ਫੁਟਨੋਟ

a “ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਨੀਂਹ” ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਮਤਲਬ “ਬੀ ਖਿਲਾਰਨਾ” ਹੈ ਯਾਨੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣਾ। ਤਾਂ ਫਿਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਇਨਸਾਨੀ ਔਲਾਦ ਨਾਲ ਹੈ। ਪਰ ਯਿਸੂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਇਨਸਾਨ ਕਾਇਨ ਨਾਲ “ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਨੀਂਹ” ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਜੋੜਨ ਦੀ ਬਜਾਇ ਹਾਬਲ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਜੋੜਿਆ ਸੀ? ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਇਨ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ ਤੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਾਹਰ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਯਹੋਵਾਹ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਗਾਵਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਸਹੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਵਾਂਗ ਕਾਇਨ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮਿਲੇਗੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪਾਪ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ।