Saray Reperensya Parad Workbook ed Aral
MAYO 4-10
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GENESIS 36-37
“Biktima na Imon si Jose”
(Genesis 37:3, 4) Natan et mas inaro nen Israel si Jose nen say arum ni ran ananak to lapud sikato so anak to ed inkamasiken to, tan sikatoy impagawaan to na espisyal a kawes. 4 Sanen anengneng na agagi to a sikatoy mas inaro nen ama ra nen say sikara, sikatoy binusol da, tan aliwan maabig so pitotongtong da ed sikato.
“Ipangasi Yon Dengelen Iyan Akugip Ko”
Ibabaga na Biblia: “Sanen anengneng na agagi to a sikatoy mas inaro nen ama ra nen say sikara, sikatoy binusol da, tan aliwan maabig so pitotongtong da ed sikato.” (Genesis 37:4) Natalosan no akin ya angimon iray agagi nen Jose, balet say aliwa et nampadaeg irad satan ya makasamal a liknaan da. (Proverbio 14:30; 27:4) Asalim ta lay nainggit ya maong sanen niiter ed arum so atension tan pribilehyo ya labalabay mo? Nonot mo ray kuya nen Jose. Lapud panimon da, akagawa ra laingen na bengatlan pagbabawian dan maong. Say agawad sikara et onkanan panonot ed saray Kristiano ya mas maabig so ‘miliket ed saramay manliliket.’—Roma 12:15.
Seguradon alikas nen Jose ya sikatoy kabkabusol na saray agagi to. Balet kasin sinali ton iyamot so espisyal a kawes to nen nitan la ray kuya to? Posiblin naisip to met ya gawaen itan. Balet, tandaan ya inter ed sikato nen Jacob so kawes bilang tanda na panangabobon tan panangaro to. Labay nen Jose ya agnaandi so panmamatalek ed sikato na ama to, kanian lanang ton isusulong so kawes. Makaaral tayo ed alimbawa to. Anggaman parepareho itayo ed pakanengneng na Ama tayo ed tawen, no maminsan et espisyal so pantrato to ed saray matoor ya lingkor to tan papaboran to ra. Ontan met, iilaloan to ya magmaliw iran duma ed sayan mauges tan imoral ya mundo. Singa samay espisyal ya kawes nen Jose, saray tuan Kristiano et napatnagan ya duma ed arum ya totoo lapud saray ugali tan kagagawa ra, kanian no maminsan et paniimonan tan bubusolen da ra. (1 Pedro 4:4) Nepeg kasin iyamot na tuan Kristiano so pakabidbiran to bilang lingkor na Dios? Andi—no panon ya ag-inyamot nen Jose so espisyal ya kawes to.—Lucas 11:33.
(Genesis 37:5-9) Diad saginonor et nankugip si Jose tan imbaga to itan ed saray agagi to, tan akaromog ira lamet na rason pian sikatoy busolen da. 6 Inkuan tod sikara: “Ipangasi yon dengelen iyan akugip ko. 7 Mamebedber itayo na inani diad pegley na uma sanen tinmalindeg imay binedber ko tan inmalagey a maptek tan pinaliberan na saramay binedber yo tan dinmakmomo iratan ed samay binedber ko.” 8 Inkuan ed sikato na saray agagi to: “Labay mon ibaga et manari ka ed sikami tan uleyan mo kami?” Kanian akaromog ira na sananey a rason pian sikatoy busolen da, lapud saray kugip to tan ed imbaga to. 9 Kayari na saman et sikatoy nankugip lamet, tan imbaga to itan ed saray agagi to: “Wala lamet so akugip ko. Diad saya et dinmakmomo ed siak so agew tan bulan tan 11 a bitewen.”
(Genesis 37:11) Tan angimon ed sikato iray agagi to, balet ninodnonot na ama to iratan a salita.
“Ipangasi Yon Dengelen Iyan Akugip Ko”
Sarayan kugip et nanlapud si Jehova a Dios. Walaan iraya na mensahe nipaakar ed nagawad arapen, tan labay na Dios ya ipaamta nen Jose iratan ed arum. Kanian walay gawaen nen Jose ya mipadpara ed saray gawaen na amin a propeta diad saginonor, sano ipaamta da iray mensahe tan panangukom na Dios ed saray agmaunor a totoo To.
Mataktikan imbaga nen Jose ed saray agagi to: “Ipangasi yon dengelen iyan akugip ko.” Atalosan na saray agagi to so kabaliksan na kugip to, tan agda itan agustoan. Inkuan dad sikato: “Labay mon ibaga et manari ka ed sikami tan uleyan mo kami?” Tan intuloy na salaysay: “Kanian akaromog ira na sananey a rason pian sikatoy busolen da, lapud saray kugip to tan ed imbaga to.” Nen imbaga nen Jose ed ama to tan ed saray agagi to so komaduan akugip to, parehoy reaksion da. Oniay nabasa tayo: “Sikatoy binano nen ama to tan inkuan tod sikato: ‘Antoy kabaliksan na sayan kugip mo? Talaga ta’n siak, say inam, tan saray agagim et onlan ondakmomo ed sika?’” Balet, lanang ya sankanonot itan nen Jacob. Kasin mitotongtong si Jehova ed si Jose?—Genesis 37:6, 8, 10, 11.
Aliwan si Jose so unona odino sampot ya lingkor nen Jehova ya niganggan a mangipasabi na mensahe nipaakar ed nagawad arapen ya aglabay ya dengelen na karaklan tan manresulta ni ingen ed panamasegsegang. Si Jesus so kabkabat ya angipasabi na ontan ya mensahe, tan imbaga to ed saray patumbok to: “No pinasegsegang da ak, pasegsegangen da kayo met.” (Juan 15:20) Amin a Kristiano, antokaman so edad da, et dakel so naaralan da ed pananisia tan pakpel ya impanengneng nen Jose.
(Genesis 37:23, 24) Kanian sanen akaasingger lay Jose ed saray agagi to, nilakseb day kawes to, samay espisyal a kawes a sulong to, 24 tan sikatoy inala ra tan impelag da ed bobon. Diad saman et anggapoy danum na bobon.
(Genesis 37:28) Tan sanen ondadalan iray Midianita, inagwat day Jose ed bobon tan inlako rad saray Ismaelita ed kantidad a 20 piraso na pilak. Inawit na sarayan lalaki si Jose diad Ehipto.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Genesis 36:1) Saya so salaysay nipaakar ed si Esau, salanti, si Edom.
it-1 678
Edom
(Edom) [Ambalanga], Edomita.
Say Edom et kasalat odino sakey nin ngaran ya inter ed si Esau, say kambal nen Jacob. (Ge 36:1) Ontan so impanawag ed sikato ta inlako toy inkapanguloan to para labat ed ambalangan lentehas. (Ge 25:30-34) Nibanbana met ya ambalbalangay kutis nen Esau sanen niyanak (Ge 25:25), tan ontan met so kolor na dalin ed saray lugar ya nanayaman to tan na saray ilalak to.
(Genesis 37:29-32) Agnambayag, sanen pinmawil si Ruben ed kawalaay bobon tan anengneng ton anggapo lad bobon si Jose, pinilat to iray kawes to. 30 Sanen pinawil to iray agagi to, imbalikas to: “Anggapo lad man imay ugaw! Anto lay gawaen ko?” 31 Kanian inala ray kawes nen Jose tan amatey iray kalakian a kanding insan da inlebleb so kawes to ed dala. 32 Kayari na satan et impawit da so espisyal a kawes tan impaiyakar da itan ed ama ra tan inkuan da: “Aromog mi iya. Ipangasim a nengnengen no kasin saya imay kawes na anak mo odino andi.”
it-1 561-562
Panangasikaso
No imbaga na sakey a managpastol odino manag-alaga na pulok ya asikasoen tan bantayan to so pulok na ayayep, legal ya aawaten to so responsabilidad ya asikasoen iratan. Ipapaseguro to ed akankayarian na pulok ya pakanen to iratan tan agto paulyanan ya natakew, ta no andi et bayaran to iratan. Balet, walay anggaan na eebatan to, ta nayarin sikatoy naabsuelto ed satan ya responsabilidad no bilang ta walay nagawa ya agto kontrolado, singa say iyataki na saray masebeg ya ayayep. Balet pian naabsuelto ed satan ya responsabilidad, kaukolan toy mangipanengneng na ebidensya ed akankayarian, a singa say abingbingkas ya laman na ayep. Kayarin nausisa na akankayarian so ebidensya, kaukolan ton ibaga ya anggapoy kasalanan na samay manag-asikaso.
Onaplika met itan ya prinsipyo ed anggan anton kayarian ya inmatalek ed sakey, kaiba lay nipaakar ed relasyon na pamilya. Singa bilang, say panguloan ya anak a laki so ipapasen ya legal a manangasikaso na saray agagi ton lalaki tan bibii. Kanian natalosan tayo no akin ya naaburido so panguloan ya si Ruben no antoy nagawad si Jose, a singa nabasa ed Genesis 37:18-30, sanen nantotongtong iray arum ya kuya nen Jose ya sikatoy pateyen da. “Inkuan [nen Ruben]: ‘Agtayo papateyen.’ . . . ‘Agkayo mamapatedter na dala. . . . agyo sasakitan.’ Say gagala to et iliktar to pian ipawil tod ama to.” Insan nen naamtaan nen Ruben ya agda la kaibay Jose, apagaan ya maong kanian “pinilat to iray kawes to” tan imbaga to: “Anggapo lad man imay ugaw! Anto lay gawaen ko?” Amta to ya walay eebatan to ed impakaandi nen Jose. Kanian pian ag-ira natetel, masilib ya nan-imbento na ebidensya irayan sanaagi, ya pinapaway dan pinatey na masebeg ya ayep si Jose. Inala day kawes nen Jose tan inlebleb da itan ed dala na kanding. Insan da impanengneng iyan ebidensya ed si Jacob, say ama tan ukom na pamilya da. Lapud satan et binidbir nen Jacob ya anggapoy kasalanan nen Ruben, ta sanen anengneng to ya napno na dala so kawes nen Jose, inisip to ya pinatey na ayep so anak to.—Ge 37:31-33.
Panagbasa ed Biblia
(Genesis 36:1-19) Saya so salaysay nipaakar ed si Esau, salanti, si Edom. 2 Angasaway Esau na bibiin ananak na Canaan: Si Ada ya anak nen Elon a Heteo; tan si Oholibama ya anak nen Anah, ya apo nen Zibeon a Heveo; 3 tan si Basemat, a marikit nen Ismael tan agi nen Nebaiot. 4 Tan inyanak nen Ada si Elifaz ed si Esau, tan inyanak nen Basemat si Reuel, 5 tan inyanak nen Oholibama si Jeus tan Jalam tan Kora. Saraya so lalakin ananak nen Esau a niyanak ed sikato diad dalin na Canaan. 6 Kayari na satan, inala nen Esau iray asawa to, ananak ton lalaki tan bibii, amin a membro ed sankaabungan to, say pulok to tan amin ni ran ayayep to, tan amin a kayamanan to ya atipon to ed dalin na Canaan tan sikatoy linma ed sananey a dalin ya arawi ed agi ton si Jacob. 7 Ta dakdakel lay kayarian da kanian agla ra nayarin manayam a sankaiba, tan agla magenap ed sikara so dalin a panaayaman da lapud saray pulok da. 8 Kanian nanayam si Esau ed mapalandey a rehyon na Seir. Si Esau et atawag met ya Edom. 9 Tan saya so salaysay nipaakar ed si Esau ya ama na saray Edomita ed mapalandey a rehyon na Seir. 10 Saraya so kangaranan na saray ananak nen Esau: si Elifaz ya anak nen Ada ya asawa nen Esau; si Reuel ya anak nen Basemat ya asawa nen Esau. 11 Saray ananak nen Elifaz et si Teman, Omar, Zefo, Gatam, tan Kenaz. 12 Si Timna et nagmaliw ya onkokomaduan asawa nen Elifaz, ya anak nen Esau. Agnambayag et inyanak toy Amalek ed si Elifaz. Saraya so ananak nen Ada, ya asawa nen Esau. 13 Saraya so ananak nen Reuel: si Nahat, Zera, Samah, tan Miza. Saraya so ananak nen Basemat, ya asawa nen Esau. 14 Saraya so ananak nen Oholibama ya inyanak to ed si Esau: si Jeus, Jalam, tan Kora. Si Oholibama imay asawa nen Esau tan anak nen Anah tan apo nen Zibeon. 15 Saraya so shik ed ananak nen Esau: Saray ananak nen Elifaz, a panguloan nen Esau: Shik Teman, Shik Omar, Shik Zefo, Shik Kenaz, 16 Shik Kora, Shik Gatam, tan Shik Amalek. Sarayan ananak nen Elifaz et shik ed dalin na Edom. Saraya so ananak tod si Ada. 17 Saraya so ananak nen Reuel, ya anak nen Esau: Shik Nahat, Shik Zera, Shik Samah, Shik Miza. Saraya so shik ya ananak nen Reuel diad dalin na Edom. Saraya so ananak nen Esau ed si Basemat ya asawa to. 18 Tan saraya so ananak nen Oholibama, ya asawa nen Esau: Shik Jeus, Shik Jalam, tan Shik Kora. Saraya so shik ya ananak nen Oholibama, ya anak nen Anah tan asawa nen Esau. 19 Saraya so ananak nen Esau, salanti si Edom, tan saraya so shik ed sikara.
MAYO 11-17
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GENESIS 38-39
“Agbalot Pinaulyanan nen Jehova si Jose”
(Genesis 39:1) Natan et niyakar si Jose diad Ehipto, tan sakey ya Ehipsio a manngaray Potifar, a sakey ya opisyal ed palasyo na Faraon tan pangulo na saray guardia, so angaliw ed sikato ed saray Ismaelita ya angawit ed sikato diman.
“Panon Kon Nagawaan Iyan Baleg a Kaugsan?”
“Natan et niyakar si Jose diad Ehipto, tan sakey ya Ehipsio a manngaray Potifar, a sakey ya opisyal ed palasyo na Faraon tan pangulo na saray guardia, so angaliw ed sikato ed saray Ismaelita ya angawit ed sikato diman.” (Genesis 39:1) Diad satan ya antikey a salaysay na Biblia, naimadyin tayo no panon ya nipaabeban maong si Jose ta pidua la itan ya sikatoy inlako. Sikatoy singa labat sakey ya gamit! Nayarin naimadyin tayo si Jose ya tumbo-tumbok ed balon amo to, a sakey ya opisyal ed palasyo ed Ehipto, legan iran manaakar ed matoon karsada ya adasig iray lakoan paonlad balon ayaman to.
Balon ayaman! Nidumaduma itan ed samay ayaman a binalegan nen Jose. Mabetbet ya onalis-alis na ayaman so pamilya to, ya manaayam irad saray tolda tan wala ray pulok na karnero ya aasikasoen da. Balet dia, saray mayayaman ya Ehipsio, a singa si Potifar, et manaayam ed marakdakep tan makolor ya kaabungan. Ibabaga na saray archaeologist ya saray Ehipsio nensaman et mahilig ed saray tanaman tan apadiran ya hardin ya walaan na saray masirom ya kiew tan tiponay danum ya tutuboan na saray papiro, lotus, tan arum ni ran tanaman ed danum. Say arum ya kaabungan et walad pegley na hardin. Wala ray balkon na saratan pian na-enjoy so siplog na dagem tan atagey iray bintana da pian aliwan masalimuot, tan dakel met so kuarto, kaiba lay maawang ya pananganan tan kuarto na saray katulong.
(Genesis 39:12-14) Insan sikatoy siningkat na bii diad kawes tan inkuan to: “Miakdol kad siak!” Balet batik ed paway si Jose tan atilak ed lima na bii so kawes to. 13 Sanen anengneng ton atilak nen Jose so kawes to tan batik lad paway, 14 tinawag to iray lalaki ed abung to tan inkuan tod sikara: “Inyakar tod sikatayo iyan Hebreo pian magmaliw itayon elek-elekan. Sikatoy linma ed siak pian akdolan to ak, balet inmeyag ak na maksil.
(Genesis 39:20) Kanian si Jose et inala na katawan to tan impaikulong to diad pasen a pangiyaakaran ed saray priso na ari, tan sikatoy nansiansia ed prisoan.
“Panon Kon Nagawaan Iyan Baleg a Kaugsan?”
Daiset so amta tayo nipaakar ed itsura na saray prisoan diad Ehipto nensaman. Wala ray akotkot na saray archaeologist ya geray na saratan ya pasen—singa iratan baleg ya bilding ya walaan na saray selda tan prisoan diad dalem na dalin. Say salitan inusar nen Jose pian deskribien itan ya pasen et literal ya mankabaliksan na “abot,” ya labay ton ibaga et anggapoy liwawa tan ilalo. (Genesis 40:15, paimanod leksab) Diad libron Salmo, naamtaan tayo ya apairap nin maong si Jose: “Binalor da ray sali to na gulonggulong, inkadena ra so beklew to.” (Salmo 105:17, 18) No maminsan, babaloren na saray Ehipsio iray priso ra diad beneg na saray taklay da; say arum et ikakadena diad beklew da. Seguradon apairap ya maong si Jose ed ontan ya panagmaltrato—anta anggapo met so mauges ya ginawa to!
Sakey ni, aliwa yan agano ya impanirap to. Ibabaga na salaysay ya si Jose et “nansiansia ed prisoan.” Pigay taon to ed satan ya makapairap ya pasen! Tan agto amta no kasin makapaway ni ditan. Legan ya onlalabas iray makapagonigon ya agew, simba, tan bulan, anto kasi ginawa to pian agbalot naandian na ilalo?
Nia so makaligliwan ebat na salaysay: “Si Jehova et nantultuloy a walad si Jose tan naynay ton ipapatnag so matoor a panangaro ed sikato.” (Genesis 39:21) Anggapo ’tay selda, gulonggulong, tan ambilunget ya prisoan ya makaamper ed si Jehova pian ipatnag so matoor ya panangaro to ed saray lingkor to. (Roma 8:38, 39) Nayarin naimadyin tayoy Jose ya onaakis ya manpipikasi ed inar-aro ton Ama ed tawen tan ibabalikas to iray pakakairapan to tan kayari to et alikna toy kareenan tan inkakalmado ya niiter labat na “Dios na amin a ligliwa.” (2 Corinto 1:3, 4; Filipos 4:6, 7) Anto ni ginawa nen Jehova parad si Jose? Sikatoy ‘benendisyonan nen Jehova pian abobonan na manunan opisyal na prisoan.’
(Genesis 39:21-23) Balet si Jehova et nantultuloy a walad si Jose tan naynay ton ipapatnag so matoor a panangaro ed sikato tan bebendisyonan to pian sikatoy abobonan na manunan opisyal na prisoan. 22 Kanian tinuro na manunan opisyal si Jose pian mangasikaso ed amin a priso ed saman a prisoan, tan sikato so mangigaganggan ed amin a gagawaen da diman. 23 Amin a walad panangasikaso nen Jose et aglan balot pampapagaan na manunan opisyal na prisoan, lapud si Jehova et walad si Jose tan pinagmaliw nen Jehova a matalona so amin a ginawa to.
“Panon Kon Nagawaan Iyan Baleg a Kaugsan?”
Nia so makaligliwan ebat na salaysay: “Si Jehova et nantultuloy a walad si Jose tan naynay ton ipapatnag so matoor a panangaro ed sikato.” (Genesis 39:21) Anggapo ’tay selda, gulonggulong, tan ambilunget ya prisoan ya makaamper ed si Jehova pian ipatnag so matoor ya panangaro to ed saray lingkor to. (Roma 8:38, 39) Nayarin naimadyin tayoy Jose ya onaakis ya manpipikasi ed inar-aro ton Ama ed tawen tan ibabalikas to iray pakakairapan to tan kayari to et alikna toy kareenan tan inkakalmado ya niiter labat na “Dios na amin a ligliwa.” (2 Corinto 1:3, 4; Filipos 4:6, 7) Anto ni ginawa nen Jehova parad si Jose? Sikatoy ‘benendisyonan nen Jehova pian abobonan na manunan opisyal na prisoan.’
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Genesis 38:9, 10) Balet amta nen Onan a say iyanak ya ugaw et agnibilang ya ilalak to. Kanian sanen sikatoy akiakdol ed asawa na agi to, impaway tod dalin so semilya to pian agnaikdan na ilalak so agi to. 10 Say ginawa to et mauges ed pakanengneng nen Jehova, kanian sikatoy pinatey to met.
it-2 555
Onan
(Onan) [nanlapu ed salitan mankabaliksan na “pakayarin mananak; mabisbiskeg”].
Komaduan anak a laki nen Juda, diad Canaanitan asawa to ya anak nen Shua. (Ge 38:2-4; 1Aw 2:3) Kayarin pinatey nen Jehova si Er ya kuya nen Onan lapud mauges ya ginawa to, imbaga nen Juda ed si Onan ya nepeg ton sumpalen so obligasyon na sakey a bayaw, ya asawaen toy Tamar ya abalon asawa na kuya to. No nawalaan ira na anak a laki, ag-iya panlapuan na pamilya nen Onan, noagta saya so mangawat na tawir bilang panguloan parad si Er; balet no ag-ira nawalaan na anak a laki, si Onan ya mismo so mangawat na tawir. Nen inakdolan nen Onan si Tamar, “impaway tod dalin so semilya to.” Aliwan masturbasyon so ginawa nen Onan, ta ibabaga na salaysay ya “sanen sikatoy akiakdol ed asawa na agi to,” impaway tod dalin so semilya to. Mapatnag ya aya may tatawagen dan “coitus interruptus,” ya ginagala nen Onan ya ag-iloob so semilya to ed kayarian nen Tamar. Kanian si Onan, ya agmet awalaan anak, et pinatey nen Jehova aliwan lapud masturbasyon noagta lapud agto inunor so ama to, inkaagum to, tan impanumlang tod ganggan na Dios ed uksoyan na panangasawa.—Ge 38:6-10; 46:12; Nu 26:19.
(Genesis 38:15-18) Sanen sikatoy anengneng nen Juda, tampol ton inisip a sikatoy sakey a paabang a bii, lapud sinakbongan toy lupa to. 16 Kanian sikatoy sininggeran to diad abay na dalan tan inkuan to: “Abuloyan mo ak pan miakdol ed sika,” ta agto amta a sikato imay manugang to. Balet inkuan na bii: “Antoy iter mod siak pian naakdolan mo ak?” 17 Sikatoy inmebat: “Paiyakaran ta kay kilaw a kanding a nanlapud pulok ko.” Balet inkuan na bii: “Walay niiter mon garantiya anggad pakaawat kod satan?” 18 Inkuan to: “Antoy iter kod sikan garantiya?” a diad satan et inkuan to: “Satay singsing mon panagtatak tan say lubir mo tan say baston mon sankaegnaan mo.” Kanian inter to iratan ed sikato tan inakdolan to, tan sikatoy alukonan to.
Tepetepet Manlapud Saray Managbasa
Si Juda so lingon kinmiwas lapud agto inter ed si Tamar so ilalak ton si Sela unong ya insipan to. Sikato met so akirelasyonan ed bii ya abaloan ton sakey a balangkantis ed templo. Sumlang iya ed gagala na Dios, a say sakey a laki so nepeg a mirelasyonan lambengat ed sekso diad asawa to. (Genesis 2:24) Balet diad tua et ag-akirelasyonan si Juda ed sakey a balangkantis. Imbes, sikatoy agsigagagalan sinmandi ed ilalak ton si Sela diad uksoyan na piasawa ed bayaw kanian awalaan na lehitimon ilalak.
No nipaakar ed si Tamar, say ginawa to et aliwan imoral a bengatla. Say lason ya ananak to so ag-impasen ya ananak ed pilalawanan. Sanen inala nen Boaz a taga-Betlehem si Rut a Moabita pian magmaliw ya asawa to bilang bayaw, saray mamasiken ed Betlehem so paborablin anukoy ed anak nen Tamar a si Fares, ya inkuan da ed si Boaz: “Say abung mo sikato komon so singa say abung nen Fares, ya inyanak nen Tamar ed si Juda, ed bini ya inter nen Jehova ed sika ed sayan ugaw a bii.” (Rut 4:12) Kabiangan met si Fares ed listaan na saray inmunan ateng nen Jesu-Kristo.—Mateo 1:1-3; Lucas 3:23-33.
Panagbasa ed Biblia
(Genesis 38:1-19) Kaleganan na satan, tinaynan nen Juda iray agagi to tan impaalagey toy tolda to ya asingger ed panaayaman na sakey ya Adulamita a manngaray Hira. 2 Anengneng nen Juda ditan imay bii ya anak na sakey a Canaanita a manngaray Shua. Kanian sikatoy inasawa to tan inakdolan to, 3 tan sikatoy nanlukon. Agnambayag et inyanak toy sakey a laki, tan inngaran ton Er. 4 Sikatoy nanlukon lamet tan angiyanak na sakey a laki tan inngaran ton Onan. 5 Insan sikatoy nananak lamet na sakey a laki tan inngaran ton Selah. Sikatoy walad Aczib sanen sikatoy inyanak to. 6 “Asabi panaon, inyalaan nen Juda so panguloan ton si Er na sakey a biin asawaen to, tan say ngaran to et Tamar. 7 Balet asanokan si Jehova ed si Er a panguloan nen Juda; kanian sikatoy pinatey nen Jehova. 8 Lapud saya et oniay inkuan nen Juda ed si Onan: “Akdolan moy asawa nen agim tan sumpal mo ed sikato so obligasyon na sakey a bayaw tan mamawala kay ilalak parad agim.” 9 Balet amta nen Onan a say iyanak ya ugaw et agnibilang ya ilalak to. Kanian sanen sikatoy akiakdol ed asawa na agi to, impaway tod dalin so semilya to pian agnaikdan na ilalak so agi to. 10 Say ginawa to et mauges ed pakanengneng nen Jehova, kanian sikatoy pinatey to met. 11 Inkuan nen Juda ed manugang ton si Tamar: “Manayam kad abung nen amam bilang sakey a balo anggad ibaleg na ana’kon si Selah,” ta ninonot to: ‘Ompano sikatoy ompatey met a singa saray agagi to.’ Kanian linmay Tamar tan nanayam ed abung nen ama to. 12 Kalabas na pigaran panaon et inatey so asawa nen Juda ya anak a bii nen Shua. Sinumpal nen Juda so panaon na paneermen to, insan sikatoy linma ed saray managkiskis na bagoy karnero to diad Timna a kaibay kaaro ton si Hira ya Adulamita. 13 Nipaamta ed si Tamar: “Paonla ed Timna so katulangan mon laki pian kiskisan to iray karnero to.” 14 Diad saman et inekal to iray kawes to bilang sakey a balo tan nampandong tan sinakbongan toy sarili to na kolibemben tan yinmurong ed lolooban na Enaim, a walad dalan a mamaarap ed Timna, ta anengneng ton baleg lay Selah balet agni niiter bilang asawa to. 15 Sanen sikatoy anengneng nen Juda, tampol ton inisip a sikatoy sakey a paabang a bii, lapud sinakbongan toy lupa to. 16 Kanian sikatoy sininggeran to diad abay na dalan tan inkuan to: “Abuloyan mo ak pan miakdol ed sika,” ta agto amta a sikato imay manugang to. Balet inkuan na bii: “Antoy iter mod siak pian naakdolan mo ak?” 17 Sikatoy inmebat: “Paiyakaran ta kay kilaw a kanding a nanlapud pulok ko.” Balet inkuan na bii: “Walay niiter mon garantiya anggad pakaawat kod satan?” 18 Inkuan to: “Antoy iter kod sikan garantiya?” a diad satan et inkuan to: “Satay singsing mon panagtatak tan say lubir mo tan say baston mon sankaegnaan mo.” Kanian inter to iratan ed sikato tan inakdolan to, tan sikatoy alukonan to. 19 Kayari na satan et sikatoy inmalagey tan tinmaynan la tan inekal toy kolibemben to tan insulong to iray kawes to bilang balo.
MAYO 18-24
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GENESIS 40-41
“Inliktar nen Jehova si Jose”
(Genesis 41:9-13) Diad satan, akitongtong ed Faraon so manunan managserbi na iinumen, ya inkuan ton: “Ipatuak natan iray kasalanan ko. 10 Sanen sinmanok so Faraon ed saray lingkor to, impaipriso to ak ed abung na pangulo na saray guardia, siak tan say manunan panadero. 11 Kayari na satan, pareho kamin nankugip ed saksakey a labi. Balang kugip mi et walaay kabaliksan. 12 Tan walay kaiba min sakey a balolakin Hebreo, a lingkor na pangulo na saray guardia. Sanen insalaysay mi iratan ed sikato, impatalos tod sikami so kabaliksan na kada kugip. 13 Tinmua ya amin so impatalos tod sikami. Nipawil ak ed betang ko, balet nibitay imay sakey.”
“Agta Say Panangipatalos et Betang na Dios?”
Si Jose et nayarin alingwanan na samay managserbi na iinumen, balet agbalot alingwanan nen Jehova. Sakey a labi, pinankugip nen Jehova so Faraon na duaran nikadkaduman kugip. Say unona, walay anengneng na ari ya pitoran mararakep tan matataban baka ya nanlapud Ilog Nilo, insan tinmumbok so pitoran aliwliwa tan mapmabeng ya baka. Sarayan mapmabeng ya baka et inakmon da iramay matataba. Insan nen nankugip lamet so Faraon, anengneng to ya wala ray tinmubo ya pitoran maiyan ya dawa na ilik. Balet, walay sananey ya pitoran dawa ya amagaan tan apa, tan inakmon da iramay maiyan ya dawa. Kaimbuasan to, binmangon so Faraon ya aburidon maong lapud saray akugip to, kanian impatawag to so amin ya makabat a lalaki tan managmahikon saserdote pian ipatalos iramay akugip to. Balet agda nipatalos. (Genesis 41:1-8) Agtayo amta no kasin anggapoy nibaga ra odino nandudumaan so ibabaga ra. Antokaman so agawa, adismaya ed sikara so Faraon—balet ta mas lalon desperado ya naamtaan so kabaliksan na saray kugip to.
Insan anonotan a siansia na samay managserbi na iinumen si Jose! Sikatoy akonsiensia, tan imbaga tod Faraon ya walay kabataan a laki diad prisoan ya suston angipatalos ed kugip to tan kugip na samay panadero duay taon lay apalabas. Impatawag ya tampol na Faraon si Jose manlapud prisoan.—Genesis 41:9-13.
(Genesis 41:16) Diad saya et oniay inyebat nen Jose ed Faraon: “Say mansalita nipaakar ed pankaabigan na Faraon et say Dios, aliwan siak.”
(Genesis 41:29-32) “Onsabi so pitoran taon na baleg ya inkadaakan ed interon dalin na Ehipto. 30 Balet kayari na saratan et walay onsabin pitoy taon ya eras, tan agla nanonotan so amin ya inkadaakan ed dalin na Ehipto, tan deralen na eras so dalin. 31 Tan agla nanonotan so apalabas ya inkadaakan ed dalin lapud nagawan eras, ta alablabas itan. 32 Amiduan niiter ed Faraon so kugip lapud satan a bengatla et inletneg lan malet na tuan Dios, tan magano la itan a sumpalen na tuan Dios.
“Agta Say Panangipatalos et Betang na Dios?”
Inar-aro nen Jehova iray matoor tan mapaabeban totoo, kanian agla pankelawan no akin ya impaamta nen Jehova ed si Jose so kabaliksan na kugip ya ag-amta na saramay makabat a lalaki tan saserdote. Impaliwawa nen Jose ya saksakey so kabaliksan na duaran kugip na Faraon. Say impan-ulit ed mensahe et pakapatnagan ya “inletneg lan malet” itan nen Jehova, kanian segseguradon nagawa. Saramay matataban baka tan maiyan ya dawa et mankabaliksan na pitoran taon ya dakel so naakan ed Ehipto, balet saramay mapmabeng ya baka tan apan dawa et mankabaliksan na pitoran taon ya eras kayari na saramay taon ya dakel so naakan. Lapud eras et naupot so dakel ya naakan diad dalin.—Genesis 41:25-32.
(Genesis 41:38-40) Kanian inkuan na Faraon ed saray lingkor to: “Wala ni kasi naromog a toon singa saya a walad sikato so espiritu na Dios?” 39 Insan inkuan na Faraon ed si Jose: “Lapud impaamta na Dios ed sika iyan amin, anggapo lay arum a makabat tan marunong a singa sika. 40 Sikan mismo so manuley ed sankaabungan ko, tan ontulok so amin a totook ed amin ya ibagam. Atagey ak labat ed sika lapud inkaarik.”
“Agta Say Panangipatalos et Betang na Dios?”
Tinoor na Faraon so imbaga to. Si Jose et kinawesan na marakep a klase na linen. Sikatoy inikdan na Faraon na balitok a kuwintas, singsing a panagtatak, espisyal a karwahe, tan autoridad ya liberan so interon dalin na Ehipto tan gawaen so plano to. (Genesis 41:42-44) Diad loob na sakey agew, si Jose et nipaway ed prisoan tan nanayam ed palasyo. Sikatoy binmangon ya pakaskasin priso, balet inmugip ya manuley ya onkokomadua ed Faraon. Talagan duga labat ya nanmatalek si Jose ed si Jehova! Anengneng nen Jehova so amin ya ag-inkahustisya ya amairap ed lingkor to diad dakel ya taon. Tinulongan toy Jose diad dugarugan panaon tan dugan paraan. Aglabat ninonot nen Jehova ya ipetek iray mauges ya agawa ed si Jose, noagta ninonot to met no panon Ton niliktar so magmaliw ya nasyon na Israel. Naamtaan tayo diad onsublay ya artikulo ed sayan serye no panon itan ya agawa.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Genesis 41:14) Kanian impatawag na Faraon si Jose, tan sikatoy impaway dan tampol ed prisoan. Inahit toy balbas to tan kiniskisan toy ulo to tan nansalat na kawes to tan inmarap ed Faraon.
Kasin Antam?
Akin et inahit nen Jose so balbas to tan kiniskisan toy ulo to antis ya onlad Faraon?
Base ed salaysay na Genesis, ingganggan na Faraon ya tampol ya awiten ed sikato so Hebreon priso ya si Jose pian ipatalos so makapagonigon iran kugip to. Diad saman et pigay taon lan akapriso si Jose. Anggano patatawag ya tampol na Faraon, inahit ni nen Jose so balbas to tan kiniskisan toy ulo to. (Genesis 39:20-23; 41:1, 14) Say impamitla ed sayan singa ag-importantin detalye et mangipanengneng ya kabisado na samay nansulat iray kustombre na saray Ehipsio.
Diad dakel a nasyon nensaman, kaiba la ray Hebreo, kaslakan ya lalaki et manpapadukey na balbas. Balet duma iray Ehipsio ta “sikara labat so bansa ed Bukig nensaman ya agda labay so manpatuboy balbas,” so kuan na Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature nen McClintock tan Strong.
Kasin balbas labat so aahiten? Ibabaga na magasin ya Biblical Archaeology Review ya diad arum ya seremonya na saray Ehipsio et kaukolan ya manparaan so sakey a laki ya onarap ed Faraon ya singano sikatoy onloob ed sakey a templo. Lapud satan, kaukolan met ya ahiten nen Jose so amin ya buek ed ulo tan laman to.
(Genesis 41:33) “Kanian natan et mananap komon so Faraon na sakey a lakin makabat tan marunong tan ipasen to bilang manuley ed interon dalin na Ehipto.
Ipatnag so Maong ya Ugali Bilang Ministro na Dios
14 Sineguro na saray matakot ed Dios ya atateng nensaman a diad abung ni labat et naaralan la na saray ananak da so inkamagalang. Imanoen pa so marespeton impantongtong di Abraham tan say anak ton si Isaac ya akarekord ed Genesis 22:7. Ontan met, nibagan maabig so impangipasal ed si Jose na saray atateng to. Sanen walad prisoan, sikatoy marespeto anggan ed saray kapara ton priso. (Gen. 40:8, 14) Napatnagan met ed samay impitongtong to’d si Faraon ya amta to no panon so dugan pananawag ed saray walaan na atagey a posisyon.—Gen. 41:16, 33, 34.
Panagbasa ed Biblia
(Genesis 40:1-23) Kayari na saraya, say manunan managserbi na iinumen na ari na Ehipto tan say manunan panadero et nankasalanan ed katawan da, say ari na Ehipto. 2 Kanian sinmanok so Faraon ed duaran opisyal to, say manunan managserbi na iinumen tan say manunan panadero, 3 tan impaiyakar to ra ed prisoan diad abung na pangulo na saray guardia, diad pasen ya angiprisoan ed si Jose. 4 Insan tinuro na pangulo na saray guardia si Jose pian magmaliw a kaiba ra tan mangasikaso ed sikara, tan nansiansia rad prisoan diad pigaran panaon. 5 Namparan nankugip iramay akaprison managserbi na iinumen tan panadero na ari na Ehipto ed saksakey a labi, tan balang kugip et walaay kabaliksan. 6 Kaimbuasan to, sanen linmoob si Jose et anengneng to ran maer-ermen. 7 Kanian oniay intepet to ed saray opisyal na Faraon a kaiba ton apriso ed abung na katawan to: “Akin et maer-ermen iray kalupaan yo natan?” 8 Diad saya et inkuan da ed sikato: “Nankugip kamin dua, balet anggapoy mangipatalos ed sikami.” Inkuan nen Jose ed sikara: “Agta say panangipatalos et betang na Dios? Ibaga yo itan ed siak, ipangasi yo.” 9 Kanian insalaysay na manunan managserbi na iinumen so kugip to ed si Jose, ya inkuan to: “Diad kugip ko et walay sakey a sengeg na ubas ed arapan ko. 10 Tan walay taloran sanga ed sayan sengeg na ubas, tan legan ya onsisimit itan, nanrosas tan amawala itan na saray monil na aluton ubas. 11 Tan sankaegnaan koy kopa na Faraon, tan inalak iray ubas tan pinespes ko iratan ed kopa na Faraon. Kayari na satan et inyawat ko so kopa ed lima na Faraon.” 12 Insan inkuan nen Jose ed sikato: “Saya so kabaliksan to: Say taloran sanga et taloran agew. 13 Taloy agew manlapud natan et ibulos ka na Faraon, ipawil to kad betang mo, tan iyawat mo so kopa ed lima na Faraon a singa datin gagawaen mo sanen sika so managserbi na iinumen to. 14 Anggaman ontan, nonot mo ak sano maabig lay kipapasen mo. Ipangasim, ipatnag mo ed siak so matoor a panangaro tan salita mo ak ed Faraon, pian nipaway ak ed sayan pasen. 15 Diad tua et puersaan ak ya inala ed dalin na saray Hebreo, tan anggapon balot so ginawak dia pian iyan da ak ed prisoan.” 16 Sanen anengneng na manunan panadero a maabig so impangipatalos nen Jose, inkuan tod sikato: “Nankugip ak met, tan diad satan et walay sankaagtok a taloran baskit a nankargay amputin tinapay, 17 tan samay baskit a walad sankatapewan et mankargay amin a klase na inluton kanen parad Faraon, tan wala ray manok a mamangan ed saratan diad baskit ya akatapew ed ulok.” 18 Insan inmebat si Jose, “Saya so kabaliksan to: Say taloran baskit et taloran agew. 19 Taloy agew manlapud natan et putoten na Faraon so ulom tan ibitin to kad sakey a poste, tan kanen na saray manok so laman mo.” 20 Natan, diad komatlon agew et say agew na inkiyanak na Faraon, tan sikatoy angitarya na ponsia parad amin a lingkor to, tan imbulos to so manunan managserbi na iinumen tan say manunan panadero diad arapan na saray lingkor to. 21 Tan impawil to so manunan managserbi na iinumen ed betang ton manserbi na iinumen, tan intuloy to so pangiyawat na kopa ed lima na Faraon. 22 Balet imbitay to so manunan panadero, a singa ed samay impangipatalos nen Jose ed sikara. 23 Ingen, si Jose et agla anonotan na manunan managserbi na iinumen; sikatoy alingwanan to la.
MAYO 25-31
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GENESIS 42-43
“Kinontrol ya Maong nen Jose so Sarili To”
(Genesis 42:5-7) Kanian akiulop iray ananak nen Israel ed saray arum ya oonlan mangaliw, lapud akasabi lay eras diad dalin na Canaan. 6 Si Jose so walaan na pakauley diad dalin na Ehipto, tan sikato so manlalako na ilik ed amin a totoo ed dalin. Kanian linmad si Jose iray agagi to tan dinmakmomo ra ed sikato diad dalin. 7 Sanen anengneng nen Jose iray agagi to, abidbir to ran tampol, balet agto nampabidbir ed sikara. Kanian sikatoy masebeg a nansalita ed sikara tan inkuan to: “Iner so nanlapuan yo?” a diad saya et inkuan da: “Nanlapu kami ed dalin na Canaan pian mangaliw na naakan.”
“Siak Ta so Dios?”
Si Jose balet ey? Abirbir ton tampol iray agagi to! Sakey ni, nen dinmakmomo irad arapan to, anonotan to imay kugip to nen ugaw ni. Ibabaga na salaysay ya “tampol ya anonotan nen Jose iray akugip to” nen ugaw ni ya impakugip ed sikato nen Jehova, saray kugip ya onsabi panaon et ondakmomo ed sikato iray agagi to—tan ontan ya mismo so agawa natan! (Genesis 37:2, 5-9; 42:7, 9) Anto kasi gawaen nen Jose? Lakapen to ra? Odino ombawi?
“Siak Ta so Dios?”
Agmo met seguro nasali so ontan ya nikaduman situasyon. Balet diad panaon tayo natan, mabetbet ya walay agpantatalosan tan inkaapag-apag diad loob na pamilya. No wala ray ontan ya problema, say tendensia na agperpekton too et gawaen no antoy nalilikna to tan bengatbengat ya onkiwas. Maabig no aligen tayoy Jose tan tebeken tayo no antoy labay nen Jehova ya gawaen tayo. (Proverbio 14:12) Tandaan ya anggaman importante ya mikareenan tayo ed saray kapamilya tayo, mas lalon importante so pikareenan ed si Jehova tan ed Anak to.—Mateo 10:37.
(Genesis 42:14-17) Ingen ta inkuan nen Jose ed sikara: “Singa imbagak lad sikayo—‘Espiya kayo!’ 15 Saya so panubokan ed sikayo: Unong a mabilay so Faraon, agkayo makaalis ed sayan pasen anggad ag-onla dia so sankayugtanan ya agi yo. 16 Ibaki yo so sakey ed sikayo pian awiten to dia so agi yo legan ya abalor kayo. Diad onian paraan et nasubok iray salita yo no kasin tua so ibabaga yo. Tan no andi, unong a mabilay so Faraon, espiya kayo.” 17 Diad saman et taloy agew to ran inkulong a sankakaiba.
“Siak Ta so Dios?”
Aminpigan sinubok nen Jose iray agagi to pian naamtaan to no antoy walad puso ra. Diad gapo et aliwliway impitongtong tod sikara, ya angusar ni na managpatalos, tan inakusaan to ra ya espiya ira. Pian idepensay sarili ra, imbaga dad sikato so nipaakar ed pamilya da—kaibay importantin impormasyon ya wala ni agi dan laki ya atilak ed abung da. Ag-impanengneng nen Jose so liket to. Talaga kasin mabilay ni so yugtan to? Natan et amta la nen Jose so gawaen to. Imbaga to: “Saya so panubokan ed sikayo,” tan inkuan tod sikara ya labay ton nanengneng itan ya agi ra. Insan to ra inabuloyan ya makasempet pian alaen so bolirek ya agi ra basta walay sakey ya manpatilak pian paneguroan to.—Genesis 42:9-20.
(Genesis 42:21, 22) Tan inkuan dad balang sakey: “Seguradon nadudusa itayo nisengeg ed agi tayo, lapud anengneng tayoy gonigon to sanen sikatoy mikakasi ed sikatayo, balet agtayo dinengel. Kanian sinmabi ed sikatayo iyan gonigon.” 22 Insan inebatan ira nen Ruben: “Agta imbagak ed sikayon, ‘Agyo sasakitan so ugaw,’ balet agkayo dinmengel? Natan, nasisingil lad sikatayo so dala to.”
it-2 108 ¶4
Jose
Diad sarayan agawa, inisip na saray kuya nen Jose ya dudusaen ira na Dios ta inlako day Jose nensaman pian magmaliw ya aripen. Diad arap na agi ra, ya agda nin siansia abirbir, et ibabaga dad sakey tan sakey ya mauges so ginawa ra. Nen nadngel ira nen Jose tan apatnagan toy pagbabawi ra, agto apokpokan so liknaan to kanian inmarawi ed sikara insan inmakis. Kapawil to, inala toy Simeon tan binalor to anggad ag-ira makapawil ya kaibay bolirek ya agi ra.—Ge 42:21-24.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Genesis 42:22) Insan inebatan ira nen Ruben: “Agta imbagak ed sikayon, ‘Agyo sasakitan so ugaw,’ balet agkayo dinmengel? Natan, nasisingil lad sikatayo so dala to.”
(Genesis 42:37) Balet inkuan nen Ruben ed ama to: “Nayarian mon pateyen so duaran ana’ko no sikatoy agko nipawil ed sika. Ipiam ed siak tan ipawil kod sika.”
it-2 795
Ruben
Napatnagan so pigaran maong ya ugali nen Ruben sanen kokombinsien toy siameran agagi to ya ipelag si Jose ed amagaan ya bobon imbes ya pateyen da, ta say gagala to et pasekreto ton agwaten si Jose pian niliktar to. (Ge 37:18-30) Kalabas na masulok ya 20 taon, sanen inrason na sarayan sanaagi ya say makasengeg ya papalsaan iran espiya ed Ehipto et lapud makapuy ya ginawa rad si Jose, impanonot ed sikara nen Ruben ya anggapoy pibibiang to nen implano ran pateyen si Jose. (Ge 42:9-14, 21, 22) Insan nen aglabay nen Jacob ya ipila day Benjamin papawil ed Ehipto, inyopresi nen Ruben so duaran ananak ton lalaki bilang kasalat na bilay nen Benjamin, ya inkuan to: “Nayarian mon pateyen so duaran ana’ko no sikatoy agko nipawil ed sika.”—Ge 42:37.
(Genesis 43:32) Sikatoy sinerbian da a biig ed saray agagi to tan ed saray Ehipsio a kaiba tod abung, lapud agmidudungo iray Ehipsio ed saray Hebreo, ta makapadimla itan ed saray Ehipsio.
Saray Pabitar ed Libro na Genesis—II
43:32—Akin a makapadimla ed saray Ehipsio so pidungo ed saray Hebreo? Nayarin makasengeg itan ed panangidumaduma ed relihyon odino kinon lapud rasa. Kagula met na saray taga-Ehipsio iray managpastol. (Genesis 46:34) Akin? Diad Ehipto, nayarin abebbeba so kipapasen na saray managpastol. Odino lapud limitado so dalin a pantaneman, kabusol na saray Ehipsio iramay manaanap na pampastolan da ed saray pulok da.
Panagbasa ed Biblia
(Genesis 42:1-20) Sanen naamtaan nen Jacob a walay ilik ed Ehipto, inkuan tod saray ananak to: “Akin et mannenengnengan kayo labat?” 2 Inkuan to ni: “Nadngelan kon walay ilik ed Ehipto. La kayo diman tan mangaliw kayoy daiset parad sikatayo, pian manbilay tayo ni tan agtayo ompatey.” 3 Kanian linmad Ehipto so samploran agagi nen Jose pian mangaliw na ilik. 4 Balet ag-inabuloyan nen Jacob si Benjamin ya agi nen Jose a mila ed arum ya agagi to, ta inkuan ton: “Ompan walay nagawan mauges ed sikato.” 5 Kanian akiulop iray ananak nen Israel ed saray arum ya oonlan mangaliw, lapud akasabi lay eras diad dalin na Canaan. 6 Si Jose so walaan na pakauley diad dalin na Ehipto, tan sikato so manlalako na ilik ed amin a totoo ed dalin. Kanian linmad si Jose iray agagi to tan dinmakmomo ra ed sikato diad dalin. 7 Sanen anengneng nen Jose iray agagi to, abidbir to ran tampol, balet agto nampabidbir ed sikara. Kanian sikatoy masebeg a nansalita ed sikara tan inkuan to: “Iner so nanlapuan yo?” a diad saya et inkuan da: “Nanlapu kami ed dalin na Canaan pian mangaliw na naakan.” 8 Kanian abidbir nen Jose iray agagi to, balet sikatoy agda abidbir. 9 Tampol ya anonotan nen Jose iray akugip to nipaakar ed sikara, tan inkuan tod sikara: “Espiya kayo! Linma kayo dia pian nengnengen yo so mainomay a lusoben iran pasen na dalin!” 10 Insan inkuan da ed sikato: “Andi, katawan ko, linma dia iray lingkor mo pian mangaliw na naakan. 11 Amin mi et saksakey so ama mi. Matunong kamin totoo. Aliwan espiya iray lingkor mo.” 12 Balet inkuan tod sikara: “Andi! Linma kayo dia pian nengnengen yo iray pasen na dalin a mainomay a lusoben!” 13 Diad saman et inkuan da: “Saray lingkor mo et 12 sanaagi. Saksakey so ama mi a walad dalin na Canaan, tan say sankayugtanan et kaiba natan nen ama mi, balet anggapo la imay sakey.” 14 Ingen ta inkuan nen Jose ed sikara: “Singa imbagak lad sikayo—‘Espiya kayo!’ 15 Saya so panubokan ed sikayo: Unong a mabilay so Faraon, agkayo makaalis ed sayan pasen anggad ag-onla dia so sankayugtanan ya agi yo. 16 Ibaki yo so sakey ed sikayo pian awiten to dia so agi yo legan ya abalor kayo. Diad onian paraan et nasubok iray salita yo no kasin tua so ibabaga yo. Tan no andi, unong a mabilay so Faraon, espiya kayo.” 17 Diad saman et taloy agew to ran inkulong a sankakaiba. 18 Inkuan nen Jose ed sikara diad komatlon agew: “Gawa yo iya tan manbilay kayo, lapud tatakotan ko so Dios. 19 No matunong kayo, itilak yon abalor so sakey ya agi yo diad abung ya akakulongan yo, balet say arum ed sikayo et nayari lan onla tan mangalay ilik pian natempey so eras ed saray sankaabungan yo. 20 Insan awit yod siak so sankayugtanan ya agi yo pian napaneknekan a napanmatalkan iray salita yo tan agkayo ompatey.” Tan ontan so ginawa ra.