RÄ LECCIÓN 32
¡Rä Gobiernu Äjuä ya di mända!
Rä Tsꞌu̱tꞌhui o Gobiernu Äjuä, bi mu̱di bi mända ha mähetsꞌi dende rä je̱ya 1914. Ha nunä rä je̱ya bi mu̱di yä gäxä pa—pa nuꞌu̱ yä gobiernu yä jäꞌi—. ¿Hanja di pädihu̱? Ma gä handihu̱ rꞌa de nuꞌu̱ yä profecía hutsꞌi ha rä Biblia. ꞌNehe ma gä handihu̱ te xä thogi ꞌne te mä mꞌu̱i xä me̱ꞌtsi yä jäꞌi dende rä je̱ya 1914.
1. ¿Te ya xki mängä rä Biblia ge ma xä thogi?
Mäyaꞌmu̱ rä profeta Daniel bi mää ge rä Tsꞌu̱tꞌhui o Gobiernu Äjuä, ma xä mu̱di xä mända asta nuꞌmu̱ xti uadi «yoto yä tiempo» (Daniel 4:16, 17). Rꞌa yä nthebe yä je̱ya mꞌe̱fa, Ñhesukristo bi ꞌñenä ge nuꞌu̱ yä tiempoꞌu̱, mi signifika näꞌä rä plaso xki tꞌumbäbi yä dähni pa dä mända, pe nunä plaso tobe hixki uadi (Lucas 21:24, TNM). ¿Pe gi pädi? Nuꞌu̱ yoto yä tiempo o näꞌä plasoꞌä, ya bi uadi ha rä je̱ya 1914.
2. ¿Te xä thogi ꞌne hanja xä porta yä jäꞌi dende rä je̱ya 1914?
Nꞌa rä pa, yä apostol rä Hesu bi yꞌambäbi: «¿Te mä señä ma gä hanthe, pa njabu̱ gä pähe hämꞌu̱ ma gi ꞌmu̱i kongekhe ꞌne hämꞌu̱ ma dä zo̱ho̱ rä fin de nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe ja ha rä xiꞌmhai?» (Mateo 24:3, TNM). Rä Hesu bi ꞌñenä ge nuꞌmu̱ xti mu̱di dä mända rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ha mähetsꞌi, nse̱kitho ma xä nheki yä gerra, yä thuhu, yä mbiꞌmhai ꞌne märꞌa yä tꞌo̱tꞌe (hñeti Mateo 24:7, TNM). Rä Biblia ꞌnehe bi mää ge «ha yä gäxä pa», yä jäꞌi ma xi xä porta xä ntsꞌo ꞌne ge nuꞌu̱ yä mꞌu̱i xi strä «ñhei toꞌo dä ze̱ti» (2 Timoteo 3:1-5, TNM). Näꞌä bi mängä rä Biblia ge ma xä thogi ꞌne de hanja ma xä porta yä jäꞌi, mänꞌa bi nheki dende rä je̱ya 1914 pa ri ꞌñehe.
3. Mu̱ rä Gobiernu Äjuä ya bi mu̱di bi mända, ¿por hanja mänꞌa xä nheki yä sufrimiento ha rä Xiꞌmhai?
Nuꞌmu̱ bi thutsꞌi rä Hesu ngu rä Rey ha näꞌä rä Gobiernu Äjuä, ha mähetsꞌi bä nja nꞌa rä gerra: Rä Hesu ko nuꞌu̱ yä e̱nxe̱, bä ntunkui rä Zithu ko nuꞌu̱ yä u̱xjua. ¿Toꞌo bi ntäte? Rä Hesu ko nuꞌu̱ yä e̱nxe̱. Hänge rä Biblia enä ge rä Zithu ko nuꞌu̱ yä u̱xjua, bä jui de mähetsꞌi (Apocalipsis 12:9, 10, 12, TNM). Rä Zithu pädi ge mänꞌitꞌho ma dä thäki de ha rä xiꞌmhai. Hänge xa di nkue̱ ꞌne japi dä nja ndunthi yä u̱gi, yä dumu̱i ꞌne yä sufrimiento. Hää, dende nuꞌmu̱ rä Zithu bä tꞌe̱i de mähetsꞌi pa ha rä Xiꞌmhai, mänꞌa xä nheki yä kosa xi xä ntsꞌo. Pe rä Gobiernu Äjuä, ya ma dä hñäki gatꞌho nuya yä dumu̱i ꞌne yä sufrimiento.
HANJA DÄ ZA DÄ MAXꞌÄꞌI RÄ NOYA ÄJUÄ
Ma gä handihu̱ por hanja di pädihu̱ ge rä Gobiernu Äjuä bi mu̱di bi mända ha rä je̱ya 1914, ꞌne te mähyoni gä pe̱fihu̱.
4. Rꞌa yä dato uni rä Biblia, tsitsꞌi ha rä je̱ya 1914
Mäyaꞌmu̱, Äjuä bi japäbi bi me̱ꞌtsi nꞌa rä tꞌi näꞌä rä rey de Babilonia mrä thuhu Nabucodonosor. ¿Xi te ri bo̱ni näꞌä bi ꞌui Nabucodonosor? Rä profeta Daniel bi mää te mi signifika näꞌä rä tꞌi. Nunä tꞌi bi ꞌñudi te ma xä thogi ko rä gobiernu Nabucodonosor ꞌne ko rä Gobiernu Äjuä (hñetihu̱ Daniel 4:17).a
Pa gi thädihu̱ nuya yä ntꞌani xä ꞌñepu̱ hñetihu̱ Daniel 4:20-26. Kada nꞌa rä ntꞌani di ñꞌoui nꞌa rä dibujo näꞌä ehe ha rä tabla de rä nxii 133.
A) ¿Te bi hyandi Nabucodonosor ha näꞌä rä tꞌi bi me̱ꞌtsi? (Hyandihu̱ mänꞌaki yä versículo 20 ꞌne 21).
B) ¿Te ma xä thogi ko näꞌä arbol? (Hyandihu̱ mänꞌaki rä versículo 23).
C) ¿Te ma xä thogi xti uadi nuꞌu̱ «yoto yä tiempo»? (Hyandihu̱ mänꞌaki rä versículo 26).
Näꞌä rä arbol bi ꞌui Nabucodonosor ꞌne rä Gobiernu Äjuä
RÄ PROFECÍA (Daniel 4:20-36)
Nuꞌmu̱ mi mända
A) Nꞌa rä arbol xa mrä däta ꞌne xa xmä mee
Ya hingä go bi mända
B) «Tse̱kihu̱ näꞌä rä arbol [...] ꞌne pe̱ꞌtsi te dä thogi yoto yä tiempo»
Bi mända mänꞌaki
C) «Ri gobiernu ma dä tꞌaꞌi mänꞌaki»
Nunä profecía mꞌe̱tꞌo bi kumpli ha rä gobiernu Nabucodonosor
D) ¿Toꞌo bi representa näꞌä arbol? (Hyandihu̱ mänꞌaki rä versículo 22).
E) ¿Hämꞌu̱ ya himbi za bi mända rä rey Nabucodonosor? (Hñetihu̱ Daniel 4:29-33).
F) ¿Te bi thogi ko Nabucodonosor mi uadi nuꞌu̱ «yoto yä tiempo»? (Hñetihu̱ Daniel 4:34-36).
NUNÄ PROFECÍA MꞌE̱TꞌO BI KUMPLI HA RÄ GOBIERNU NABUCODONOSOR
Nuꞌmu̱ mi mända
D) Nabucodonosor näꞌä rä rey de Babilonia
Ya hingä go bi mända
E) Mꞌe̱fa de rä je̱ya 606 a.e.c., Nabucodonosor bi ꞌme̱di rä mfeni ꞌne ya himbi za bi mända durante yoto nje̱ya
Bi mända mänꞌaki
F) Nabucodonosor bi yo nja rä mfeni ꞌne bi mu̱di bi mända mänꞌaki de gä rey ha Babilonia
Nunä profecía mꞌe̱fa bi kumpli ha rä Gobiernu Äjuä
G) ¿Toꞌo nuꞌu̱ bi representa näꞌä arbol? (Hñetihu̱ 1 Crónicas 29:23).
H) ¿Dende hämꞌu̱ Äjuä ya himbi hñutsꞌi yä rey ha Israel? ¿Hanja di pädihu̱ ge mi mꞌu̱kua rä Hesu ha rä Xiꞌmhai, Äjuä tobe hixki hñutsꞌi nꞌa rä rey? (Hñetihu̱ Lucas 21:24, TNM).
I) ¿Hämꞌu̱ ꞌne habu̱ bi hñutsꞌi Äjuä mänꞌaki nꞌa rä rey?
NUNÄ PROFECÍA MꞌE̱FA BI KUMPLI HA RÄ GOBIERNU ÄJUÄ
Nuꞌmu̱ mi mända
G) Nuꞌu̱ yä rey de Israel go geꞌu̱ mi representa rä Gobiernu Äjuä
Ya hingä go bi mända
H) Ha rä je̱ya 607 a.e.c., Babilonia bi destrui Jerusalén ko näꞌä rä gäxä rey xki hñutsꞌi Äjuä, ꞌne dende geꞌmu̱, Äjuä hinte mä rey bi hñutsꞌi durante 2.520 yä je̱ya
Bi mända mänꞌaki
I) Rä Hesu bi mu̱di bi mända ha mähetsꞌi ngu nꞌa rä Rey ha rä Gobiernu Äjuä
¿Hängu nje̱ya ri bo̱ni nuꞌu̱ yoto yä tiempo?
Mähyoni gä benihu̱ ge rꞌa yä testo de rä Biblia faxkägihu̱ gä ntiendehu̱ märꞌa yä testo. Por ejemplo, ha rä mfistꞌofo Apocalipsis enä ge hñu tiempo mädee geꞌä 1.260 yä pa (Apocalipsis 12:6, 14, TNM). Hänge hñu tiempo mäde ꞌne mä hñu tiempo mäde, geꞌä yoto yä tiempo o 2.520 yä pa. Rꞌabu̱, ha rä Biblia rä noya nꞌa pa signifika nꞌa nje̱ya (Ezequiel 4:6). Hänge nuꞌu̱ yoto yä tiempo no̱ni rä mfistꞌofo Daniel, geꞌä 2.520 yä je̱ya.
5. Rä xiꞌmhai bi mpadi ndunthi dende rä je̱ya 1914
Rä Hesu bi mää te mä señä ma xä nheki xti mu̱di dä mända ngu nꞌa rä Rey. Hñetihu̱ Lucas 21:9-11, TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
De nuya yä tꞌo̱tꞌe no̱ni ha nuya yä testo dä hetihu̱, ¿ndaꞌu̱ xkä handige?
Rä apostol Pablo bi mää hanja ma xä porta yä jäꞌi ha nuꞌu̱ yä gäxä pa de rä gobiernu yä jäꞌi. Hñetihu̱ 2 Timoteo 3:1-5, TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
Xi nuꞌi, ¿hanja xkä handi ge di porta yä jäꞌi mäpaya?
6. Ma gä apoyahu̱ näꞌä rä Gobiernu Äjuä nubye̱ di pädihu̱ ge ya di mända
Hñetihu̱ Mateo 24:3, 14, TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:
¿Te mä ꞌme̱fi di tꞌo̱tꞌe mäpaya näꞌä udi ge rä Gobiernu Äjuä ya di mända?
Xi nuꞌi, ¿hanja dä za gi partisipa ꞌnehe ha nunä ꞌme̱fi?
Rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ya bi mända ha mähetsꞌi, ꞌne ya di ꞌme̱di tsꞌu̱tho pa dä mända ha gatꞌho rä Xiꞌmhai. Hñetihu̱ Hebreos 10:24, 25, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
¿Te debe gä pe̱fihu̱ nubye̱ ya di pädihu̱ ge rä pa Äjuä «ya ꞌmu̱i getbu̱»?
¿Te ma gi pe̱fi mu̱ nuꞌi gri pädi nꞌa rä ꞌñethi näꞌä dä za dä yꞌo̱the ꞌne dä ñämbäbi yä te yä jäꞌi?
RꞌA YÄ JÄꞌI ENÄ: «¿Por hanja yä testigo rä Jeoba ñä ndunthi de rä je̱ya 1914?».
¿Te ma gi thädi mu̱ toꞌo dä xiꞌi njabu̱?
NÄꞌÄ DÄ PÄDIHU̱
Näꞌä ya xki mängä rä Biblia ge ma xä thogi ꞌne ko näꞌä di handihu̱ mäpaya ha rä Xiꞌmhai, udi ge rä Gobiernu Äjuä ya bi mu̱di bi mända. Nuju̱ di udihu̱ ge di kamfrihu̱ ꞌne di apoyahu̱ rä Gobiernu Äjuä, ora di predikabihu̱ märꞌaa ꞌne di ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi.
Pa gä benihu̱
¿Te bi thogi mi uadi nuꞌu̱ «yoto yä tiempo» no̱ni rä Biblia ha rä mfistꞌofo Daniel?
¿Te di kombenseꞌi ge rä Gobiernu Äjuä ya bi mu̱di bi mända dende rä je̱ya 1914?
Xi nuꞌi, ¿hanja dä za gi ꞌñudi ge gi kamfri ge rä Gobiernu Äjuä ya di mända mäpaya?
HABU̱ DÄ ZA GI PÄDI MÄ NꞌA TU̱I
Hyandi hanja rꞌa yä bämhñä enä ge dende rä je̱ya 1914, yä jäꞌi mänꞌa bi zitsꞌi nꞌa rä mꞌu̱i näꞌä hingi tꞌaxi.
«Yä jäꞌi mänꞌa bi zitsꞌi nꞌa rä mꞌu̱i näꞌä hingi tꞌaxi» (¡Despertad!, abril de 2007)
Hyandi hanja nꞌa rä zi ñꞌo̱ho̱ bi paati rä mꞌu̱i mi hyandi hanja mäpaya, ꞌmu̱i nuꞌu̱ toꞌo di predika ja ngu mängä Mateo 24:14.
«¡Hinto ndi mädi ja ngu ndi mädi rä ntꞌeni de gä béisbol!» (La Atalaya, núm. 3 2017)
¿Hanja di pädihu̱ ge näꞌä rä profecía hutsꞌi ha rä Biblia, ha rä mfistꞌofo Daniel, ha rä capítulo 4, ñä de rä Gobiernu Äjuä?
«¿Hämꞌu̱ bi mu̱di bi mända rä Gobiernu Äjuä? (Parte 1)» (La Atalaya, 1 de octubre de 2014)
¿Hanja di pädihu̱ ge nuꞌu̱ «yoto yä tiempo» no̱ni ha rä mfistꞌofo Daniel, ha rä capítulo 4, bi uadi ha rä je̱ya 1914?
«¿Hämꞌu̱ bi mu̱di bi mända rä Gobiernu Äjuä? (Parte 2)» (La Atalaya, 1 de noviembre de 2014)
a Ha nunä lección habu̱ enä «Habu̱ dä za gi pädi mä nꞌa tu̱i» hñeti nuꞌu̱ yoho yä gäxä imformäsio.