29 СӔР
«Чырыстийы уарзт» базон
1–3. а) Йесойы цӕмӕн фӕндыди, цӕмӕй йӕ Фыды хуызӕн уыдаид? б) Ацы сӕры цӕмӕ ӕркӕсдзыстӕм?
ӔВӔЦЦӔГӔН, алы гыццыл лӕппуйы дӕр фӕфӕнды, цӕмӕй йӕ фыды хуызӕн уа. Фӕархайы, цӕмӕй йӕ фыды хуызӕн цӕуа, ныхас кӕна ӕмӕ, уый цы фӕаразы, уыдӕттӕ араза. Куыд фестырдӕр кӕны, афтӕ, раст цы у ӕмӕ цы нӕу, уыдӕттӕм йӕ фыды цӕстӕй кӕсын райдайы ӕмӕ, йӕ фыд цӕуыл феууӕнды, уый дӕр ууыл феууӕнды. Ӕцӕгдӕр, фырт йӕ фыды кӕй фӕуарзы ӕмӕ йӕ кӕй фӕнымайы, уый тыххӕй йӕ фӕфӕнды, цӕмӕй алцӕмӕй дӕр уый хуызӕн уа.
2 Цы зӕгъӕн ис Йесойӕ ӕмӕ йӕ уӕларвон Фыдӕй та? Иухатт Йесо загъта: «Ӕз мӕ Фыды... уарзын» (Иоанны 14:31). Йегъовӕйы уыцы Фыртӕй фылдӕр ничи уарзы, уымӕн ӕмӕ йемӕ уыди, цалынмӕ иннӕ зӕдты ӕмӕ адӕмы не сфӕлдыста, уымӕй бирӕ раздӕр. Фырт йӕ Фыды кӕй уарзта, уый тыххӕй йӕ фӕндыд, цӕмӕй уый хуызӕн уыдаид (Иоанны 14:9).
3 Ацы чиныджы раздӕры сӕрты ныхас кодтам, Йесо алцӕмӕй дӕр Йегъовӕйы хуызӕн кӕй у – йӕ тыхӕй куыд архайы, рӕстдзинадмӕ цы цӕстӕй кӕсы, уымӕй ӕмӕ зондӕй дӕр. Ӕмӕ уарзондзинадӕй та цы зӕгъӕн ис? Уымӕй дӕр йӕ Фыды хуызӕн у? Ӕркӕсӕм, Йесо уарзондзинад куыд ӕвдыста, уымӕ: иннӕтыл йӕхицӕй тынгдӕр тыхсти; зындзинӕдтӕ чи ӕвзӕрста, уыдонӕн тӕригъӕд кодта; хатыр кӕнынмӕ цӕттӕ уыди.
«Уымӕй стырдӕр уарзондзинад нӕй»
4. Цӕмӕ гӕсгӕ ис зӕгъӕн, ӕмӕ Йесойӕ стырдӕр уарзондзинад иу адӕймаг дӕр никуы равдыста?
4 Адӕймаг иннӕты куы фӕуарзы, уӕд сыл йӕхицӕй тынгдӕр фӕтыхсы ӕмӕ йӕхи цӕмӕйдӕрты фӕцух кӕнынмӕ цӕттӕ вӕййы, цӕмӕй сын баххуыс кӕна. Йесо ахӕм уарзондзинад куыд равдыста? Уый йӕхӕдӕг афтӕ бамбарын кодта: «Уымӕй стырдӕр уарзондзинад нӕй, ӕмӕ исчи йӕ хӕлӕртты сӕрвӕлтау йӕ уд куы ратта» (Иоанны 15:13). Йесо мах тыххӕй йе ’ххӕст цард нӕ бавгъау кодта. Уымӕй стырдӕр уарзондзинад иу адӕймаг дӕр никуы равдыста. Фӕлӕ ма Йесойы удуӕлдай уарзт бӕрӕг у ӕндӕр хъуыддӕгтӕй дӕр.
5. Хуыцауы Фырт уӕлӕрвты цы ныууагъта, зӕхмӕ куы ӕрцыд, уӕд?
5 Хуыцауы иунӕггуырд Фырт цалынмӕ зӕхмӕ не ’рцыд, уӕдмӕ йын уӕлӕрвты стыр кад уыди. Йесо тынг ӕнгом уыди Йегъовӕимӕ ӕмӕ зӕдтимӕ. Ӕмӕ кӕд Хуыцауы зынаргъ Фыртӕн уӕлӕрвты ахӕм диссаджы цард уыди, уӕддӕр «йӕхи алцӕмӕй дӕр фӕцух кодта ӕмӕ сси цагъары хуызӕн, сси адӕймаг» (Филиппӕгтӕм 2:7). Уый барвӕндӕй ӕрцыд, «Фыдбылызы къухы» чи ис, уыцы дунемӕ ӕмӕ цард тӕригъӕдджын адӕмы ’хсӕн (1 Иоанны 5:19). Уый ӕцӕгдӕр уыд удуӕлдай уарзт!
6, 7. а) Цӕмӕй бӕрӕг у, Йесо иннӕтыл йӕхицӕй тынгдӕр кӕй тыхсти? б) Иоанны 19:25–27 стихты цавӕр удуӕлдай уарзондзинады кой ис?
6 Йесо зӕххыл куы лӕггад кодта, уӕддӕр бирӕ цӕмӕйдӕрты равдыста, адӕмы куыд тынг уарзы, уый. Цӕмӕй-иу сын баххуыс кодтаид, уый тыххӕй-иу йӕхи бирӕ цӕмӕйдӕрты фӕцух кодта. Иннӕтыл йӕхицӕй тынгдӕр хъуыды кодта. Йесо цӕттӕ уыди хуымӕтӕг цард кӕнынмӕ, цӕмӕй йӕ рӕстӕг ӕмӕ йӕ хъарутӕ иууылдӕр Хуыцауӕн лӕггад кӕнынмӕ сарӕзтаид. Йесо загъта: «Рувӕстӕн ис хуыккӕмттӕ, ӕмӕ мӕргътӕн – ахстӕттӕ, Адӕймаджы Фыртӕн та, йӕ сӕр кӕм ӕркъул кӕна, уый дӕр нӕй» (Матфейы 8:20). Йесо уыди хорз хъӕддӕсны ӕмӕ йӕ бон уыди йӕхицӕн дзӕбӕх хӕдзар саразын. Кӕнӕ йӕ бон уыди хӕдзары дзауматӕ аразын, цӕмӕй сӕ уӕй кодтаид, ӕмӕ ӕхца куыстаид. Фӕлӕ Йесойӕн уыдӕттӕ сӕйраг нӕ уыдысты.
7 Ӕркӕс-ма Иоанны 19:25–27 стихтӕм. Йесо цы удуӕлдай уарзондзинад равдыста, уый зӕрдӕ агайы. Йесо йӕ мӕлӕты бон, ӕвӕццӕгӕн, бирӕ цӕуылдӕрты хъуыды кодта. Хъизӕмӕртты хъӕдыл куы уыд, уӕд мӕт кодта йӕ ахуыргӕнинӕгтыл, хъусын кӕныны хъуыддагыл. Уӕлдай тынгдӕр та мӕт кодта, цӕмӕй Йегъовӕйыл иузӕрдионӕй баззадаид ӕмӕ йын йӕ ном скадджын кодтаид. Йесойӕ кӕнгӕ уыди, адӕмӕн ӕнустӕм цӕрыны ныфс уыдзӕн ӕви нӕ, уый. Фӕлӕ уӕддӕр йӕ мӕлӕты размӕ Йесо йӕ мад Марийӕйыл батыхст. Уӕдмӕ Марийӕйӕн йӕ сӕрыхицау, ӕвӕццӕгӕн, ӕгас нал уыд. Ӕмӕ Йесо апостол Иоаннӕн бафӕдзӕхста, цӕмӕй йӕм йӕхи мадау кастаид, ӕмӕ йӕ Иоанн йӕхимӕ акодта. Йесойӕн йӕ мадмӕ йӕ зӕрдӕ нал ӕхсайдта, уымӕн ӕмӕ зыдта, чи йӕм кӕса ӕмӕ йын Хуыцауӕн лӕггад кӕнынӕн чи ӕххуыс кӕна, уый кӕй ис. Йесо диссаджы уарзондзинад равдыста!
Адӕмӕн тӕригъӕд кодта
8. «Фӕтӕригъӕд кӕнын»-ӕй цы грекъаг дзырд ратӕлмац кодтой, уымӕн йӕ хъуыды цы у?
8 Йесо дӕр йӕ Фыдау уыд тынг тӕригъӕдгӕнаг. Библийы фыст ис, Йесо тынг кӕй тӕригъӕд кодта, зындзинӕдтӕ чи ӕвзӕрста, уыцы адӕмӕн ӕмӕ кӕй архайдта, цӕмӕй-иу сын баххуыс кодтаид. Библийы фыст ис, зӕгъгӕ, Йесо адӕмӕн «фӕтӕригъӕд кодта». Ацы ран «фӕтӕригъӕд кӕнын»-ӕй цы грекъаг дзырд ратӕлмац кодтой, уый тыххӕй иу ахуыргонд загъта: «[Ацы дзырд] ӕвдисы... адӕймагӕн йӕ хуылфыдзаумӕттӕ чи сриссын кӕны, ахӕм тыхджын ӕнкъарӕн. Искӕй тӕригъӕдӕй зӕрдӕ куыд фӕриссы, уый равдисынӕн грекъаг ӕвзаджы амӕй тыхджындӕр дзырд нӕй». Йесо-иу адӕмӕн баххуыс кодта, кӕй-иу сын фӕтӕригъӕд кодта, уый тыххӕй. Ӕркӕсӕм цалдӕр цӕвиттонмӕ.
9, 10. а) Йесойы ӕмӕ йӕ апостолты хибар ранмӕ ацӕуын цӕмӕн фӕндыд? б) Йесо цы цӕстӕй ракаст, адӕм сӕ баулӕфын кӕй нӕ бауагътой, уымӕ ӕмӕ цӕмӕн?
9 Йесо адӕмӕн кӕй тӕригъӕд кодта, уый тыххӕй сын ӕххуыс кодта, цӕмӕй Хуыцауы базыдтаиккой. Марчы 6:30–34 стихтӕй базонӕн ис, Йесо адӕмӕн сӕйраджыдӕр цӕмӕн тӕригъӕд кодта ӕмӕ сын цӕмӕн ӕххуыс кодта, уый тыххӕй. Дӕ цӕстытыл-ма ауайын кӕн: апостолтӕ уацамындӕй ӕрбаздӕхтысты ӕмӕ Йесойӕн цингӕнгӕйӕ дзурынц, цы федтой ӕмӕ цы фехъуыстой, уыдӕттӕ. Йесо-иу алы хатт дӕр бамбӕрста, иннӕты-иу цы хъуыди, уый, ӕмӕ ныр дӕр уыдта, йӕ апостолтӕ фӕллад кӕй уыдысты ӕмӕ сӕ баулӕфын кӕй хъӕуы. Ӕмӕ сын загъта: «Ацӕуӕм хибар ранмӕ, цӕмӕй уым иу гыццыл уӕ фӕллад суадзат». Уыдон дӕр бӕлӕгъы абадтысты ӕмӕ Галилейӕйы денджызы цӕгат фарсмӕ хибар ранмӕ ацыдысты. Фӕлӕ сӕ адӕм федтой. Уый иннӕ адӕм дӕр базыдтой. Ӕмӕ иууылдӕр агуылф кодтой ӕмӕ уым сӕ разӕй балӕууыдысты.
10 Цымӕ Йесо смӕсты, баулӕфын сӕ кӕй нӕ бауагътой, уый тыххӕй? Нӕ! Цалдӕр мин адӕймаджы йӕм куыд ӕнхъӕлмӕ кӕсынц, уый куы федта, уӕд сыл йӕ зӕрдӕ фӕрыст. Марк йӕ Евангелийы ныффыста: «Йесо... уыйбӕрц адӕмы куы федта, уӕд сын фӕтӕригъӕд кодта, уымӕн ӕмӕ уыдысты ӕнӕфыййау фыстау. Гъемӕ сын райдыдта бирӕ цыдӕртӕ амонын». Йесо ӕмбӕрста, алкӕй дӕр сӕ Хуыцауы разамынд кӕй хъуыди. Уыдон уыдысты дзӕгъӕл фысты хуызӕн – чи сӕ хызтаид ӕмӕ сӕ чи хъахъхъӕдтаид, уый сын нӕ уыд. Йесо зыдта, адӕмыл хорз фыййӕуттау чи хъуамӕ тыхстаид, уыцы дины разамонджытӕ сӕ кӕй нӕ уарзтой ӕмӕ сӕ кӕй ницӕмӕ дардтой (Иоанны 7:47–49). Гъемӕ сын афтӕ тынг фӕтӕригъӕд кодта, ӕмӕ сын райдыдта «Хуыцауы паддзахады тыххӕй дзурын» (Лукайы 9:11). Дӕ хъус-ма ӕрдар: Йесо сын фӕтӕригъӕд кодта, цы зӕгъинаг сын уыд, уый сӕ зӕрдӕмӕ айсдзысты ӕви нӕ, уый куы нӕма зыдта, уӕд. Ӕндӕр ныхасӕй, Йесо адӕмӕн уый тыххӕй нӕ фӕтӕригъӕд кодта, ӕмӕ сын цы дзырдта, уымӕ байхъуыстой. Фӕлӕ сын кӕй фӕтӕригъӕд кодта, уый тыххӕй сӕ райдыдта ахуыр кӕнын.
«Йӕ къух [ӕм] бадардта, андзӕвыд ыл»
11, 12. а) Раджы заманты хъотырджынтӕм цы цӕстӕй кастысты, фӕлӕ Йесо куыд бакодта, хъотырджын ӕм куы бацыд, уӕд? б) Хъотырджын куыд фӕуыдаид, Йесо йыл куы андзӕвыд, уӕд ӕмӕ уый цавӕр хабары фӕрцы ис бамбарӕн?
11 Йесо адӕмӕн кӕй тӕригъӕд кодта, уый тыххӕй ӕххуыс кодта, зындзинӕдтӕ чи ӕвзӕрста ӕмӕ чи хъизӕмар кодта, уыдонӕн. Рынчынтӕ уыдтой, Йесо сын кӕй тӕригъӕд кӕны ӕмӕ йӕм цыдысты, цӕмӕй сын баххуыс кодтаид. Уый хорз зыны иу хабарӕй. Иухатт Йесомӕ бацыд, «йӕ буар хъотыры хъӕдгӕмттӕй кӕмӕн нал зынд, иу ахӕм лӕг» (Лукайы 5:12). Уыцы рӕстӕг Йесойы алыварс тынг бирӕ адӕм уыди. Йегъовӕ израилӕгтӕн цы Закъон радта, уымӕ гӕсгӕ хъотырджынӕн иннӕтӕм хӕстӕг цӕуӕн нӕ уыд, цӕмӕй сыл йӕ низ ма бахӕцыдаид (Нымӕцтӕ 5:1–4). Фӕлӕ фӕстӕдӕр дурзӕрдӕ дины разамонджытӕ уыцы закъонмӕ цыдӕртӕ бафтыдтой, ӕмӕ хъотырджынтӕн ӕппындӕр ничиуал тӕригъӕд кодтаa. Фӕлӕ-ма дӕ хъус ӕрдар, Йесо хъотырджынмӕ цы цӕстӕй ракаст, уымӕ: «Иухатт ӕм ӕрбацыд иу хъотырджын лӕг. Йӕ разы йӕ зонгуытыл ӕрхауд ӕмӕ йын ныллӕгъстӕ кодта: „Ӕрмӕст дӕ бафӕндӕд, ӕндӕр мӕ сдзӕбӕх кӕндзынӕ“. Йесо йын тынг фӕтӕригъӕд кодта, ӕмӕ йӕм йӕ къух бадардта, андзӕвыд ыл ӕмӕ йын загъта: „Фӕнды мӕ. Сдзӕбӕх у“. Ӕмӕ лӕгӕн йӕ хъотыр уайтагъд ӕрбайсӕфт, ӕмӕ сдзӕбӕх» (Марчы 1:40–42). Йесо зыдта, хъотырджынтӕн адӕмы ’хсӕнмӕ цӕуӕн кӕй нӕ уыд, уый, фӕлӕ йӕ нӕ атардта. Афтӕ тынг ын фӕтӕригъӕд кодта, ӕмӕ йыл андзӕвыд! Уый ӕнхъӕл ничи уыд!
12 Ахъуыды-ма кӕн, уыцы хъотырджын куыд фӕуыдаид, Йесо йыл куы андзӕвыд, уӕд? Уый бамбарыны тыххӕй ӕркӕсӕм иу хабармӕ. Хъотырӕй рынчынты чи дзӕбӕх кодта, иу ахӕм дохтыр, Пол Брэнд, радзырдта, Индийы йыл цы хабар ӕрцыд, уый. Дохтыр хъотырӕй рынчынӕн тӕлмацгӕнӕджы ӕххуысӕй ӕмбарын кодта, куыд ӕй дзӕбӕх кӕндзӕн, уый ӕмӕ дзургӕ-дзурын рынчыны уӕхскыл йӕ къух ӕрӕвӕрдта. Ӕвиппайды нӕлгоймаг ныккуыдта. Дохтыр бафарста: «Мыййаг, ӕвзӕрӕй исты загътон?» Тӕлмацгӕнӕг ын йӕ фарста рынчынӕн бамбарын кодта ӕмӕ стӕй дохтырӕн загъта: «Нӕ, ӕвзӕрӕй ницы загътай. Афтӕ зӕгъы, дӕ къух ын йе уӕхскыл кӕй ӕрӕвӕрдтай, уый тыххӕй кӕй кӕуы. Бирӕ азты дӕргъы йыл иу адӕймаг дӕр нӕ андзӕвыд». Уӕдӕ Йесомӕ чи бацыд, уыцы хъотырджын дӕр куыннӕ бацин кодтаид, Йесо йыл куы андзӕвыд, уӕд. Фӕлӕ хъуыддаг ууыл нӕ ахицӕн. Куыддӕр ыл андзӕвыд, афтӕ нӕлгоймагӕн йӕ удхайраг низ ӕрбайсӕфт, ӕмӕ йӕ бон сси фӕстӕмӕ йӕ бинонтимӕ цӕрын ӕмӕ семӕ Хуыцауӕн лӕггад кӕнын.
13, 14. а) Горӕт Наинмӕ хӕстӕг Йесо кӕуыл сӕмбӕлд ӕмӕ, цы ’рцыд, ууыл афтӕ тынг цӕмӕн маст кодтой? б) Йесойӕн идӕдз усы тӕригъӕдӕй йӕ зӕрдӕ кӕй фӕрыст, уый тыххӕй цы сарӕзта?
13 Йесо адӕмӕн кӕй тӕригъӕд кодта, уый тыххӕй ӕххуыс кодта, зиан кӕуыл ӕрцыд, уыдонӕн. Йесойӕн-иу йӕ зӕрдӕ фӕрыст, зианджын адӕмы-иу куы федта, уӕд. Ӕркӕсӕм-ма, Лукайы 7:11–15 стихты цы хабар фыст ис, уымӕ. Уый ӕрцыд, галилейаг горӕт Наинмӕ хӕстӕг. Йесо горӕты кулдуармӕ куы бахӕццӕ, уӕд сӕмбӕлд мӕрддзыгой адӕмыл. Амард иу ӕрыгон лӕппу, идӕдз сылгоймагӕн йӕ иунӕг хъӕбул. Фыццаг хатт ыл не ’рцыд зиан – уымӕй размӕ та йӕ сӕрыхицау амард. Фӕлӕ ныр амард йӕ иунӕг фырт, йӕ иунӕг ныфс. Ӕвӕццӕгӕн, мӕрддзыгой адӕмӕй чидӕртӕ, хъарджытӕ кодтой, музыканттӕ та ӕнкъард музыкӕ цагътой (Йереми 9:17, 18; Матфейы 9:23). Фӕлӕ Йесойы цӕст ӕрхӕцыд лӕппуйы мадыл. Ӕвӕццӕгӕн, сылгоймаг йӕ цӕссыг калгӕ фӕцӕйцыд, йӕ лӕппуйы йын цы сынтыл хастой, уый фарсмӕ.
14 Йесойӕн мады «тӕригъӕдӕй йӕ зӕрдӕ фӕрыст», ӕмӕ йын фӕлмӕнӕй загъта: «Ма ку». Уый фӕстӕ сынтмӕ бацыд ӕмӕ йӕм бавнӕлдта. Марды чи хаста, уыдон, стӕй, ӕвӕццӕгӕн, иннӕтӕ дӕр ӕрлӕууыдысты ӕмӕ ныссабыр сты. Ӕмӕ уӕд Йесо барджын хъӕлӕсӕй мардӕн загъта: «Лӕппу, дӕумӕ дзурын: сыст!» Ӕмӕ дарддӕр цы уыд? «Мард рабадт ӕмӕ дзурын райдыдта», цыма йӕ тарф фынӕйӕ райхъал, афтӕ. Ӕмӕ уӕд Йесо «мадӕн загъта, мӕнӕ дӕ фырт», зӕгъгӕ.
15. а) Йесо адӕмӕн кӕй тӕригъӕд кодта, уымӕй куыд зыны, адӕймаг искӕмӕн куы фӕтӕригъӕд кӕны, уӕд ын ӕххуыс дӕр кӕй бакӕны? б) Уыцы хъуыддаджы нӕ бон куыд у Йесойы фӕзмын?
15 Ацы хабӕрттӕй цӕуыл ахуыр кӕнӕм? Адӕймаг искӕмӕн куы фӕтӕригъӕд кӕны, уыд ын ӕххуыс дӕр бакӕны. Йесо-иу искӕй зын куы федта, уӕд-иу ын фӕтӕригъӕд кодта ӕмӕ-иу ын баххуыс кодта. Нӕ бон ӕй куыд у фӕзмын? Чырыстӕттӕ кӕй стӕм, уымӕ гӕсгӕ нӕ хӕс у хорз хабар хъусын кӕнын ӕмӕ ахуыргӕнинӕгтӕ цӕттӕ кӕнын. Уый сӕйраджыдӕр аразӕм, Хуыцауы кӕй уарзӕм, уый тыххӕй. Фӕлӕ хъуамӕ ма рох кӕнӕм, уый кӕй аразӕм, адӕмӕн кӕй тӕригъӕд кӕнӕм, уый тыххӕй дӕр. Йесойау сын куы тӕригъӕд кӕнӕм, уӕд, нӕ бон цы у, уый араздзыстӕм, цӕмӕй сын хорз хабар хъусын кӕнӕм (Матфейы 22:37–39). Ӕмӕ нӕ хотӕй ӕмӕ не ’фсымӕртӕй рынчын чи у кӕнӕ зиан кӕуыл ӕрцыд, уыдонӕн та нӕ бон куыд у равдисын, нӕ зӕрдӕ сыл кӕй риссы, уый? Кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, мах сӕ не сдзӕбӕх кӕндзыстӕм кӕнӕ сын чи амард, уый фӕстӕмӕ цардмӕ нӕ раздахдзыстӕм. Фӕлӕ нӕ бон у фадӕттӕ агурын, цӕмӕй сын ӕххуыс кӕнӕм кӕнӕ сын дзурӕм, тынг сӕ кӕй уарзӕм (Ефесӕгтӕм 4:32).
«Мӕ Фыд, ныххатыр сын кӕн»
16. Йесо хъизӕмӕртты хъӕдыл куы удхар кодта, суанг уӕд дӕр цӕмӕй бӕрӕг уыди, хатыргӕнаг кӕй уыд, уый?
16 Йесо ма йӕ уарзӕгой Фыды хуызӕн уыди, хатыр кӕнынмӕ цӕттӕ кӕй уыди, уымӕй дӕр (Псалом 86:5). Уый бӕрӕг уыд, хъизӕмӕртты хъӕдыл куы удхар кодта, суанг уӕд дӕр. Кӕд Йесомӕ худинаджы мӕлӕт ӕнхъӕлмӕ каст ӕмӕ йын йӕ къухтӕ ӕмӕ йӕ къӕхтӕ хъӕдмӕ зӕгӕлтӕй кӕй ныххуыдтой, уый тыххӕй стыр рыст ӕвзӕрста, уӕддӕр йӕ мӕлӕты размӕ цы загъта? Мыййаг, Йегъовӕмӕ скуывта, цӕмӕй йын йӕ марджыты бафхӕрдтаид? Нӕ, Йесо загъта: «Мӕ Фыд, ныххатыр сын кӕн, уымӕн ӕмӕ, цы аразынц, уый не ’мбарынц»b (Лукайы 23:34). Уыдон уыдысты йӕ фӕстаг ныхӕстӕй иутӕ.
17–19. Йесо куыд равдыста, апостол Петрӕн кӕй ныххатыр кодта, уый?
17 Ноджы тынгдӕр та зӕрдӕ агайы, Йесо апостол Петрӕн йӕ рӕдыд кӕй ныххатыр кодта, уый. Петр Йесойы тынг кӕй уарзта, ууыл дзырд дӕр нӕй. 14 нисаны, Йесо зӕххыл фӕстаг ӕхсӕв куы уыд, уӕд, Петрӕн загъта: «Хицау, ӕз цӕттӕ дӕн демӕ ахӕстонмӕ ацӕуынмӕ дӕр ӕмӕ амӕлынмӕ дӕр». Фӕлӕ цалдӕр сахаты фӕстӕ Петр Йесойӕ ӕртӕ хатты загъта, нӕ йӕ зонын, зӕгъгӕ. Уыцы ныхас ӕртыккаг хатт куы загъта, уӕд «Йесо Петрмӕ фӕстӕмӕ ракаст». Петр бамбӕрста, цы сарӕзта, уый ӕмӕ «ӕддӕмӕ рацыди ӕмӕ тынг ныккуыдта». Уыцы бон фӕстӕдӕр Йесо куы амард, уӕд Петрӕн, ӕвӕццӕгӕн, иу фарста ӕнцой нӕ лӕвӕрдта: «Цымӕ мын мӕ Хицау ныххатыр кодта?» (Лукайы 22:33, 61, 62).
18 Фӕлӕ йӕ дзуапмӕ бирӕ ӕнхъӕлмӕ кӕсын нӕ бахъуыд. Йесо райгас 16 нисаны райсомӕй ӕмӕ, ӕвӕццӕгӕн, уыцы бон бацыд Петрмӕ ӕмӕ йемӕ аныхас кодта (Лукайы 24:34; 1 Коринфӕгтӕм 15:4–8). Цымӕ Йесо Петримӕ хицӕнӕй цӕмӕн ныхас кодта? Зыдта йӕ, Петр йӕхи фӕсмонӕй кӕй хӕры, ӕмӕ йӕ, ӕвӕццӕгӕн, фӕндыд, цӕмӕй йын загътаид, раздӕрау ӕй кӕй уарзы ӕмӕ йын раздӕрау зынаргъ кӕй у. Фӕлӕ йын кӕй ныххатыр кодта, уый ӕрмӕст уымӕй нӕ равдыста.
19 Фӕстӕдӕр Йесо йӕ апостолтӕм фӕзынд, Галилейӕйы денджызы был куы уыдысты, уӕд. Йесо Петры ӕртӕ хатты бафарста, уарзыс мӕ, зӕгъгӕ. Ӕртыккаг хатт ӕй куы бафарста, уӕд Петр загъта: «Хицау, ды алцыдӕр зоныс. Зоныс ӕй, кӕй дӕ уарзын». Кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, Йесо уыдта, Петры зӕрдӕйы цы ис, уый ӕмӕ зыдта, тынг ӕй кӕй уарзы. Ӕмӕ уӕд Йесо афтӕ цӕмӕн бакодта? Ӕртӕ хатты дзы, нӕ йӕ зонын, зӕгъгӕ, чи загъта, уымӕн фадат радта, цӕмӕй йын ӕртӕ хатты загътаид, уарзын дӕ, зӕгъгӕ. Уымӕй уӕлдай ма Йесо Петрӕн йӕ бӕрны стыр хӕс бакодта. Загъта йын: «Кӕс мын мӕ гыццыл фыстӕм» (Иоанны 21:15–17). Уымӕй размӕ йын бахӕс кодта хорз хабар хъусын кӕнын (Лукайы 5:10). Фӕлӕ ныр Йесо Петрӕн ноджы стырдӕр хъуыддаг бахӕс кодта: хъуамӕ ӕххуыс кодтаид, Чырыстийы фӕдылдзӕуджытӕ чи суыдаид, уыдонӕн. Афтӕмӕй Петр бамбӕрста, Йесо йыл тынг кӕй ӕууӕнды. Уымӕй бирӕ нӕ рацыд, афтӕ Йесо Петрӕн чырыстон ӕмбырды ахсджиаг хъуыддаг бахӕс кодта (Хъуыддӕгтӕ 2:1–41). Петр куы бамбӕрста, Йесо йын кӕй ныххатыр кодта ӕмӕ йыл раздӕрау кӕй ӕууӕнды, уӕд, ӕвӕццӕгӕн, йӕ риуыдзаг сулӕфыд.
«Чырыстийы уарзт» базыдтай?
20, 21. «Чырыстийы уарзт» кӕронмӕ базонӕн куыд ис?
20 Чырысти адӕмы куыд уарзы, уый Хуыцауы Ныхасы тынг хорз ӕвдыст у. Фӕлӕ уый кӕй зонӕм, уымӕ гӕсгӕ цы хъуамӕ аразӕм? Библийы фыст ис, зӕгъгӕ, базонут «Чырыстийы уарзт, цыфӕнды зонындзинӕдтӕй дӕр уӕлдӕр чи у, уый» (Ефесӕгтӕм 3:19). Куыд федтам, афтӕмӕй Чырыстийы уарзондзинады тыххӕй бирӕ цыдӕртӕ ис базонӕн, Евангелиты йӕ царды ӕмӕ йӕ лӕггады тыххӕй цы фыст ис, уымӕй. Фӕлӕ цӕмӕй «Чырыстийы уарзт» кӕронмӕ базонӕм, уый тыххӕй фаг нӕу, Библийы Чырыстийы тыххӕй цы фыст ис, уый зонын.
21 «Базонын»-ӕй цы грекъаг дзырд ратӕлмац кодтой, уымӕн йӕ хъуыды у, цыдӕр базонын, «нӕхӕдӕг цы аразӕм, уый фӕрцы». Йесо куыд уарзта, афтӕ куы уарзӕм, ома иннӕтыл нӕхицӕй фылдӕр куы хъуыды кӕнӕм, бахъуаджы сахат-иу сӕ фарсмӕ куы балӕууӕм, зӕрдӕйӕ сын куы хатыр кӕнӕм, ӕрмӕстдӕр уӕд бамбардзыстӕм, Йесо цы ӕнкъардта, уый. Афтӕ куы кӕнӕм, уӕд базондзыстӕм «Чырыстийы уарзт, цыфӕнды зонындзинӕдтӕй дӕр уӕлдӕр чи у», уыцы уарз. Ӕмӕ нӕ рох макуы уӕд: Чырыстийы хуызӕн цас тынгдӕр уӕм, уыйас ӕввахсдӕр кӕндзыстӕм, Йесо алцӕмӕй дӕр кӕй хуызӕн у, уымӕ – нӕ уарзӕгой Хуыцау Йегъовӕмӕ.
a Дины разамонджыты ӕгъдӕуттӕм гӕсгӕ, хъотырджынтӕм цыппар ӕлмӕринӕй (дыууӕ метры бӕрц) хӕстӕгдӕр цӕуӕн нӕ уыд. Дымгӕ-иу куы кодта, уӕд та-иу хъотырджын иннӕтӕм 100 ӕлмӕринӕй (45 метры бӕрц) хӕстӕгдӕр хъуамӕ ма цыдаид. Дзуттаг дины чингуытӕй иуы фыст ис дыууӕ раввины тыххӕй. Уыдонӕй иу хъотырджынтӕй ӕмбӕхсгӕ кодта, иннӕ та-иу сыл дуртӕ ӕхста, цӕмӕй-иу ӕм хӕстӕг ма бацыдаиккой. Уӕдӕ хъотырджытӕ сӕхицӕй зыдтой, куыд зын вӕййы, иннӕтӕ дыл сӕхи ракъуыр-бакъуыр кӕной ӕмӕ ма дӕ суанг се сӕфт уыной, уый.
b Ацы ныхӕстӕ, «Мӕ Фыд, ныххатыр сын кӕн, уымӕн ӕмӕ, цы аразынц, уый не ’мбарынц», зӕгъгӕ, кӕцыдӕр къухфыстытӕй айстой. Фӕлӕ, ӕууӕнчы аккаг чи у, ахӕм къухфыстытӕй бирӕты сты. Уымӕ гӕсгӕ сӕ ныффыстой «Ног дунейы тӕлмацы» дӕр ӕмӕ ма ноджыдӕр бирӕ ӕндӕр тӕлмацты дӕр. Ӕвӕццӕгӕн, Йесо кодта, хъӕдыл ӕй чи байтыгъта, уыцы ромаг ӕфсӕддонты кой. Уыдон, цы арӕзтой, уый не ’мбӕрстой, уымӕн ӕмӕ нӕ зыдтой, Йесо ӕцӕгӕй чи уыди, уый. Чи зоны ма Йесо кодта, дзуттӕгтӕй афтӕ чи дзырдта, амарут ӕй, зӕгъгӕ, фӕлӕ йыл фӕстӕдӕр чи баууӕндыд, уыдоны кой дӕр (Хъуыддӕгтӕ 2:36–38). Кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, Йесойы мӕлӕты сӕйраджыдӕр аххосджын уыдысты дины разамонджытӕ. Уыдон зыдтой, Хуыцауы Фырт кӕй уыди, фӕлӕ йӕ уӕддӕр ромӕгтӕн амарын кодтой. Уыцы дины разамонджытӕй бирӕтӕн сӕ тӕригъӕд хатыргонд не ’рцыд (Иоанны 11:45–53).