Panagdayew ya Awaten na Dios
Maslak a Hebreo tan Griego iran salita a makapangipatnag na panagdayew so onaplika met ed saray gawa likud ed panagdayew. Anggaman ontan, say konteksto so manidetermina no panon so nepeg a pantalos ed sarayan salita.
Sakey ed saray Hebreon salita so mangipapaamta na ideya ed panagdayew (‛a·vadhʹ) a manunan mankabaliksan na “lingkor.” (Genesis 14:4; 15:13; 29:15) Say panlingkor odino pandayew ed si Jehova so mankakaukolan na katutulok ed amin a ganggan to, panggawa ed linawa to bilang sakey a toon nikabkabiig a nitalaga ed sikato. (Exodo 19:5; Deuteronomio 30:15-20; Josue 24:14, 15) Sirin, say pibiang na sakey ed antokaman a ritual odino gawa na debosyon ed antokaman niran dirios et mangipatnag na panangikaindan to ed tuan panagdayew.—Deuteronomio 11:13-17; Uko-ukom 3:6,7.
Sananey a Hebreon termino a makapangipatnag na panagdayew et hish·ta·chawahʹ, a manunan kabaliksan to’y ‘ontuwek’ (Uliran 12:25), odino ontulok. Unong a say ontan ya itutuwek et no maminsan et basta sakey a panangipanengneng na panrespeto odino panamagalang ed sananey a too (Genesis 19:1 2; 33:1-6; 37:9, 10), satan met so mankabaliksan na panangibalikas na panagdayew, a pangipapatnag na panamagalang tan pisasalamat ed Dios tan panagpasakop ed linawa to. Sano uusaren ed panutukoy ed tuan Dios odino palson dirios, say salitan hish·ta·chawahʹ et no maminsan et isisiglaot ed bagat tan pikakasi. (Genesis 22:5-7; 24:26, 27; Isaias 44:17) Ipatnag na saya a satan so kaslakan ya ituek sano manpipikasi odino mangiyaapay na bagat.
Say Hebreon lapuan a sa·ghadhʹ (Isaias 44:15, 17, 19; 46:6) so manunan ontutukoy ed “idakmomo.” Say kapetekan to ed Aramaiko so gendat a nisisiglaot ed panagdayew (Daniel 3:5-7, 10-15, 18, 28), balet satan so inusar ed Daniel 2:46 a manutukoy ed pangiiter na respeto na Arin Nabucodonosor ed si Daniel, ya idadakmomo to so inkasikato ed arap na propeta.
Say Griegon berbo a la·treuʹo (Lucas 1:74; 2:37; 4:8; Gawa 7:7) tan say noun a la·treiʹa (Juan 16:2; Roma 9:4) so mangipapaamta ed ideya na panangisaklang ya aglabat basta ordinaryo, paspasaray a serbisyo noagta sagradon serbisyo.
Say Griegon salitan pro·sky·neʹo so maapit a mipetekan ed Hebreon terminon hish·ta·chawahʹ diad panangibalikas na kanonotan ed idadakmomo tan, no maminsan, ed panagdayew. Say terminon pro·sky·neʹo so nauusar a misiglaotan ed idakmomo na sakey ya aripen ed sakey ya ari (Mateo 18:26) a singa ontan met ed kiwas a kinerew nen Satanas sanen inyopresi to ed si Jesus so amin a panarian na mundo tan say gloria da. (Mateo 4:8, 9) No bilang ta sikato so dinmakmomo ed Diablo, diad ontan et si Jesus so angipanengneng na panagpasakop ed si Satanas tan ginawa to so inkasikato ya aripen na Diablo. Balet impulisay nen Jesus, diad impangikuan: “Arawi ka dia, Satanas: ta walan nisulat, Sika igalang mo naani so Dios a Katawan [diad Griego pro·sky·neʹo odino, diad salaysay na Deuteronomio ya angaonan nen Jesus, diad Hebreo hish·ta·chawahʹ], tan sikato labat so panlingkoran mo [diad Griego la·treuʹo odino diad Hebreo ‘a·vadhʹ].” (Mateo 4:10; Deuteronomio 5:9; 6:13) Mipadpara, say panagdayew, idakmomo, odino italimukor ed “atap ya ayep” tan say “talintao” to so nisiglaot ed serbisyo, lapud saray managdayew so nabibidbiran bilang managsuporta na “atap ya ayep” tan say “talintao” to diad pakawalaan na sakey a marka balanglan diad lima (a panlilingkoran na sakey) odino diad moling (para’d pakanengneng na amin). Lapud say Diablo et iiter to ed atap ya ayep so pakauley, say pandayew ed atap ya ayep et kabaliksan to so, diad kapetegan, et mandadayew odino manlilingkor ed Diablo.—Apocalipsis 13:4, 15-17; 14:9-11.
Arum niran Griegon salita a nisiglaot ed panagdayew so inala manlapud eu·se·beʹo, thre·skeuʹo, tan seʹbo·mai. Say salitan eu·se·beʹo et kabaliksan to so “pangiter na maridios a debosyon” odino “galang, respeto.” Diad Gawa 17:23 sayan termino so nausar tekep na panutukoy ed maridios a debosyon odino panangigalang ya iiter na saray totoo ed Atenas ed sakey ya “Agkabat a Dios.” Inala manlapud thre·skeuʹo noun a thre·skeiʹa, natalosan a mangidesigna na sakey a “porma na panagdayew,” balanglan tua odino palso. (Gawa 26:5; Colosas 2:18) Say tuan panagdayew na saray Kristiano so amarkaan na puron kapagaan para’d mairap tan kompleton inkisian manlapud agmaridios a mundo. (Santiago 1:26, 27) Say salitan seʹbomai (Mateo 15:9; Marcos 7:7 Gawa 18:7; 19:27) tan say mitukoyan a terminon se·baʹzo·mai (Roma 1:25) et kabaliksan to so “galang; respeto; panagdayew.” Saray agamil ed panagdayew odino ed debosyon so indesigna a noun a seʹba·sma. (Gawa 17:23; 2 Tesalonica 2:4) Duaran sananey a termino so nanlapud parehon berbon nanlapuan, a walaan na prefix a The·osʹ, Dios. Saraya so the·o·se·besʹ, a mankabaliksan na “panangigalang ed Dios” (Juan 9:31), tan the·o·seʹbei·a, a mangipapatnag na “panamagalang ed Dios.” (1 Timoteo 2:10) Sarayan duaran termino so mipetekan ed salitan Aleman para’d “mapublikon panagdayew,” salanti, Gottesdienst (sakey a kombinasyon na “Dios” tan “serbisyo”).
Aawaten lambengat nen Jehova a Dios so panagdayew na saraman so onkikiwas a mitukoyan ed linawa to. (Mateo 15:9; Marcos 7:7) Inkuan nen Jesu-Kristo ed sakey a Samaritanan bii: “Say oras onsabi, sano aliwan dia ed saya’n palandey [Gerizim], nisay diad Jerusalem yo igalang so Ama. Sikayo igalang yo so agyo amta; igalang mi so amta mi . . . Ingen say oras onsabi, tan natan la, sano saray tua a manangigalang igalang da so Ama diad ed espiritu tan katuaan; ta saray ontan so anapen na Ama a manangigalang ed sikato. Say Dios sikato’y sakey ya Espiritu: et saray mangigalang ed sikato nepeg dan igalang ed espiritu tan katuaan.”—Juan 4:21-24.
Saray salita nen Jesus so malinlinew a mangipapanengneng a say tuan panagdayew so agmandependi ed kiwawala odino panangusar ed nanengneng a bengabengatla tan geograpikon paspasen. Imbes a manmatalek ed nanengneng odino nadiwit, say tuan managdayew so mangagamil na pananisia tan antokaman so pasen odino bengabengatlan akaliber ed sikato, pansiansiaen to so manangidayew ya ugali. Diad ontan sikato so mandadayew, aliwan diad katulongan a bengatla a nanengneng odino nadiwit to, noagta diad espiritu. Lapud walad sikato so katuaan unong ya imparungtal na Dios, say panagdayew to so mipakna ed katuaan. Say pagmaliw a mikabisado ed Dios diad panamegley na Biblia tan ebedinsya na ikikiwas na espiritu na Dios ed bilay to, say toon mandadayew ed espiritu tan katuaan so pihon ‘makaamta no anto so dadayewen to.’