ਫੁਟਨੋਟ

c ਕਈ ਵਿਦਵਾਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ ਨਜ਼ੀਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੁੱਖਣਾ ਸੁੱਖੀ ਸੀ। (ਗਿਣ. 6:1-21) ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਮੂਸਾ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸੁੱਖਣਾ ਸੁੱਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਪਰ ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਸੋਚਿਆ ਹੋਣਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਦਮੀਆਂ ਲਈ ਯਹੋਵਾਹ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਸੁੱਖੀ ਸੁੱਖਣਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨੀ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਣਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਪੱਕਾ ਤਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਸੁੱਖਣਾ ਸੁੱਖੀ ਸੀ, ਪਰ ਜੋ ਵੀ ਸੀ, ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਦਮੀਆਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਵਾਸਤੇ ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਬਲ਼ੀ ਦੇਣ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਜ਼ੀਰ ਦਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ) ਦੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੋਣਾ। ਮਸੀਹ ਦੀ ਮੁਕੰਮਲ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰਕੇ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਲਈ ਹੁਣ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਬਲ਼ੀਆਂ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉਸ ਵੇਲੇ ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਯਕੀਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੋਣਾ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਮੀਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਾਇਆ ਹੋਵੇ।