ਫੁਟਨੋਟ

a ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪਹਾੜ ਤੇ ਨਦੀਆਂ ਕਿੱਥੇ-ਕਿੱਥੇ ਸਨ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਦੀ ਨਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਦੀ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜ ਦੀ ਚੋਟੀ ʼਤੇ ਬਣੇ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ, ਦਰਸ਼ਣ ਵਿਚ ਜੋ ਜਗ੍ਹਾ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਦਾ ਕੋਈ ਇੰਨਾ ਉੱਚਾ ਪਹਾੜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦਰਸ਼ਣ ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਨਦੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਸਿੱਧੀ ਮ੍ਰਿਤ ਸਾਗਰ ਵਿਚ ਜਾ ਪੈਂਦੀ ਸੀ, ਜਦ ਕਿ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ-ਜਗ੍ਹਾ ਪਹਾੜੀਆਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣਾ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਸੀ।