Apocalipsis—Asingger la so Engranden Kapantokan To!

Katuloyan na Kapitulo 28

Say Sugat a Makapatey

13. (a) Anton desyang so amairap ed atap ya ayep ed asasakbay ya agew na Katawan? (b) Panon a say interon atap ya ayep et nanirap sanen say sakey ya ulo et akaawat na sugat a makapatey?

¹³ Diad asasakbay na agew na Katawan, kakabilen na sakey a kalamidad so atap ya ayep. Isalaysay nen Juan: “Tan akanengneng ak na sakey ed saray ulo to a singa saya so inatey, ingen atambal so sugat to a makapatey, tan amin a dalin so tinmunbok a walaan na panggusto ed atap ya ayep.” (Apocalipsis 13:3) Ibabaga na sayan bersikulo a satan a sakey ya ulo na atap ya ayep so makasagmak na sugat a makapatey, ingen sasalitaen na bersikulo 12 a singa say interon ayep et nanirap. Akin ya ontan? Bueno, saray ulo na ayep so agnanbabansag ed intokotok to. Balang sakey so walaan itan na panaon a manuley ed katooan, nagkalautla ed totoo na Dios. (Apocalipsis 17:10) Sirin, legan a ginmapo so agew na Katawan, wala lambengat so sakey ya ulo, say komapito et onaakto bilang manunan pakayari na mundo. Say sugat a makapatey ed satan ya ulo so mangitarok na baleg ya irap ed interon atap ya ayep.

14. Kapigan agawa so sugat a makapatey, tan panon so impaneskribe na sakey ya opisyal na militar ed epekto to ed atap ya ayep nen Satanas?

¹⁴ Anto iman so sugat a makapatey? Kabekta et tinawag a sugat na kampilan, tan say kampilan so mangisisimbolo ed bakal. Sayan sugat a kampilan, a ginawa nen inmuna ed agew na Katawan, so nepeg a mitukoyan ed inmunan bakal, a nankobkob tan nanpakapuy a maong ed mapulitikan atap ya ayep. (Apocalipsis 6:4, 8; 13:14) Nipaakar ed saya inkuan na autor a si Maurice Genevoix, a sakey ya opisyal na militar legan na saman a bakal: “Amin so miabobon a mamidbir a diad interon awaran na katooan, pigpigaran petsa lambengat so walaan na importansya a singa say Agosto 2, 1914. Diad inmuna et say Europa tan agnambayag kayari na saya et aromogan a ngalngalin amin na katooan a sikara so nilebleb ed sakey a makapataktakot ya ebento. Saray kontrata, paknaan, moral a ganggan, amin a letnegan so ayegyeg; manlapud sakey ya agew anggad ontumbok, amin a bengatla so nanduaruwaan. Saman ya ebento so sobra ni nen say inmunan panaburido tan ed makatunongan iran iilaloan. Graben tuloy, magulo, makapataktakot, sikato ni so siansian manonson ed sikatayo.”​—Maurice Genevoix, membro na Académie Francaise, inaon ed libron Promise of Greatness (1968).

15. Panon a naawat na komapiton ulo na atap ya ayep so sugat a makapatey?

¹⁵ Para ed manunan komapiton ulo na atap ya ayep, saman a guerra so baleg a desyang. Kaiba na arum iran nasyon na Europa, sakey a baleg a bilang na kalangweran a lalaki na Britanya so atigway. Diad sakey a bakal lambengat, say Bakal na Ilog na Somme nen 1916, 420,000 a sundalo na Britanya so inatey, pati 200,000 a Pranses tan 450,000 ya Aleman​—masulok a 1,000,000 so inatey! No nipaakar ed ekonomya, say Britanya​—pati arum a kabiangan na Europa—​so abuyak. Say baleg ya Imperyo na Britanya so abuyak ed silong na inkagba tan agla pinmawil ed gendat. Peteg, saman a bakal, ya akibiangan na 28 a manunan nasyones so nankibang-kibang ed interon mundo a singano manlalapu ed makapatey a dapmeg. Nen Agosto 4, 1979, 65 a taon kayarin tinmerak so Guerra Mundial I, say The Economist, na Londres, Inglatera, so nankomento na onia: “Nen 1914 et imbalang na mundo so pantutunosan ya agla nipawil nanlapulad saman.”

16. Legan na inmunan guerra mundial, panon na Nasyones Unidas ya impanengneng a sikato so kabiangan na duaran pakayari na mundo?

¹⁶ Diad parehon panaon, say Baleg a Bakal, a singa impanawag ed satan, so angilukas na dalan para ed Estados Unidos ya onalagey bilang kabiangan na Anglo-Amerikanon Pakayari na Mundo. Diad inmuna iran taon na bakal, say Estados Unidos lapud opinion na publiko so ag-akibabali ed bakal. Balet singa insulat nen manag-awaran a si Esmé Wingfield-Stratford, “amin so mansumpal ed saksakey a tepet a kuanmono diad sayan oras na supremon irap, a say Britanya tan Estados Unidos so akaparaan a lingwanan daray balingaan da pian narateng so pansumpalan na mas iyuuna [da] a pankakasakey tan inkalapagan a kumpiansa.” Singa impanengneng na ebento ed sikara. Nen 1917 say Estados Unidos so tinmulong ed panamegley na say kayarian tan saray kumikimey to ta pian napabiskeg so puersa na tuging-tuging iran Alyado. Lapud saya, say komapiton ulo, a tutugyopen na parehon Britanya tan Estados Unidos, so niwala ed dapag na pananalo.

17. Anto so agawa ed mangaraldalin a sistema nen Satanas kayari na bakal?

¹⁷ Say mundo kayari na bakal so nikaduman tuloy. Anggaman dineral na sugat a makapatey, saray sistema na bengatla nen Satanas, so binmilay tan binmiskeg ni nen say dati a sengegay pangapresya na katooan lapud makatambal a pakayari to.

18. Panon a nibaga a say katooan ed inkalapagan so “ontotombok ed atap ya ayep a tekep na panangapresya”?

¹⁸ Onia so insulat na manag-awaran a si Charles L. Mee, Jr.: “Say inkagba na daan ya oksuy [a sengegan na inmunan sankamundoan a bakal] so sakey a makanan gapoan ed indaak na dilin-uley, say impangiter na kawayangan ed balon nasyones tan nengneng, say impangamor na balon kawayangan tan independensya.” Say manunaan ed sayan aligwas kayari na bakal et say komapiton ulo na atap ya ayep, a natan et atambal la, tan ditan a say Estados Unidos na Amerika so walaan na dominanten betang. Say duaran pakayari na mundo so angipangulo ed panangidirihi ed namparan Liga na Nasyones tan ed Nasyones Unidas. Kasabi taon 1980’s, say mapulitikan pakayari na E.U. so angitonton ed mas apribilihyoan a nasyones ed pamalesa na atagtagey ya estandarte na panagbilay, diad italona sumpad sakit, tan diad iyaligwas ed teknolohiya. Sikato ni ingen so angibaki na 12 a lalaki ed bulan. Agmakapakelaw, sirin, a say katooan ed inkalapagan so “tinmunbok a walaan na panggusto ed atap ya ayep.”

19. (a) Panon a say katooan et mas nin angapresya ed atap ya ayep? (b) Siopa so walaan na agnasuppiat a pakauley ed amin a panpanarian na dalin, tan panon so pakaamta tayo ed satan? (c) Panon nen Satanas ya impabtang so pakauley ed atap ya ayep, tan anto so nagmaliw ya epekto ed kaslakan a totoo?

¹⁹ Sobra ni so ginawa na katooan nen say pangapresya lambengat ed atap ya ayep, a singa ontumbok ya ibabaga nen Juan: “Tan dinayew da so dragon lapud sikato so angiter na pakauley ed atap ya ayep, tan indayew da so atap ya ayep ed sarayan salita: ‘Siopa so singa say atap ya ayep, tan siopa so makapibakal ed sikato?’” (Apocalipsis 13:​4) Legan a wadiad dalin si Jesus, binidbir nen Satanas a walaan na pakauley ed amin na panarian ed dalin. Agsinuppiat iya nen Jesus; diad tua, sikaton mismo so anukoy ed si Satanas a bilang manuley na mundo tan impulisay to so pibiang ed saray pulitika ed saraman ya agew. Ag-abayag nansulat si Juan ed saray tuan Kristianos: “Kabat mi a nanlapu kami ed Dios, ingen say interon mundo so mandukdukol ed pakayari na mauges.” (1 Juan 5:19; Lucas 4:5-8; Juan 6:15; 14:30) Impagamor nen Satanas ed atap ya ayep so pakauley, tan gagawaen to iya ed paraan a nasyonalistiko. Sirin, imbes a mankakasakey ed bedber na maridios ya aro, say katooan so nagmaliw a naapag na kinon ed tribo, rasa, tan nasyon. Diad onia, say baleg a kabiangan na totoo so mandadayew ed kabiangan na atap ya ayep a walaan na pakauley ed dalin a panaayaman da. Kanian say interon ayep so makakagamor na panangapresya tan dayew.

20. (a) Diad anton pantalos a dadayewen na totoo so atap ya ayep? (b) Akin a saray Kristianon mandadayew ed si Jehova a Dios so agmibibiang ed ontan a panagdayew ed atap ya ayep, tan siopan alimbawa so tutumboken da?

²⁰ Pandayew ed anton pantalos? Diad pantalos ya iyuuna so panangaro ed bansa imbes a panangaro ed Dios. Maslak a totoo so mangaaro ed dilin nianakan da. Bilang maong a mibabaley, saray tuan Kristianos so manrespeto met ed saray manuley tan simbolo na saray panaayaman dan bansa, ontulok ed saray ganggan, tan ontutulong ed pankaabigan na komunidad da tan saray kakaabay da. (Roma 13:1-7; 1 Pedro 2:13-17) Anggaman ontan, agdan balot makapangiter na inlikdem a debosyon ed sakey a bansa a nikaduman tuloy ed amin. “Say bansa tayo, duga man odino aliwa” so aliwan Kristianon bangat. Kanian agmibiang iray Kristianos a mandadayew ed si Jehova a Dios ed pangiter na mankinon a nasyonalistikon panagdayew ed anggan dinan a kabiangan na atap ya ayep, lapud mipara iya ed pandayew ed dragon​—say lapuan na pakauley na atap ya ayep. Sikara so agnayarin mantepet a tekep na pangapresya a: “Siopa so singa say atap ya ayep?” Imbes, tutumboken da so alimbawa nen Miguel​—a say kabaliksan na ngaran to et “Siopa So Singa Dios?”​—legan ya itatandoro da so sankatalbaan ya inkasoberano nen Jehova. Diad aturon panaon na Dios, sayan Miguel, si Jesu-Kristo, so mibakal ed atap ya ayep tan taloen to, a singa ed impanalo to ed impamagit ed si Satanas manlapud tawen​—Apocalipsis 12:7-9; 19:11, 19-21.

Pibabakal a Sumpad Saray Masanto

21. Panon so impaneskribe nen Juan ed impanmaneobra nen Satanas ed atap ya ayep?

²¹ Say masilib a Satanas so walaan na plano no panon ton imaneobra so atap ya ayep nipaakar ed dilin pankaabigan to. Isasalaysay nen Juan iya: “Et sikatoy [say pitoran-ulon atap ya ayep] naitdan na sangi a mansasalita na ankakabaleg a bengatla tan aye-ayew, tan sikato so naitdan na pakauley ed pangituloy to dia ed apataplo tan dua a bulan. Et insangi to so sangi to pian pansalitaan to na aye-ayew so Dios, pian ayewen to so ngaran to tan say tabernakulo, salanti saray manaayam ed tawen. Tan sikato so naabuloyan a mamakal ed saray sasanto, tan say panalo ed sikara naitdan met na pakauley ed amin a poli tan baley tan pansasalita tan nasyon. Tan amin na saraman a manaayam ed dalin sikato so ingalang da; balang sakey ed saray ngaran da ag-ira nisulat ed lukot na bilay na Kordero a sikato so pinatey, manlapu ed inkiletneg na mundo.”​—Apocalipsis 13:​5-8.

22. (a) Diad anton peryodo na panaon so tutukoyen na 42 a bulan? (b) Kaleganan na 42 a bulan, panon ya ‘atalo’ iray alanaan a Kristianos?

²² Ompatnag a mipadpara iyan abitlan 42 a bulan dia ed talora tan kapalduan taon legan a saray masanto so pinairap na sakey a saklor ya ontotobo ed sakey ed saray ayep ed propesiya nen Daniel. (Daniel 7:23-25; nengnengen met so Apocalipsis 11:1-4.) Kanian, manlapud unor a kabiangan na 1914 ya anggad 1918, kaleganan a saray manbabakal a nasyones so literal a manbibingkasan a singa saray atap ya ayep, saray mibabaley ed saraman a nasyones so pinaskar a mandayew ed atap ya ayep, pian mibiang ed relihyon na nasyonalismo, ya anggan akaparaan ya ompatey para ed bansa ra. Saratan a pananesdes so angitonton ed nagkalalon panamairap ed biang na dakel iran alanaan, a manisian say manunaan a katutulok da et kien nen Jehova a Dios tan say Anak ton, si Kristo Jesus. (Gawa 5:29) Saray subok da so sinmabi’d kapantokan nen Mayo 1918, sanen sikaray ‘tinalo.’ Diad Estados Unidos, saray promininten opisyal tan arum nin manangilaman na Watch Tower Society so sililingon impapangaw, tan say organisadon panagpulong na Kristianon agagi ra so naamper a tuloy. Diad impakawalaan na pakauley ed “balang tribo tan totoo tan pansasalita tan nasyon,” sinebelan na atap ya ayep so sankamundoan a kimey na Dios.

23. (a) Anto so “lukot na bilay na Kordero,” tan anto so mantutultuloy a nakukumpleto nanlapulad nen 1918? (b) Akin ya antokaman a mapatnag a pananalo para’d nanengneng ya organisasyon nen Satanas sumpad “saray masanto” so kaapaan lambengat?

²³ Saya so singa sakey ya impanalo nen Satanas tan say organisasyon to. Ingen satan so ag-angitarok ed sikara na manbayag a gungguna, lapud ta anggapoy anggan sakey a kabiangan na nanengneng ya organisasyon nen Satanas a nisulat so ngaran to ed “lukot na bilay na Kordero.” Diad piguratibo, sayan lukot so mankarga na kangaranan na saramay miuley ed si Jesus ed mangatatawen a Panarian to. Saray unaan a ngaran so nisulat ed satan nen Pentecostes 33 K.P. Tan diad ontumbok iran taon nanlapulad saman et nagkalalon dakel a kangaranan so niarum. Nanlapulad 1918, say panagtatak ed saray nakdaan na 144,000 iran mananawir ed Panarian so mantutultuloy anggad kakumpleto to. Agmanbayag, say kangaranan dan amin so nisulat ya agnabural ed lukot na bilay na Kordero. No nipaakar ed saray sumusumpa a mandadayew ed atap ya ayep, anggapoy anggan sakey ed saraya a nisulat so ngaran to ed satan a lukot. Kanian antokaman a mapatnag a pananalo ra sumpad “saray masanto” so sakey a kaapaan, temporaryo lambengat.

24. Anto so tawag nen Juan ed saramay walaan na pakatalos ya ontalineng, tan anto so kabaliksan na saray salitan nadngel para’d totoo na Dios?

²⁴ Tatawagen nen Juan natan iramay walaan na pakatalos a siaalwar ya ontalineng: “No siopa komon so walay pakadngel, ondengel komon.” Insan intuloy ton imbaga: “No siopaman a too sikato so nipaakar ed kadakep, onla ed kadakep. No siopaman a too mamatey ed kampilan, nakaukolan a dia ed kampilan ompatey. Dia so kawalaan na sungdo tan say pananisia na sasantos.” (Apocalipsis 13:9, 10) Nansulat met si Jeremias na mipadpara ed sarayan balikas ed saray taon sakbay na 607 K.K.P., pian ipanengneng ya anggapoy panangisener ed panangukom nen Jehova ed say agmatoor a syudad na Jerusalem. (Jeremias 15:2; nengnengen met so Jeremias 43:11; Zacarias 11:9.) Diad panaon na baleg a subok to, impalinew nen Jesus ed saray patumbok to ya ag-ira mikompromiso sanen inkuanto: “Ta saray amin a mangala na kampilan ompatey ira naani ed kampilan.” (Mateo 26:52) Mipadpara, natan ed panaon na Katawan nepeg a saray totoo na Dios so mamenben a malet ed saray prinsipyo na Biblia. Anggapolay pinal a pakataynan a para ed saray agmagbabawi a mandadayew ed atap ya ayep. Amin tayo so mankaukolan na sungdo, tekep na agnatenyeg a pananisia, pian makaliktar ed panamasegsegang tan saray subok a walad unaan.​—Hebreos 10:36-39; 11:6.

Say Atap ya Ayep a Walaan na Duaran Saklor

25. (a) Panon nen Juan a diniskribe so sananey nin simbolikon atap ya ayep a pinmaway ed eksena na mundo? (b) Anto so ipapanengneng na duaran saklor na balon atap ya ayep tan say impaway to manlapud dalin?

²⁵ Ingen sananey nin atap ya ayep so pinmatnag ed eksena na mundo. Isalaysay nen Juan: “Tan anengneng ko so sananey ya atap ya ayep a pinmaway a manlapu ed dalin, tan wala so duaran saklor to a singa saklor na sakey a kordero, tan mansasalita a singa dragon. Et gagawaen to so amin a pakauley na inmunan ayep dia ed arap to. Tan gawaen to ed dalin tan amin na saray manaayam ed sikato ya igalang da so inmunan atap ya ayep, a say sugat to ya ipapatey so atambal. Et nanggawa na ankakabaleg a tanda, a gawaen to ingen ya onakseb a manlapu ed tawen so apuy angga ed dalin ed arap na saray totoo.” (Apocalipsis 13:​11-13) Sayan atap ya ayep so walaan na duaran saklor, a mangipapanengneng ed panulop na duaran mapulitikan pakayari. Tan sikato so adeskribe a bilang ompapaway ed dalin, aliwan diad dayat. Kanian, saya so manlalapud niletneg lan mangaraldalin a sistema na saray bengatla nen Satanas. Malinew a saya so pakayari na mundo, a manaari la, a walaan na makatantandan betang kaleganan na agew na Katawan.

26. (a) Anto so duaran saklor ya atap ya ayep, tan panon itan a misiglaotan ed daan ya atap ya ayep? (b) Diad anton pantalos a saray saklor na ayep a walaan na duaran saklor so singa kordero, tan panon a saya so “singa dragon” sano mansasalita? (c) Anton talaga so dadayewen na saray nasyonalistikon totoo, tan impareng ed anto so nasyonalismo? (Nengnengen so paimano’d-leksab.)

²⁶ Anto iya kasi? Say Anglo-Amerikanon Pakayari na Mundo​—pareho ed say komapiton ulo na inmunan atap ya ayep balet diad nikaduman betang! Say pangibiig ed satan diad pasingawey bilang sananey ya atap ya ayep et tulongan to itayon onnengneng a lalon malinew ed no panon iyan onkikiwas a bukbukor ed entablado na mundo. Sayan piguratibon atap ya ayep so walaan na duaran saklor a tugyop na duaran manbansag-a-niwala, independente, ingen mantulongan a mapulitikan pakayari. Saray duaran saklor to “a singa sakey a kordero” so mangipatnag a ginawa toy inkasikato a mankuankuanan a maamo tan agmasebeg, a tekep na aliwawaan a nengneng na gobierno a kaukolan a saralan na amin a mundo. Ingen saya so mansasalita “a singa dragon” diad panguusar to na desdes tan panisigensigen tan anggan diretsan karawalan ed pasen na saraman so agmangawat ed nengneng na pananguley to. Agto impaseseg so panpasakup ed Panarian na Dios ed silong na uley na Kordero na Dios, imbes, ed saray interes nen Satanas, say baleg a dragon. Sikatoy angiyalibansa ed nasyonalistiko iran inkaapag-apag tan panbubusolan a diad katuaan et panagdayew ed inmunan atap ya ayep.a

27. (a) Anton awawey na atap ya ayep a walaan na duaran saklor so ipapanengneng na impamaakseb to na apuy manlapud tawen? (b) Panon a momoriaen na dakel a totoo so modernon kasumpalan na duaran saklor ya atap ya ayep?

²⁷ Sayan atap ya ayep a walaan na duaran saklor so manggagawa na saray baleg a tanda, mamapawala ni ingen na apuy a manlapud tawen. (Ipareng so Mateo 7:21-23.) Sayan saginonor a tanda so mangipanonot ed sikatayo ed si Elias, say akaunan propeta na Dios ya akilaslasan ed saray propeta nen Baal. Sanen sikato so analo ed impamaakseb na apuy manlapud tawen ed ngaran nen Jehova, andi-duaruwan amaneknek iya a sikato so sakey a tuan propeta tan saray propeta nen Baal so palso. (1 Arari 18:21-40) Singa saraman so propeta nen Baal, liknaen na duaran-saklor ya atap ya ayep a sikatoy walaan na makanepegan a kualipikasyon bilang sakey a propeta. (Ipareng so Apocalipsis 13:14, 15; 19:20.) Siempre, ibabaga ton atalo toy puersa na kaugsan diad apalabas a duaran guerra mundial, tan natan sikato so walaay malet a talindeg sumpad inkuan ya andian-na-dios a komunismo! Peteg, a dakel iray manmoria ed modernon kasimbangan na atap ya ayep a walaan na duaran saklor bilang sakey a bantay na kawayangan tan lapuan na materyal ya inkadaakan.

Say Talintao na Atap ya Ayep

28. Panon nen Juan ya impanengneng a say atap ya ayep a walaan na duaran saklor so aliwan maamo a singa ipatnag na malakarneron saklor to?

²⁸ Kasin sayan atap ya ayep a walaan na duaran saklor so talagan maamo a singa ipapanengneng na singa-korderon to? Intuloy nen Juan ya inkuan: “Tan tilaan to so saramay manaayam ed dalin, lapu ed tanda a niiter ed sikato a gawaen to ed imaton na ayep, ya ibabaga to ed saray manaayam ed dalin a gawaen da so talintao na atap na ayep a wala so sugat to ed kampilan et abilay. Tan sikato so naitdan na pakapangiter na panlinawa ed sikato, salanti talintao na atap ya ayep pian say talintao na ayep so mansalita et gawaen to ya unong na kinarakel na saray agmangigalang ed talintao na ayep sikara so ompatey komon.”​—Apocalipsis 13:​14, 15.

29. (a) Anto so gagala na talintao na atap ya ayep, tan kapigan niletneg iyan talintao? (b) Akin a say talintao na atap ya ayep so andiay bilay ya estatua?

²⁹ Anto so sayan “talintao na atap ya ayep,” tan anto so gagala to? Say gagala et say pangiyalibansa ed pandayew ed pitoran-ulo ya atap ya ayep a sikato so sakey a talintao tan sirin, diad tua, pian ituloy so kiwawala na atap ya ayep. Nipaalagey iyan talintao kayarin say pitoran-ulon atap ya ayep et abilay a manlapud sugat ed kampilan, salanti, kayari sampot na inmunan guerra mundial. Sikato so andian na bilay ya estatua, a singa ed samay impaalagey nen Nabucodonozor ed patar na Dura. (Daniel 3:1) Say atap ya ayep a walaan na duaran saklor so mangililinawa na bilay ed sayan talintao pian say talintao et manbilay tan nawalaan na betang ed awaran na mundo.

30, 31. (a) Anto so ipapabidbir na saray katuaan ed awaran nipaakar ed sayan talintao? (b) Kasin wala la so pinatey lapud impangikaindan a mandayew ed sayan talintao? Ipaliwawa.

³⁰ Ipapanengneng na resulta na awaran so sayan talintao a bilang say organisasyon a niproponi, niyalibansa, tan susuportaan na Britanya tan Estados Unidos tan bantog ed inmuna bilang Liga na Nasyones. Saginonor, diad Apocalipsis kapitulo 17, saya so onapireng ed silong na duman simbolo, satan ed manbibilay, maning-ingas ya eskarlatan-kolor ya atap ya ayep a walaan a biig a kiwawala. Sayan internasyonal ya ulop so ‘mansasalita,’ lapud sikatoy manlalastog a kuanton sikaton bokbokor so makapangitarok na deen tan kaligenan ed katooan. Ingen diad katuaan et sikato so nagmaliw a sakey a tribuna na saray membron nasyones a nagmaliw a berbal a panagsingbatan na pauges tan panagpabaing. Sikatoy nansigensigen diad panamegley na pangikaindan, odino sakey a manbibilay ya inatey, ed dinanman a nasyon odino totoo ya ag-ontuek ed pakauley to. Sikatoy peteg ya angipulisay ed nasyones a sinmaew ya ontulok ed saray ideolohya to. Diad kagapo na baleg ya irap, saray militaristikon “saklor” na sayan talintao na atap ya ayep so manumpal na sakey a makaderal a betang.​—Apocalipsis 7:14; 17:8, 16.

³¹ Nanlapulad Guerra Mundial II, say talintao na atap ya ayep​—natan nipatnag bilang say Nasyones Unidas ya organisasyon—​so apatey la ed literal a dalan. Singa alimbawa, nen 1950 sakey a puersa na NU so linmoob ed lawak na bakal ed baetan na Amianen a Korea tan Abalaten a Korea. Kaiba na puersan Abalaten a Korea so NU ya amatey na akalkulan 1,420,000 ya Abalaten iran Koreano tan Intsik. Mipadpara ed saya manlapud 1960 ya anggad 1964, saray armada na Nasyones Unidas so aktibo ed Congo (a natan et Zaire). Nilikud ed saya, saray pangulo na mundo, pati saray papa a di Pablo VI tan Juan Paulo II, so nantultuloy a mamapabiskeg a sayan talintao so sankasampotan tan sankaabigan ya ilalo na too para’d kareenan. No say katooan so onsasaew a manlingkor ed satan, paskaren da ra, et deralen na rasa na too so inkasikato. Diad satan et napapatey da ed makabaliksan a paraan so amin a toon mangipulisay a miabobon ed talintao tan mandayew ed satan.​—Ipareng so Deuteronomio 5:8, 9.

Say Tanda na Atap ya Ayep

32. Panon a diniskribe nen Juan so impanmaneobra nen Satanas ed mapulitikan kabiangan na nanenengneng ya organisasyon nen Satanas pian pairapen iray nakekeraan a bini na bii na Dios?

³² Nanenengneng met nen Juan natan no panon ya imaneobra nen Satanas iray mapulitikan kabiangan na nanengneng ya organisasyon ta pian pairapen a tuloy iray nakdaan na bini na bii na Dios. (Genesis 3:15) Sikato so pinmawil a mangidiskribe ed “atap ya ayep” a mismo: “Tan ginawa to a say lapag, saray ankekelag tan ankakabaleg, tan mayayaman tan duruka, tan saray bolos tan saray aripen, nainan ira na sakey a tanda ed limara a kawanan o dia ed saray muling da, tan anggapo so makayari a manaliw tan manlako noag say wala so tanda to, salanti say ngaran na ayep o say bilang na ngaran to. Nia so kakabatan: Say walaan na pakatalos bilangen to komon so bilang na ayep, ta sikato so bilang na too; tan say bilang to anem a lasus tan anemaplo tan anem.”​—Apocalipsis 13:​16-18.

33. (a) Anto so ngaran na atap ayep? (b) Misiglaotan ed anto so numeron anemira? Ipaliwawa.

³³ Walaan na ngaran so atap ya ayep, tan sayan ngaran so sakey a bilang: 666. Say anemira, bilang sakey a numero, so misiglaotan ed saray kakabusol nen Jehova. Sakey a Pilisteon laki ed Refraim so “agaylan nikaduman inkabaleg,” tan say “gamegamet na lima tan salisali [to] so ed inkaanem.” (1 Awaran 20:6) Si Arin Nabucodonozor so angipaalagey na sakey a binmalitok a talintaon 6 a kubiko ed awang tan 60 a kubiko ed katagey, diad gagalan pankasakeyen iray pangulo na pulitika to ed saksakey a panagdayew. Sanen impulisay na ariripen na Dios so pandayew ed say talintaon balitok, impaibuntok ira na ari ed sakey a manliub ya apuy. (Daniel 3:1-23) Say numeron pitora so tombokan na anemira, a kabaliksan toy inkakompleto ed arap na Dios. Sirin, say amitlon danay ya anemira et irepresenta to so ag-inkayadyarin tuloy.

34. (a) Anto so ipapanengneng na bengatlan say bilang na atap ya ayep et “sakey a bilang na too”? (b) Akin a say 666 so matukotukoy a ngaran para’d sankamundoan a makapulitikan sistema nen Satanas?

³⁴ Say sakey a ngaran so mangipakabat ed sakey a too. Kanian panon sirin na sayan numero ya ipapakabat so ayep? Ibabaga nen Juan a satan so “sakey a bilang na too,” aliwan ed espiritun persona, kanian say ngaran so ontulong a mangidanet a satan ya atap ya ayep so mangaraldalin, mangisisimbolo ed gobierno na katooan. Unong a say anemira et agmakaabot ed pitora, kanian say 666​—anemira ed komatlon pantok—​so sakey a matukoy a ngaran para ed ankakabaleg a sankamundoan a makapulitikan sistema a sinmaew a tuloy ed saray estandarte na Dios ed inkayadyari. Saray mapulitikan atap ya ayep na mundo so supremo ed silong na say ngaran a walaay numeron 666, kaleganan ya itutultuloy na saray baleg a politika, baleg a relihyon, tan ankabaleg iran negosyo so satan ya atap ya ayep ya onkiwas bilang manamairap ed katooan tan manamasegsegang ed totoo na Dios.

35. Anto so kabaliksan na pakawalaan na tanda na atap ya ayep ed muling odino ed nikawanan a lima?

³⁵ Anto so kabaliksan na natandaan ed muling odino ed nikawanan a lima a walaay ngaran na atap ya ayep? Sanen si Jehova so angiter na say Ganggan ed Israel, imbaga to ed sikara: “Kanian yutel yo so salsalitak ed puso yo tan kamarerwa yo et iberber yo a singa sakey a panamirbiran ditan ed lima yo, a sikara naani so pinagkaberber na nanleetan na kamataan yo.” (Deuteronomio 11:18) Kabaliksan na saya a say Ganggan so naynay ya ipasen na saray Israelita ed arap da, pian satan so mangimpluwensya ed amin a kiwas tan kanonotan da. Nibagan saray 144,000 so walaan na ngaran na Ama tan si Jesus a nisulat ed saray kamulingan da. Saya so mangipabidbir ed sikara bilang kien nen Jehova a Dios tan si Jesu-Kristo. (Apocalipsis 14:1) Diad pangalig, uusaren met nen Satanas so demonikon marka na atap ya ayep. Siopaman a mibibiang ed inagew-agew a kimey a singa say pansaliw tan panlako so nadedetdetan a manggawa ed saray bengatla ed paraan na atap ya ayep, a singa alimbawa, diad panagselebra na saray piesta. Sikaray iilaloan a mandayew ed atap ya ayep, aabuloyan a manuley ed saray bilay da, pian makaawat ira na satan a marka.

36. Anto so nagmaliw a problema na saramay mangipupulisay ed tanda na atap ya ayep?

³⁶ Saraman so mangipulisay ed pangawat na satan a marka na atap ya ayep so maparanay a walaan na problema. Singa alimbawa, nanlapulad nen 1930’s, sikara so kaukolan a milaban ed dakel a bakal ed saray korte tan mansungdo ed saray marelmeng a pangulo, tan arum a panamasegsegang. Diad totalitaryo iran bansa, sikaray nipisok ed panangipangawan iran kampo, no iner a dakel ed sikara so inatey. Nanlapulad komaduan guerra mundial, agnabilang a tobonbalon lalaki so anagmak na andukey ya inkipangaw, arum ni ingen so pinairap tan pinatey, lapud agda pangikompromiso ed Kristianon neutralidad da. Diad arum a dalin, literal a saray Kristiano so agmakayarin mangaliw tan manlako; arum so agmakayarin mankayaryan; saray arum so pinasoot, pinatey, odino pinaekal manlapud dalin a nianakan da. Akin? Lapud agnaaksobi na konsiensia ra so pangaliw na kard na sakey a partido na pulitika.b​—Juan 17:16.

37, 38. (a) Akin a say dalin so mairap a pasen para’d saramay mangikakaindan a nawalaan na tanda na atap ya ayep? (b) Siopara so mamebemben na katooran, tan anto so determinadon gawaen da?

³⁷ Diad arum a paspasen ed dalin, say relihyon so masyadon nipasepsep ed panagbilay ed komunidad a siopaman ya ontalindeg ed katuaan na Biblia so ipulisay na pamilya tan datin kakaaro to. Nakakaukolan so baleg a pananisia pian makapasungdo. (Mateo 10:36-38; 17:22) Diad mundo a no iner et saray karaklan so mandadayew ed materyal iran kayamanan tan no iner a say ag-inkamatua so daakan, kaukolan na say tuan Kristiano so naynay a panmatalek a tuloy ed si Jehova a sikato so tulongan To ed maptek a kundang. (Salmo 11:7; Hebreos 13:18) Diad mundon akuritepan na imoralidad, sikato so mankaukolan na baleg a determinasyon a mansiansian malinis tan maralus. Saray Kristiano a mansakit so mabetbet a desdesen na saray doktor tan nars a mamuyak ed ganggan na Dios ed inkasagrado na dala; sikara ni ingen so milaban ed saray ganggan na korte a misumlangan ed pananisia ra. (Gawa 15:28, 29; 1 Pedro 4:3, 4) Tan diad sayan agew ya ondarakel so andian na trabaho, onloor so kairapan para’d sakey a tuan Kristiano ya ikaindan so kimey a satan so mankabaliksan na pikokompromiso ed katooran to ed arap na Dios.​—Miqueas 4:3, 5.

³⁸ On, say mundo so mairap a pasen para ed saraman so andian na tanda na atap ya ayep. Sikato so manunaan a pangidemostra na pakayari nen Jehova tan panamendisyon a saray nakdaan ed bini na bii, ontan met ed masulok nen taloran milyon a baleg ya ulop, so mamapasiansia na katooran anggaman ed silong na amin a pananesdes a mangikaindan ed ganggan na Dios. (Apocalipsis 7:9) Nankakasakey, ed interon dalin, komon tan amin tayo so mantultuloy a mangitandoro ed si Jehova tan ed matunong iran dalan to, unong ya ipulisay tayo so pangawat ed marka na atap ya ayep.​—Salmo 34:1-3.

(Ituloy ed ontumbok a paway.)

[Saray paimano ed leksab]