Propesiya nen Isaias​—Liwawa Parad Amin a Katooan I

Kapitulo Beinte-Dos

Ipapasakbay nen Isaias so ‘Makapakelaw a Kimey’ nen Jehova

Isaias 28:1–29:24

1, 2. Akin a liknaen na Israel tan Juda a maligen ira?

DIAD antiktikey a panaon, alikna na Juda tan Israel so inkaligen. Intuloy na saray lider da so mapolitikan piaalyansa ed babaleg tan mas makapanyari iran nasyon, diad pansasagpot dan naromog so kaligenan diad mapeligron mundo. Say Samaria, a kabisera na Israel, so binmaling ed kaabay a bansa a Sirya, bangta say Jerusalem, a kabisera na Juda, so nanilalo ed maruksa ya Asirya.

² Niarum ni ed panmamatalek da ed balon mapolitika iran kaalyansa, arum ed mamaamianen a panarian so nayarin maniilalo ed si Jehova a salimbengan to ra​—anggaman mantutultuloy iran manguusar na balitok iran baka diad panagdayew da. Kombinsido met so Juda a sikato so makapanmatalek ed si Jehova. Tutal, agta say templo nen Jehova et walad Jerusalem, say kabisera ran syudad? Balet walaray ag-iilaloan a nagawa ed duaran bansa diad arapen. Pinuyanan nen Jehova si Isaias ya ipasakbay iray nagawa ya ompatnag a peteg a makapakelaw parad matungangan totoo to. Tan lugan na saray salita to so makana iran leksion parad balang sakey natan.

“Saray Managbuek na Efraim”

3, 4. Anto so itatangsit na mamaamianen a panarian na Israel?

³ Inggapo nen Isaias so propesiya to diad makapakigtot iran balikas: “Abagey la so balanget na inkapangta na saray managbuek na Efraim, tan say nalenes a bolaklak na magayaga a kalimgasan to, a sikato so wala ed uloan na mataba a lawak na saray naelew ed alak! Nia, say Katawan walaan na sakey a makapanyari tan mabiskeg, singa bagyo a kristal, . . . ontan naani so pangipelag to ed dalin ed panamegley na lima. Say balanget na inkapangta na saray managbuek na Efraim nigatin-gatin naani ed leksab na sali.”​—Isaias 28:1-3.

⁴ Say Efraim, a sankaprominentian ed samploran mamaamianen a tribu, so mangirerepresenta ed interon panarian na Israel. Panggagayagaan na kabisera na satan, say Samaria, so marakdakep tan sankaimanon pasen diad “uloan na mataba a lawak.” Itatangsit na saray papangulo na Efraim so “balanget na inkapangta” na kawayangan manlapud Davidikon inka-ari diad Jerusalem. Balet sikaray “managbuek,” abuek ed espiritual lapud impialyansa ed Sirya sumpad Juda. Amin a bengatlan pinabli ra so magano lan igatin-gatin na salisali na saray onlusob.​—Ikompara so Isaias 29:9.

5. Anto so peligron kipapasen na Israel, balet anton ilalo so imparungtal nen Isaias?

⁵ Agnatetebek na Efraim so peligron kipapasen to. Oniay intuloy nen Isaias: “Tan say nalenes a bolaklak na magayaga a kalimgasan to a sikato so wala ed uloan na mataba a lawak, sikato naani singa say bunga na higos a naluto ya unona ed arapen na tiagew; sikato a sano say onnengneng ed sikato naimatonan to, leleg a sikato ni wala ed lima to sikato so kanen to.” (Isaias 28:4) Say Efraim so napelag ed lima na Asirya, a singa sakey a masamit tan sankakamot a naakan. Sirin, kasin anggapo so ilalo? Bueno, singa maslak a nagagawa, saray panangukom a propesiya nen Isaias so atekepan na ilalo. Anggaman nageba so nasyon, saray matoor ya indibidual so makaliktar, diad tulong nen Jehova. “Si Jehova na saray ehersito magmaliw a balanget na gayaga tan sakey a diadema na kalimgasan, ed kera ed baley to; tan sakey ya espiritu na inkatunong ed saman so onyurong ed panangukom, tan kasil ed saray mamapoliktar ed bakal ed wangalan.”​—Isaias 28:5, 6.

“Nabalang Ira”

6. Kapigan so pangangga na Israel, balet akin ya agnepeg a manliket so Juda?

⁶ Say agew na pikuekuentaan ed Samaria so sinmabi nen 740 K.K.P. sanen impankibalatar na saray Asiryano so dalin tan naandi bilang independentin nasyon so mamaamianen a panarian. Komusta balet so Juda? Looban na Asirya so dalin to, tan diad saginonor et deralen na Babilonia so kabiseran syudad to. Balet legan na panaon nen Isaias et mansiansian onkurang so templo tan say inkasaserdote tan saray propeta to so mantultuloy a manpropesiya. Nepeg kasin panliketan na Juda so onsasabin pangangga na mamaamianen a kaabay to? Peteg ya andi! Si Jehova so mikuentaan met ed Juda tan ed saray papangulo to lapud intunganga tan inka-andi pananisia ra.

7. Diad anton dalan a saray papangulo na Juda so abuek, tan tekep na antoran resulta?

⁷ Diad pangipapaarap to ed mensahe to ed Juda, intuloy nen Isaias: “Et anggan saraya mantogingging ira ed alak, tan nabalang ira ed mabayani ya inumen; say saserdote tan say propeta mantogingging ira ed mabayani ya inumen, sikara so inakmon na alak, abalang ira ed mabiskeg ya inumen; nalingo ra ed pakanengneng, nigapol ira ed panangukom. Ta amin iray dulang napno ra ed uta tan inkadutak, a dia ed ontan anggapo so pasen a malinis.” (Isaias 28:7, 8) Agaylan makapadimla! Say literal ya inkabuek ed abung na Dios so mauges a tuloy. Balet sarayan saserdote tan propeta so abuek diad espiritual​—saray kanonotan da so aburagas na sobran panagmatalek ed saray totoon kaalyansa. Pinalikdo ra so inkasikara diad impanisip a say kurang da labat so praktikal, nayarin panisiaan dan walaan ira na kasandin plano no bilang ta kulang so salimbeng nen Jehova. Diad espiritual ya inkabuek da, sarayan relihyoson lider so mangibubuga na makapadimla, marutak iran balikas a mangipapatnag na pirmin kakulangan na pananisia ed saray sipan na Dios.

8. Anto so inkiwas da ed mensahe nen Isaias?

⁸ Panon so inkiwas na saray papangulo na Juda ed pasakbay nen Jehova? Niludlurey da si Isaias, sikatoy inakusaan dan mansasalita ed sikara a singa ra no ugugaw: “Siopa so ibangat to na pikakabat? Tan siopa so gawaen to a makatalos na balita? Saray apakso ed gatas, tan nisian ed saray suso? Ta sikato so bilin ed tapew na bilin, bilin ed tapew na bilin; gulis ed tapew na gulis, gulis ed tapew na gulis; dia daiset, diman daiset.” (Isaias 28:9, 10) Agaylan mauliteng tan nikaduma si Isaias parad sikara! Paulit-ulit ton ibabaga: ‘Onia so imbilin nen Jehova! Onia so imbilin nen Jehova! Saya so panontonan nen Jehova! Saya so panontonan nen Jehova!’a Balet magano lan ‘mansalita’ si Jehova ed saray manaayam ed Juda panamegley na ikiwas to. Ibaki to sumpad sikara so armada na Babilonia​—saray sankaili a peteg a mansasalita na duman lenguahe. Peteg ya ipaakseb na saraman ya armada so “bilin ed tapew na bilin” nen Jehova tan nageba so Juda.​—Basaen so Isaias 28:11-13.

Saray Espiritual a Managbuanges Natan

9, 10. Kapigan tan panon ya awalaan na kabaliksan iray salita nen Isaias parad onsaginonor iran kailalakan?

⁹ Kasin diad kadaanan a Juda tan Israel lambengat asumpal iray propesiya nen Isaias? Andin balot! Inaon nen Jesus tan Pablo iray salita to tan inyaplika da iratan ed nasyon diad panaon da. (Isaias 29:10, 13; Mateo 15:8, 9; Roma 11:8) Ontan met natan, linmesa so kipapasen a singa ed panaon nen Isaias.

¹⁰ Diad sayan panaon, saray relihyoson papangulo na Kakristianoan so manmamatalek ed politika. Sikaray mantogingging, a singa saray managbuanges diad Israel tan Juda, a mibabali ed mapolitikan pamaakaran tan panliliketan da so itutupleg ed sikara na saray tatawagen a matalonggaring ed sayan mundo. Imbes ya ibalikas da so puron katuaan na Biblia, mansasalita ra na karutakan. Buragas so espiritual a pakanengneng da, tan aliwa ran maligen a giya parad katooan.​—Mateo 15:14.

11. Panon so ikikiwas na saray papangulo na Kakristianoan ed maong a balita na Panarian na Dios?

¹¹ Panon so ikikiwas na saray papangulo na Kakristianoan sano ipapaimano ed sikara na saray Tastasi nen Jehova so mogmon tuan ilalo, say Panarian na Dios? Agda natalosan. Parad sikara, saray Tastasi so labir lan labir a singa ugugaw. Leleglemewen na relihyoson papangulo irayan mensahero tan babalawen da ra. Singa saray Judio ed panaon nen Jesus, agda labay so Panarian na Dios tan agda met labay a narengel itan na saray pulok da. (Mateo 23:13) Kanian sikaray pinasakbayan ya aglawas mansalita si Jehova panamegley na saray maulimek a mensahero to. Nasabi panaon sano saramay agmanpapasakop ed Panarian na Dios so ‘nabetag, nakalotan, tan naerel,’ on, sigpot a naderal.

‘Akipakna ed Patey’

12. Anto so ibabagan ‘akipaknaan [na Juda] ed patey’?

¹² Intuloy nen Isaias so panangiyabawag to: “Lapu ed inkuan yo, Akipakna kami ed patey, tan ed Sheol akinonong kami; sano say delap a bakbak onlabas, sikato naani ag-onsabi ed sikami lapu ed ginawa mi so saray tila a sakurong mi, tan ed leksab na inkatila inyamot mi so inkasikami.” (Isaias 28:14, 15) Ipapangta na saray papangulo na Judio a saray mapolitikan kaalyansa ra so mangiliktar ed sikara manlapud pakatalo. Liknaen dan ‘akipakna ra ed patey’ a paulyanan to ra. Balet say andiay kabaliksan a salimbeng da so agmangisanib ed sikara. Saray kaalyansa ra so palso, sakey a katilaan. Mipadpara natan, say maapit a siglaotan na Kakristianoan ed papangulo na mundo so agmanalimbeng ed sikato sano onsabi so panaon na pikuentaan nen Jehova ed sikato. On, satan so mansumpal ed kadederal to.​—Apocalipsis 17:16, 17.

13. Siopa so “asali a bato,” tan panon a sikato so impulisay na Kakristianoan?

¹³ Iner sirin so nepeg a panilaloan na sarayan relihyoson papangulo? Inkurit natan nen Isaias so sipan nen Jehova: “Nia, ipasen ko dia ed Sion so sakey a bato a nipaakar a pangiletnegan, sakey ya asali a bato, sakey a bato a mabli a panukong na matalek a pangiletnegan: say manisia agnaani mangganat. Et gawaen ko naani gulis ya inkatunong, tan panagkagulis so tunong; et say kristal ya uran panisen to naani so salimbeng na saray tila, tan saray danum delapen da naani so amotan a pasen.” (Isaias 28:16, 17) Ag-abayag kayarin imbalikas nen Isaias irayan salita, say matoor ya Arin Hezekias so nitrono ed Sion, tan niliktar so panarian to, na aliwan saray kakaabay a kaalyado, noagta diad panamegley na insalet nen Jehova. Balet, ag-asumpal irayan pinuyanan a salita ed kinen Hezekias. Impanengneng nen apostol Pedro sanen inaon toray salita nen Isaias, a si Jesu-Kristo, ya arawin kapolian nen Hezekias, so “asali a bato” tan anggapoy siopaman a mangaagamil na pananisia ed Sikato so kaukolan ya ontakot. (1 Pedro 2:6) Agaylan makapaermen a saray papangulo na Kakristianoan, bangta tatawagen day inkasikaran Kristiano et nanggawa ed impulisay nen Jesus! Inanap da so inkaprominente tan pakapanyari ed sayan mundo imbes a manalagar ed si Jehova a mangitarok ed Panarian to diad uley nen Jesu-Kristo say Ari.​—Mateo 4:8-10.

14. Kapigan naandi so ‘paknaan [na Juda] ed patey’?

¹⁴ Sano “say delap” na armada na Babilonia so ondalan ed dalin, iwalwal nen Jehova so mapolitikan salimbeng na Juda bilang katilaan. “Say akipaknaan mo ed patey naandi kakanaan to” so inkuan nen Jehova. “Say delap a bakbak onlabas, saman la nigatin-gatin kayo ed leksab to. Singa say maparanay ya ilabas to, . . . anggapo naani noag say takot lambengat ed pangawat na balita.” (Isaias 28:18, 19) On, walay mabiskeg a leksion a naaralan ed agawa ed saramay mankuan a manlilingkor ed si Jehova balet imbes et manmamatalek diad piaalyansa ed nasyones.

15. Panon ya inyaliling nen Isaias so kakulangan na salimbeng na Juda?

¹⁵ Imanoen so kipapasen a nidungetan na saray papangulo na Juda natan. “Say dukolan sikato so antiktikey nen say too ya onunat ed tapew to; et say sakbong makiskisir nen saman so mansakbong.” (Isaias 28:20) Singano ondukol ira pian manpainawa, balet agnagawa. Balang lan say sali ra so ambetel lapud ag-asakbongan odino ongkukot ira tan say ules so makiskisir pian nasakbongan pian ag-ira mankayegkeg ed betel. Saya so mairap a kipapasen ed panaon nen Isaias. Tan onia so kipapasen natan na siopaman a manmamatalek ed katilaan a salimbeng na Kakristianoan. Agaylan makapagula a bilang resulta na pibibiang da ed politika, nalmoan na arum ed relihyoson papangulo na Kakristianoan so inkasikara ya alanor ed pirmi iran inkaruksa a singa say etnikon panagpatey tan panagpalanit!

(Ituloy ed ontumbok a paway.)

[Paimano ed Leksab]