Saray Selebrasyon na Agew-na-Inkiyanak so Angitilak na Bakat na Patey
SAY selebrasyon na saray agew-na-inkiyanak so ipapasen na maslak a totoo natan a bilang agmakapasakit lambengat a kustombre. Balet say Biblia so agmangipapanengneng na positibon retrato na sayan tradisyon. Manuna, anggapo so ipaparungtal na Kasulatan a siopaman ed matoor ya ariripen na Dios so nanselebra ed saray agew-na-inkiyanak.
Say duara lambengat ya agew-na-inkiyanak a sasalambiten na Biblia et samay nipaakar ed duaran manuley a kakabusol na Dios. Diad balang selebrasyon et walay agawan panagpatey, pian saray bisita so makapanliliket ed impatey na toon ag-amaliket ed ari. Diad inmunan pankanawnawa, impapatey nen Paraon, say ari na Ehipto, so manunan panadero to. (Genesis 40:2, 3, 20, 22) Ginawa na manuley na Ehipto itan legan na piesta lapud sikato so sinmanok ed aripen to. Diad komaduan pankanawnawa, si Herodes, say imoral a manuley na Galilea, so amaputot ed ulo nen Juan a Managbautismo bilang sakey a pabor ed marikit a say impansayaw to ed piesta so amapaliket ed sikato. Agaylan makapadimla iran eksena!—Mateo 14:6-11.
Ingen agta say Biblia so mangiyaapasakey ed duaran nikadkaduma iran agew-na-inkiyanak? Andi. Say akaunan manag-awaran a Judio a si Josephus so mangipaparungtal a sarayan insidenti so agnikadkaduma. Irerekord to so arum niran kipapasen ed agamil a panagpatey no agew-na-inkiyanak para’d kaligliwaan.
Alimbawa, arum so agawa kayari inkaderal na Jerusalem nen 70 K.P., sanen 1,000,000 a Judio so pinatey tan 97,000 so akaliktar pian awiten bilang kautibo. Diad idadalan ed Roma, inawit na Romanon heneral a si Tito iray kautibo to asingger ed doongan na Cesaria.
Insulat nen Josephus: “Legan a si Tito so nansiansia ed Cesaria, say agew-na-inkiyanak na agi ton si Domitian so sinelebraan to a walaay baleg a karlangan, legan a masulok a 2,500 a priso so impapatey diad panamegley na galaw ed atap ya ayayep tan apuy. Kayari na saya et inmalis ed Berytus [Beirut], sakey a kolonyan Romano ed Fenicia, a diman to sinelebraan so agew-na-inkiyanak na ama to diad panamegley na impamatey na dakel niran kautibo ed malabor iran panangiparungtal.”—The Jewish War, VII, 37, ya impatalos nen Paul L. Maier ed Josephus: The Essential Writings.
Agpankelawan a nankomento so The Imperial Bible-Dictionary na onia: “Minoria na saray Hebreo ed bandad saginonor iray agew-na-inkiyanak a bilang sakey a kabiangan na panagdayew ed saray idolo, sakey a panmoria a pinekderan a tuloy na atasian da ed kaslakan iran selebrasyon a nisisiglaot ed sarayan agew.”
Agkaliktan na saray matoor a Kristiano nen inmunan siglo a mibabali ed sakey a kustombren ontanlan kauges so inkiparungtal to ed Biblia tan agaylan makapataktakot a sinelebraan na saray Romano. Natan, natatalosan na saray masimoon a Kristiano a saray salaysay na Biblia nipaakar ed saray agew-na-inkiyanak so kabiangan na saray bengatlan nisulat pian sikaray nabilin. (Roma 15:4) Papaliisan da so panselebra na saray agew-na-inkiyanak lapud ontan iran selebrasyon so amangiiter na agkanepegan ya importansya ed totoo. Nagkalautla, sikakabat ya ikukunsidera na ariripen nen Jehova so agnaabobonan a presentasyon na saray agew-na-inkiyanak diad Biblia.
[Litrato ed pahina 25]
Arena ed Cesaria