1 Самуилы
17 Филистимӕгтӕ+ се ’фсӕдтӕ хӕстмӕ ӕмбырд кӕнын райдыдтой. Ӕрӕмбырд сты Сохойы+, Иудӕйы зӕххыл, ӕмӕ Сохо ӕмӕ Азекӕйы+ ’хсӕн, Ефес-Даммимы+, ӕрбынат кодтой. 2 Уӕд Саул ӕмӕ израилӕгтӕ дӕр ӕрӕмбырд сты ӕмӕ Илӕйы+ дӕлвӕзы ӕрбынат кодтой, ӕмӕ филистимӕгты ныхмӕ гӕрзифтонгӕй ӕрлӕууыдысты. 3 Филистимӕгтӕ лӕууыдысты иу хохыл, израилӕгтӕ та – иннӕ хохыл, се ’хсӕн та уыди дӕлвӕз.
4 Филистимӕгты ӕфсӕдты ’рдыгӕй рацыд богал, Голиаф+, зӕгъгӕ, Гефӕй+. Йӕ бӕрзӕнд уыд ӕхсӕз ӕлмӕрины ӕмӕ уылынг*+. 5 Йӕ сӕрыл уыд ӕрхуыйӕ конд згъӕрхуд, йӕ уӕлӕ та – йӕ уӕз фондз мин сиклы* кӕмӕн уыд, ахӕм хӕрвцъар згъӕрхӕдон+. 6 Йӕ къӕхтыл уыд ӕрхуы зӕнгӕйттӕ, йе ’ккой та – гыццыл ӕрхуы арц+. 7 Йе стыр арцы хъӕд уыди, тынуафӕныл цы ӕндӕхты къӕбӕл вӕййы, уый стӕвдӕн+, йӕ арцы ӕфсӕйнаг бырынчъы уӕз та уыд ӕхсӕзсӕдӕ сиклы*. Йӕ разӕй цыди, йе стыр уарт ын чи хаста, уыцы хӕстон. 8 Богал ӕрлӕууыд ӕмӕ Израилы ӕфсадмӕ+ ныхъхъӕр кодта: «Гӕрзифтонгӕй цы ралӕууыдыстут? Ӕви ӕз филистимаг нӕ дӕн, ӕмӕ сымах та Саулы лӕггадгӕнджытӕ+ не стут? Равзарут уӕхицӕй иу адӕймаджы, ӕмӕ мӕ ныхмӕ рацӕуӕд. 9 Кӕд йӕ бон бауа мемӕ схӕцын ӕмӕ мӕ амара, уӕд мах уыдзыстӕм уӕ цагъартӕ. Кӕд ыл ӕз фӕтых уон ӕмӕ йӕ амарон, уӕд та сымах суыдзыстут нӕ цагъартӕ ӕмӕ нын кусдзыстут»+. 10 Уый фӕстӕ уыцы филистимаг загъта: «Абон ӕз Израилы ӕфсӕдтӕй ахынджылӕг кӕндзынӕн+. Ракӕнут мӕм искӕй, ӕмӕ нӕ тыхтӕ бавзарӕм!»+
11 Саул+ ӕмӕ израилӕгтӕ филистимаджы ныхӕстӕ куы фехъуыстой, уӕд се ’ппӕтӕн дӕр сӕ быны дон бацыд, тынг фӕтарстысты+.
12 Давид уыди ефрафӕйаг+ Йессейы фырт. Йессей цард Иудӕйы зӕххыл, Вифлеемы, ӕмӕ йын уыди аст фырты+. Саул паддзах куы уыди, уӕд Йессей зӕронд лӕг уыд. 13 Йе ’ртӕ хистӕр фырты Саулы фӕдыл хӕстмӕ ацыдысты. Хӕстмӕ+ йын чи ацыд, уыцы ӕртӕ фырты хуындысты: хистӕр фырт – Елиав+, дыккаг – Аминадав+, ӕртыккаг – Шаммӕ+. 14 Давид та уыд се ’ппӕты кӕстӕр+. Йессейы ӕртӕ хистӕр фырты ацыдысты Саулы фӕдыл.
15 Давид-иу ацыд Саулмӕ ӕмӕ та-иу фӕстӕмӕ Вифлееммӕ ӕрбаздӕхт йӕ фыды фыстӕ хизынмӕ+. 16 Ныр-иу уыцы филистимаг та алы бон дӕр райсомӕй раджы ӕмӕ изӕрӕй рацыд ӕмӕ-иу йӕ бынаты ӕрлӕууыд. Ӕмӕ афтӕ кодта цыппор боны дӕргъы.
17 Йессей йӕ фырт Давидӕн загъта: «Марадз, мӕнӕ ацы ефӕ* цӕкуытӕ+ ӕмӕ ацы дӕс дзулы айс ӕмӕ сӕ де ’фсымӕртӕн ахӕсс, ӕфсад кӕм лӕууы, уырдӕм. 18 Мӕнӕ ацы дӕс цыхты* та ахӕсс, сӕ къорды сӕргъы чи лӕууы, уымӕн+. Стӕй-иу базон, де ’фсымӕртӕ дзӕбӕх сты ӕви нӕ+, ӕмӕ-иу мын исты бӕлвырдгӕнӕн ӕрбахӕсс, ӕгас кӕй сты, уымӕн». 19 Уыдон та уыцы рӕстӕг Саул ӕмӕ иннӕ израилӕгтимӕ Илӕйы+ дӕлвӕзы уыдысты, филистимӕгтимӕ+ хӕцыдысты.
20 Давид дӕр райсомӕй раджы сыстад, фыстӕ ныууагъта хъахъхъӕнӕгӕн ӕмӕ йын Йессей куыд загъта, афтӕ йӕхи срӕвдз кодта ӕмӕ ацыд+. Ӕфсад кӕм ӕрбынат кодтой+, уырдӕм куы бахӕццӕ, уӕд ӕфсӕдтӕ рацӕйцыдысты тохы быдырмӕ+ ӕмӕ тохы хъӕр кодтой. 21 Ӕмӕ израилӕгтӕ ӕмӕ филистимӕгтӕ ныхӕй-ныхмӕ ӕрлӕууыдысты. 22 Давид йӕ хӕссинӕгтӕ+ фӕуагъта уӕрдӕттӕ+ хъахъхъӕнӕгӕн ӕмӕ тохы быдырмӕ азгъордта. Уырдӕм куы бахӕццӕ, уӕд йе ’фсымӕрты фӕрсын райдыдта, куыд сты, уымӕй+.
23 Семӕ куыд ныхас кодта, афтӕ кӕсы, ӕмӕ филистимӕгты ӕфсадӕй рацӕуы филистимаг богал Голиаф+, Гефӕй+ чи уыд, уый. Ӕмӕ та, уымӕй размӕ цытӕ дзырдта, уыдӕттӕ райдыдта дзурын+, ӕмӕ Давид фехъуыста уыцы ныхӕстӕ. 24 Израилӕгтӕ та уыцы лӕджы куы федтой, уӕд дзы афтӕ тынг фӕтарстысты, ӕмӕ се ’ппӕт дӕр лидзынмӕ фесты+. 25 Израилӕгтӕ загътой: «Федтат уыцы адӕймаджы? Израилӕй хынджылӕг кӕнынмӕ+ рацӕуы. Чи йӕ амара, уымӕн паддзах ратдзӕн стыр хъӕздыгдзинӕдтӕ, йӕ чызджы та йын ратдзӕн усӕн+, ӕмӕ Израилы йӕ фыды хӕдзар хъалонтӕ фидынӕй сӕрибар уыдзӕн»+.
26 Давид, йӕ фарсмӕ чи лӕууыд, уыдоны афарста: «Уыцы филистимаджы+ чи амара ӕмӕ Израилы худинагӕй чи фервӕзын кӕна, уымӕ цавӕр хорзӕх ӕнхъӕлмӕ кӕсы?+ Чи у уыцы ӕнӕсунӕт+ филистимаг, ӕмӕ удӕгас Хуыцауы+ ӕфсадӕй хынджылӕг кӕна?»+ 27 Ӕмӕ та адӕм уымӕн дӕр загътой, ахӕм ӕмӕ ахӕм хорзӕх ӕнхъӕлмӕ кӕсы, чи йӕ амара, уымӕ, зӕгъгӕ. 28 Давид лӕгтимӕ куыд ныхас кӕны, уый йӕ хистӕр ӕфсымӕр Елиав+ куы айхъуыста, уӕд ӕм йӕ маст рафыхт+ ӕмӕ йын загъта: «Цӕмӕ ’рбацыдтӕ ардӕм? Уыцы цалдӕр фысы быдыры кӕмӕн ныууагътай?+ Ӕз ӕй зонын, куыд фыдзонд ӕмӕ куыд фыдзӕрдӕ+ дӕ, уый. Ды уый тыххӕй ӕрбацыдтӕ, цӕмӕй тохмӕ бакӕсай»+. 29 Давид та йын загъта: «Цы сарӕзтон ӕвзӕрӕй? Бафарстон сӕ, ӕндӕр ма дзы исты уыди?»+ 30 Ӕмӕ йе ’фсымӕры фӕуагъта ӕмӕ ӕндӕр кӕйдӕр райдыдта рафӕрс-бафӕрс кӕнын+, ӕмӕ та йын адӕм ногӕй ахӕм дзуапп радтой+.
31 Давиды ныхӕстӕ чидӕртӕ фехъуыстой ӕмӕ сӕ Саулӕн радзырдтой. Ӕмӕ йӕ Саул йӕхимӕ ӕрбакӕнын кодта. 32 Уӕд Давид Саулӕн загъта: «Макӕмӕн уӕ баризӕд йӕ зӕрдӕ+. Дӕ цагъар ацӕудзӕн ӕмӕ схӕцдзӕн уыцы филистимагимӕ»+. 33 Фӕлӕ Саул Давидӕн загъта: «Нӕ, дӕуӕн дӕ бон нӕ бауыдзӕн уыцы филистимагимӕ схӕцын+. Ды нырма сывӕллон+ дӕ, уый та йе ’рыгонӕй фӕстӕмӕ хӕцгӕ кӕны». 34 Фӕлӕ Давид Саулӕн загъта: «Дӕ цагъар йӕ фыды фыстӕ хызта, ӕмӕ-иу куы домбай+ ӕрбацыд, куы арс, ӕмӕ-иу фыстӕй ахаста. 35 Ӕз-иу ӕй фӕстейӕ асырдтон, мӕхи-иу ыл ныццавтон+ ӕмӕ-иу ын фысы йӕ дзыхӕй ратыдтон. Куы-иу мӕм фӕлӕбурдта, уӕд та-иу ын йӕ хурхыл ныххӕцыдтӕн ӕмӕ-иу ӕй амардтон. 36 Дӕ цагъар-иу домбайы дӕр амардта ӕмӕ арсы дӕр. Ӕмӕ ахӕм бон акӕндзӕн уыцы ӕнӕсунӕт филистимагыл+ дӕр, уымӕн ӕмӕ уый хынджылӕг кӕны+ удӕгас Хуыцауы+ ӕфсадӕй»+. 37 Стӕй Давид йӕ ныхасмӕ бафтыдта: «Домбай ӕмӕ мӕ арсы дзӕмбытӕй чи фервӕзын кодта, уыцы Хуыцау Йегъовӕ мӕ фервӕзын кӕндзӕн ацы филистимаджы къухӕй дӕр»+. Ӕмӕ йын уӕд Саул загъта: «Ацу, ӕмӕ Йегъовӕ демӕ уӕд»+.
38 Саул Давидыл скодта йӕхи уӕлӕдарӕс, йӕ сӕрыл ын ӕркодта ӕрхуыйӕ конд згъӕрхуд, стӕй йыл скодта згъӕрхӕдон. 39 Давид йӕ уӕлӕдарӕсы ӕддейӕ хъама ӕрбабаста ӕмӕ арацу-бацу кӕнын афӕлвӕрдта, фӕлӕ йӕ бон нӕ баци, уымӕн ӕмӕ уыдӕтты цӕуын ахуыр нӕ уыд. Гъемӕ Давид Саулӕн загъта: «Ацы дзаумӕтты цӕуын мӕ бон нӕу. Ахуыр нӕ дӕн». Ӕмӕ сӕ раласта+. 40 Стӕй йӕ лӕдзӕг йӕ къухмӕ райста, цӕугӕдоны дӕлвӕзы йӕхицӕн фондз лӕгъз дуры ссардта, йӕ фыййауы хызыны сӕ нывӕрдта ӕмӕ, йӕ дурӕхсӕн+ йӕ къухы, афтӕмӕй филистимагмӕ хӕстӕгӕй-хӕстӕгдӕр цӕуын райдыдта.
41 Филистимаг дӕр хӕстӕгӕй-хӕстӕгдӕр цыди Давидмӕ, йӕ разӕй та цыд, йӕ уарт ын чи хаста, уыцы хӕстон. 42 Филистимаг Давиды куы федта, уӕд ӕм уыцы ӕнӕрвӕссон каст бакодта+, уымӕн ӕмӕ Давид уыди бынтон ӕрыгон+, сырхуадул+ ӕмӕ рӕсугъд лӕппу+. 43 Гъемӕ филистимаг Давидӕн загъта: «Куыдз+ дын дӕн, лӕдзӕгимӕ мӕм цы рацыдтӕ?» Ӕмӕ Давиды йӕ хуыцӕуттӕй ралгъыста+. 44 Стӕй Давидӕн загъта: «Рауай, рауай, ӕмӕ дын ӕз дӕ мард уӕларвон мӕргътӕн ӕмӕ хъӕддаг сырдтӕн бахӕрын кӕнон»+.
45 Давид та филистимагӕн загъта: «Ды мӕ ныхмӕ хъама ӕмӕ дыууӕ арцимӕ+ цӕуыс, ӕз та дӕ ныхмӕ цӕуын ӕфсӕдты хицау Йегъовӕйы номимӕ+, ды кӕмӕй хынджылӕг кӕныс+, уыцы Израилы ӕфсады Хуыцауы номимӕ. 46 Абон дӕ Йегъовӕ ратдзӕн мӕ къухмӕ+, ӕмӕ дӕ ныммардзынӕн ӕмӕ дын дӕ сӕр акъуырдзынӕн. Абон ӕз филистимӕгты мӕрдтӕ ратдзынӕн уӕларвон мӕргътӕн ӕмӕ зӕххон сырдтӕн+, ӕмӕ зӕххыл ӕппӕт адӕм дӕр базондзысты, Израилы Хуыцау ӕцӕг Хуыцау кӕй у+. 47 Ӕмӕ ӕппӕт ацы дзыллӕтӕ базондзысты, Йегъовӕ хъамайӕ кӕнӕ арцӕй кӕй нӕ ирвӕзын кӕны+, уымӕн ӕмӕ ацы хӕст Йегъовӕйы хӕст у+, ӕмӕ уӕ уый ратдзӕн нӕ къухмӕ»+.
48 Филистимаг та Давидмӕ хӕстӕгдӕр цӕуын куы райдыдта, уӕд Давид азгъордта, рӕнхъӕй чи лӕууыд, уыцы хӕстонты ’рдӕм, филистимаджы размӕ+. 49 Стӕй йӕ къух йӕ хызыны фӕтъыста, дур дзы фелвӕста, дурӕхсӕнӕй йӕ ныззыввытт кодта, ӕмӕ дур филистимагӕн йӕ тӕккӕ ныхыл сӕмбӕлд+. Дур йӕ ныхы ныссагъд, ӕмӕ филистимаг зӕххыл дӕлгоммӕ афӕлдӕхт+. 50 Афтӕ дурӕхсӕн ӕмӕ иу дуримӕ Давид фӕуӕлахиз филистимагыл. Ӕнӕ хъамайӕ+ афӕлдӕхта уыцы филистимаджы ӕмӕ йӕ амардта. 51 Гъемӕ Давид азгъордта ӕмӕ филистимаджы уӕлхъус алӕууыд. Стӕй йын йӕ хъама+ систа, йӕ кӕрддзӕмӕй йӕ фелвӕста ӕмӕ йӕ ныммардта – йӕ сӕр ын акъуырдта+. Филистимӕгтӕ уый куы федтой, ӕмӕ сӕ богал фӕмард, уӕд лидзынмӕ фесты+.
52 Уӕд Израил ӕмӕ Иудӕйы адӕм иууылдӕр сыстадысты ӕмӕ хъӕргӕнгӕ филистимӕгты фӕстейӕ асырдтой+. Суанг дӕлвӕзы+ онг ӕмӕ Екроны кулдуӕртты+ онг цыдысты сӕ фӕдыл. Филистимӕгтӕй мӕлӕтдзаг цӕф кӕй фӕкодтой, уыдон хаудысты фӕндагыл, ӕмӕ афтӕ – Шааримӕй+ суанг Гефы онг ӕмӕ Екроны онг. 53 Уый фӕстӕ Израилы фырттӕ раздӕхтысты, филистимӕгты ӕфсад кӕм ӕрбынат кодта, уырдӕм ӕмӕ сын сӕ мулк фӕхастой+.
54 Давид уыцы филистимаджы сӕр+ систа ӕмӕ йӕ Иерусалиммӕ ахаста, йӕ хӕцӕнгарз та йын йӕхимӕ цатыры сӕвӕрдта+.
55 Давид филистимаджы ныхмӕ куы рацыд, уӕд ӕй Саул федта ӕмӕ йе ’фсады хистӕр Авениры+ афарста: «Авенир, уыцы лӕппу+ кӕй+ фырт у?» Авенир ын дзуапп радта: «Сомы дын кӕнын, паддзах, нӕ йӕ зонын!» 56 Паддзах ын загъта: «Базон-ма йӕ, кӕй фырт у». 57 Гъемӕ Давид филистимаджы куы амардта ӕмӕ фӕстӕмӕ куы ’рбаздӕхт, уӕд ӕй Авенир Саулмӕ ӕрбакодта. Давидӕн та йӕ къухы уыд филистимаджы сӕр+. 58 Ӕмӕ йӕ Саул бафарста: «Кӕй фырт дӕ, мӕ лӕппу?» Давид ын дзуапп радта: «Дӕ цагъар вифлеемаг+ Йессейы+ фырт».