Saray Reperensya Parad Workbook ed Aral Parad Ministeryo tan Bilay na Kristiano
AGOSTO 6-12
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | LUCAS 17-18
“Ipanengneng so Pisasalamat”
(Lucas 17:11-14) Legan a mamapaarap ed Jerusalem, sikatoy dinmalan ed baetan na Samaria tan Galilea. 12 Tan sanen onloob lad sakey a baryo, sikatoy anengneng na samploran akating, balet akaalagey irad arawi. 13 Tan inkasil day boses da, ya inkuan da: “Jesus a Managbangat, kasian mo kami!” 14 Nen anengneng to ra, inkuan tod sikara: “La kayo tan manpanengneng kayod saray saserdote.” Tan legan a wala ni ra labat ed dalan, alinisan la ra.
nwtsty study notes na Luc 17:12, 14
samploran akating: Diad panaon na Biblia, saray akating et mantitipon odino manaayam ira ya sankakaiba, kanian sarag day mantutulongan. (2Ar 7:3-5) Diad Ganggan na Dios, nepeg ya akabiig na ayaman iray akating. Say sakey ya akating et nepeg to met ya pasakbayan so arum ya nitan la diad pangikelyaw toy: “Agmalinis, agmalinis!” (Le 13:45, 46) Lapud ontan so kakaukolanen na Ganggan, saray akating et akaalagey irad arawi manlapud kawalaan nen Jesus.—Nengnengen so study note na Mat 8:2 tan Glosaryo, “Kating.”
manpanengneng kayod saray saserdote: Si Jesu-Kristo et sakop na Ganggan nen wadiad dalin, kanian binidbir toy autoridad na saray saserdoten nanlapud pamilya nen Aaron, tan imbaki to ray pinaabig ton akating ya onlad saray saserdote. (Mat 8:4; Mar 1:44) Bilang pangunor ed Mosaikon Ganggan, nepeg ya seguroen na saserdote no inmabig lay akating. Insan samay inmabig lan akating et manbiahe paonlad templo tan mangawit na apay ya duaran mabilay tan malinis a manok, kiew na sedro, ambalbalangan tinebey, tan tanaman a hisopo.—Le 14:2-32.
(Lucas 17:15, 16) Nen anengneng na sakey ed sikara a sikatoy inmabig la, pinmawil tan inggloria toy Dios ed maksil a boses. 16 Tan sikatoy dinmakmomo ed salian nen Jesus, tan akisalamat. Sakey ni, sikatoy Samaritano.
(Lucas 17:17, 18) Inmebat si Jesus: “Agta samplora so alinisan? Kawalaan balet na saramay siamera? 18 Anggapo ta lay arum a pinmawil a mangigloria ed Dios noag sayan too a nanlapud sananey a nasyon?”
Akin ya Kaukolan a Mangipanengneng na Apresasyon?
Kasin pinalampas la nen Jesus so ginawa na arum ya ag-akisalamat? Intuloy na salaysay: “Inmebat si Jesus: ‘Agta samplora so alinisan? Kawalaan balet na saramay siamera? Anggapo ta lay arum a pinmawil a mangigloria ed Dios noag sayan too a nanlapud sananey a nasyon?’”—Lucas 17:17, 18.
Aliwan mauges iramay siameran akating. Antis to ’tan, imbalikas day pananisia ed si Jesus tan mabulos dan inunor iray instruksion to, kaibay pambiahe paonlad Jerusalem pian manpanengneng ed saray saserdote. Balet, anggano talagan alikna ray apresasyon ed ginawa nen Jesus ya kaabigan, agda itan imbalikas ed sikato. Lapud satan ya ginawa ra et adismaya si Kristo. Sikatayo ey? No maabig so panagtrato ed sikatayo na arum, kasin ibabaga tayon tampol so salamat tan, no matukoy, et mangipapawit tayoy thank you note?
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Lucas 17:7-10) “Siopad sikayo so walaay aripen a manbabaka odino manpapastol na pulok a no onsabi manlapud uma so aripen to et ibaga ton, ‘Gala la dia, dungo kad lamisaan’? 8 Imbes, agta ibaga ton, ‘Mangiparaan kay pangdeman ko, tan manpales ka tan serbian mo ak anggad nasumpal ak a mangan tan oninum, tan kayarik et nayarian mo lay mangan tan oninum’? 9 Kasin pisalamatan to so aripen lapud sinumpal to iray kimey to? Andi. 10 Mipadpara, no agawaan yo lay amin ya ingganggan ed sikayo, ibaga yon: ‘Ariripen kami labat ya andi-kakanaan. Ginawa mi labat so nepeg min gawaen.’”
nwtsty study note na Luc 17:10
andi-kakanaan: Say ilustrasyon nen Jesus et agto labay ya ibagan saray aripen, odino disipulo, et ipasen day sarili da ya andi-kakanaan. Base ed konteksto, say “andi-kakanaan” et ipapasabi toy ideya ya saray aripen et kaukolan day manpaabeba, ya ag-ira makanepegan ya irayew. Parad arum ya scholar, inusar iyan salita dia bilang hyperbole ya mankabaliksan na “aripen kami labat ya agmakanepegan na espisyal ya atension.”
(Lucas 18:8) Ibagak ed sikayo, iter ton tampol ed sikara so hustisya. Anggaman ontan, no onsabi so Anak na too, talaga kasin naromog to iyan pananisia diad dalin?”
nwtsty study note na Luc 18:8
iyan pananisia: Odino “iyan klase na pananisia.” Literal, “so pananisia.” Sayan pananisia ya imbaga nen Jesus et ontutukoy ed espisipikon klase na pananisia, a singa samay pananisia na abalon bii ed ilustrasyon nen Jesus. (Luc 18:1-8) Kaibad saya so pananisia ed pakayari na pikakasi tan pananisia ya iter na Dios so hustisya ed saray pinili to. Mapatnag ya ag-inebatan nen Jesus iyan tepet nipaakar ed pananisia pian pannonotan na saray disipulo to so kualidad na mismon pananisia ra. Sayan ilustrasyon nipaakar ed pikakasi tan pananisia et matukoy lapud kakkasumpal ya imbaga nen Jesus iray subok ya arapen na saray disipulo to.—Luc 17:22-37.
Panagbasa ed Biblia
(Lucas 18:24-43) Ninmengneng si Jesus ed sikato tan inkuan to: “Agaylay irap ya onloob ed Panarian na Dios iray makuarta! 25 Diad tua, mas mainomay nin onlabot ed abot na dagum so sakey a kamelyo nen say pakaloob na sakey a mayaman a too ed Panarian na Dios.” 26 Inkuan na saramay akadngel ed saya: “Siopa sirin so nilaban?” 27 Inkuan to: “Saray bengatlan imposible ed too et posible ed Dios.” 28 Balet inkuan nen Pedro: “Tinaynan mi la iray kaykayarian mi tan tinmumbok kami ed sika.” 29 Inkuan tod sikara: “Ibagak ed sikayoy tua, siopaman ya anaynan ed abung to odino asawa to odino agagi to odino atateng to odino ananak to nisengeg ed Panarian na Dios 30 et seguradon mangawat na mas dakel ni ed sayan panaon, tan diad onsabin sistema na mundo et bilay ya andi-anggaan.” 31 Insan imbiig to so Labindua tan inkuan tod sikara: “Onla tayod Jerusalem, tan nasumpal so amin a bengatlan nisulat ed panamegley na saray propeta nipaakar ed Anak na too. 32 Singa bilang, sikatoy iyawat ed saray totoo na saray nasyon tan sikatoy elek-elekan tan pabpabaingan tan lutlutdaan da. 33 Tan kayari ran lewet-leweten et pateyen da, balet diad komatlon agew et sikatoy onoli.” 34 Ingen, agda atalosan so kabaliksan na anggan sakey ed sarayan bengatla, ta niyamot ed sikara irayan salita, tan agda atalosan iray imbaga to. 35 Natan sanen asingger lay Jesus ed Jerico, walay sakey a lakin bulag ya akayurong ed gilig na dalan tan mipapayabol. 36 Lapud nadngel toy idadalan na dakel a totoo, tinepet to no antoy nagagawa. 37 Imbaga rad sikato: “Ondadalan si Jesus a Nazareno!” 38 Diad saman et inyeyag to: “Jesus, Anak nen David, kasian mo ak!” 39 Tan sikatoy binano na saramay walad unaan pian mandeen, balet lalon inyeyag to: “Anak nen David, kasian mo ak!” 40 Insan tinmunday Jesus tan impaiyasingger tod sikato so laki. Nen akaasingger la, sikatoy tinepetan nen Jesus: 41 “Antoy labay mon gawaen kod sika?” Inkuan to: “Katawan, ipawil moy pakanengneng ko.” 42 Kanian inkuan nen Jesus ed sikato: “Makanengneng ka lamet; pinaabig ka na pananisiam.” 43 Tampol a pinmawil so pakanengneng to, tan tinumbok toy Jesus, tan inggloria toy Dios. Ontan met, sanen anengneng itan na amin a totoo, indayew day Dios.
AGOSTO 13-19
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | LUCAS 19-20
“Makaaral ed Ilustrasyon Nipaakar ed Samploran Mina”
(Lucas 19:12, 13) Kanian inkuan to: “Walay sakey a gagalangen a too a linmad arawin dalin pian awaten toy pakauley bilang ari insan ompawil. 13 Tinawag toy samplora ed saray ariripen to tan inikdan to ray samploran mina, insan inkuan tod sikara, ‘Mannegosyo kayo anggad isabik.’
Say Ilustrasyon To Nipaakar ed Samploran Mina
Inkuan to: “Walay sakey a gagalangen a too a linmad arawin dalin pian awaten toy pakauley bilang ari insan ompawil.” (Lucas 19:12) Andukey a panaon so kaukolan parad satan a biahe. Malinew a si Jesus imay “gagalangen a too” a linmad “arawin dalin,” diad tawen, tan diman iter na Ama to so pakauley to bilang ari.
Diad ilustrasyon, antis ya onalis so “gagalangen a too,” tinawag toy samploran aripen tan sansakey to ran inikdan na sakey a pilak a mina, tan inkuan to: “Mannegosyo kayo anggad isabik.” (Lucas 19:13) Say pilak a mina et mablin klase na kuarta. Say sakey a mina et miparad sueldoen na sakey a dumaralos ed masulok a taloy bulan.
Nayarin atebek na saray disipulo a singa ra samay samploran aripen ed ilustrasyon, ta inkompara la ra nen Jesus ed saray manag-ani. (Mateo 9:35-38) Siempre, agto ra imbaki a manani na ilik. Say labay ton tiponen da et saray arum a disipulo a manuley ed Panarian na Dios. Usaren na saray disipulo so antokaman a walad sikara pian makapawala ray dakel nin tomatawir ed Panarian.
(Lucas 19:16-19) Kanian inmarap ed sikato so unaan tan inkuan to, ‘Katawan, say minam et anubo na samploran mina.’ 17 Inkuan tod sikato, ‘Maabig so agawaan mo, maong ya aripen! Lapud pinaneknekan mon napanmatalkan kad melmelag a bengatla, manuley kad samploran syudad.’ 18 Natan et sinmabi so komadua, tan inkuan to, ‘Katawan, say minam et anubo na limaran mina.’ 19 Inkuan to met ed saya, ‘Sika met, manuley kad limaran syudad.’
Say Ilustrasyon To Nipaakar ed Samploran Mina
No natalosan na saray disipulo a singa ra samay ariripen tan usaren da so amin a walad sikara pian mas dakel so magmaliw a disipulo, makaseguro ira a panliketan itan nen Jesus. Tan makapanmatalek ira a bendisyonan to ra ed inkakuli ra. Siempre, agnampapara so kipapasen ed bilay odino abilidad na amin a disipulo nen Jesus. Balet si Jesus, a mangawat ed “pakauley bilang ari,” so makaamta tan mamendisyon ed matoor a sagpot da ed panulong ed totoo a magmaliw a disipulo.—Mateo 28:19, 20.
(Lucas 19:20-24) Balet sinmabi imay sakey ni, ya inkuan to, ‘Katawan, nia so minam a pinunggos koy abel tan inyatol ko. 21 Amtam ya antakot ak ed sika, ta maruksa kan too; aalaen moy agmo inyatol tan aanien moy agmo intanem.’ 22 Inkuan tod sikato, ‘Diad mismon imbagam et ukomen ta ka, mauges ya aripen. Agta amtam lan maruksa ak a too, ya aalaen koy agko inyatol tan aanien koy agko intanem? 23 Akin sirin et agmo imbangko so kuartak? Ta pian diad isabik et alaen ko itan a walaay interes.’ 24 “Diad saman et inkuan tod saramay wadman ya akaalagey, ‘Ala yod sikato so mina tan iter yod samay walaan na samploran mina.’
Say Ilustrasyon To Nipaakar ed Samploran Mina
Lapud agpinarakel na sayan aripen so kayamanan na panarian na katawan to, abalang toy kayarian to. Aalagaren na saray apostol so panuley nen Jesus ed Panarian na Dios. Kanian unong ed imbaga to nipaakar ed unor ya aripen, nayarin atebek da a no ag-ira manseet, anggapoy pasen da ed satan a Panarian.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Lucas 19:43) Lapud onsabi iray agew sano saray kalaban mo et paliberan da kay mauutok iran palitek tan atakien da kad amin a direksion.
nwtsty study note na Luc 19:43
mauutok iran palitek: Say Griegon salita ya khaʹrax et dia labat inusar ed Kristianon Griegon Kasulatan. Deneskribe iya bilang “mautok ya palitek ya pan-alar ed sakey ya pasen; poste” tan ontan met bilang “saray palitek ya uusaren na saray sundalo ya pinagka-depensa odino pangubkob da.” Asumpal iyan imbaga nen Jesus diad taon 70 C.E. nen saray Romano, diad panangidaulo nen Tito, et nanggawa ray mautok iran palitek tan pinaliberan day Jerusalem. Talora so gagala nen Tito—pian agmakatakas iray Judio, nakombinse iran onsuko, tan naerasan ira anggad napilitan iran onsuko. Pian walay nausar dan materyales ed panggawa na sayan palitek ya ipaliber ed Jerusalem, binatang na saray Romanon sundalo iray kakiewan diad probinsya.
(Lucas 20:38) Sikato so Dios na saray mabilay, aliwan saray inaatey, lapud parad sikato et mabilay iran amin.”
nwtsty study note na Luc 20:38
lapud parad sikato et mabilay iran amin: Odino “lapud diad punto de bista to et mabilay iran amin.” Ipapanengneng na Biblia ya saramay mabilay ni balet ta nisian ed Dios et inatey lad pakanengneng to. (Efe 2:1; 1Ti 5:6) Ontan met, saray inatey lan lingkor na Dios ya aabobonan to et mabilay ed pakanengneng nen Jehova, lapud seguradon nasumpal so gagala ton paolien ira.—Rom 4:16, 17.
Panagbasa ed Biblia
(Lucas 19:11-27) Legan dan dedengelen iraya, sikatoy angisalaysay na sakey nin ilustrasyon lapud sikatoy asingger lad Jerusalem tan iisipen dan ompatnag a tampol so Panarian na Dios. 12 Kanian inkuan to: “Walay sakey a gagalangen a too a linmad arawin dalin pian awaten toy pakauley bilang ari insan ompawil. 13 Tinawag toy samplora ed saray ariripen to tan inikdan to ray samploran mina, insan inkuan tod sikara, ‘Mannegosyo kayo anggad isabik.’ 14 Balet sikatoy kabusol na saray kabaleyan to tan angibaki ra na pigaran embahador ya ontumbok ed sikato pian ibaga ran, ‘Agmi labay iyan too a manari ed sikami.’ 15 “Nen sikatoy akapawil la kayari ton naawat so pakauley bilang ari, impatawag to iray ariripen ya angiteran toy kuarta, pian amtaen to no pigaray atubo ra diad impannegosyo ra. 16 Kanian inmarap ed sikato so unaan tan inkuan to, ‘Katawan, say minam et anubo na samploran mina.’ 17 Inkuan tod sikato, ‘Maabig so agawaan mo, maong ya aripen! Lapud pinaneknekan mon napanmatalkan kad melmelag a bengatla, manuley kad samploran syudad.’ 18 Natan et sinmabi so komadua, tan inkuan to, ‘Katawan, say minam et anubo na limaran mina.’ 19 Inkuan to met ed saya, ‘Sika met, manuley kad limaran syudad.’ 20 Balet sinmabi imay sakey ni, ya inkuan to, ‘Katawan, nia so minam a pinunggos koy abel tan inyatol ko. 21 Amtam ya antakot ak ed sika, ta maruksa kan too; aalaen moy agmo inyatol tan aanien moy agmo intanem.’ 22 Inkuan tod sikato, ‘Diad mismon imbagam et ukomen ta ka, mauges ya aripen. Agta amtam lan maruksa ak a too, ya aalaen koy agko inyatol tan aanien koy agko intanem? 23 Akin sirin et agmo imbangko so kuartak? Ta pian diad isabik et alaen ko itan a walaay interes.’ 24 “Diad saman et inkuan tod saramay wadman ya akaalagey, ‘Ala yod sikato so mina tan iter yod samay walaan na samploran mina.’ 25 Balet inkuan dad sikato, ‘Katawan, samplora lay mina to!’— 26 ‘Ibagak ed sikayo, balang sakey a walaan et naikdan ni na dakel, balet samay andian, anggan say walad sikato et alaen ni. 27 Tan iyakar yo dia irayan kakabusol ko ya agda labay a manari ak ed sikara tan patey yo rad arapan ko.’”
AGOSTO 20-26
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | LUCAS 21-22
“Asingger Lay Kililiktar Yo”
(Lucas 21:25) “Ontan met, wala naani iray tanda ed agew tan bulan tan bibitewen, tan nagulo iray nasyon diad dalin, ya agda amta so pawayan da lapud panungol na madaluyon a dayat.
Deralen na Panarian na Dios Iray Mamubusol ed Satan
9 Saray makapakelaw a bengatla ed tawen. Impasakbay nen Jesus: “Ombilunget so agew, tan agla onliwawa so bulan, tan napelag manlapud tawen iray bitewen.” Seguradon agla onla iray totoo ed saray lider na relihyon pian manpaigiya—agda la ra ipasen ya lapuan na liwawa. Kasin tutukoyen met nen Jesus ed saya iray makapakelaw ya nanengneng ed tawen? Nayarin ontan. (Isa. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31) Antoy reaksion na totoo ed naimatonan da? “Nagulo” ira ta “agda amta so pawayan da.” (Luc. 21:25; Sof. 1:17) On, saray mamubusol ed Panarian na Dios, manlapud ‘saray arari anggad saray ariripen,’ et “onkapuy lapud takot tan pantatalaran da ed saray nagawa” tan onamot ira. Balet ta anggapoy maligen a pasen ya napanamotan da pian nibatikay sanok na Ari tayo.—Luc. 21:26; 23:30; Apo. 6:15-17.
(Lucas 21:26) Onkapuy iray totoo lapud takot tan pantatalaran dad saray nagawa diad dalin, lapud nayegyeg iray pakayari na katawenan.
(Lucas 21:27, 28) Insan nanengneng day Anak na too ya onsasabi a walad sakey a lurem a walaay pakapanyari tan baleg a gloria. 28 Balet no onggapo lan nagawa irayan bengatla, alagey kayoy maptek tan itangwa yo ray ulo yo, lapud asingger lay kililiktar yo.”
Determinadon ‘Mantultuloy a Manaaroan Bilang Sanaagi’!
17 ‘Manmatalek itayo.’ (Basaen so Hebreos 13:6.) No manmamatalek tayod si Jehova, makapanpakpel itayo ed anggan anton subok. No makpel itayo, magmaliw tayon positibo. Tan no positibo itayo, nipanengneng tayoy panangaro tayod agagi tayo diad pamaseseg tan panligliwa ed sikara. (1 Tes. 5:14, 15) Anggano agaylay irap na kipapasen legan na baleg ya kairapan, sarag tayoy ‘onalagey tan itangwa iray ulo tayo,’ ta amta tayon asingsingger lay kiliktar tayo.—Luc. 21:25-28.
“Asingger Lay Kililiktar Yo”!
13 Antoy reaksion na saray kanding sano naamtaan dan “andi-anggaan a kadederal” so dusa ra? “Tapoktapoken day pagew da ed pantagleey.” (Mat. 24:30) Anto balet so reaksion na saray agagi nen Kristo tan saray matoor ya onsusuporta ed sikara? Lapud talek da ed Dios a Jehova tan ed Anak to, si Jesu-Kristo, unoren da iyan ganggan nen Jesus: “Sano onggapo lan nagawa irayan bengatla, onalagey kayo tan itangwa yo iray ulo yo, lapud asingger lay kililiktar yo.” (Luc. 21:28) On, matalek ira ta seguradon niliktar ira!
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Lucas 21:33) Say tawen tan dalin et naandi, balet saray salitak et agbalot naandi.
nwtsty study notes na Luc 21:33
Say tawen tan dalin et naandi: Nabasa ed arum ya teksto ya say tawen tan dalin et mansiansia ya anggad angga. (Ge 9:16; Sal 104:5; Ec 1:4) Kanian sayan imbaga nen Jesus et nayarin hyperbole, ya say labay ton ibaga et anggano nagawa bilang so imposible tan naandi so tawen tan dalin, nasumpal nin siansia so salita nen Jesus. (Ikompara so Mat 5:18.) Balet, nayari met ya say inkausar dia na terminon tawen tan dalin et simboliko, samay tinawag ya “datin tawen tan samay datin dalin” diad Apo 21:1.
saray salitak et agbalot naandi: Odino “saray salitak et seguradon agnaandi.” Say impangusar na duaran negatibon Griegon salita dia et ipapasabi toy ideya ya talagan ag-itan nagawa, tan malinew ton idadanet ya mansiansia iray salita nen Jesus.
(Lucas 22:28-30) “Ingen, sikayo ray nansiansiad siak diad saray subsubok ed siak; 29 tan misipanan ak ed sikayo parad sakey a panarian, no panon a say Amak et akisipanan ed siak, 30 pian nayarian yoy mangan tan oninum ed lamisaan ko diad Panarian ko, tan makayurong kayod saray trono pian mangukom ed 12 tribu na Israel.
Magmaliw Kayon “Panarian na Saray Saserdote”
15 Kayarin inggapo nen Jesus so Pangdem na Katawan, sikatoy nanggawa na sakey a sipanan kaiba iray matoor ya disipulo to. Satan ya sipanan et mabetbet a tatawagen ya sipanan parad Panarian. (Basaen so Lucas 22:28-30.) Aliwan singa saray arum a sipanan ya kaiba si Jehova, say kaiba ed sayan sipanan et si Jesus tan saray alanaan ya papatumbok to. Nen imbaga nen Jesus ya “no panon a say Amak et akisipanan ed siak,” nayarin say tutukoyen to et say impisipanan ed sikato nen Jehova ya sikatoy magmaliw ya “saserdote ed andi-anggaan a mipadpara ed si Melquisedec.”—Heb. 5:5, 6.
16 Say 11 ya matoor ya apostol et ‘nansiansia ed si Jesus diad saray subok.’ Say sipanan parad Panarian so angipaseguro ya nakaiba day Jesus ed tawen tan onyurong irad trono pian manuley bilang arari tan manlingkor bilang saserdote. Balet aliwan sikara labat so naikdan na ontan a pribilehyo. Nen wala lad tawen si Jesus, nampanengneng ed si apostol Juan diad sakey a pasingawey tan inkuan to: “Samay manalo et abuloyan kon onyurong a kaibak ed tronok, a singa siak met ya analo tan yinmurong a kaiba na Amak diad trono to.” (Apo. 3:21) Kanian, say 144,000 ya alanaan a Kristiano so kaibad sipanan parad Panarian. (Apo. 5:9, 10; 7:4) Sayan sipanan so legal a basiyan pian naabuloyan iran miuley ed si Jesus diad tawen. Singa ira nobya ya apilin magmaliw ya asawa na ari. Kayari kasal da, nakaiba to lan manuley ed panarian to. Diad tua, tinukoy na Biblia iray alanaan a Kristiano bilang “nobya” na Kristo, “masimpit a birhen” ya akisipan a mikasal ed Kristo.—Apo. 19:7, 8; 21:9; 2 Cor. 11:2.
Panagbasa ed Biblia
(Lucas 22:35-53) Inkuan to met ed sikara: “Nen imbaki ta kayon andian na supot na kuarta tan pananginay naakan tan saray sandalyas, agta anggapoy kinmulang ed sikayo?” Inkuan da: “Anggapo!” 36 Insan inkuan tod sikara: “Balet natan, samay walaan na supot na kuarta et awiten to itan, pati say pananginay naakan, tan samay andian na espada et ilako toy ilalatop ton kawes tan mangaliw na espada. 37 Ibagak ed sikayo, no antoy nisulat et nepeg a nagawad siak, salanti, ‘Sikatoy impasen a sakey ed saray makasalanan.’ Ta nasusumpal la iya nipaakar ed siak.” 38 Insan inkuan da: “Katawan, niay duaran espada.” Inkuan tod sikara: “Magenap la itan.” 39 Sikatoy tinmaynan, tan linmad Palandey na Saray Olibo unong a niyugali to la, tan tinmumbok met ed sikato iray disipulo. 40 Kasabi rad man, inkuan tod sikara: “Manpikasi kayon naynay pian agkayo napelag ed tukso.” 41 Tan sikatoy inmarawi ed sikara na kaarawi na intupak a bato, tan tinmalimukor insan nampikasi, 42 ya inkuan to: “Ama, no labay mo, ekal mod siak iyan kopa. Balet aliwan say linawak so nagawa, noag say linawam.” 43 Insan walay anghel a nanlapud tawen a nampanengneng tan amabiskeg ed sikato. 44 Balet lapud nagogonigon a maong, sikatoy nantultuloy a nampikasin masimsimoon; tan say linget to et nagmaliw a singa dala a mantedter ed dalin. 45 Kayari ton nampikasi et nila to iray disipulo tan asabian to ran akateglep lapud kinmapuy la rad paneermen da. 46 Inkuan tod sikara: “Akin et nanaugip kayo? Bangon kayo tan mantultuloy kayon manpikasi pian agkayo napelag ed tukso.” 47 Legan a sikatoy mansasalita ni, sinmabi so dakel a totoo, tan idadaulo ira na samay tatawagen a Judas, a sakey ed Labindua, tan inasinggeran toy Jesus tan inangoban to. 48 Balet inkuan nen Jesus ed sikato: “Judas, kasin inangoban moy Anak na too pian traidoren mo?” 49 Nen alikas na saramay kaiba to a walay nagawa, inkuan da: “Katawan, usaren mi la ray espada mi?” 50 Sakey ed sikara so anigbat ed aripen na atagey a saserdote tan atapyas so kawanan a layag to. 51 Balet inmebat si Jesus: “Duga la!” Tan diniwit toy layag na aripen tan pinaabig to. 52 Insan inkuan nen Jesus ed saray manunan saserdote tan saray kapitan na templo tan mamatatken a linma diman pian mangerel ed sikato: “Kasin linma kayo dia pian erelen yo ak a singa sakey a matakew, a wala ni ray awit yon espada tan pekpek? 53 Nen inagew-agew yo ak a kaiba diad templo, agyo ak inerel. Balet natan lay oras yo tan say pakauley na kabilungetan.”
AGOSTO 27–SETYEMBRE 2
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | LUCAS 23-24
“Magmaliw Kayon Akaparaan ya Mamerdona”
(Lucas 23:34) Balet inkuan nen Jesus: “Ama, perdonam ira, ta agda amtay gagawaen da.” Niarum ni, nampapalaranan day kawes to pian panaapagan da.
‘Pian Amtaen so Aro nen Kristo’
16 Nagnap ya impatnag nen Jesus so aro na Ama to diad sananey ya importantin paraan—sikatoy ‘akaparaan a mamerdona.’ (Salmo 86:5) Sayan inkamabulos so mapatnag anggan sanen sikatoy walad panamairapan a kiew. Sanen apaskar a mangarap ed makapabaing ya ipapatey, ya akapasak iray lima tan sali to, anto so sinalita nen Jesus? Kasin sikatoy kinmelyaw ed si Jehova pian dusaen iray mamapairap ed sikato? Diad kasunian, arum ed saray unor a balikas nen Jesus so: “Ama, perdonam ira; ta agda amta so gawaen da.”—Lucas 23:34.
(Lucas 23:43) Inkuan tod sikato: “Ibagak ed sika natan, nakaiba ta ka ed Paraiso.”
g 2/08 11 ¶5-6
Kasin Peperdonaen na Dios Iray Seryoson Kasalanan?
Aliwa labat ya say kasalanan noagta pati say panmoria tan inkatoo na nankasalanan so iimanoen nen Jehova. (Isaias 1:16-19) Nonoten pan magano imay duaran mauges ya impasak diad abay nen Jesus. Mapatnag ya sarayan dua et akagawa na graben krimen, ta oniay imbaga na sakey ed sikara: “Aawaten ta lay kanepegan ta lapud saray ginawa ta; balet sayan too [si Jesus] et anggapoy ginawa ton kasalanan.” Ipapanengneng na sayan imbaga to ya walay amta to ed si Jesus. Tan satan ya amta to so nayarin rason no akin ya anguman so panmoria to. Napatnagan iya ed samay tinmumbok ya imbaga to, ya sikatoy mikakasi ed si Jesus: “Nonot mo ak sano onsabi kad Panarian mo.” Antoy inyebat nen Jesus ed satan ya impapuson kerew? “Ibagak ed sika natan, nakaiba ta ka ed Paraiso.”—Lucas 23:41-43.
Isip mo pa: Kaiba ed saray sampot ya salita nen Jesus bilang too et say impangibalikas to na panangasi ed sakey a lakin inmamin ya kanepegan toy pateyen. Talagan makapaseseg itan! Makaseguro tayo sirin ya si Jesu-Kristo tan say Ama ton si Jehova et ipanengneng day panangasi ed amin ya mangipapatnag na tuan panagbabawi, antokaman iray ginawa dad apalabas.—Roma 4:7.
(Lucas 24:34) ya inkuan da: “Tua ya apaoli so Katawan, tan nampanengneng ed si Simon!”
‘Pian Amtaen so Aro nen Kristo’
17 Nayarin say nagkalalo lan makatenyeg ya ehemplo nen Jesus ed panamerdona so nanengneng ed paraan na impideneng to ed si apostol Pedro. Anggapoy duaruwa a pinablin maong nen Pedro si Jesus. Diad Nisan 14, say unor lan labi na bilay nen Jesus, inkuan nen Pedro ed sikato: “Katawan, maparaan ak ya ontumbok ed sika nanpadpara ed pangipangawan tan ed patey.” Ingen, pigaran oras labat so apalabas, amitlon imburi ni ingen nen Pedro a kabat to si Jesus! Ibabaga na Biblia ed sikatayo no anto so agawa legan na komatlon pangibuburi nen Pedro: “Linmingaw so Katawan, tan nilimgis to si Pedro.” Lapud naermenan a maong ed belat na kasalanan to, si Pedro so “pinmaway, tan nannangis na ampait.” Sanen inatey si Jesus ed saginonor na saman ya agew, nayarin inumameng a maong na apostol, ‘Kasin pinerdona ak na Katawan ko?’—Lucas 22:33, 61, 62.
18 Agla nanalagar ya abayag si Pedro parad ebat. Si Jesus so apaoli diad kabuasan na Nisan 16, tan mapatnag ed saman lanlamang ya agew, sikatoy mismon binmisita ed si Pedro. (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:4-8) Akin ya angiter si Jesus na ontan lan nikaduman imano ed apostol a pirmin angiburi ed Sikato? Nayarin labay nen Jesus a paseguroan so magbabawin Pedro a sikato ni inad-aro tan pinabli na Katawan to. Balet ta nagkalalo nin pinaseguroan nen Jesus si Pedro.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Lucas 23:31) No gawaen da irayan bengatla sano ambasay kiew, anto lay nagawa sano amagaan itan?”
nwtsty study note na Luc 23:31
sano ambasay kiew, . . . sano amagaan itan: Mapatnag ya say tutukoyen nen Jesus et say nasyon na saray Judio. Singa itan ompapatey a kiew ya medyo ambasa ni, ta wadman ni Jesus tan saray pigaran Judio a manisia ed sikato. Balet, magano lan pateyen si Jesus, tan saray matoor ya Judio et lanaan na masanton espiritu tan magmaliw ya kabiangan na espiritual ya Israel. (Rom 2:28, 29; Gal 6:16) Diad saman a panaon, say nasyon na Israel et inatey ed espiritual, ya mipara ed amagaan a kiew.—Mat 21:43.
(Lucas 23:33) Tan sanen akasabi rad pasen a tatawagey Lapislapis na Ulo, sikatoy impasak dad poste diad abay na saramay kriminal, sakey ed kawanan to tan sakey ed kawigi to.
nwtsty media
Pasak ed Pukel na Mukor
Nanengneng ed sayan litrato so replica na pukel na mukor na too ya pinalpalan na balatyang ya pasak ya 11.5 sentimetro (4.5 pulgada) so karukey to. Say orihinal ya artifact na pukel et aromog nen 1968, legan ya mankokotkot iray arkeologo diad amianen na Jerusalem, tan satan ya artifact et nen panaon ni na saray Romano. Ebidensya itan ya saray Romano et ipapasak dad poste iray papateyen da. Nayarin sayan pasak et pareho ed inusar na saray Romanon sundalo nen impasak dad poste si Jesu-Kristo. Sayan artifact et nalmod baton pananginan ya pangikakargaan na saray amagan pukel na inatey no abulok lay laman to. Ipapanengneng na saya ya anggan saray impasak ed poste et nayarin iponpon.
Panagbasa ed Biblia
(Lucas 23:1-16) Kanian inmalagey so amin a totoo, tan inyakar day Jesus ed si Pilato. 2 Insan sikatoy inakusaan da, ya inkuan da: “Nalmoan min guguloen na sayan too so nasyon mi, isesebel toy pambayar na saray buis ed Cesar, tan ibabaga ton sikaton mismo so Kristo ya ari.” 3 Natan et sikatoy tinepetan nen Pilato: “Sika so Ari na saray Judio?” Inyebat to: “Sikan mismo so mangibabagad satan.” 4 Insan inkuan nen Pilato ed saray manunan saserdote tan saray totoo: “Anggapoy aromog kon kasalanan na sayan too.” 5 Balet impilit dan inkuan: “Guguloen to so totoo diad pambabangat tod interon Judea, ya inggapo tod Galilea ya anggad dia.” 6 Nen nadngel itan nen Pilato, tinepet to no kasin taga Galilea iyan too. 7 Kayari ton aseguro a sikatoy nanlapud nasasakopan nen Herodes, sikatoy imbaki tod si Herodes, a wadman met ed Jerusalem diad saraman ya agew. 8 Nen anengneng nen Herodes si Jesus, sikatoy malikeliket. Ta abayag to lan labay a nanengneng si Jesus, lapud dakel so nadngelan to nipaakar ed sikato, tan iilaloan toy makanengneng na sakey a tanda a gawaen to. 9 Kanian amayamay so intepet tod sikato, balet agto inebatan. 10 Balet saray manunan saserdote tan saray eskriba et naynay ya onaalagey tan mapaspasnok iran mangaakusa ed sikato. 11 Insan sikatoy minudmora nen Herodes tan saray sundalo to, tan niludlurey ton sinulongan na marakdakep a kawes, insan impawil dad si Pilato. 12 Diad saman ya agew et nagmaliw a sankaaro si Herodes tan si Pilato, ta antis na satan et manbubusolan ira. 13 Insan tinipon nen Pilato iray manunan saserdote, papangulo, tan saray totoo 14 tan inkuan tod sikara: “Inawit yod siak iyan too a kuan yon susugsogan toy totoo a manrebelde. Natan, sikatoy inusisak ed arapan yo balet anggapoy aromog kon basiyan na saray iyaakusa yod sikato. 15 Diad tua, anggapo met so aromog nen Herodes, ta sikatoy impawil tod sikatayo, tan anggapoy ginawa ton makanepegan na patey. 16 Sikatoy dusaen ko sirin insan ibulos ko la.”