Kasin Napanmatalkan Yo so Biblia?

NO mangala kayo na Biblia, ilaloan yo ta so makaromog na sakey a plata? Anto so nipaakar ed sayan kadaanan a platan pilak?

Isipen na dakel a say Biblia so sakey a daan a libro a mangiyoopresi na makasagyat iran estorya tan makaingganyon moral. Ingen, agda panisiaan a saray salaysay na Biblia et suston awaran, kanian iburi da itan a Salita na Dios. Anggaman kuan, wala so daakan a paneknek ed inkasusto na Biblia. Sayan plata (pinabaleg) so sakey a maabig ya alimbawa. Anto so ibabaga na sulat?

Say plata so ginawa ed Tarsus, sakey a syudad diad mamaabalaten a bukig a pasen a natan et Turkey. Say plata so pinawala legan na uley nen Mazaeus a gobernador na Persia nen komapat a siglo K.K.P. Satan so mangipapabidbir ed sikato bilang gobernador na probinsya ed “Labas na Ilog,” salanti, say Ilog Euprates.

Balet akin a makapasagyat itan a balikas? Lapud naromog yo so parehon designasyon ed Biblia yo. Ipaparungtal na Esdras 5:6–6:13 so panolibayan nen arin Dario na Persia tan say gobernador a manngaran na Tatnai. Say nasusuppiat et say impangipaalagey-lamet na saray Judio na templo ra ed Jerusalem. Si Esdras so onsianon managsakal ed Ganggan na Dios, tan nailaloan yon sikato so piho, susto ed insulat to. Nanengneng yo ed Esdras 5:6 tan 6:13 a tinukoy to si Tatnai “a managuley ed nibaliw na Ilog.”

Insulat itan nen Esdras ed ngalngali 460 K.K.P., nayarin 100 a taon sakbay a ginawa iyan plata. Walaray totoo a nayarin manliknan say designasyon parad sakey a kadaanan ya opisyal so melag lambengat a detalye. Balet, no saray managsulat na Biblia so napanmatalkan yo ed anggan ontan a melag iran detalye, agta satan so mamadaak na talek yo ed arum nin insulat da?

Diad ununan duaran artikulo na sayan paway, naromog yo so kaaruman iran rason diad ontan a panagmatalek.

[Picture Credit Line ed pahina 32]

Koleksyon na Israel Dept. of Antiquities. Imparungtal tan Niretrato diad Israel Museum