Watchtower BIBLIOTECA HA INTERNET
Watchtower
BIBLIOTECA HA INTERNET
Ñañu
O̱
  • Ä
  • ä
  • E̱
  • e̱
  • O̱
  • o̱
  • U̱
  • u̱
  • ꞌ
  • RÄ MÄKÄ TꞌOFO
  • YÄ HE̱ꞌMI
  • YÄ MHUNTSꞌI
  • Nꞌa rä milagro ha rä mar Rojo
    Nuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
    • Rä faraón ꞌne rä ejército

      RÄ NTHEKE 22

      Nꞌa rä milagro ha rä mar Rojo

      Nuꞌmu̱ rä faraón bi yꞌo̱de ge yä israelita xki bo̱ni de Egipto, näꞌä xa bi arrepenti ngeꞌä xki hyopäbiꞌu̱ dä ma. Rä faraón bi mändabi yä soldado: «Hyokihu̱ gatꞌho mä karro de gä tuhni, ꞌne ma gä te̱tihu̱. Pa te dä hopäbihu̱ bi maꞌu̱». Nubye̱, rä faraón ꞌne yä soldado bi mu̱di bi te̱ti yä israelita.

      Pe rä Zi Dada Jeoba go mi gu̱hni rä hnini. Durante rä pa, mi gu̱hni po mäde de nꞌa rä gui ꞌne durante rä xui, mi gu̱hni po mäde de nꞌa rä tsibi. Jeoba bi zitsꞌi rä hnini asta ha rä mar Rojo ꞌne bi ꞌñembäbiꞌu̱ ge ja xä ntsayani.

      Mꞌe̱fa, yä israelita bi hyandi ge xki ꞌñehni faraón ꞌne nuꞌu̱ yä soldado. Yä israelita mi ꞌmai entre rä mar Rojo ꞌne rä ejército yä egipcio. Nubye̱ yä israelita bi mu̱di bi mafi ꞌne bi ꞌñembäbi Moisés: «¡Ma gä tuhe! ¿Pa te guä ju̱gägihe de Egipto?». Pe Moisés bi dätuäbiꞌu̱: «Ogi tsuhu̱. To̱ꞌmihu̱ ꞌne hyandihu̱ hanja Jeoba ma dä ñängägihu̱». ¿Hänge Moisés mi pe̱ꞌspäbi ndunthi rä komfiansa Jeoba?

      Mꞌe̱fa, Jeoba bi ꞌñembäbi yä israelita ge dä gu̱xä yä kampamento. Näꞌä xuiꞌä, Jeoba bi japi ge näꞌä rä gui xä gohi entre yä egipcio ꞌne yä israelita. De rä lado yä egipcio mi ja rä ꞌme̱xui, pe de rä lado yä israelita mi ja rä hyaꞌtsi.

      ꞌNepu̱, Jeoba bi ꞌñembäbi Moisés ge dä tu̱ngi rä yꞌe̱ ha rä mar Rojo. Nubye̱ Jeoba bi japi bi ñꞌo nꞌa rä bu̱nthi gatꞌho rä xui. Rä mar Rojo bi mu̱di bi hege ꞌne bi japi bi yꞌotꞌi rä ꞌñuu. Yä miyontho yä israelita bi thogi po nꞌa rä ꞌñuuꞌä, mientra nuꞌu̱ yä dehe bi gohi ngu nꞌa rä jädo ha yä ñꞌe̱i ꞌne ha yä ngähä.

      Yä israelita yꞌo po rä yꞌotꞌä hai mäde de rä mar Rojo

      Rä ejército rä faraón bi yu̱tꞌi ꞌnehe ha rä mar Rojo pa bi te̱ti yä israelita. Pe Jeoba bä hämpäbi ndunthi yä xuñha yä egipcio. Jeoba bi hñäkuäbi yä rueda nuꞌu̱ yä karro, hänge yä soldado rä faraón xa bi ntsu ꞌne bi mu̱di bi mafi: «¡Maha de gekua! ¡Jeoba go geꞌä di ntuhni po yä israelita kontra nuju̱!».

      Nubye̱ Jeoba bi ꞌñembäbi Moisés: «Tu̱ngi ri yꞌe̱ ha rä mar Rojo». ꞌNe nse̱kitho, bi njotꞌi rä mar Rojo ꞌne bi goꞌmi yä egipcio. Rä faraón ꞌne gatꞌho nuꞌu̱ yä soldado bi du. Himbi bongi nixi nꞌa de geꞌu̱.

      Pe ha näꞌä mä nꞌa lado de rä mar Rojo, yä israelita bi nsunda Äjuä ko nꞌa rä jähñä: «Ma gä tutuäbi rä Zi Dada Jeoba nꞌa rä thuhu, ngeꞌä xä ꞌñudi tengu rä tsꞌe̱di. Yä fani ꞌne yä to̱ge bi yꞌe̱ntꞌä ha rä mar». Mientra rä hnini mi ntuhu, yä ꞌme̱hñä mi pe̱i yä pandereta ꞌne mi nei. Gatꞌho xa mi johya ngeꞌä nubye̱ hää mi ꞌmu̱i libre.

      «Hänge ko mä jamfrihu̱ dä za gä eñhu̱: Äjuä go geꞌä faxkägi; hänge hingä tsu ninꞌa rä jäꞌi de nuꞌä beni te dä yꞌo̱tkägi» (Hebreos 13:6).

      Yä ntꞌani: ¿Por hanja xa bi ntsu yä israelita nuꞌmu̱ bi zo̱ni ha rä mar Rojo? ¿Te bi me̱fi rä Zi Dada Jeoba pa bi ñäni yä israelita?

      Éxodo 13:21–15:21; Nehemías 9:9-11; Salmo 106:9-12; 136:11-15; Hebreos 11:29.

  • Yä israelita bi ja nꞌa rä promesa
    Nuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
    • Yä israelita ꞌmai ha rä uä rä tꞌo̱ho̱ Sinaí

      YÄ NTHEKE 23

      Yä israelita bi ja nꞌa rä promesa

      Yo nzänä mꞌe̱fa de xki bo̱ni yä israelita de Egipto, bi zo̱ni ha rä tꞌo̱ho̱ Sinaí ꞌne ja bi ꞌñegini yä kampamento. Nubye̱ rä Zi Dada Jeoba bi ꞌñembäbi Moisés ge dä bo̱tsꞌe ha näꞌä rä tꞌo̱ho̱. Bi ꞌñembäbi: «Nuga go dä ju̱ki yä israelita de Egipto. Mu̱ nuyu̱ dä yꞌo̱tkägi ꞌne dä kumpli nuꞌu̱ mä ley, nuga ma gä huahniꞌu̱ ngu mä hnini». Mi gäi Moisés de näꞌä rä tꞌo̱ho̱, bi metuäbi yä israelita gatꞌho näꞌä xki mängä Jeoba. ¿Te bi dädiꞌu̱? Nuꞌu̱ bi ꞌñenä: «Ma gä pe̱fihe gatꞌho näꞌä dä mändagihe Jeoba».

      ꞌNepu̱, Moisés bi bo̱tsꞌe mänꞌaki ha näꞌä rä tꞌo̱ho̱. Jeoba bi ꞌñembäbi: «Dentro de hñupa ma gä nzofo rä hnini. Xipäbi yä jäꞌi ge hingi debe dä bo̱tsꞌe ha rä tꞌo̱ho̱ Sinaí». Nubye̱ Moisés bi gäi de rä tꞌo̱ho̱ ꞌne bi ꞌñembäbi yä israelita ge dä ñhoki pa dä yꞌo̱de te ma xä mängä Jeoba.

      Yä israelita handi yä hue̱i ꞌne nꞌa rä ꞌmo gui ha rä ndehe rä tꞌo̱ho̱ Sinaí

      Rä hñupaꞌä, yä israelita bi hyandi yä hue̱i ꞌne nꞌa rä mꞌo gui ha rä ndehe rä tꞌo̱ho̱ Sinaí. ꞌNehe bi yꞌo̱deꞌu̱ nꞌa rä däta ngani ꞌne ꞌñenä toꞌo mi pixti nꞌa rä ndäni. Mꞌe̱fa Jeoba bi gäi ha rä tꞌo̱ho̱ mädetho de nꞌa rä tsibi. Yä israelita xa mi tsu, ngeꞌä bi hyandi ge mi hmäni näꞌä rä tꞌo̱ho̱ ꞌne xa mi ja yä ꞌmifi. ꞌNehe, nuꞌu̱ bi yꞌo̱de nꞌa rä ruido ꞌñenä toꞌo mi pixti xa ntsꞌe̱di rꞌa yä ndäni. Nubye̱ Jeoba bi ꞌñenä: «Nuga go geki Jeoba. Nuꞌähu̱ hingi debe gi xo̱kämbeni märꞌa yä zidada».

      Moisés bi bo̱tsꞌe mänꞌaki ha rä tꞌo̱ho̱, ꞌne ja gehni Jeoba bi umbäbi yä ley pa rä hnini. Ha nuꞌu̱ yä ley bi ꞌñembäbiꞌu̱ hanja mi debe xä xo̱kämbeni Jeoba ꞌne hanja mi debe xä porta. Moisés bi yꞌofo näꞌä bi mängä Jeoba ꞌne mꞌe̱fa bi hñeti ante gatꞌho rä hnini. Nuꞌu̱ bi promete: «Ma gä pe̱fihe gatꞌho näꞌä xä mängä Jeoba». ¿Bi kumpli näꞌä promesa bi jaꞌu̱?

      «Mädi Äjuä ri Hmuu ko ngatꞌho ri mu̱i, ko ngatꞌho ri tsꞌe̱di, ꞌne ko ngatꞌho ri mfeni» (Mateo 22:37).

      Yä ntꞌani: ¿Te bi thogi ha rä tꞌo̱ho̱ Sinaí? ¿Te bi promete yä israelita?

      Éxodo 19:1–20:21; 24:1-8; Deuteronomio 7:6-9; Nehemías 9:13, 14.

  • Himbi kumpli yä promesa
    Nuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
    • Yä israelita tuhu ꞌne nei ndelante de nꞌa rä tꞌu̱kä doro

      RÄ NTHEKE 24

      Himbi kumpli yä promesa

      Rä Zi Dada Jeoba bi ꞌñembäbi Moisés: «Po̱tsꞌe kongeki nuua ha rä tꞌo̱ho̱. Ma gä ofo nuꞌu̱ mä mhända ha rꞌa yä nxindo ꞌne ma gä rꞌaꞌi». Nubye̱ Moisés bi bo̱tsꞌe ha rä tꞌo̱ho̱ ꞌne ja bi gohni 40 yä pa ꞌne 40 yä xui. Mientra mi yꞌoni, Jeoba bi yꞌofo nuꞌu̱ rꞌe̱tꞌa yä mhända ha yoho yä nxindo ꞌne bi umbäbi Moisés.

      Moisés bi tehmi nuꞌu̱ yoho yä nxindo mi hñä

      Mi thogi rꞌa yä pa, yä israelita bi hñuyämu̱i ge Moisés ya hingä ma xä mengi. Hänge nuꞌu̱ bi ꞌñembäbi Aarón: «¡Di nehe toꞌo dä gu̱nkägihe. Hyogägihe nꞌa rä zidada!». Aarón bi dädi: «Guä hähu̱ näꞌä rä oro gi pe̱ꞌtshu̱». Hänge näꞌä bi deni näꞌä rä oro ꞌne bi hyoki kongeꞌä nꞌa rä tꞌu̱kä doro. Yä israelita bi ꞌñenä: «¡Nunä doro gehnä mä zidadahu̱ näꞌä bä ñängägihu̱ de Egipto!». Hänge nuꞌu̱ bi yꞌo̱tꞌe nꞌa rä ngo ꞌne bi mu̱di bi ndäne näꞌä rä tꞌu̱kä doro de gä oro. ¿Bi hogi näꞌä bi me̱fiꞌu̱? Hinä, ngeꞌä nuꞌu̱ ya xki prometebi Jeoba ge ho̱nse̱ꞌä ma xä xo̱kämbeni. Pe nuꞌu̱ himbi kumpli ko yä promesa.

      Jeoba mi handätho te mi pe̱fi yä israelita, hänge nubye̱ bi ꞌñembäbi Moisés: «Nguntꞌä käi, ngeꞌä mä hnini ya xä ꞌuege de geki. Nuꞌu̱ bi xo̱kämbeni nꞌa rä hyate zidada». Nubye̱ Moisés nguntꞌä bi gäi de rä tꞌo̱ho̱ ko nuꞌu̱ yoho yä nxindo xki umbäbi Jeoba.

      Dende yabu̱, Moisés bi yꞌo̱de ge yä israelita mi tuhu. Mi zo̱ni ha rä kampamento, bi hyandi ge nuꞌu̱ mi nei ꞌne mi xo̱kämbeni nꞌa rä tꞌu̱kä doro. Moisés xa bi bo̱ rä kue̱ ꞌne bi tehmi nuꞌu̱ yoho yä nxindo mi hñä. Nubye̱, Moisés nguntꞌä bi xutꞌi näꞌä rä tꞌu̱kä doro ꞌne bi ꞌñembäbi Aarón: «¿Te bi rꞌaꞌi rä hnini pa gä pe̱fi nunä tsꞌo tꞌo̱tꞌe?». Aarón bi dädi: «Ogi nkue̱, ya gi pädi tengu rä hnini. Nuyu̱ bi yꞌadi nꞌa rä zidada, hänge dä e̱ntꞌi rä oro ha rä tsibi ꞌne bi bo̱ni nunä rä tꞌu̱kä doro». Himbi hogi näꞌä bi me̱fi Aarón. Nubye̱, Moisés bi bo̱tsꞌe mänꞌaki ha rä tꞌo̱ho̱ ꞌne bi bäntebi Jeoba ge dä pumbäbi rä hnini po näꞌä xki me̱fi.

      Rä Zi Dada Jeoba bi pumbäbi nuꞌu̱ toꞌo hää bi arrepenti. Ja ngu di handihu̱, yä israelita mi debe dä me̱fi gatꞌho näꞌä mi xipäbi Jeoba po mäde de Moisés.

      «Ora te gi prometebi Äjuä, jutꞌi nguntꞌä, ngeꞌä näꞌä hingi numäñho nuꞌu̱ hingi kumpli näꞌä mää. Näꞌä gi promete, jutꞌi» (Eclesiastés 5:4).

      Yä ntꞌani: ¿Te bi me̱fi yä israelita nuꞌmu̱ Moisés mi yꞌo ha rä tꞌo̱ho̱? ¿Te bi me̱fi Moisés nuꞌmu̱ bä käi de rä tꞌo̱ho̱?

      Éxodo 24:12-18; 32:1-30.

  • Nꞌa rä jäꞌtsi pa drä so̱kämbeni Jeoba
    Nuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
    • Rä tabernáculo

      RÄ NTHEKE 25

      Nꞌa rä jäꞌtsi pa drä so̱kämbeni Jeoba

      Nuꞌmu̱ Moisés mi yꞌo ha rä tꞌo̱ho̱ Sinaí, Jeoba bi mändabi dä hyoki nꞌa rä jäꞌtsi. Näꞌä rä jäꞌtsi bi fädi ngu rä tabernáculo ꞌne ja mi so̱kämbenini Jeoba. Yä israelita bi hñätsꞌi näꞌä rä tabernáculo habu̱ gatꞌho bi ma.

      Nubye̱ Jeoba bi ꞌñembäbi Moisés: «Yꞌapäbi rä hnini dä uni de nuꞌu̱ yä ñho pe̱ꞌtsi pa dä thoki rä tabernáculo». Hänge yä israelita bi hñätsꞌi rä oro, rä plata, rä kobre, yä do xa mähotho ꞌne märꞌa yä hogä tꞌo̱tꞌe. ꞌNehe bi ungä yä xiyꞌo, rä lino, yä xifri yä zuꞌue ꞌne märꞌa yä tꞌo̱tꞌe. Yä israelita bi uni de nuꞌu̱ yä ñho mi pe̱ꞌtsi ko ndunthi rä johya. Hänge Moisés pe̱ꞌtsi te bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Ya dä geꞌä. Ya ogi hähu̱ märꞌa yä tꞌo̱tꞌe».

      Yä israelita bi hä yä ꞌmo̱ñhä pa dä thoki rä tabernáculo

      Ndunthi yä ñꞌo̱ho̱ ꞌne yä ꞌme̱hñä bi mfaxte pa bi thoki rä tabernáculo. Rä Zi Dada Jeoba bi umbäbiꞌu̱ rä mfädi ꞌne gatꞌho näꞌä mi pe̱fiꞌu̱, mi po̱ni xä ñho. Rꞌaa mi hoki yä thähi, märꞌaa mi ꞌue̱di o mi ja märꞌa yä ꞌme̱fi ko rä oro, ko yä do o ko yä zaa.

      Rä hnini Israel bi hyoki rä tabernáculo ja ngu bi mändabi Jeoba. Bi thoki nꞌa rä cortina xa mähotho pa bi heke rä tabernáculo ꞌne bi nja yoho yä kuarto: nꞌaa bi fädi ngu rä Santo ꞌne näꞌä mä nꞌaa ngu rä Santísimo. Ha rä Santísimo ja mi tidini rä arka de rä pacto, nunä arka xki thoki ko yä zaa de gä acacia ꞌne ko rä oro. Ha rä Santo ja mi tidini nꞌa rä mfoxyoo de gä oro, nꞌa rä mexa ꞌne näꞌä rä altar habu̱ mi tsꞌätꞌi rä tꞌutsꞌi. Ha rä patio mi tidi nꞌa rä palanganä de gä kobre ꞌne mi ja nꞌa rä däta altar. Nuꞌmu̱ yä israelita mi handi näꞌä rä arka de rä pacto, mi bembäbiꞌu̱ ge nuꞌu̱ xki promete dä yꞌo̱te rä Zi Dada Jeoba. ¿Gi pädi te me̱ꞌä nꞌa rä kohi? Näꞌä nꞌa rä promesa.

      Jeoba bi huahni Aarón ꞌne nuꞌu̱ yä tꞌu̱ pa bi mpe̱fi de gä majhä ha rä tabernáculo, ꞌne nuꞌu̱ go mi nkargo dä tsätꞌi yä ofrenda. Pe ho̱nse̱ Aarón mi tsa dä yu̱tꞌi ha rä Santísimo nꞌa mꞌiki tatꞌä je̱ya, pa mi uni nꞌa rä ofrenda po nuꞌu̱ yä pekado xki yꞌo̱tꞌe rä familia ꞌne po gatꞌho yä israelita.

      Bi uadi bi thoki rä tabernáculo nꞌa nje̱ya mꞌe̱fa de xki bo̱ni de Egipto yä israelita. Nubye̱ hää mi pe̱ꞌtsi nꞌa rä luga pa dä xo̱kämbeni rä Zi Dada Jeoba.

      Jeoba bi goꞌmi rä tabernáculo ko nꞌa rä gui ꞌne njabu̱ bi ꞌñudi ge xa mi johya. Jeoba bi gu̱hni yä israelita ko näꞌä rä gui. Por ejemplo, mu̱ näꞌä rä gui mi ꞌmu̱tho mäñä de rä tabernáculo, yä israelita ja mi ꞌmu̱hnitho. Pe mu̱ näꞌä rä gui mi nju̱tsꞌi, nuꞌu̱ mi pädi ge mi debe dä mponi ꞌnehe, hänge nguntꞌä mi häki rä tabernáculo ꞌne mi de̱ni rä gui.

      «ꞌNe dä o̱de nꞌa rä noya de mähetsꞌi bi ñä ntsꞌe̱di, mi enä: ¡Hyandi! Äjuä ꞌmu̱hui yä jäꞌi. ꞌNe ma dä mꞌu̱i kongeꞌu̱ pa nzäntho ꞌne nuꞌu̱ go geꞌu̱ rä hniniꞌä. Äjuä go gese̱ꞌä ma dä mꞌu̱huiꞌu̱ ngeꞌä go geꞌä yä Äjuäꞌu̱» (Apocalipsis 21:3).

      Yä ntꞌani: ¿Te bi mändabi Jeoba dä me̱fi Moisés? ¿Te mä ꞌme̱fi bi tꞌumbäbi Aarón ꞌne nuꞌu̱ yä tꞌu̱?

      Éxodo 25:1-9; 31:1-11; 40:33-38; Hebreos 9:1-7, TNM.

  • 12 yä espia
    Nuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
    • Rꞌa yä israelita bi ma dä handi tengu rä hnini Canaán

      RÄ NTHEKE 26

      12 yä espia

      Yä israelita ya bi ma de rä tꞌo̱ho̱ Sinaí. Bi thogi po rä yꞌotꞌä hai de Parán asta bi zo̱ni ha mä nꞌa rä luga rä thuhu Cadés. Nubye̱ Jeoba bi ꞌñembäbi Moisés: «Pe̱hni 12 yä ñꞌo̱ho̱, nꞌa po kada nꞌa rä tribu, pa dä ma dä hyandi rä hnini Canaán, näꞌä rä hai ma gä umbäbi yä israelita». Hänge Moisés bi me̱hni 12 yä ñꞌo̱ho̱ ꞌne bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Gi mahu̱ ha Canaán ꞌne guä handihu̱ mu̱ näꞌä rä hai xä ñho pa rä ꞌmotꞌi. ꞌNehe hyandihu̱ tengu nuꞌu̱ yä jäꞌi bi ꞌmu̱hni, tengu yä mꞌu̱i o tengu yä hnini». Hänge nuꞌu̱ 12 yä espia bi gu̱ rä ꞌñuu pa ri ma Canaán. Yoho de geꞌu̱ mi yä thuhu Josué ꞌne Caleb.

      Yä israelita xa di nkue̱ bi ma dä handi tengu rä hnini Canaán

      Bi thogi 40 yä pa, ꞌne nuꞌu̱ yä espia bä pengi de rä hnini Canaán. Nuꞌu̱ bä hä yä igo, yä granäda, yä obxi, ꞌne bi ꞌñembäbiꞌu̱ rä hnini: «Xa xä ñho näꞌä rä hai, pe nuꞌu̱ yä jäꞌi bi ꞌmu̱hni xa yä nda däta jäꞌi ꞌne xa ja yä tsꞌe̱di, ꞌne yä hnini xa jotꞌi xä ñho ko yä däta jädo». Nubye̱ Caleb bi ꞌñenä: «¡Ogi tsuhu̱, dä za gä täpäbihu̱! Maha pa gä ntuhni kongeꞌu̱». ¿Gi pädi por hanja Caleb bi mängä njabu̱? Ngeꞌä Caleb ꞌne Josué mi pe̱ꞌspäbi rä komfiansa Jeoba. Pe nuꞌu̱ mä 10 yä espia bi ꞌñenä: «Hinä, hingä mahu̱. Nuꞌu̱ yä jäꞌi bi ꞌmu̱hni xa yä nda däta jäꞌi ꞌne xa ja yä tsꞌe̱di. Nuju̱ di njahu̱ ngu yä kꞌoto ante yä thandiꞌu̱».

      Mi yꞌo̱de njabu̱ yä israelita, nuꞌu̱ xa bi ntsu ꞌne bi ꞌñenä: «Ma gä honihu̱ mä nꞌa toꞌo dä gu̱nkägihu̱ pa gä pengihu̱ ha Egipto. ¿Pa te ma gä maha ha Canaán? ¿Pa dä thogägihu̱?». Josué ꞌne Caleb bi ꞌñenä: «Mänꞌa xä ñho gä o̱tehu̱ rä Zi Dada Jeoba. Näꞌä ma dä sugägihu̱. Ogi tsuhu̱». Pe yä israelita himbi ne bi yꞌo̱de. Asta mi ne dä hyo Josué ꞌne Caleb.

      ¿Te bi me̱fi Jeoba? Näꞌä bi ꞌñembäbi Moisés: «Nuga xtä pe̱fi ndunthi yä hogä tꞌo̱tꞌe po yä israelita..., pe nuꞌu̱ tobe hingi kamfrigi. Hänge ma gä tsokua ha yä yꞌotꞌä hai po 40 yä je̱ya asta xa dä duꞌu̱. Ho̱nse̱ Josué, Caleb ꞌne yä bätsi nuyu̱ yä tsꞌo yꞌo̱de, geꞌu̱ ma dä yu̱tꞌi ha näꞌä rä hogä hai xtä ñäꞌtuäbi yä israelita».

      «¿Pa te gi tsuhu̱? ¿Hage otho ri jamfrihu̱?» (Mateo 8:26).

      Yä ntꞌani: ¿Te bi thogi nuꞌmu̱ bä pengi nuꞌu̱ 12 yä espia de Canaán? ¿Hanja bi ꞌñudi Josué ꞌne Caleb ge mi pe̱ꞌspäbi rä komfiansa Jeoba?

      Números 13:1–14:38; Deuteronomio 1:22-33; Salmo 78:22; Hebreos 3:17-19.

Biblioteka ha Internet Otomí (Valle del Mezquital) (2000-2025)
Kotˈi ri kuenta
Ku̱tˈi ha ri kuenta
  • Ñañu
  • Pe̱mpäbi märꞌaa
  • Paati hanja di nheki
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Condiciones de Uso
  • Política de privacidad
  • Configuración de privacidad
  • JW.ORG
  • Ku̱tˈi ha ri kuenta
Pe̱mpäbi märꞌaa