Ниневийы уыд стыр агъуыстытӕ ӕмӕ хъӕздыг галуантӕ
Зыдтай йӕ?
Ниневийыл цы ’рцыд?
НӔ ЭРӔЙЫ РАЗМӔ 7 ӕнусмӕ Ассири сси дунейы ӕппӕты стырдӕр паддзахад. Бритайнаг музейы сайты куыд фыст ис, афтӕмӕй йӕ арӕнтӕ ӕххӕссыдысты Кипрӕй (уый уыд ныгуылӕнырдыгӕй) суанг Иранмӕ (уый та уыд скӕсӕнырдыгӕй). Ӕмӕ ма йӕм иуафон хауди Египет дӕр. Йӕ сӕйраг горӕт Ниневи уыд зӕххыл ӕппӕты стырдӕр горӕт. Уый хъал уыд ӕмбисондӕн хӕссинаг дыргъдӕттӕй, хъӕздыг галуантӕй ӕмӕ стыр чиныгдӕттӕй. Рагон Ниневийы къултыл цы фыстытӕ ссардтой, уыдонӕй базонӕн ис, паддзах Ашшурбанипал дӕр иннӕ ассириаг паддзӕхтау йӕхи кӕй хуыдта «дунейы паддзах». Йӕ рӕстӕджы Ассири нымадтой ӕнӕбасӕтгӕ паддзахадыл.
Уыцы рӕстӕг хъомысджын Ассирийы паддзахад уыд зӕххыл ӕппӕты стырдӕр паддзахад
Фӕлӕ Ассири йӕ тӕккӕ тыхджынӕй куы уыд, уӕд Йегъовӕйы пехуымпар Софони загъта: «[Йегъовӕ] Ассири фесафдзӕн. Ниневи ӕдзӕрӕг ӕмӕ хус бӕстӕ фестын кӕндзӕн, уыдзӕн ӕдзӕрӕг быдыры хуызӕн» (Соф. 2:13). Йегъовӕйы пехуымпар Наум та загъта: «Ӕвзист ӕмӕ сызгъӕрин хӕссут... Горӕт сафтид, хасты хуызӕн сси, змӕлӕг дзы нал ис!»; «Чидӕриддӕр дӕ фена, уый дӕ лидзынмӕ фӕуыдзӕн ӕмӕ зӕгъдзӕн: „Ниневи фӕхастой!“» (Наум 2:9, 10; 3:7). Уыцы пехуымпарӕдтӕ фехъусгӕйӕ-иу адӕм, ӕвӕццӕгӕн, хъуыды кодтой: «Уый та куыд? Ахӕм хъомысджын паддзахад куыд хъуамӕ басӕттой?» Ӕмӕ-иу сӕ, ӕвӕццӕгӕн, уырнгӕ дӕр нӕ кодта.
Ниневи сси афтид, ӕдзӕрӕг бынат!
Фӕлӕ уыцы пехуымпарӕдтӕ сӕххӕст сты! Н. э. размӕ 600-ӕм азмӕ ’ввахс вавилойнӕгтӕ ӕмӕ мидиӕгтӕ Ассири басастой. Ӕппынфӕстаг Ниневи ӕдзӕрӕг сси ӕмӕ, ахӕм горӕт уӕвгӕ дӕр кӕй уыди, уый адӕмӕй ферох. Нью-Йорчы чи ис, уыцы Аивады музей Метрополитены уагъд статьятӕй иуы куыд фыст ис, афтӕмӕй Ниневийы хӕлддзӕгтӕ ӕппынфӕстаг сыджыты бын фесты. Ӕмӕ Ниневийы тыххӕй ӕрмӕстдӕр Библийӕ уыд базонӕн. Библийы археологийы ӕхсӕнады онлайн-архивмӕ гӕсгӕ, суанг 19 ӕнусы райдианмӕ фидарӕй ничи зыдта, уыцы стыр ассириаг горӕт уӕвгӕ искуы уыд ӕви нӕ. Фӕлӕ стӕй 1845 азы археолог Остин Генри Лейард райдыдта, Ниневи кӕм уыд, уыцы ран къахын. Ӕмӕ ссардта Ниневийы хӕлддзӕгтӕ. Уыдонмӕ гӕсгӕ базонӕн уыд, кӕддӕр ӕцӕгдӕр тынг хъӕздыг горӕт кӕй уыд.
Ниневийы тыххӕй пехуымпарӕдтӕ иууылдӕр сӕххӕст сты. Ӕмӕ нӕ уый фӕрцы ноджы тынгдӕр уырны, абоны хицауӕдты тыххӕй Библийы цы пехуымпарӕдтӕ ис, уыдон дӕр кӕй сӕххӕст уыдзысты (Дан. 2:44; Рарг. 19:15, 19–21).