Saray Ahente na Kaugsan

SAY salaysay na Biblia nipaakar ed betang na saray demonyo ed kabibilay na too so mangeebat ed manunan tepetepet nipaakar ed kaugsan ya agkomon naebatan. Alimbawa, kunsideraen iyan balikas manlapud International Herald Tribune nipaakar ed mantultuloy a bakal ed Balkans: “Awalaan na konklusyon so sakey a grupo na saray imbestigador na European Community ya amasoot [iray sundalo] na 20,000 a bibii tan ugugaw a bibiin Muslim . . . bilang kabiangan na sistematikon totontonen a niwala pian taktakoten, deralen so moral tan patakyasen ira ed ayaman da.”

Sakey ya essay na magasin a Time so nanggawa na agmakakumbinsin panasalin isalaysay so situasyon: “No maminsan, saray kalangweran a lalaki ed bakal so manpasoot ta pian paliketen iray maedad da, saray opisyal da, tan dampoten so ama-ed-anak a panangabobon. Say panagpasoot so paneknek na sipanan ed inkaruksa na yunit na armada to. Say sakey a kalangweran a lakin mabulos a manggawa na makapadimlan bengabengatla so angipasakup ed konsiensia to ta pian mipakna ed saray anggapoy-pikokompromison gagala na grupo. Pepekderan na sakey a too so inkamatoor to diad panamegley na panggawa na karuksaan.”

Balet akin a say “anggapoy-pikokompromiso iran gagala na grupo” so mas mauges nen say konsiensia na balang sinansakey a membro to? Bilang indibidual, ngalngali balang sakey so manpipilalek a manbilay ed kareenan a kaiba so kaabay to. Kanian akin, a diad panaon na bakal, et nagawaan na totoo so manpasoot, mamairap, tan manpapateyan? Say manunan sengegan et lapud onkikiwas so demonikon puersa.

Say pantalos ed betang na saray demonyo so mangitatarok met na solusyon ed tatawagen na arum a sakey a “problema na teologo.” Say problema et no panon a napankakasakey iray taloran proposisyon: (1) Say Dios so makapanyarin-amin; (2) Say Dios so maaro tan maong; tan (3) nagagawa iray makapataktakot a bengatla. Arum so manisia ya anggaman posibli a pankasakeyen so dinanman a duara ed sarayan proposisyon, balet agbalot napankakasakey iran talo. Say Salita na Dios a mismo so mangiiter na ebat, tan lalanoren na satan ya ebat so agnanengneng iran espiritu, saray ahente na kaugsan.

Say Sankaunaan a Rebelde

Ibabaga ed sikatayo na Biblia a say Dios a mismo so sakey ya espiritu. (Juan 4:24) Asabi panaon a sikato so nagmaliw a Manamalsa na minilyon niran espiritun palsa, anghelikon ananak. Amin ya espiritun persona a pinalsa nen Jehova so matunong tan mitunosan ed linawa to.​—Daniel 7:10; Hebreos 1:7.

Diad saginonor, sanen “ingaton [na Dios] so saray panangipaletnegan ed dalin,” sarayan anghel ya ananak na Dios so “inmeyag ira lapu ed liket.” (Job 38:4-7) Balet sakey ed sikara so amayubo na pilalek a samsamen para’d inkasikato so panagdayew a kanepegan na Manamalsa. Diad impanrebelde sumpad Dios, ginawa na sayan anghel so inkasikato a bilang satanas (a kabaliksan to so “sumusumpa”) tan sakey a diablo (a kabaliksan to so “managpauges”).​—Ipareng so Ezequiel 28:13-15.

Diad panamegley na impangusar na sakey ya uleg ed Eden pian mansalita ed inmunan bii, si Eva, sikato so pinalikdo nen Satanas pian ontunganga ed direktan ganggan na Dios ya agmangan ed bunga na sakey a kiew ed tanamanan. Kayari to, akinonong so asawa to ed sikato. Kanian, akinonong so sankaunaan a sanasawa ed anghel diad impanrebelde ed si Jehova.​—Genesis 2:17; 3:1-6.

Legan a singano sakey a direktan leksion na katutulok iray ebento ed Eden, duaran importantin moral a salisalan so pinalesa diman nen Satanas. Ununa, sinuppiat nen Satanas no kasin say pananguley nen Jehova ed saray pinalsa to so naagamil ed matunong tan unong ed sankaabigan a pankaabiganan da. Angangko ta makapanuley so totoo a magmaong ed inkasikaran dili. Komadua, sinuppiat nen Satanas no kasin mansiansian matoor tan ondapag ed Dios so matudio iran pinalsa sano say katutulok so ompatnag ya angapoy niiter ton materyal a gungguna.a

Say malinew a pakatalos ed saray salisalan a pinalesa ed Eden, pati ed pikakabat ed saray atributo nen Jehova, so ontutulong ed sikatayon natalosan so solusyon ed “problema na teologo,” salanti say pangipakasakey ed kiwawala na kaugsan ed saray atributo na Dios a pakayari tan aro. Anggaman tua ya anggapoy limitasyon na pakayari nen Jehova tan sikato so mismon uliran na aro, sikato met so makabat tan maptek. Uusaren to irayan apatiran atributo diad ayadyarin inkasimbang. Kanian, agto inusar so agnalabanan a pakayari to pian deralen irayan rebelde a tampol. Satan so nayarin maptek balet ta aliwan tanton makabat odino makaaro. Sakey ni, sikato so aglambengat amerdona tan angilingwan, sakey a dalan a liknaen na arum a nepeg a ginawa to. Say panggawa ed saman so aliwan makabat nisay maptek.

Say panaon so nakakaukolan pian naresolbi iray salisalan a pinawala nen Satanas. Mankakaukolan na panaon pian paneknekan no kasin saray totoo so makanepegan a manguley ed inkasikaran dili ya anggapoy Dios. Diad pangiyaabuloy a mantultuloy a manbilay iray taloran rebelde, ginawa met nen Jehova a mibiang iray pinalsa ed pamaneknek ed ibabaga nen Satanas diad panlingkor a sitotoor ed Dios ed silong na mairap iran sirkumstansya.b

Malinew ya imbaga nen Jehova ed si Adan tan si Eva a no sikaray mangan ed isesebel a bunga, sikaray ompatey. Tan talagan sikaray inatey, anggaman impaseguro nen Satanas ed si Eva a sikatoy ag-ompatey. Anggan si Satanas so nisilong met ed dusan patey; kaleganan to et sikatoy mantutultuloy a mamapalikdo ed katooan. Diad tua, ibabaga na Biblia: “Say sankamundoan so mandokdokol ed kaugsan.”​—1 Juan 5:19; Genesis 2:16, 17; 3:4; 5:5.

Nanrebelde Niray Arum ya Anghel

Agnambayag kayari na saray agawgawa ed Eden, akinonong iray arum ya anghel ed impanrebelde sumpad inkasoberano nen Jehova. Ibabaga na Biblia: “Et agawa, a sanen ginmapo so totoo ya ondarakel ed tapew na dalin, tan nianak ed sikara so bibii ya anak, ya anengneng na saray lalaki ya anak na Dios so bibii ya anak na saray totoo a mararakep ira; et inala da ra ya asawa ra so amin ya apili ra.” Diad arum a salita, sarayan anghel so “pinaulian da so nigetar a panaayaman da [ed tawen]” tan linma dia ed dalin, nankinon too, tan nangayagaan da so silalaman a pililiket ed saray bibii.​—Genesis 6:1, 2; Judas 6.

Ituloy na salaysay ed Genesis 6:4: “Wala ra so alan ed dalin nen saraman ya agew; et nen kayari ton man, sanen linmoob so saray anak na Dios ed saray bibii ya anak na totoo, et nanilalak ira ed sikara, tan saraya lanlamang so nagmaliw a mabibiskeg ira a totoo nen ona a panaon, lalaki ra a nibanbantog.” Sarayan mestison anak ya inyanak na saray bibii tan say ama et angheles so walaan na nikadkaduman biskeg, “mabibiskeg ira a totoo.” Sikaray lalakin marawal, odino Nephi·limʹ, salitan Hebreo a say kabaliksan to et “saramay manasalin mangipelag ed arum.”

Makatantanda a sarayan agawgawa diad saginonor so inusar ed saray alamat na kadaanan iran sibilisasyon. Alimbawa, sakey ya 4,000 taon ya alamat na saray taga Babilonia so mangidedeskribe ed labas-nen-toon itatalona nen Gilgamesh, sakey a makapanyari, marawal a nengneng ya inkadios a “diad sobran kipapasen na laman et anggapoy pipilien ton marikit anggan saya so walaan na kapaknaan.” Say sakey nin alimbawa, manlapud alamat na Griego et say labas-nen-toon Hercules (odino si Heracles). Inyanak nen Alcmene, sakey a too, tan say ama to so dios a si Zeus, si Hercules so linma pian manggawa na nantutumbokan a marawal ya panagbaroy kayari ton pinatey so asawa to tan ananak to bektan sikatoy naambagel. Anggaman saratan ya alamat so napipikewet a tuloy diad nantutumbokan a kailalakan, saratan so walaan na siglaotan ed ibabaga na Biblia nipaakar ed saray Nepilim tan ed saray rebelyoson anghelikon ama.

Lapud impluensya na marelmeng ya angheles tan ed labas-nen-toon ananak da, say dalin so ontanlan napno na karawalan a diniside nen Jehova a deralen so mundo diad panamegley na baleg a delap. Saray Nepilim so atawtaw pati saray agmaridios a totoo; si matunong a Noe tan say sankaabungan to so akaliktar lambengat.​—Genesis 6:11; 7:23.

Anggaman ontan, ag-inatey iray marelmeng ya anghel. Imbes, intilak da so nankinon toon laman da tan pinmawil ed pasen na saray espiritu. Lapud katutunganga ra, ag-ira inabuloyan ya ompawil ed pamilya na Dios a matunong ya angheles; nisay sikaray inabuloyan lamet a mankinon too a singa ginawa ra ed agew nen Noe. Siansia, intultuloy dan inagamil so makadesyang ya impluensya ra ed kabibilay na katooan, diad silong na pakauley na “makaoley na saray demonios,” si Satanas a Diablo.​—Mateo 9:34; 2 Pedro 2:4; Judas 6.

Kakabusol na Katooan

Si Satanas tan saray demonyo so lawas kriminal tan maruksa. Si Satanas, diad nanduruman paraan, so amaandi ed saray ayayep nen Job tan amatey ed maslak ya ariripen to. Sinmublay et pinatey to so samploran anak nen Job diad impamawala to na “baleg a dagem” pian nakusbo so abung a kawalaan da. Kayari na satan, binakbak nen Satanas si Job na “saray makapasinagem a pelsa manlapu ed dapan na sali to anga ed toktok.”​—Job 1:7-19; 2:3, 7.

Impanengneng na saray demonyo to so mipadparan mauges a disposisyon. Diad agew nen Jesus, diad kagagawa ra et gagawaen dan emel tan bulag iray totoon labay dan magmaliw ya ontan. Nagawa ran sugatan na sakey so inkasikato diad panamegley na saray bato. Impasubsob da ed dalin so sakey ya ugaw a laki tan “pinairap to a toloy.”​—Lucas 9:42; Mateo 9:32, 33; 12:22; Marcos 5:5.

Saray report ed sankamundoan so mangipapanengneng a si Satanas tan saray demonyo to so anggapoy kapara ed inkauges da. Dadapmegen da so arum a totoo na sakit. Say arum so paiirapen da diad agda pakaugip odino iikdan dara na makapataktakot a kugip odino diad pangaabuso ed sikara diad sekso. Siansian say arum so dadagdagen da pian naambagel, mamatey, odino manbikkel.

Anggad Kapigan a Sikaray Naabuloyan a Niwala?

Si Satanas tan saray demonyo so agnaabuloyan a niwala ed ando lan ando. Walaay makatunongan a rason si Jehova ed pangiyaabuloy to’d sikaran niwala anggad agew tayo, balet natan say panaon da so antikey la. Masakbay ed sayan siglo, sakey a manunan kundang so agawa pian naikdan na ketegan so lawak a pankikimeyan to. Isasalaysay na libron Apocalipsis iya: “Agawa so sakey a baleg ya bakal ed tawen: si Miguel tan saray angel to pinmaway iran akibakal ed dragon; et samay dragon tan saray angel to akibakal ira. Et ag ira analo, tan ag met la aromog so dinan man a pasen da ed tawen. Tan nibantak dia ed dalin so baleg a dragon, say daan ya uleg, a manngaran na Diablo tan si Satanas, a sikato so mantila ed lapag na sankamundoan; nibantak dia ed dalin, tan saray angel to nibantak ira ya alanor ed sikato.”​—Apocalipsis 12:7-9.

Anto so nagmaliw a resulta? Ituloy na salaysay: “Kanian manliket kayo, O katawenan, tan sikayo’n manaayam ed sikara”! Makapangayaga iray matunong ya anghel lapud si Satanas tan saray demonyo to so anggapo la ed tawen. Balet komusta iray totoo ed dalin? Kuan na Biblia: “Kasi lara so dalin tan dayat: ta say diablo inmakseb ed sikayo, ya wala ed baleg a sanok to, ya amta to a daiset la so panaon to.”​—Apocalipsis 12:12.

Diad sanok da, si Satanas tan saray uuleyan to so desididon manggawa na dakel ya irap no nayari sakbay ya onsabi so asingsingger ya anggaan da. Diad sayan siglo et awalaan na duaran guerra mundial tan masulok a 150 ya ankekelag a bakal nanlapulad kayari na komaduan guerra mundial. Niarum ed bokabularyo tayoray balikas a mangipapanengneng ed karawalan na sayan kailalakan: “germ warfare,” “say Holocaust,” “killing fields (saray lawak na panagpateyan),” “rape camps (saray kampo na panagpasoot), “serial killers (nantutumbokan a panagpatey ed too),” tan “say bomba.” Saray balita so napnapno na saray estorya na saray druga, panagpatey, panagbomba, pangan ed laman na too na sakey ya atires, laganap a panagpatey, eras, tan panagpairap.

Say maong a balita et sarayan bengatla so temporaryo lambengat. Diad maganon arapen, onkiwas lamet so Dios sumpa’d si Satanas tan ed dedemonyos to. Diad paneskribe ed sakey a pasingawey manlapud Dios, inkuan nen apostol Juan: “Tan akanengneng ak na sakey ya angel ya inmepas a nanlapu ed tawen, ya wala ed sikato so tombok na kaaralman, tan sakey a golonggolong dia ed lima to. Tan inerel to so dragon, saman so uleg a daan, a sikato so Diablo tan Satanas, tan sikato so binalor to ed sanlibon taon, tan sikato so imbantak to ed kaaralman, tan sikato so impokok to, tan tinatakan to ed tapew to, pian ag to la tilaan so saray naciones, anga ed kasumpal na sanlibon taon: kayari na saraya kaokolan a sikato so nabolos ed daiset a panaon.”​—Apocalipsis 20:1-3.

Kayari na satan, say Diablo tan saray demonyo to so “nabolos ed daiset a panaon,” insan sikara so naderal ed ando lan ando. (Apocalipsis 20:3, 10) Agaylan makapakelkelaw a panaon itan! Legan ya anggapo la ed ando lan ando si Satanas tan saray demonyo to, si Jehova so magmaliw ya “ami ganagana ed lepsag na pakayari to.” Tan balang sakey so peteg a “manliket ira a dili ed inka daakan na kareenan.”​—1 Corinto 15:28; Salmo 37:11.

[Saray paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 7]

Kasin say too lambengat so responsabli ed saratan a bengatla, odino nipibalin natetel so sakey a mauges, agnanengneng a puersa?

[Credit Line]

Manliub iran bobon na larak ed Kuwait, 1991: Chamussy/Sipa press

[Litrato ed pahina 7]

Agaylan makapakelkelaw a panaon so onsabi sano saray demonyo so agla makapansigensigen ed katooan!