¿Por hanja yä testigo rä Jeoba hingi asepta dä siꞌtpäbi rä ji ha yä ndoyꞌo?
Näꞌä mängä yä jäꞌi ꞌne näꞌä mäjuäni
Näꞌä mängä yä jäꞌi: Yä testigo rä Jeoba hingi honi dä ñꞌo̱the ngeꞌä hingi pe̱ꞌspä rä komfiansa yä mediko.
Näꞌä mäjuäni: Yä testigo rä Jeoba di honihe habu̱ dä tꞌo̱thegihe xä ñho. Mu̱ nuje o nꞌa de mä familiahe di hñeni ꞌne ma dä opera, di honihe nuꞌu̱ yä mediko pädi dä opera nsinke dä usa rä ji. Di jamädihe po gatꞌho näꞌä pe̱fi pa dä yꞌo̱the yä zi jäꞌi. Näꞌä rä ntꞌo̱the di tꞌumbäbi yä testigo rä Jeoba nsinke rä ji, ꞌnehe ya di ñꞌusa pa dä tꞌo̱the märꞌa yä jäꞌi ha märꞌa yä dähni. Mäpaya, yä jäꞌi dä za dä hyoni rä ꞌñethi nsinke dä usa rä ji pa njabu̱ hindä zu̱di märꞌa yä hñeni.
Näꞌä mängä yä jäꞌi: Yä testigo rä Jeoba o̱the yä jäꞌi po mäde de rä jamfri.
Näꞌä mäjuäni: Nuje nunka xtä o̱thehe yä jäꞌi ko mä jamfrihe.
Näꞌä mängä yä jäꞌi: Nuꞌu̱ yä ntꞌo̱the nsinke rä ji xi xä mädi ndunthi.
Näꞌä mäjuäni: Nuꞌu̱ yä ntꞌo̱the nsi rä ji rꞌabu̱ xä mädi, pe mänꞌa xä ñho.a
Näꞌä mängä yä jäꞌi: Yä testigo rä Jeoba hopäbi dä du yä familia ꞌne yä bätsi, ngeꞌä hingi hopäbi dä siꞌtpäbi rä ji ha yä ndoyꞌo ora di hñeni.
Näꞌä mäjuäni: Näꞌä mängä yä jäꞌi de gekhe hingä mäjuäni. Mäpaya, ndunthi yä mediko di opera yä jäꞌi de yä ua, yä koraso ꞌne rꞌabu̱ asta huꞌspäbi mä nꞌa rꞌayꞌo koraso nsinke dä usa rä ji.b Nuꞌu̱ yä datꞌhi hingi asepta dä siꞌtpäbi rä ji ha yä ndoyꞌo mänꞌa di hogi nguntꞌä ke nuꞌu̱ yä jäꞌi di siꞌtpäbi rä ji.c Mäske njabu̱, hinto tsa dä bädi mu̱ nꞌa rä jäꞌi ma dä du o ma dä mꞌu̱i mäske xi dä siꞌtpäbi rä ji ha rä ndoyꞌo.
¿Por hanja yä testigo rä Jeoba hingi asepta dä siꞌtpäbi rä ji ha yä ndoyꞌo?
Ngeꞌä nuje di pe̱fihe näꞌä di mända Äjuä ha rä Mäkä Tꞌofo. Tanto ha rä ndäxjua Testamento ja ngu ha rä rꞌayꞌo Testamento, Äjuä di mända ge hingä xithu̱ rä ji ha mä ndoyꞌohu̱ (Génesis 9:4; Levítico 17:10; Deuteronomio 12:23; Hechos 15:28, 29). ꞌNehe rä Mäkä Tꞌofo udi ge pa Äjuä, rä ji geꞌä rä te (Levítico 17:14). Po rängeꞌä, nuje di udihe tꞌekꞌei po Äjuä, näꞌä toꞌo xä rꞌakhu̱ mä tehu̱, hänge hindi aseptahe dä sitꞌi rä ji ha ma ndoyꞌohe.
Näꞌä di mbeni yä mediko mäpaya
Mäpaya yä mediko tsa dä yꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ yä operasio mänꞌa xä ñhei nsinke dä usa rä ji
Mäyaꞌmu̱ yä mediko mi kamfri ge mu̱ hinxä siꞌtpäbi rä ji ha yä ndoyꞌo yä jäꞌi ora mi opera, nuꞌu̱ ma xä du. Pe ha nuya yä je̱ya xä thogi, yä mediko ya xä paati näꞌä mi mbeni. Ha rä je̱ya 2004 bi tꞌofo nꞌa rä he̱ꞌmi de gä ꞌñethi habu̱ mi enä: «Ndunthi de nuꞌu̱ yä ntꞌo̱the xä thoki pa yä testigo rä Jeoba, geꞌu̱ ma dä usa gatꞌho yä jäꞌi ha nuꞌu̱ yä je̱ya xä ꞌñepu̱».d Ha rä je̱ya 2010, rä mfistꞌofo medicina transfusional bi ꞌñenä ge ya «hingä ma dä ja mꞌe̱di dä ñꞌusa rä ji ha yä operasio». ¿Por hanja? Ngeꞌä nuꞌu̱ yä datꞌhi mänꞌa di hogi nguntꞌä ꞌne «hingi ja mꞌe̱di dä gohi ha rä hospital po ndunthi yä pa».
Po gatꞌho rä xiꞌmhai, ndunthi yä mediko usa nuꞌu̱ yä rꞌayꞌo mfatsꞌi ja mäpaya pa hindä fani ndunthi rä ji ora di ja yä operasio. Po rängeꞌä, ya hingä mähyoni dä siꞌtpäbi rä ji ha yä ndoyꞌo yä jäꞌi. Ha ndunthi yä dähni, ya hingä ho̱nse̱ yä testigo adi nꞌa rä ntꞌo̱de nsinke rä ji.
a Hyandi rä mfistꞌofo Medicina transfusional, rä nxii 14; Transfusion and Apheresis Science, volumen 33, número 3, rä nxii 349.
b Hyandi rä revista Española de Cardiología, volumen 59, número 5, rä nxii 507 asta rä nxii 509; Acta Médica Colombiana, volumen 26, número 5, rä nxii 261; The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, volumen 134, número 2, rä nxii 287 ꞌne 288; Texas Heart Institute Journal, volumen 38, número 5, rä nxii 563; Basics of Blood Management, rä nxii 2; Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, volumen 4, número 2, rä nxii 39.
c Hyandi rä revista de la Federación Argentina de Cardiología, volumen 34, número 3, rä nxii 407 ꞌne 408; rä Revista Española de Cardiología, volumen 60, número 7, rä nxii 727 asta rä nxii 731.
d Rä mfistꞌofo Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, volumen 4, número 2, rä nxii 39.