4 СӔР
Ӕмбырд куыд арӕзт у ӕмӕ куыд архайы
АПОСТОЛ Павел коринфӕгтӕм йӕ фыццаг фыстӕджы Хуыцауы тыххӕй загъта тынг ахсджиаг хъуыды: «Хуыцау ахӕм нӕу, ӕмӕ йӕм уаг ӕмӕ ӕгъдау ма уа, уый у фарны Хуыцау». Ӕмӕ дарддӕр та, ӕмбырдтӕ куыд хъуамӕ цӕуой, уый тыххӕй ныффыста: «Ӕрмӕст уӕм алцыдӕр уӕд уаг ӕмӕ ӕгъдауыл» (1 Кор. 14:33, 40).
2 Уыцы фыстӕгӕн йӕ райдианы Павел Коринфы ӕмбырды хотӕ ӕмӕ ӕфсымӕртӕн бауайдзӕф кодта, кӕрӕдзиимӕ кӕй быцӕу кодтой, уый тыххӕй. Ныффӕдзӕхста сын, зӕгъгӕ, «уе ’ппӕт дӕр дзурут ӕмхуызон» ӕмӕ «ут иу зондыл хӕст ӕмӕ ӕмхуызон хъуыды кӕнут» (1 Кор. 1:10, 11). Ӕмӕ сын уый фӕстӕ уынаффӕ радта, ӕмбырды иудзинадыл чи фӕзыны, ахӕм фарстаты фӕдыл. Цӕвиттонӕн сын ӕрхаста адӕймаджы буар ӕмӕ сын афтӕмӕй бамбарын кодта, се ’хсӕн иудзинад кӕй хъуамӕ уа ӕмӕ ӕмвӕнд-ӕмзондӕй кӕй хъуамӕ архайой. Ӕмбырды се ’ппӕты дӕр сразӕнгард кодта, цӕмӕй кӕрӕдзи уарзой ӕмӕ кӕрӕдзийыл тыхсой, цавӕрфӕнды хӕстӕ ма ӕххӕст кӕной, уӕддӕр (1 Кор. 12:12–26). Цӕмӕй, ӕмбырды чи уыд, уыдон кӕрӕдзи ӕмбӕрстаиккой ӕмӕ кӕрӕдзиимӕ ӕмгуыст кодтаиккой, уый тыххӕй дзы хъуамӕ алцӕмӕн дӕр уыдаид бӕлвырд уаг ӕмӕ ӕгъдау.
3 Фӕлӕ цымӕ чырыстон ӕмбырд цавӕр уаг ӕмӕ ӕгъдаумӕ гӕсгӕ хъуамӕ архайдтаид? Уыцы уаг ӕмӕ ӕгъдау дзы чи хъуамӕ сӕвӕрдтаид? Куыд арӕзт хъуамӕ уыдаид? Бӕрнон хӕстӕ дзы хъуамӕ кӕуыл уыдаид? Библийӕн дзырды бар куы раттӕм, уӕд ацы фарстатӕй алкӕцыйӕн дӕр бӕлвырд дзуапп базондзыстӕм (1 Кор. 4:6).
УАГ ӔМӔ ДЗЫ ӔГЪДАУ СӔВӔРДТА ХУЫЦАУ
4 Чырыстон ӕмбырд фӕзынд н. э. фыццаг ӕнусы, 33 азы Фӕндзайӕм боны. Уыцы ӕмбырды тыххӕй цы ис базонӕн? Ӕмбырд арӕзт уыди ӕмӕ архайгӕ дӕр кодта теократимӕ гӕсгӕ, ома Хуыцауы ӕвӕрд ӕгъдаумӕ гӕсгӕ (грекъаг ӕвзагӕй тео́с – Хуыцау, ӕмӕ кра́тос – хицаудзинад). Ацы дыууӕ дзырды ӕмбӕлынц 1 Петры 5:10, 11, ӕмӕ иронау сты «Хуыцау» ӕмӕ «стыр тых». Иу-2 000 азы размӕ Иерусалимы цы хабӕрттӕ ӕрцыд, уыдон ирдӕй ӕвдисынц, сӕрст чырыстӕтты ӕмбырдӕн бындур Хуыцау кӕй сӕвӕрдта (Хъуыд. 2:1–47). Ӕмбырд уыди, Хуыцау кӕй аразы, уыцы хӕдзар, йӕ бинонтӕ (1 Кор. 3:9; Еф. 2:19). Абон дӕр чырыстон ӕмбырд архайы, фыццаг ӕнусы ӕмбырд куыд арӕзт уыди ӕмӕ куыд архайдта, уымӕ гӕсгӕ.
5 Фыццаг ӕмбырды райдианы уыди 120 ахуыргӕнинаджы бӕрц. Сыгъдӕг тых фыццаг уыдоныл ӕрцыд, ӕмӕ уымӕй сӕххӕст сты Иоилы 2:28, 29 ныхӕстӕ (Хъуыд. 2:16–18). Фӕлӕ ма уыцы бон донаргъуыд райста ноджыдӕр 3 мин адӕймаджы бӕрц ӕмӕ уыдон дӕр ӕрбаиу сты сыгъдӕг тыхӕй сӕрст чырыстӕтты ӕмбырдмӕ. Уыдон, Чырыстийы тыххӕй цы фехъуыстой, уый сӕ зӕрдӕмӕ айстой ӕмӕ «дарддӕр дӕр, апостолтӕ цы амыдтой, уымӕ зӕрдиагӕй хъуыстой». Ӕмӕ сыл уӕдӕй фӕстӕмӕ «Йегъовӕ алы бон дӕр ӕфтыдта, ирвӕзындзинады фӕндагыл-иу чи слӕууыд, ахӕмты» (Хъуыд. 2:41, 42, 47).
6 Иерусалимы ӕмбырд афтӕ тагъд рӕзыд, ӕмӕ дзуттӕгты хистӕр сауджын хъаст кодта, Иерусалим сӕ ахуырадӕй байдзаг кодтой, зӕгъгӕ. Ӕмбырдыл цы ног ахуыргӕнинӕгтӕ бафтыд, уыдоны ’хсӕн уыди дзуттаг сауджынтӕй дӕр бирӕтӕ (Хъуыд. 5:27, 28; 6:7).
7 Чырысти загъта: «Уыдзыстут [мын] ӕвдисӕнтӕ Иерусалимы, стӕй ӕгас Иудейӕйы ӕмӕ Самарийы, ӕмӕ суанг зӕххы кӕрӕттӕм дӕр» (Хъуыд. 1:8). Гъемӕ хабар афтӕ рауад, ӕмӕ Стефаны мӕлӕты фӕстӕ Иерусалимы ахуыргӕнинӕгты карзӕй ӕфхӕрын куы райдыдтой, уӕд ӕнӕхъӕн Иудейӕ ӕмӕ Самарийыл ныххӕлиу сты. Фӕлӕ, кӕдӕм ацыдысты, уым дарддӕр дӕр хорз хабар хъусын кодтой ӕмӕ ахуыргӕнинӕгтӕ цӕттӕ кодтой. Суанг Самарийы дӕр чидӕртӕ ахуыргӕнинӕгтӕ систы (Хъуыд. 8:1–13). Фӕстӕдӕр та хорз хабар ӕнтыстджынӕй хъуыстгонд цыди ӕндӕр адӕмты ’хсӕн дӕр, ома, сунӕтгонд чи нӕ уыд, уыдоны ’хсӕн (Хъуыд. 10:1–48). Афтӕ зынгзӕрдӕйӕ кӕй хъусын кодтой, уый фӕрцы Иерусалимӕй дарддӕр ӕндӕр рӕтты дӕр фӕзынд бирӕ ахуыргӕнинӕгтӕ ӕмӕ арӕзт цыди ног ӕмбырдтӕ (Хъуыд. 11:19–21; 14:21–23).
8 Цӕмӕй алы ног ӕмбырд дӕр Хуыцауы разамындмӕ гӕсгӕ арӕзт уыдаид ӕмӕ архайдтаид, уый тыххӕй фидаргонд ӕрцыд бӕлвырд ӕгъдау. Сыгъдӕг тыхы разамындӕй ӕвӕрд цыдысты, Хуыцауы дзугмӕ йӕ хъус чи хъуамӕ дардтаид, ахӕм фыййӕуттӕ. Зӕгъӕм, Павел ӕмӕ Варнавӕ сӕ фыццаг уацамындон балцы рӕстӕг цы ӕмбырдтӕ бабӕрӕг кодтой, уым сӕвӕрдтой хистӕр нӕлгоймӕгтӕ (Хъуыд. 14:23). Библийы фысджытӕй сӕ иу, Лука, зӕгъгӕ, ныффыста, Павел Ефесы ӕмбырды хистӕр нӕлгоймӕгтимӕ куыд фембӕлд, уый тыххӕй. Павел сын загъта: «Лӕмбынӕг кӕсут уӕхимӕ дӕр ӕмӕ ӕнӕхъӕн дзугмӕ дӕр. Уыцы дзугӕн уӕ Хуыцауы сыгъдӕг тых сӕвӕрдта фыййӕуттӕй, цӕмӕй хизат Хуыцауы дзуг, йӕ Фырты тугӕй кӕй балхӕдта, уыцы дзуг» (Хъуыд. 20:17, 28). Уыцы ӕфсымӕртӕ хистӕр нӕлгоймӕгтӕй ӕвӕрд ӕрцыдысты, Библимӕ гӕсгӕ ахӕм лӕггадгӕнджытӕм цы миниуджытӕ хъуамӕ уа, уыдон сӕм кӕй уыдысты, уый тыххӕй (1 Тим. 3:1–7). Павел йе ’мкусӕг Титӕн бабар кодта, цӕмӕй Криты ӕмбырдты хистӕр нӕлгоймӕгтӕ сӕвӕрдтаид (Тит. 1:5).
9 Ӕмбырдтӕ фылдӕр кодтой, фӕлӕ, Иерусалимы чи уыд, уыцы апостолтӕ ӕмӕ хистӕр нӕлгоймӕгтӕ дарддӕр дӕр разамынд лӕвӕрдтой ӕфсымӕртӕн се ’ппӕтӕн дӕр, кӕмфӕнды ма цардаиккой, уӕддӕр. Зӕгъӕн ис, ӕмӕ уыдон уыдысты фыццаг ӕнусы чырыстон ӕмбырды разамонӕг совет.
10 Апостол Павел Ефесы ӕмбырдмӕ куы фыста, уӕд сын бамбарын кодта, се ’ппӕт дӕр Йесо Чырыстийы сӕ хицауыл куы нымайой ӕмӕ Хуыцауы сыгъдӕг тыхы разамындмӕ гӕсгӕ куы архайой, уӕд ӕмбырды кӕй уыдзӕн иудзинад. Павел чырыстӕтты разӕнгард кодта, цӕмӕй сӕрныллӕгдзинадыл куыстаиккой, ӕмбырды алкӕимӕ дӕр фӕрнӕй цардаиккой ӕмӕ афтӕмӕй хъахъхъӕдтаиккой, «Хуыцауы сыгъдӕг тых кӕй дӕтты, уыцы иудзинад» (Еф. 4:1–6). Уый фӕстӕ сын Псаломы 68:18 ныхӕстӕ ӕрхаста ӕмӕ сын бамбарын кодта, цӕмӕ амонынц, уый. Йегъовӕ ӕмбырдӕн радта уырнындзинады фӕлтӕрдджын нӕлгоймӕгты. Уыдонӕй чидӕртӕ уыдысты апостолтӕ, чидӕртӕ – пехуымпартӕ, чидӕртӕ та – хорз хабар хъусынгӕнджытӕ, фыййӕуттӕ ӕмӕ ахуыргӕнджытӕ. Ахӕм нӕлгоймӕгтӕ уыдысты Йегъовӕйы лӕвӕрттӕ, ӕмӕ хъуамӕ ӕнӕхъӕн ӕмбырд дӕр фидар кодтаиккой, цалынмӕ се ’ппӕт дӕр алы хъуыддаджы дӕр уырнындзинады фӕлтӕрдджын не суыдаиккой ӕмӕ афтӕмӕй Хуыцауы зӕрдӕ нӕ рухс кодтаиккой, уӕдмӕ (Еф. 4:7–16).
АБОН ДӔР ӔМБЫРДТӔ АРХАЙЫНЦ, АПОСТОЛТЫ РӔСТӔГ КУЫД УЫД, АФТӔ
11 Уыцы ӕгъдаумӕ гӕсгӕ архайынц абон дӕр Йегъовӕйы Ӕвдисӕнты ӕппӕт ӕмбырдтӕ дӕр. Кӕд зӕххыл алы рӕтты бирӕ ӕмбырдтӕ ис, уӕддӕр се ’ппӕт дӕр сты иу ӕппӕтдунеон ӕмбырд, ӕмӕ уыцы ӕмбырдӕн йӕ апп сты сӕрст чырыстӕттӕ (Зах. 8:23). Ахӕм иудзинадӕн гӕнӕн ис Йесо Чырыстийы фӕрцы. Йесо йӕ ныхасӕн хицау у – «цалынмӕ ацы цардӕвӕрды кӕрон не ’рцӕуа, уӕдмӕ... алы бон дӕр» ис йӕ сӕрст фӕдылдзӕуджытимӕ. Ӕмбырдтӕ рӕзынц, ӕмӕ сӕм цы адӕм цӕуы, уыдон хорз хабар сӕ зӕрдӕмӕ айсынц, сӕ цард ӕнӕхъӕнӕй дӕр Йегъовӕйӕн снывонд кӕнынц, донаргъуыд райсынц ӕмӕ афтӕмӕй Чырыстийы ахуыргӕнинӕгтӕ свӕййынц (Матф. 28:19, 20; Мар. 1:14; Хъуыд. 2:41). Уыдон ӕмбарынц, «хорз фыййау» Йесо Чырысти ӕвӕрд кӕй у ӕнӕхъӕн дзуджы сӕргъы дӕр. Уыцы дзуджы сты сӕрст чырыстӕттӕ ӕмӕ «ӕндӕр фыстӕ» дӕр (Иоан. 10:14, 16; Еф. 1:22, 23). Уыцы «иу дзуджы» ’хсӕн ис иудзинад, алчидӕр сӕ Чырыстийы йӕ хицауыл кӕй нымайы ӕмӕ нын разамынд кӕй уылты дӕтты, уыцы «ӕууӕнкджын ӕмӕ зондджын цагъармӕ» кӕй хъусы, уый фӕрцы. Цӕй уӕдӕ макуы фӕдызӕрдыг уӕм уыцы цагъарыл ӕмӕ нын цы разамынд дӕтты, ууыл (Матф. 24:45).
ЮРИДИКОН ОРГӔНТӔ ЦӔМӔН ХЪӔУЫНЦ
12 Цӕмӕй уырнындзинад фидаргӕнӕн хӕринаг йӕ афоныл лӕвӕрд цӕуа ӕмӕ, цалынмӕ кӕрон не ’рцыд, уӕдмӕ хорз хабар хъуыстгонд ӕрцӕуа, уый тыххӕй нӕ организаци бацархайдта бӕлвырд юридикон оргӕнтӕ саразыныл. Уыцы юридикон оргӕнтӕ алы бӕстӕты закъӕттӕм гӕсгӕ регистрацигонд сты, ӕмӕ кӕрӕдзиимӕ ӕмгуыст кӕнынц. Уыдоны фӕрцы ӕнцондӕр у хорз хабар ӕнӕхъӕн дунейы дӕр хъусын кӕнын.
ФИЛИАЛТӔ КУЫД АРХАЙЫНЦ
13 Филиал арӕзт куы ’рцӕуы, уӕд Разамонӕг совет ӕртӕ кӕнӕ фылдӕр хистӕр нӕлгоймаджы снысан кӕны филиалы комитетмӕ. Уыдон сӕ хъус фӕдарынц, сӕ филиалы дӕлбар чи ис, уыцы бӕстӕйы кӕнӕ бӕстӕты хъусын кӕныны хъуыддаг куыд цӕуы, уымӕ. Уыцы ӕфсымӕртӕй иу вӕййы филиалы комитеты координатор.
14 Алы филиал дӕр дзуапп цы ӕмбырдтӕн дӕтты, уыдон адих кӕнынц районтыл. Районтӕй иутӕ вӕййынц стырдӕр, иннӕтӕ – къаддӕр. Уый кӕнгӕ вӕййы, ӕмбырдтӕ кӕрӕдзийӕ цас дард сты, цы ӕвзӕгтыл дзы дзурынц ӕмӕ филиалы территорийы цал ӕмбырды ис, уымӕй. Алы районмӕ дӕр снысан кӕнынц районон цӕстдарӕджы, цӕмӕй ӕмбырдтӕ бӕрӕг кӕна. Филиал ын разамынд ратты, йӕ хӕстӕ куыд хъуамӕ ӕххӕст кӕна, уый фӕдыл.
15 Организаци куыд архайы ӕмӕ дзы цы ӕгъдау ӕвӕрд ис, уый пайда хӕссы Хуыцауы адӕмӕн се ’ппӕтӕн дӕр. Ӕмбырдты хотӕ ӕмӕ ӕфсымӕртӕ уый ӕмбарынц, ӕмӕ филиалты, районты ӕмӕ ӕмбырдты хъусын кӕныны хъуыддагмӕ йӕ хъус чи дары, уыцы хистӕр нӕлгоймӕгты разамындмӕ хъусынц. Стӕй сӕхи ӕфсадынц, ӕууӕнкджын ӕмӕ зондджын цагъар афоныл цы хӕринаг дӕтты, уымӕй. Ӕууӕнкджын цагъар та алы хъуыддаджы дӕр кӕсы Чырыстийы коммӕ, Библийы уагӕвӕрдтыл фидар хӕцы ӕмӕ сыгъдӕг тыхы разамындмӕ гӕсгӕ ӕнӕзивӕгӕй архайы. Не ’ппӕт дӕр афтӕ иумӕ ӕмвӕнд-ӕмзондӕй кӕй фыдӕбон кӕнӕм, уый фӕрцы мах дӕр хайджын стӕм, фыццаг ӕнусы чырыстӕттӕ цы арфӕдзинӕдтӕй хайджын уыдысты, уыдонӕй. Абон дӕр «ӕмбырдты ахуыргӕнинӕгты уырнындзинад фидардӕр кӕны ӕмӕ бонӕй-бонмӕ фылдӕр кӕнынц» (Хъуыд. 16:5).