ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ‘ਸਰਾਪਿਆ’ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਤਾਂ ਫਿਰ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਸੀਹੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਲਈ ਕ੍ਰਾਸ ਉੱਤੇ ਟੰਗੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਜਾਂ ਭਗਤੀ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।

ਯਿਸੂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ 300 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਈਸਾਈਆਂ ਨੇ ਭਗਤੀ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਜਦ ਕਾਂਸਟੰਟੀਨ ਨਾਂ ਦੇ ਰੋਮੀ ਸਮਰਾਟ ਨੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਅਪਣਾਇਆ, ਤਦ ਉਸ ਨੇ ਕ੍ਰਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਕਾਂਸਟੰਟੀਨ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਇਕ ਗੱਲ ਸਾਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਾਸ ਦਾ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਸ ਦਾ ਝੂਠੇ ਧਰਮ ਨਾਲ ਤਅੱਲਕ ਹੈ। ਨਿਊ ਕੈਥੋਲਿਕ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ “ਕ੍ਰਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਸੀਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿਚ ਅਤੇ ਕੁਝ ਗ਼ੈਰ-ਈਸਾਈ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।” ਕਈ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕ੍ਰਾਸ ਸੂਰਜ, ਚੰਦ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਚ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਈਸਾਈ ਧਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਮੁਕ ਰੀਤਾਂ-ਰਸਮਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਪਰ ਈਸਾਈਆਂ ਨੇ ਕ੍ਰਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਕਿਉਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ? ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਗ਼ੈਰ-ਈਸਾਈ ਲੋਕ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵੱਲ ਖਿੱਚੇ ਜਾਣ। ਪਰ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਮੂਰਤੀਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਨਿੰਦਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। (2 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 6:14-18) ਜੀ ਹਾਂ, ਯਹੋਵਾਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ-ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਘਿਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। (ਕੂਚ 20:4, 5; 1 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 10:14) ਇਸੇ ਲਈ ਸੱਚੇ ਮਸੀਹੀ ਆਪਣੀ ਭਗਤੀ ਵਿਚ ਕ੍ਰਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।a

ਮਸੀਹੀਆਂ ਨੂੰ ਯਿਸੂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ “ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਭੋਜਨ” ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। (1 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 11:20) ਮਸੀਹੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਯਾਦਗਾਰ ਮਨਾਉਣੀ ਇੰਨੀ ਅਹਿਮ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਇਹ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੱਦਾਂ ਮਨਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?

ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 33 ਈਸਵੀ ਵਿਚ ਪਸਾਹ ਦੇ ਦਿਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਸਾਹ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਯਹੂਦੀ ਕਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਨੀਸਾਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਚੌਦਾਂ ਤਾਰੀਖ਼ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਾਰੀਖ਼ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਯਹੂਦੀ ਲੋਕ ਬਸੰਤ ਦੇ ਉਸ ਦਿਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ਦਿਨ ਤਕਰੀਬਨ ਦਿਨ ਤੇ ਰਾਤ 12-12 ਘੰਟੇ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਨਵਾਂ ਚੰਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ਉਦੋਂ ਨੀਸਾਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਚੌਦਾਂ ਤਾਰੀਖ਼ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਸਾਹ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਯਿਸੂ ਨੇ ਪਸਾਹ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਆਪਣੇ ਰਸੂਲਾਂ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਯਹੂਦਾ ਇਸਕ੍ਰਿਓਤੀ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਿਸੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਸੂਲਾਂ ਨਾਲ ਆਖ਼ਰੀ ਭੋਜਨ ਖਾਧਾ ਸੀ। ਪਸਾਹ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਹ ਨਵੀਂ ਰੀਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪਸਾਹ ਵਾਂਗ ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਹੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਮੱਤੀ ਦੀ ਇੰਜੀਲ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ: “ਯਿਸੂ ਨੇ ਇਕ ਰੋਟੀ ਲਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰ ਕੇ ਤੋੜੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ: ‘ਲਓ ਖਾਓ, ਇਹ ਰੋਟੀ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।’ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਦਾਖਰਸ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਲੈ ਕੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ: ‘ਲਓ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਪੀਓ, ਇਹ ਦਾਖਰਸ ਮੇਰੇ ਲਹੂ ਨੂੰ ਅਰਥਾਤ “ਇਕਰਾਰ ਦੇ ਲਹੂ” ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਲਈ ਵਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।’”​—ਮੱਤੀ 26:26-28.

ਕਈ ਲੋਕ ਯਕੀਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਯਿਸੂ ਨੇ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਸ ਵਿਚ ਅਤੇ ਦਾਖਰਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਹੂ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕੀ ਯਿਸੂ ਦੇ ਰਸੂਲਾਂ ਨੇ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ਉਸ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਧਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਲਹੂ ਪੀਤਾ ਸੀ? ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ! ਕਿਉਂਕਿ ਜਦ ਯਿਸੂ ਨੇ ਰੋਟੀ ਤੋੜੀ ਸੀ ਤਦ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਖਰਾਸ਼ ਤਕ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਖ਼ੂਨ ਪੀਣਾ ਆਦਮਖੋਰੀ ਹੈ ਜੋ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਪਾਪ ਹੈ। (ਉਤਪਤ 9:3, 4; ਲੇਵੀਆਂ 17:10) ਲੂਕਾ 22:20 ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਇਹ ਦਾਖਰਸ ਮੇਰੇ ਲਹੂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਇਕਰਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਵਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।” ਕੀ ਇਹ ਪਿਆਲਾ ਸੱਚ-ਮੁੱਚ ‘ਨਵਾਂ ਇਕਰਾਰ’ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ? ਇਹ ਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਕਰਾਰ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਵਾਅਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ, ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਦਾਖਰਸ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹਨ। ਰੋਟੀ ਯਿਸੂ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਯਿਸੂ ਨੇ ਪਸਾਹ ਤੋਂ ਬਚੀ ਰੋਟੀ ਵਰਤੀ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਖ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। (ਕੂਚ 12:8) ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਖ਼ਮੀਰ ਅਕਸਰ ਪਾਪ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਰੋਟੀ ਵਿਚ ਖ਼ਮੀਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਯਿਸੂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਮੁਕੰਮਲ ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸੀ।​—ਮੱਤੀ 16:11, 12; 1 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 5:6, 7; 1 ਪਤਰਸ 2:22; 1 ਯੂਹੰਨਾ 2:1, 2.

ਲਾਲ ਦਾਖਰਸ ਯਿਸੂ ਦੇ ਲਹੂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਯਿਸੂ ਦੇ ਵਹਾਏ ਗਏ ਲਹੂ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਇਕਰਾਰ ਉੱਤੇ ਪੱਕੀ ਮੁਹਰ ਲਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਲਹੂ “ਪਾਪਾਂ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਲਈ” ਵਹਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਇਨਸਾਨ ਯਹੋਵਾਹ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ੁੱਧ ਠਹਿਰਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਇਕਰਾਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। (ਇਬਰਾਨੀਆਂ 9:14; 10:16, 17) ਇਸ ਇਕਰਾਰ ਕਰਕੇ 1,44,000 ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵਰਗ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਉਹ ਰਾਜਿਆਂ ਤੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਵਜੋਂ ਸਵਰਗ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨਗੇ।​—ਉਤਪਤ 22:18; ਯਿਰਮਿਯਾਹ 31:31-33; 1 ਪਤਰਸ 2:9; ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 5:9, 10; 14:1-3.

ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖਾਣੀ ਅਤੇ ਦਾਖਰਸ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਨਵੇਂ ਇਕਰਾਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਯਾਨੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਵਰਗ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਕਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਵਰਗ ਵਿਚ ਰਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਹਨ। (ਰੋਮੀਆਂ 8:16) ਯਿਸੂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਾਜ ਦਾ ਇਕਰਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।​—ਲੂਕਾ 22:29.