ਫੁਟਨੋਟ
a ਡਾਕਟਰ ਡਨੀਜ਼ ਐੱਮ. ਹਰਮਨਿੰਗ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮੁਤਾਬਕ ‘ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਖ਼ੂਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਗ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਖ਼ੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਲਾਲ ਸੈੱਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।’ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ‘ਖ਼ੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਟੈੱਸਟਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ’ ਕਿ ਖ਼ੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕਿਹੜੇ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਮਰੀਜ਼ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। (Modern Blood Banking and Transfusion Practices) ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਮੁਤਾਬਕ ‘ਜੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਵੀ ਗ਼ਲਤ ਖ਼ੂਨ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਲਾਲ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਇਸ ਕਰਕੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜ਼ਹਿਰ ਬਣਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਗੰਦ-ਮੰਦ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੱਢ ਪਾਉਂਦੇ।’—Dailey’s Notes on Blood.