Nuꞌu̱ toꞌo gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha yä mhuntsꞌi, hingi häni nꞌa njutꞌi po nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi di ja. Ja ngu nuꞌu̱ yä mu̱di mhuntsꞌi de rä siglo I, rꞌa yä ku nuꞌu̱ ꞌmu̱i ja ngu di mända Äjuä, di thutsꞌi pa dä zo̱ho̱ dä nja “ngu yä mayꞌo nuꞌu̱ supäbi yä zi de̱ti” Äjuä (Hechos 20:28, Ár ꞌRaꞌyo Nkohi Jö). Nuyu̱ yä ansiano pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä, ꞌne gehyu̱ di gu̱tꞌi rä ꞌñuu ꞌne fadi rä mhuntsꞌi ko rä johya, hingä de gä kue̱ ꞌne “hingi to̱ꞌmi dä dähä yä bojä” (1 Pedro 5:1-3). ¿Te pe̱fi yä ansiano po nuju̱?

Tuyämu̱i po nuju̱ ꞌne di sugägihu̱. Yä ansiano di gu̱nkägihu̱ ꞌne ko rä Mäkä Tꞌofo faxkägihu̱ pa gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa hogä ntsitsꞌi ko Jeoba. Yä ansiano pädi ge Äjuä xä umbäbi nunä ꞌme̱fi. Hänge yä ansiano hindi mända yä ku ꞌñenä go yä hmuu, pe hää fatsꞌi yä ku de rä mhuntsꞌi pa dä mꞌu̱i xä ñho ꞌne ko rä johya (2 Corintios 1:24). Ja ngu nꞌa mayꞌo näꞌä xa di jamäsu kada nꞌa de nuꞌu̱ yä zi de̱ti, nuꞌu̱ yä ansiano o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä bädi kada nꞌa de nuꞌu̱ yä ku de rä mhuntsꞌi (Proverbios 27:23).

Utkägihu̱ hanja gä pe̱fihu̱ rä bolunta Äjuä. Tatꞌä semänä, yä ansiano tsitsꞌi nuꞌu̱ yä mhuntsꞌi. Nuya yä mhuntsꞌi faxkägihu̱ pa dä ze̱di mä jamfrihu̱ (Hechos 15:32). Yä ansiano di mpe̱fi ndunthi pa dä matsꞌi yä ku. ꞌNehe di gu̱tꞌi rä ꞌñuu pa ungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä. Po̱ni ko nuju̱ ꞌne utkägihu̱ hanja ri ꞌñehe gä udihu̱ xä ñho rä Noya Äjuä.

Di nupkägihu̱ mä mfenihu̱ kada nꞌa de nuju̱. Faxkägihu̱ kada nꞌa de nuju̱ pa dä za gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa hogä ntsitsꞌi ko Jeoba. ꞌNehe, ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi o nuꞌmu̱ tso̱ngägihu̱ ha mä nguhu̱, faxkägihu̱ ꞌne di nupkä mä mfenihu̱ ko rä Mäkä Tꞌofo (Santiago 5:14, 15).

Pe yä ansiano hingä se̱he̱ di su yä mhuntsꞌi, nuyu̱ ꞌnehe di ꞌueke yä tiempo pa dä mpe̱fi ꞌne pa dä su yä familia. ¿Hänge mähyoni gä umbäbihu̱ rä tꞌekꞌei nuyu̱ yä ku po gatꞌho näꞌä pe̱fi? (1 Tesalonicenses 5:12, 13.)

• ¿Te mä ꞌme̱fi di ja yä ansiano ha yä mhuntsꞌi?

• ¿Hanja udi yä ansiano ge tuyämu̱i po kada nꞌa de nuju̱?

Rä Mäkä Tꞌofo mää de nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ xä thutsꞌi pa dä ja nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi ha rä mhuntsꞌi, nuyu̱ tꞌembi yä ansiano ꞌne yä sierbo ministerial (Filipenses 1:1, NM). Kasi ha gatꞌho yä mhuntsꞌi ja rꞌa yä ku nuꞌu̱ pe̱päbi Äjuä ngu yä ansiano ꞌne yä sierbo ministerial. ¿Te pe̱fi yä sierbo ministerial ha yä mhuntsꞌi pa mä ñhohu̱?

Nuꞌu̱ fatsꞌi yä ansiano. Yä sierbo ministerial pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä, ꞌmu̱i ja ngu di mända rä Mäkä Tꞌofo, ꞌne nzäntho pe̱fi näꞌä sipäbi. Rꞌa de geꞌu̱ yä bäsjäꞌi, ha märꞌaa ya yä däta jäꞌi. Yä sierbo ministerial faxte ko nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi ja ha rä mhuntsꞌi. Njabu̱ yä ansiano pe̱ꞌtsi yä tiempo pa dä me̱fi näꞌä ri ꞌñepi: dä ꞌñudi ha yä mhuntsꞌi, dä matsꞌi ꞌne dä nupäbi yä mfeni yä ku ko rä Mäkä Tꞌofo.

Di ja märꞌa yä ꞌme̱fi. Rꞌa yä sierbo ministerial di thutsꞌi pa dä umbi tsaya toꞌo di ntini ha yä mhuntsꞌi. Rꞌaa thutsꞌi ha rä sonido, uni yä mfistꞌofo, hoki yä ue̱nda de näꞌä bojä uni yä ku ha rä mhuntsꞌi, ꞌne xipäbi nuꞌu̱ yä ku de rä mhuntsꞌi te mä luga dä ungä ntꞌo̱de de rä Noya Äjuä. Yä sierbo ministerial ꞌnehe faxte pa di su ꞌne xu̱ki rä Ngu de gä Mhuntsꞌi. ꞌNehe yä ansiano rꞌabu̱ apäbi yä sierbo ministerial ge dä matsꞌi nuꞌu̱ yä ku ya yä zi däta jäꞌi. Gatꞌho yä ku umbäbi rä tꞌekꞌei yä sierbo ministerial ngeꞌä nuyu̱ xa di ho dä matsꞌi yä ansiano ha rä mhuntsꞌi (1 Timoteo 3:13).

Nuyu̱ pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä ꞌne udi nꞌa rä hogä kꞌoi. Nuyu̱ yä ku di thutsꞌi de gä sierbo ministerial ngeꞌä udi yä hogä mꞌu̱i ngu yä kristianu. Nuꞌu̱ yä thoꞌtsi uni dende rä plataforma, japi dä te mä jamfrihu̱. ꞌNehe näꞌä kꞌoi udi nuꞌmu̱ di ungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä faxkägihu̱ pa gä uñhu̱ ntꞌo̱de rä Noya Äjuä ko ndunthi rä johya. Nuꞌmu̱ yä sierbo ministerial fatsꞌi ko rä johya yä ansiano, japi dä nja rä johya ꞌne rä mhäte ha rä mhuntsꞌi (Efesios 4:16). Mꞌe̱fa, nuyu̱ ꞌnehe dä za dä zo̱ho̱ dä me̱päbi Äjuä ngu yä ansiano.

• ¿Toꞌo nuꞌu̱ tꞌembi yä sierbo ministerial?

• ¿Hanja faxte yä sierbo ministerial pa dä nja rä mhäte ꞌne rä johya ha rä mhuntsꞌi?

Nuꞌu̱ yä Tꞌofo gä Griego de rä Mäkä Tꞌofo mää ndunthi yä mꞌiki de Bernäbe ꞌne de rä apostol Pablo. Nuyu̱ yä ñꞌo̱ho̱ bi mpe̱fi ngu yä superintendente biajante ꞌne mi tso̱ni nuꞌu̱ yä mu̱di mhuntsꞌi mi ja ha nuꞌu̱ yä paꞌu̱. ¿Por hanja mi tso̱ni nuꞌu̱ yä mhuntsꞌi? Ngeꞌä xa mi tuyämu̱i po nuꞌu̱ yä ku. Rä apostol Pablo bi mää ge mi ne dä mengi “mänꞌaki pa dä kꞌäꞌtsi yä ku” ꞌne xä hyandi te mi thogi. Hinte bi mportabi ꞌne bi ñꞌo ndunthi yä kilometro pa bi nupäbi yä mfeni yä ku (Hechos 15:36). Mäpaya, njabu̱ di mbeni ꞌnehe nuꞌu̱ yä biajante.

Tso̱ngägihu̱ pa di nupkä mä mfenihu̱. Kada nꞌa superintendente de gä circuito tso̱ni ngu 20 yä mhuntsꞌi. Po yo mꞌiki tatꞌä je̱ya, thogi nꞌa semänä ko kada nꞌa de nuya yä mhuntsꞌi. Näꞌä rä mfädi pe̱ꞌtsi nuyu̱ yä ku ꞌne nuꞌu̱ yä ꞌme̱hñä mu̱ xä nthäti, dä za dä maxkägihu̱ ndunthi. Nuyu̱ yä ku o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä bädi gatꞌho yä ku nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi ꞌne nuꞌu̱ yä zi däta jäꞌi, ꞌne di ho dä bo̱ni ko nuju̱ pa gä uñhu̱ ntꞌo̱de ꞌne pa gä tso̱nihu̱ nuꞌu̱ yä jäꞌi di utihu̱ de rä Mäkä Tꞌofo. Nuyu̱ yä biajante ꞌne yä ansiano, tso̱ni yä ku pa di nupäbi yä mfeni; ꞌnehe nuꞌu̱ yä thoꞌtsi uni ha yä mhuntsꞌi ꞌne ha yä däta mhuntsꞌi di nupkä mä mfenihu̱ (Hechos 15:35).

Udi ge tuyämu̱i po gatꞌho. Yä superintendente de gä circuito xa tuyämu̱i po näꞌä hogä ntsitsꞌi pe̱ꞌtsi ko Äjuä nuꞌu̱ yä ku de gatꞌho yä mhuntsꞌi. Yä biajante di muntsꞌi ko yä ansiano ꞌne yä sierbo ministerial pa handi te mä ꞌme̱fi xä nja ha rä mhuntsꞌi ꞌne pa umbäbi yä tsꞌofo pa dä ja yä ꞌme̱fi mänꞌa xä ñho. Yä biajante fatsꞌi yä prekursor pa dä bädi dä ungä ntꞌo̱de xä ñho rä Noya Äjuä pa njabu̱ yä jäꞌi dä yꞌo̱de. ꞌNehe di johya dä ze̱njua ꞌne dä bädi nuꞌu̱ yä jäꞌi fu̱di di ntini ko nuju̱ ha yä mhuntsꞌi. Di johya nuꞌmu̱ o̱de ge nuyu̱ yꞌo ri te yä mhäte po Äjuä. Gatꞌho yä biajante di mpe̱fi ndunthi “pa dä maxkägihu̱” (2 Corintios 8:23). Ma gä de̱mbäbihu̱ yä kꞌoi ꞌne näꞌä yä mhäte po Äjuä (Hebreos 13:7).

• ¿Por hanja yä superintendente biajante tso̱ni yä mhuntsꞌi?

• ¿Hanja dä za dä maxkägihu̱ nuꞌmu̱ tso̱ngägihu̱ yä biajante?

Nuꞌmu̱ ja yä däta nthogi, yä testigo rä Jeoba nguntꞌä di honihe hanja gä fatsꞌihe nuꞌu̱ mä kuhe thogi nuꞌu̱ yä xuñha. Gatꞌho näꞌä di pe̱fihe udi näꞌä mhäte di pe̱ꞌtsihe nꞌa ngu mänꞌaa (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:17, 18). ¿Hanja di fatsꞌihe?

Di uñhe rä bojä. Nuꞌmu̱ bi nja nꞌa däta thuhu ha rä hnini Judea, nuꞌu̱ yä kristianu mi ꞌmu̱i ha Antiokia bi me̱hni rä bojä pa nuꞌu̱ yä ku mi ꞌmu̱i ha näꞌä hniniꞌä (Hechos 11:27-30). Mäpaya, nuꞌmu̱ di o̱dehe ge nuꞌu̱ mä kuhe de märꞌa yä hnini bi pe̱ꞌtsi yä däta nthogi, ꞌnehe po mäde näꞌä mhuntsꞌi habu̱ di ntinihe, di pe̱mpäbihe rä bojä pa di fatsꞌihe (2 Corintios 8:13-15).

Di uñhe de mä tsꞌe̱dihe. Nuꞌu̱ yä ansiano bi ꞌmu̱i habu̱ bi ja nuꞌu̱ yä däta nthogi, honi gatꞌho nuꞌu̱ yä ku pa dä hyandi mu̱ gatꞌho ꞌmu̱i xä ñho. Nuꞌu̱ yä ku xä thutsꞌi ha rä comité de socorro, di jamäsu ꞌne handi ge gatꞌho nuꞌu̱ yä ku dä tꞌumbäbi yä dutu, rä ñhuni, rä dehe, rä ꞌñethi, ꞌne habu̱ dä mꞌu̱i. Ndunthi yä Testigo nuꞌu̱ pädi dä ja rꞌa yä ꞌme̱fi, pa asta ha nuꞌu̱ yä luga pa bi fatsꞌi yä ku dä hyoki yä nguu o yä Ngu de gä Mhuntsꞌi habu̱ xä tsꞌoki. Yä testigo rä Jeoba nguntꞌä di umbäbihe rä mfatsꞌi mä kuhe nuꞌmu̱ pe̱ꞌtsi yä däta nthogi, ngeꞌä gatꞌho di ntsitsꞌihe ꞌne ngeꞌä nzäntho xtä mpe̱fihe mähye̱gi. Mäske mꞌe̱tꞌo di fatsꞌihe mä kuhe, habu̱ dä za ꞌnehe di fatsꞌihe yä jäꞌi de märꞌa yä relijion (Gálatas 6:10).

Ko rä Mäkä Tꞌofo di nupäbihe yä mfeni yä jäꞌi. Habu̱ bi ja nuya yä däta nthogi, yä jäꞌi di japäbi mꞌe̱di toꞌo dä hoꞌti. Nuꞌmu̱ di thogihe nuya yä däta xuñha, Jeoba näꞌä Zi Dada «hubgä mä mu̱ihu̱» geꞌä rꞌakägihe rä tsꞌe̱di (2 Corintios 1:3, 4). Hänge po rängeꞌä, nuꞌu̱ yä zi jäꞌi xä me̱ꞌtsi yä däta nthogi di utihe nuꞌu̱ yä promesa uni rä Mäkä Tꞌofo. Nuyu̱ xikägihu̱ hanja nguntꞌä rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä däta nthogi bi hä yä u̱gi ꞌne yä sufrimiento (Apocalipsis [Revelación] 21:4).

• ¿Por hanja yä testigo rä Jeoba nguntꞌä uni rä mfatsꞌi nuꞌmu̱ ja yä däta nthogi?

• Nuꞌmu̱ yä jäꞌi pe̱ꞌtsi yä däta nthogi, ¿hanja di nupäbihe yä mfeni ko rä Mäkä Tꞌofo?

Rꞌa yä pa änte de xä du rä Hesu, bi ñäui nꞌambu̱se̱ goho de nuꞌu̱ yä apostol: Pedro, Santiago, Juan ꞌne Andres. Nuꞌmu̱ rä Hesu bi mää näꞌä rä señä ma xä ꞌñudi hämꞌu̱ ma xä mꞌu̱kua ha yä gäxä pa, bi ja nunä ntꞌani: «¿Toꞌo näꞌä hogä ꞌme̱go rä yꞌo̱de ꞌne xa ja rä mfeni näꞌä xä huahni rä hmuu pa dä supäbi nuꞌu̱ märꞌa yä ꞌme̱go ꞌne dä umbäbi rä ñhuni näꞌä ora mähyoni?» (Mateo 24:3, 45, NM; Marcos 13:3, 4). Ko nuya yä noya, rä Hesu ngu nꞌa hmuu, bi ꞌñenä ge ha nuya yä gäxä pa, ma xä hñutsꞌi nꞌa muntsꞌi yä jäꞌi pa njatꞌä xä umbäbi näꞌä ñhuni de rä Noya Äjuä nuꞌu̱ yä de̱ni rä Hesu. ¿Toꞌo nuꞌu̱ yä jäꞌi ma xä zo̱ho̱ xä yu̱tꞌi ha näꞌä mhuntsꞌi tꞌembi rä hogä ꞌme̱go?

Geꞌu̱ rꞌa de nuꞌu̱ xa mäjuäni yä de̱ni rä Hesu xä huahni Äjuä ko rä mäkä tsꞌe̱di. Näꞌä «hogä ꞌme̱go» umbäbi rä ñhuni de rä Noya Äjuä nuꞌu̱ märꞌa yä ku di xo̱kämbeni Jeoba. Nunä ñhuni uni ha näꞌä ora mähyoni. Nuju̱ di honihu̱ de nunä hogä ꞌme̱go pa dä rꞌakägihu̱ nꞌa «tꞌe̱ni rä ñhuni ha näꞌä ora mähyoni» (Lucas 12:42, NM).

Supäbi rä ngu Äjuä (1 Timoteo 3:15, NM). Rä Hesu bi zokuäbi nuni rä hogä ꞌme̱go nꞌa däta ꞌme̱fi: dä supäbi näꞌä rä hnini Jeoba ꞌmu̱kua ha rä Xiꞌmhai. Di gu̱tꞌi rä ꞌñuu pa ungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä, utkägihu̱ po mäde de yä mhuntsꞌi, ꞌne di su gatꞌho nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe pe̱ꞌtsi rä hnini Äjuä. Hänge pa dä rꞌakägihu̱ näꞌä jakägihu̱ mꞌe̱di ꞌne nuꞌmu̱ mähyoni, näꞌä «hogä ꞌme̱go rä yꞌo̱de ꞌne xa ja rä mfeni» uni rä ñhuni de rä Noya Äjuä po mäde de nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi ꞌne yä mfistꞌofo di hñähu̱ nuꞌmu̱ di ungä ntꞌo̱dehu̱ ꞌne po mäde de nuꞌu̱ yä thoꞌtsi tꞌuni ha yä mhuntsꞌi ꞌne ha yä däta mhuntsꞌi.

Näꞌä «hogä ꞌme̱go» rä yꞌo̱de ko näꞌä udi rä Mäkä Tꞌofo ꞌne di kumpli ko näꞌä rä ꞌme̱fi de di ungä ntꞌo̱de nuꞌu̱ yä rꞌayꞌo hogä noya. Näꞌä «hogä ꞌme̱go» xa ja rä mfeni ngeꞌä ko rä mfädi su xä ñho gatꞌho näꞌä pe̱ꞌtsi rä Hesu nuua ha rä Xiꞌmhai (Hechos 10:42). Rä Zi Dada Jeoba di jäpi ndunthi nunä ꞌme̱fi hänge yꞌo ri ndunthi nuꞌu̱ yä testigo rä Jeoba ꞌne näꞌä ñhuni de rä Noya Äjuä (Isaías 60:22; 65:13).

• ¿Toꞌo bi huahni rä Hesu pa dä umbäbi näꞌä ñhuni de rä Noya Äjuä nuꞌu̱ yä de̱ni?

• ¿Por hanja näꞌä «hogä ꞌme̱go» tꞌembi rä yꞌo̱de ꞌne xa ja rä mfeni?

Ha rä siglo l, nꞌa rä tꞌu̱kä mhuntsꞌi de nuꞌu̱ «yä apostol» ꞌne yä ansiano de Jerusalen mi geꞌu̱ rä Cuerpo Gobernante. Go geꞌu̱ xki thutsꞌi pa mi ja yä kohi ꞌne mi ñä po gatꞌho yä mhuntsꞌi de nuꞌu̱ yä de̱ni rä Hesu xki huahni pa dä ma mähetsꞌi (Hechos 15:2). Änte dä ja nꞌa rä kohi, nuꞌu̱ mꞌe̱tꞌo mi handi te mi mää rä Mäkä Tꞌofo, mi he̱gi rä mäkä tsꞌe̱di Äjuä dä gu̱hni, ꞌnepu̱ gatꞌho mähye̱gi mi ja nꞌa kohi (Hechos 15:25). Mäpaya, näꞌä Cuerpo Gobernante geꞌä pe̱fi ꞌnehe.

Po mäde de rä Cuerpo Gobernante, Äjuä pe̱fi rä bolunta. Nuꞌu̱ yä ku to̱ꞌmi dä ma mähetsꞌi ꞌne xä thutsꞌi ha rä Cuerpo Gobernante, xa di mädi ndunthi rä Noya Äjuä, pe̱ꞌtsi ndunthi rä mfädi de rä Mäkä Tꞌofo ꞌne pädi dä uni yä tsꞌofo pa njabu̱ rä hnini Äjuä dä mpe̱fi xä ñho. Nuꞌu̱ yä ku de rä Cuerpo Gobernante di muntsꞌi tatꞌä semänä pa handi te di japä mꞌe̱di yä mhuntsꞌi de gatꞌho rä Xiꞌmhai. Ja ngu ha näꞌä siglo l, nuꞌu̱ yä ku, uni yä tsꞌofo nuꞌu̱ bi ehe de rä Mäkä Tꞌofo po mäde de yä karta, yä biajante ꞌne märꞌa yä ku. Gehnä fatsꞌi gatꞌho rä hnini Äjuä pa di mpe̱fi ꞌne di mbeni mähye̱gi (Hechos 16:4, 5). ꞌNehe, rä Cuerpo Gobernante hoki näꞌä ñhuni de rä Noya Äjuä, xipäbi gatꞌho rä hnini Äjuä ge xa mähyoni dä ungä ntꞌo̱de de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, ꞌne handi toꞌo nuꞌu̱ yä ku dä za dä thutsꞌi pa dä gu̱hni rä hnini Äjuä.

Rä mäkä tsꞌe̱di Äjuä di gu̱hni rä Cuerpo Gobernante. Rä Cuerpo Gobernante honi rä mfatsꞌi Jeoba, näꞌä Däta Tsꞌu̱tꞌhui de gatꞌho rä Xiꞌmhai, ꞌne de rä Hesu, näꞌä Ñäxu de gatꞌho yä mhuntsꞌi (1 Corintios 11:3; Efesios 5:23, NM). Nuꞌu̱ yä ku de rä Cuerpo Gobernante hindi ñꞌetsꞌi ge go geꞌu̱ yä ndä ha rä hnini Äjuä. Nuyu̱ yä ku ꞌne gatꞌho nuꞌu̱ to̱ꞌmi dä ma mähetsꞌi, di de̱ni rä Hesu, näꞌä “Tꞌu̱kä De̱ti ꞌne pe̱ui habu̱ gatꞌho paꞌä” (Apocalipsis [Revelación] 14:4). Rä Cuerpo Gobernante di jamädi ndunthi ngeꞌä di xadihu̱ po geꞌu̱.

• ¿Toꞌo mi geꞌu̱ rä Cuerpo Gobernante ha näꞌä siglo l?

• ¿Hanja mäpaya rä Cuerpo Gobernante honi rä mfatsꞌi de näꞌä rä mäkä tsꞌe̱di Äjuä?

Betel näꞌä nꞌa noya bi ehe de rä idioma Ebreo, ꞌne ri bo̱ni «rä Ngu Äjuä» (Génesis 28:17, 19, nota). Nunä thuhu rä ntso̱hui nuꞌu̱ yä däta ngu de gä ꞌme̱fi pe̱ꞌtsi yä testigo rä Jeoba ha gatꞌho rä Xiꞌmhai ꞌne dende gehni di gu̱hni ꞌne tꞌumbi mfatsꞌi yä mhuntsꞌi pa dä ungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä. Rä Cuerpo Gobernante bi mpe̱fi ha rä sede mundial de yä testigo rä Jeoba bi kohi ha rä hnini Nueva York (Estados Unidos), ꞌne dende gehni handi näꞌä ꞌme̱fi ja ha gatꞌho yä ngu Betel de ndunthi yä dähni. Gatꞌho nuꞌu̱ yä ku di mpe̱fi ha nuya yä däta ngu de gä ꞌme̱fi tꞌembi familia Betel. Ja ngu nꞌa familia, nuyu̱ ꞌmu̱i, di ñuni, di mpe̱fi ꞌne di nxadi mähye̱gi rä Mäkä Tꞌofo (Salmo 133:1).

Hingi ja mä nꞌa luga ngu Betel habu̱ nuꞌu̱ toꞌo ꞌmu̱hni di mpe̱fi ngu nꞌa familia ꞌne ko ngatꞌho yä koraso. Ha yä ngu Betel, ꞌmu̱i yä ñꞌo̱ho̱ ꞌne yä ꞌme̱hñä nuꞌu̱ pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä ꞌne xä umbäbi yä te Jeoba pa dä me̱päbi rä bolunta ꞌne pa dä mpe̱fi po näꞌä rä Tsꞌu̱tꞌhui (Mateo 6:33). Nuyu̱ yä ku, hingi häni nꞌa rä njutꞌi po näꞌä pe̱fi, pe hää tꞌumbäbi nꞌa mfatsꞌi pa dä dai näꞌä honi. ꞌNehe tꞌumbäbi te dä zi ꞌne habu̱ dä mꞌu̱i. Kada nꞌa de geꞌu̱ sipäbi habu̱ dä mfaxte: rꞌaa faxte ha yä ofisina, rꞌaa ha rä kosinä, rꞌaa hätsꞌi yä ñhuni ha yä mexa; märꞌaa di mpe̱fi ha nuꞌu̱ yä bo̱jä habu̱ di imprimi yä he̱ꞌmi ꞌne yä mfistꞌofo; märꞌaa xu̱ki ꞌne paxtꞌi nuꞌu̱ yä kuarto, märꞌaa faxte habu̱ di ꞌmeni yä dutu, ꞌne märꞌaa faxte hoki habu̱ te di tsꞌoki o habu̱ di ja mꞌe̱di rä mfatsꞌi.

Nꞌa luga habu̱ ja ndunthi rä ꞌme̱fi pa faste di tꞌungä ntꞌo̱de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä. Kada nꞌa ngu Betel honi hanja gatꞌho yä jäꞌi dä bädi näꞌä mäjuäni de rä Mäkä Tꞌofo. Njabu̱ udi nunä he̱ꞌmi gi hñä. Rä Cuerpo Gobernante bi hyandi ꞌne bi bädi hanja bi thoki nunä foyeto. ꞌNepu̱ po mäde de rä Internet bi ꞌme̱mpäbi gatꞌho nuꞌu̱ yä traduktor ja ha gatꞌho rä Xiꞌmhai pa njabu̱ bi yꞌofo nunä he̱ꞌmi ha märꞌa yä idioma. Mꞌe̱fa, bi thoki ndunthi yä kꞌoi de nunä foyeto ha rꞌa yä däta bo̱jä bi ja ha Betel, ꞌne njabu̱ bi ꞌme̱mpäbi nuꞌu̱ thogi 110,000 yä mhuntsꞌi ja ha rä Xiꞌmhai. Dende nuꞌmu̱ di tꞌofo nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi asta nuꞌmu̱ di ꞌme̱hni ha gatꞌho yä mhuntsꞌi, gatꞌho yä familia Betel uni ndunthi rä mfatsꞌi pa njabu̱ di tꞌuti gatꞌho yä jäꞌi de nuꞌu̱ yä rꞌayꞌo hogä noya. Gehnä ꞌme̱fi xa mähyoni de gatꞌho (Marcos 13:10, NM).

• ¿Toꞌo faxte ha yä ngu Betel, ꞌne te tꞌumbäbi?

• ¿Pa te mä däta ꞌme̱fi faxte yä familia Betel?

Gatꞌho nuꞌu̱ ꞌmu̱i ha Betel, di ja rꞌa nꞌañꞌo yä ꞌme̱fi pa njabu̱ di tꞌungä ntꞌo̱de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ha nꞌaa o ha ndunthi yä hnini. Rꞌaa di mpe̱fi de gä traduktor, märꞌaa di mpe̱fi habu̱ thoki yä rebista ꞌne yä mfistꞌofo. Märꞌaa di mpe̱fi habu̱ ꞌme̱ꞌtsi gatꞌho nuya yä he̱ꞌmi. Märꞌaa faste hoki yä bideo o di graba yä rebista, yä mfistꞌofo o märꞌa yä he̱ꞌmi. Märꞌa yä ku handi te di ja mꞌe̱di ha nuꞌu̱ yä hnini xä tsꞌokuäbi dä hyandi näꞌä ngu Betel.

Ha yä ngu Betel xä thutsꞌi nꞌa comité pa handi yä ꞌme̱fi. Rä Cuerpo Gobernante xä zokuäbi ha yä yꞌe̱ yä comité pa dä hyandi gatꞌho nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi thoki ha yä ngu Betel. Ha nuꞌu̱ yä comité xä thutsꞌi ngu hñuu o thogi de hñuu nuꞌu̱ yä ansiano ꞌmu̱i ja ngu di mända rä Mäkä Tꞌofo ꞌne pe̱ꞌtsi ndunthi rä mfädi. Nuyu̱ yä comité umbä ngue̱nda rä Cuerpo Gobernante de nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi ja ha yä ngu Betel ꞌne xipäbi te mä xuñha ja. Njabu̱, rä Cuerpo Gobernante handi te mä tsꞌofo ma dä uni ha yä rebista o ha märꞌa yä he̱ꞌmi, ha yä mhuntsꞌi ꞌne ha yä däta mhuntsꞌi. Rä Cuerpo Gobernante pe̱hni rꞌa yä representante pa tso̱ni yä ngu Betel ꞌne umbi rä mfatsꞌi ꞌne yä tsꞌofo nuꞌu̱ yä comité pa njabu̱ nuyu̱ dä hyoki xä ñho yä ꞌme̱fi (Proverbios 11:14). Nuꞌmu̱ tso̱ho̱ nuꞌu̱ yä representante de rä sede mundial, di tꞌo̱tꞌe nꞌa rä mhuntsꞌi xa mähotho habu̱ näꞌä ku uni nꞌa thoꞌtsi pa di nupäbi yä mfeni nuꞌu̱ yä ku ꞌmu̱i ha nuꞌu̱ yä luga xä tsꞌokuäbi näꞌä ngu Betel dä su.

Yä ngu Betel fatsꞌi nuꞌu̱ yä mhuntsꞌi xä tsꞌokuäbi dä su. Dende ha yä ngu Betel di tꞌuni nse̱ki pa dä nja yä rꞌayꞌo mhuntsꞌi. Ha yä ngu Betel ꞌnehe handi ꞌne umbi yä ꞌme̱fi yä prekursor, yä misionero ꞌne yä superintendente de gä circuito. Handi ꞌne ja gatꞌho näꞌä di ja mꞌe̱di pa dä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ yä däta mhuntsꞌi ja tatꞌä je̱ya. ꞌNehe ja gatꞌho näꞌä di ja mꞌe̱di pa dä thoki yä Ngu de gä Mhuntsꞌi. ꞌNehe dende gehni, di ꞌme̱hni yä mfistꞌofo ꞌne yä he̱ꞌmi ha yä mhuntsꞌi. Gatꞌho nuꞌu̱ yä ꞌme̱fi di thoki ha yä ngu Betel, faste pa njabu̱ di tꞌungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä ngu ri ꞌñehe (1 Corintios 14:33, 40).

• ¿Te pe̱fi yä comité de yä ngu Betel pa fatsꞌi rä Cuerpo Gobernante?

• ¿Te mä ꞌme̱fi di tꞌo̱tꞌe ha yä ngu Betel?

Pa dä za dä tꞌuti “de rä Noya Äjuä yä jäꞌi de gatꞌho yä idioma ꞌne yä hnini de gatꞌho rä Xiꞌmhai”, nuje di ofohe yä he̱ꞌmi ha 750 yä idioma (Apocalipsis [Revelación] 14:6). ¿Hanja di jahe nunä däta ꞌme̱fi mäske xä ñhei? Ko rä mfatsꞌi rꞌa yä ku nuꞌu̱ ꞌmu̱i ha ndunthi yä hnini de ha rä Xiꞌmhai. Nuyu̱ ofo nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi di hokihe. ꞌNehe faxte nꞌa grupo de gä traduktor. Gatꞌho nuyu̱ yä testigo rä Jeoba.

Nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi mꞌe̱tꞌo di tꞌofo de gä ingles. Ha näꞌä sede mundial, bi ja nꞌa Departamento de Redacción. Gehnä umbi yä ꞌme̱fi nuꞌu̱ yä ku pa dä yꞌofo yä he̱ꞌmi ha nunä ngu Betel ꞌne ha märꞌa yä ngu Betel. Rä Cuerpo Gobernante handi gatꞌho näꞌä di tꞌofo ha nunä Departamento. ¿Te fatsꞌi nuꞌu̱ yä ku pa njabu̱ ofo de märꞌa yä hnini, yä nzäi, yä idioma ꞌne yä rasa ha nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi di unihe? Ngeꞌä ha nunä Departamento de Redacción faste yä ku de ndunthi yä luga de ha rä Xiꞌmhai. Njabu̱, yä jäꞌi de ndunthi yä hnini de ha rä Xiꞌmhai di ho dä hñeti nuyu̱ yä he̱ꞌmi.

Näꞌä di tꞌofo di ꞌme̱mpäbi yä traduktor. Xti uadi dä tꞌofo nꞌa rä he̱ꞌmi ꞌne ya bi gohi xä ñho, po mäde de Internet, rä Departamento de Redacción pe̱mpäbi yä traduktor de gatꞌho rä Xiꞌmhai näꞌä xä yꞌofo. Nubye̱, nuyu̱ yä traduktor, häni nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi de gä ingles pe nubye̱ ofo ha mä nꞌa idioma. Nuyu̱ nzäntho o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä yꞌofo ha yä idioma nuꞌu̱ yä mfeni hutsꞌi ha nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi bi hñäni de gä ingles (Eclesiastés 12:10).

Yä computadora faste pa nguntꞌä thoki yä he̱ꞌmi. Nꞌa computadora hindä za dä huahni te ja mꞌe̱di dä tꞌofo, ha nixi dä za dä yꞌofo ha mä nꞌa idioma ja ngu pe̱fi nꞌa jäꞌi. Pe hää faxte nuꞌu̱ yä computadora pe̱ꞌtsi yä diccionario ꞌne märꞌa yä programä pa nguntꞌä di tꞌofo yä he̱ꞌmi. Yä testigo rä Jeoba bi hyoki nꞌa programä rä thuhu Sistema Electrónico de Edición Plurilingüe (de gä ingles fädi ngu MEPS). Ko nunä programä ha nꞌa computadora, rꞌa yä ku di ju̱ni yä kꞌoi ko näꞌä xä yꞌofo yä traduktor ha märꞌa yä idioma, ꞌne hoki xä ñho pa mꞌe̱fa di ꞌme̱hni ha rꞌa yä bo̱jä pa di imprimi.

¿Por hanja di jahe gatꞌho nunä ꞌme̱fi pa di thoki yä he̱ꞌmi mäske rꞌabu̱ hingä ndunthi nuꞌu̱ yä jäꞌi ñä nuꞌu̱ yä idioma? Ngeꞌä rä Zi Dada Jeoba ne ge gatꞌho yä jäꞌi dä ñäni yä te ꞌne “dä bädi näꞌä xa mäjuäni” (1 Timoteo 2:3, 4).

• ¿Hängu rä ꞌme̱fi di ja mꞌe̱di pa dä thoki nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi di unihe?

• ¿Por hanja di ofohe yä he̱ꞌmi ha ndunthi yä idioma?

Tatꞌä je̱ya nuje yä testigo rä Jeoba di hokihe ꞌne di unihe yä miyontho nuꞌu̱ yä Mäkä Tꞌofo ꞌne märꞌa yä he̱ꞌmi. Pe gatꞌho nuyu̱ yä he̱ꞌmi hindi pahe. ꞌNehe di hokihe yä Ngu de gä Mhuntsꞌi ꞌne yä ngu Betel, o di hokihe habu̱ di tsꞌoki; di umbäbihe yä gasto nuꞌu̱ yä mꞌotho yä betelita ꞌne yä misionero, ꞌne di pe̱hnihe rä mfatsꞌi nuꞌmu̱ yä ku pe̱ꞌtsi yä däta nthogi. ¿Habu̱ bi ehe rä bojä pa di jahe gatꞌho nuya yä ꞌme̱fi?

Hingi tꞌadi yä bojä nixi yä diesmo. Mäske di ja mꞌe̱di rä bojä pa gä unihe ntꞌo̱de rä Noya Äjuä, nuje hinte mä bojä di apäbihe yä jäꞌi. Thogi de nꞌa nthebe nje̱ya, näꞌä rä yoho rä La Atalaya bi tꞌofo, bi mää hanja di pädihe xä ñho ge di pe̱ꞌtsihe rä mfatsꞌi rä Zi Dada Jeoba. ꞌNepu̱ bi mää: «[Yä testigo rä Jeoba] nunka ma dä mpe̱ti nixi ma dä yꞌapäbi rä mfatsꞌi yä jäꞌi». ꞌNe geꞌä xä nheki (Mateo 10:8).

Di jutꞌi mä ꞌme̱fihe ko näꞌä bojä uni yä jäꞌi de rä bolunta. Nuje yä testigo rä Jeoba di unihe de mä bojähe, mä tiempohe ꞌne mä tsꞌe̱dihe pa njabu̱ di pe̱fihe rä bolunta Äjuä ha gatꞌho rä Xiꞌmhai. ꞌNehe ndunthi yä jäꞌi handi xä ñho näꞌä ntꞌudi de rä Mäkä Tꞌofo di unihe, ꞌne uni rä bojä näꞌä go rä boluntase̱ pa njabu̱ di sigi di tꞌungä ntꞌo̱de rä Noya Äjuä (1 Crónicas 29:9). Ha yä Ngu de gä Mhuntsꞌi ꞌne ha mä däta mhuntsꞌihe ja rꞌa yä zi kaha, pa toꞌo dä ne, e̱ntꞌi rä bojä näꞌä go rä bolunta. ꞌNehe toꞌo dä ne, dä za dä uni yä donäsio po mäde de näꞌä luga di pe̱ꞌtsihe ha Internet jw.org/ote. Rä Hesu bi ñä xä ñho de nꞌa biuda mi rä zi hyoya näꞌä bi yꞌu̱tꞌi yoho yä zi tꞌu̱kä bojä ha nuꞌu̱ yä kaha mi ja ha templo. Njabu̱ ꞌnehe mäpaya, näꞌä rä bojä di mhuntsꞌi, ehe de nuꞌu̱ yä zi tꞌu̱kä bojä uni ndunthi yä zi jäꞌi nuꞌu̱ hingi pe̱ꞌtsi ndunthi rä bojä (Lucas 21:1-4). Toꞌo dä ne, dä za dä ꞌueke rä bojä ja ngu näꞌä “xä bense̱ ha rä mfeni” ꞌne näꞌä go rä boluntase̱ pa e̱ntꞌi ha nuꞌu̱ yä zi kaha (1 Corintios 16:2; 2 Corintios 9:7).

Di pädihe xä ñho ge rä Zi Dada Jeoba ma dä sigi dä japi dä mfaxte nuꞌu̱ yä zi jäꞌi ne dä nsunda Äjuä ko nuꞌu̱ yä bojä, ꞌne märꞌa yä tꞌo̱tꞌe pe̱ꞌtsi, pa dä tꞌungä ntꞌo̱de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, ꞌne njabu̱ dä sigi dä tꞌo̱tꞌpäbi rä bolunta (Proverbios 3:9).

• ¿Por hanja yä testigo rä Jeoba di nꞌañꞌo de nuꞌu̱ märꞌa yä relijion?

• ¿Te di tꞌo̱tꞌe ko näꞌä bojä uni yä zi jäꞌi?

Mi mꞌu̱i rä Hesu ha rä Xiꞌmhai, bi ꞌñudi de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä (Lucas 8:1). Hänge mäpaya geꞌä mänꞌa tꞌudi ꞌnehe ha yä Ngu de gä Mhuntsꞌi.

Ha ndunthi yä luga ja nꞌa rä Ngu de gä Mhuntsꞌi habu̱ di nsundahe Äjuä. Ha yä Ngu de gä Mhuntsꞌi, ja gehni di thandi habu̱ dä tꞌungä ntꞌo̱de nuꞌu̱ yä rꞌayꞌo hogä noya de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ha näꞌä lugaꞌä (Mateo 24:14, NM). Hingä gatꞌho yä Ngu de gä Mhuntsꞌi di thoki mähye̱gi, rꞌa nꞌañꞌo yä ndäta ꞌne rꞌa nꞌañꞌo di nheki. Pe nuyu̱ hingi thoki ko ndunthi yä lujo. Hingä ho̱nse̱ nꞌatho rä mhuntsꞌi di ntini ha nuya yä Ngu de gä Mhuntsꞌi, rꞌabu̱ di ntini märꞌaa. Nuya yä je̱ya xä thogi, xä thoki yä mꞌotho nuꞌu̱ yä Ngu de gä Mhuntsꞌi (ngu ku̱tꞌa hyaxtho) ngeꞌä yꞌo ri xu yä mhuntsꞌi. ¿Hanja xä za xtä hokihe ndunthi yä Ngu de gä Mhuntsꞌi? (Mateo 19:26.)

Gatꞌho yä mhuntsꞌi di ꞌueke rä bojä pa di thoki yä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Nunä bojä di ꞌme̱hni ha rä ngu Betel pa nuꞌu̱ yä mhuntsꞌi di japäbi mꞌe̱di dä hyoki nꞌa rä Ngu de gä Mhuntsꞌi o pa dä hyoki habu̱ ya xä tsꞌoki.

Rꞌa yä boluntario bi ehe de ndunthi yä luga, hoki nuꞌu̱ yä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Ha ndunthi yä luga de rä Xiꞌmhai xä thutsꞌi nꞌa Grupo de Construcción. Nuyu̱ yä grupo de gä siervo de construcción ꞌne märꞌa yä boluntario, pa ha nuꞌu̱ yä luga habu̱ di ja mꞌe̱di dä thoki nꞌa rä Ngu de gä Mhuntsꞌi ha näꞌä dähni habu̱ ꞌmu̱i, ꞌne rꞌabu̱ pa ha nuꞌu̱ yä luga xa yabu̱ pa bi fatsꞌi nuꞌu̱ yä Testigo de nuꞌu̱ yä lugaꞌu̱ dä hyoki yä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Nunä Grupo de Construcción xä tsꞌokuäbi rꞌa yä luga pa dä hyandi habu̱ di ja mꞌe̱di dä thoki yä Ngu de gä Mhuntsꞌi o mu̱ di ja mꞌe̱di dä thoki habu̱ xä tsꞌoki. Mäske nuyu̱ yä ku ꞌne märꞌa yä boluntario pädi ꞌne faxte ha nuꞌu̱ yä ꞌme̱fiꞌu̱, kasi gatꞌho nuꞌu̱ yä ku faste pa dä thoki nuꞌu̱ yä Ngu de gä Mhuntsꞌi, ꞌmu̱i ha näꞌä lugaꞌä, ꞌne go geꞌu̱ ma dä ntini ha näꞌä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Gatꞌho nuya yä ꞌme̱fi xä za xä thoki ko rä mfatsꞌi näꞌä rä mäkä tsꞌe̱di rä Zi Dada Jeoba ꞌne näꞌä mfatsꞌi uni nuꞌu̱ yä Testigo (Salmo 127:1; Colosenses 3:23).

• ¿Hanja xä za xä thoki yä Ngu de gä Mhuntsꞌi ha gatꞌho rä Xiꞌmhai?

Gatꞌho yä Ngu de gä Mhuntsꞌi ñä de näꞌä rä mäkä thuhu Jeoba. Hänge di handihu̱ ngu nꞌa rä däta nsu gä mfaxte gä xu̱kihu̱ rä Ngu de gä Mhuntsꞌi pa nzäntho dä nheki xä ntꞌaxi ꞌne hinte dä japäbi mꞌe̱di, ꞌne njabu̱ di xo̱kämbenihu̱ rä Zi Dada Jeoba. Gatꞌho dä za gä mfaxtehu̱.

Xti uadi yä mhuntsꞌi, yꞌadi gi mfaxte. Mꞌe̱fa de kada nꞌa mhuntsꞌi, nuꞌu̱ yä ku xä ntini, paxtꞌi näꞌä rä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Nꞌa mꞌiki tatꞌä semänä di xu̱ki xä ñho näꞌä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Nꞌa ansiano o sierbo ministerial pe̱ꞌtsi nꞌa lista näꞌä hutsꞌi habu̱ di ja mꞌe̱di nuya yä ꞌme̱fi: dä su̱ki xä ñho yä bañu, dä thuki ꞌne dä tꞌegi yä thuhni, dä thuki yä bentanä ꞌne yä ñhee, dä tꞌe̱i yä paxi, dä maxtꞌi ꞌne dä su̱ki mboo ꞌne thi. Pe nꞌa mꞌiki tatꞌä je̱ya di nsu̱ki xa xä ñho gatꞌho rä Ngu de gä mhuntsꞌi. Mu̱ gä apäbihu̱ mä zi bätsihu̱ dä mfaxte ha nuya yä ꞌme̱fi, ma gä utihu̱ dä me̱ꞌtsi rä tꞌekꞌei po näꞌä luga habu̱ di xo̱kämbenihu̱ rä Zi Dada Jeoba (Eclesiastés 5:1).

Ma gä mfaxtehu̱ dä thoki habu̱ xä tsꞌoki. Tatꞌä je̱ya di thandi xä ñho de mboo ꞌne de thi ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi, ꞌne mu̱ dä thini habu̱ xä tsꞌoki, nguntꞌä di thandi te mä ꞌme̱fi dä thoki pa njabu̱ hingä mänꞌa dä tsꞌoki ꞌne dä bo̱ni xä mädi mꞌe̱fa (2 Crónicas 24:13; 34:10). Nꞌa rä Ngu de gä Mhuntsꞌi näꞌä xä ntꞌaxi ꞌne hinte di japä mꞌe̱di, geꞌä luga habu̱ ri ꞌñehe gä xo̱kämbenihu̱ Äjuä. Nuꞌmu̱ di faxte pa di suhu̱ rä Ngu de gä Mhuntsꞌi, di udihu̱ hängu di mädihu̱ rä Zi Dada Jeoba ꞌne näꞌä luga habu̱ di xo̱kämbenihu̱ꞌä (Salmo 122:1). ꞌNe njabu̱ nuꞌu̱ yä jäꞌi de ha näꞌä luga di ꞌmu̱ihu̱, ma dä hyandi xä ñho näꞌä ꞌme̱fi di jahu̱ (2 Corintios 6:3).

• ¿Por hanja hinxä ñho gä hopihu̱ dä tsꞌoki näꞌä luga habu̱ di xo̱kämbenihu̱ Jeoba?

• ¿Te pe̱fi yä testigo rä Jeoba pa njabu̱ nzäntho dä neki xä ntꞌaxi näꞌä Ngu de gä Mhuntsꞌi habu̱ di ntini?

Mu̱ gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä xuñha, ¿gi kamfri ge rä Mäkä Tꞌofo dä za dä maxꞌäꞌi? ¿Gi hohmä gi pädi mä nꞌa tu̱i de rä Noya Äjuä? ¿Gi hohmä gi pädi de nuꞌu̱ yä jäꞌi, yä luga, yä noya o de märꞌa yä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ ehe ha rä Mäkä Tꞌofo? Pa geꞌä, mähyoni gi ma ha näꞌä biblioteka ja ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi.

Ha biblioteka ma gi tini ndunthi yä mfistꞌofo pa gi nxadi. Zäi ge hingi pe̱ꞌtsi gatꞌho nuꞌu̱ yä mfistꞌofo pe̱ꞌtsi yä testigo rä Jeoba pa udi de rä Mäkä Tꞌofo. Pe ha näꞌä biblioteka ja ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi, ma dä za gi tini nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi ja xä thoki. ꞌNehe ma gi tini märꞌa yä Mäkä Tꞌofo, nꞌa hogä diccionario, ꞌne märꞌa yä mfistꞌofo nuꞌu̱ dä za dä maxꞌäꞌi. Nuꞌi dä za gi ma ha biblioteka änte o de xti uadi rä mhuntsꞌi. Mu̱ ja nꞌa computadora, zäi ge pe̱ꞌtsi näꞌä programä tꞌembi Watchtower Library. Nunä programä pe̱ꞌtsi kasi gatꞌho yä he̱ꞌmi ꞌne yä mfistꞌofo nuꞌu̱ xä bo̱ni. ꞌNehe ko nunä programä, dä za gi tini nguntꞌä gatꞌho näꞌä gi honi; nꞌa tema, rꞌa yä noya o rꞌa yä xe̱ni de rä Mäkä Tꞌofo.

Näꞌä biblioteka fatsꞌi nuꞌu̱ thogi ha rä mhuntsꞌi Rä Mꞌu̱i ꞌne yä ꞌMe̱fi yä Kristianu. Nuꞌi dä za gi usa näꞌä rä biblioteka ja ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi pa gi hyoki xä ñho nuꞌu̱ ri asignación gi pe̱ꞌtsi. Rä superintendente de rä mhuntsꞌi Rä Mꞌu̱i ꞌne yä ꞌMe̱fi yä Kristianu, geꞌä xä thutsꞌi ꞌnehe pa dä yꞌu̱i yä mfistꞌofo ꞌne pa dä hyandi te di ja mꞌe̱di ha nunä biblioteka. Nunä ku o toꞌo rꞌaꞌi ri estudio, dä za dä ꞌñutäꞌi hanja gi tini näꞌä gi honi. Pe nuꞌu̱ yä mfistꞌofo hindä za gi ju̱ki de ha rä biblioteka, nixi ma gi raya o te gi yꞌofo ha nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi.

Rä Mäkä Tꞌofo mää ge pa gä tinihu̱ näꞌä mfädi ehe de Äjuä, mähyoni gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di pa gä honihu̱ näꞌä mfädi ngu nuꞌmu̱ di honihu̱ nꞌa tesoro (Proverbios 2:1-5). Näꞌä biblioteka ja ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi, dä za dä maxꞌäꞌi pa gi fu̱di gi hyoni näꞌä tesoro ehe de Äjuä.

• ¿Te mä mfatsꞌi ma gi tini ha näꞌä biblioteka ja ha rä Ngu de gä Mhuntsꞌi?

• ¿Toꞌo dä za dä maxꞌäꞌi pa dä za gi tini näꞌä gi honi ha rä biblioteka?

Ñhesukristo bi mää ge yä de̱ni ma xä zo̱ho̱ xä nja ngu nꞌa ñotꞌi ha rä Xiꞌmhai, bi ꞌñenä: “ꞌÑudihu̱ nꞌa hogä mꞌu̱i ha yä thandi ri mikꞌeihu̱ pa dä hyandi ri hogä mꞌu̱ihu̱, ꞌne njabu̱ nuꞌu̱ dä nsunda Äjuä rä Dada nuꞌä bi ꞌmu̱i ha mähetsꞌi” (Mateo 5:16). Ko rä mfatsꞌi näꞌä tecnología ja mäpaya, di jahe näꞌä bi mää rä Hesu. Nuje di pe̱ꞌtsihe nunä luga jw.org/ote ha Internet. Ho̱nse̱ gehnä luga pe̱ꞌtsi yä testigo rä Jeoba pa di mäñhe toꞌoꞌgihe ꞌne te di pe̱fihe. ¿Te ma gi tini ha nunä luga?

Ma gi tini nuꞌu̱ yä mpengi uni rä Mäkä Tꞌofo pa nuꞌu̱ yä ntꞌani pe̱ꞌtsi ndunthi yä jäꞌi. Ha näꞌä luga di pe̱ꞌtsihe ha Internet, ma gi tini nuꞌu̱ yä ntꞌani xä yꞌo̱tꞌe yä jäꞌi po ndunthi yä je̱ya ꞌne hinxä dimbäbi yä mpengi. Por ejemplo, nuꞌu̱ yä tratado ¿Ma dä zo̱ho̱ rä pa dä uadi yä sufrimiento? ¿Dä za dä nuhu mänꞌaki nuꞌu̱ yä jäꞌi xä du?, dä za gi tini ha Internet ha thogi de 600 yä idioma. ꞌNehe ma gi tini ha thogi de 130 yä idioma näꞌä rä Mäkä Tꞌofo rä Traducción del Nuevo Mundo. Ma gi hyandi märꞌa yä mfistꞌofo nuꞌu̱ ma dä maxꞌäꞌi gi nxadi rä Mäkä Tꞌofo, ja ngu näꞌä mfistꞌofo rä thuhu ¿Te xa mäjuäni udi rä Mäkä Tꞌofo?, ꞌne nuꞌu̱ yä rebista ja xä thoki de rä La Atalaya ꞌne ¡Despertad! Ndunthi de nuya yä mfistꞌofo ma dä za gi hñeti ꞌne gi yꞌo̱de dende ha näꞌä luga di pe̱ꞌtsihe ha Internet. ꞌNehe dä za gi käꞌmi o gi descarga de gä MP3, PDF o EPUB. Mu̱ gi ne, dä za gi imprimi rꞌa de nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi ha näꞌä idioma go gi ne pa gi umbäbi nꞌa jäꞌi näꞌä ne dä bädi de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä. Ndunthi de nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi ꞌnehe xä thoki de gä bideo pa nuꞌu̱ yä jäꞌi hingi o̱de o hingi ñä. ꞌNehe dä za gi descarga pa gi yꞌo̱de rꞌa yä audiodrama de rä Mäkä Tꞌofo, rꞌa yä drama de rä Mäkä Tꞌofo, ꞌne rꞌa yä ꞌmida xa mähotho pa gi yꞌo̱de nuꞌmu̱ gi tsaya.

Näꞌä xa mäjuäni de yä testigo rä Jeoba. Ha näꞌä luga di pe̱ꞌtsihe ha Internet, ma gi hyandi rꞌa yä tꞌu̱kä bideo. Ma gi pädi de näꞌä ꞌme̱fi di jahe ꞌne gatꞌho näꞌä di thogihe yä testigo rä Jeoba ha gatꞌho rä Xiꞌmhai, ꞌne hanja di fatsꞌihe mä kuhe ꞌne märꞌa yä jäꞌi nuꞌmu̱ pe̱ꞌtsi yä däta nthogi. ꞌNehe ma gi pädi hämꞌu̱ ma dä nja yä däta mhuntsꞌi ꞌne hanja dä za gi ñä ha nuꞌu̱ yä ngu Betel.

Ko gatꞌho näꞌä tecnología ja, näꞌä mäjuäni de rä Noya Äjuä di hue̱xki ngu nꞌa ñotꞌi pa gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi bi ꞌmu̱i asta ha nuꞌu̱ yä hnini bi kohi ha rä ñäni rä Xiꞌmhai, ja ngu nuꞌu̱ yä jäꞌi bi ꞌmu̱i ha Antártida. Di xadihe pa njabu̱ rä Noya Äjuä nguntꞌä dä sigi dä nxani ha gatꞌho rä Xiꞌmhai pa rä nsunda Äjuä (2 Tesalonicenses 3:1).

• ¿Hanja nunä luga jw.org/ote fatsꞌi ndunthi yä jäꞌi pa dä bädi näꞌä xa mäjuäni de rä Mäkä Tꞌofo?

• ¿Te gi hohmä gi hyoni o gi hyandi ha näꞌä luga di pe̱ꞌtsihe ha Internet?