mɔɔ Gyihova hanle hilele Gyisɛse kɛ ɔle Ɔ Ra mɔɔ ɔkulo ye na yelie ye yedo nu la anwo edwɛkɛ. (Mat. 3:17; 17:5) Ɛkulo kɛ ɛte kɛ Gyihova ɛlɛka ahile wɔ kɛ ɔ nye die ɛ nwo ɔ? Gyihova ɛndendɛ ɛngile yɛ ɛnvi anwuma, noko ɔdua ye Edwɛkɛ ne azo ɔtendɛ ɔkile yɛ. Saa yɛkenga Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ wɔ Edwɛkpa ne anu la a, ɔle kɛ asɛɛ “yɛte” kɛ Gyihova ɛlɛka ahile yɛ kɛ ɔ nye die yɛ nwo. Gyisɛse lale ɔ Ze subane ne mɔ bie ali pɛpɛɛpɛ. Yemɔti mekɛ biala mɔɔ yɛbagenga kɛ Gyisɛse hanle hilele ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛnli munli noko bɛdi nɔhalɛ la kɛ ɔ nye die bɛ nwo la, yɛbahola yɛapɛ ye nvoninli kɛ Gyihova ɛlɛka zɔhane edwɛkɛ ne ahile yɛ. (Dwɔn 15:9, 15) Saa yɛkɔ sɔnea ngakyile nu a, ɔngile kɛ Nyamenle anye ɛnlie yɛ nwo bieko. Emomu, ɔmaa yɛnyia nwolɛ adenle yɛkile kɛzi yɛkulo Nyamenle nee kɛzi yɛlɛ ye nu anwodozo la.—Gye. 1:12. w24.03 28 ¶10-11