No Panon so Pansukimat
SI ARIN SOLOMON et “tinalineng to, tan inusisa to, tan inuksoy to so dakerakel ya uliran.” Akin? Lapud sikato so interesado diad pangisulat ed “salsalita a matua.” (Ecl. 12:9, 10) ‘Inupapet a maong [nen Lucas] so amin a bengatla ya agawa manlapu ed inmuna’ ta pian nidalatdat ton mauksoy iray agawgawa ed bilay nen Kristo. (Luc. 1:3) Sayan duaran aripen na Dios so nansukimat.
Anto so panagsukimat? Satan so maalwar a panag-anap na impormasyon nipaakar ed sakey a bengatla. Laktipen to so panagbasa, tan nakaukolan to so panangiyaplika na saray prinsipyo ed panagaral. Nayarin lalanoren to met so pananginterbio ed saray totoo.
Antoran sirkumstansya so mankaukolan na panagsukimat? Niraya so pigaran ehemplo. Say personal a panagaral mo odino panagbasa ed Biblia so nayarin mamalesa na tepetepet ya importante ed sika. Say sakey a pupulongan mo so nayarin mamalesa na tepet a ditan et labay mo so nawalaan na espesipikon impormasyon bilang ebat. Nayarin sika so apabtangan a manpaliwawa.
Konsideraen itan ya asainmin a manpaliwawa. Say materyal ya akerew ed sikan kobrian et singa kaslakan la. Panon mon iyaplika ed lokal? Palaknab mo itan diad panamegley na panagsukimat. Sano sinuportaan na estatistika odino na sakey ya ehemplon ontukoy ed materyal mo tan makapainteres ed dumerengel, say punton singa kabkabisado la so magmaliw a makaibangat, makapakiwas ni ingen. Say nipalapag a materyal a kikimeyan mo so nayarin niparaan para ed bumabasa ed sankamundoan, balet ta nakaukolan mon palaknaben, iyilustra, tan iyaplika iray punto ed sakey a kongregasyon odino ed sakey a too. Panon mon gawaen?
Sakbay ya igapom so pansukimat ed impormasyon, ikonsideram iray dumerengel mo. Anto so kabat da la? Anto so nakaukolan dan naamtaan? Insan ipabitar mo so gagalam. Kasin pian mangipaliwawa? mangombinse? manuppiat? odino mamakiwas? Say panangipaliwawa et mankaukolan na pangiter na malalaknab ya impormasyon pian napalinew so sakey a bengatla. Anggaman atalosan la iray manunan katuaan, nayarin kaukolan mon palaknaben ed no kapigan odino no panon so panggawa ed imbaga. Say panangombinse et mankaukolan na pangiter na saray rason a mangidatak no akin ya ontan so sakey a bengatla, a pati say pangipresenta ed ebidensia. Say panuppiat et mankaukolan na nagnap a pikakabat ed nantupag a dapag na sakey ya isyu tekep na maalwar a panangusisa ed ebidensyan inusar. Siempre, say aanapen tayo et aliwan basta saray mabiskeg ya argumento noagta saray paraan a mangipresenta ed katuaan diad mauyamon paraan. Say panamakiwas et lalanoren to so panabi ed puso. Kabaliksan to so pamakiwas tan pamabiskeg ed pilalek na dumerengel pian onkiwas ira unong ed sisingbaten. Saray peteg ed bilay ya ehemplo na saramay kinmiwas unong ed satan, anggan dia ed arap na kairapan, so makatulong a manabi ed puso.
Kasin akaparaan ka lan onggapo? Andi ni. Ikonsidera no kaunongan karakel so impormasyon a nakaukolan mo. Say panaon so nayarin sakey ya importantin sengegan. No ipresentam ed arum so impormasyon, panon karakel na panaon so panggawa ed satan? Limaran minuto? Apataplo-tan-liman minuto? Kasin nigeter so oras, a singa dia ed miting ed kongregasyon, odino kasin nanatnat, a singa ed panangiyaral na Biblia odino diad panagpastol?
Kaunoran, antoran uusaren ed panagsukimat so wala ed sika? Niarum ed samay walad sika ed abung, kasin wala ni arum ed librarya na Kingdom Hall yo? Kasin saray agagin manlilingkor ed si Jehova ed dakel lan taon so mabulos a mangabuloy ed sika ya ontupleg ed saray uusaren da ed panagsukimat? Kasin wala so publikon librarya ed lugar yo a nayarin nausar iray reperensyan libro no nakaukolan?
Panangusar ed Sankamanunaan ya Uusaren Tayo ed Panagsukimat—Say Biblia
No say panagsukimat mo so manasaglawi ed kabaliksan na sakey a teksto, igapo ed mismon Biblia.
Usisaen so Konteksto. Tepetan mo so inkasika: ‘Siopa so angipaarapan ed sayan teksto? Anto so napatnagan ed kaliberliber a bersikulo no nipaakar ed saray sirkumstansya a sengegay impangibaga ed satan a teksto odino ed awawey na totoon nalalanor?’ Saray ontan a detalye so nayarin mabetbet ya ontulong ed sikatayon mantalos ed sakey a teksto, tan nayarin mamaligsa met iratan ed sakey a paliwawa a nayarin pangusaran mo ed saratan.
Alimbawa, mabetbet ya aonen so Hebreos 4:12 diad pangipanengneng ed pakayari na Salita na Dios a manenyeg ed kapusoan tan mangimpluensia ed bilay. Say konteksto so mamaaralem na pakatalos tayo ed no panon ya ontan. Sasalaysayen na satan so asagsagmak na Israel kaleganan na 40 taon ed kalawakan sakbay na inloob da ed dalin ya insipan nen Jehova ed si Abraham. (Heb. 3:7–4:13) “Say salita na Dios,” say sipan ton pangiyakar ed sikara ed pasen na painawaan a mitukoyan ed samay sipan to’d si Abraham, so ag-inatey; satan so mabilay tan mamapaarap ed kasumpalan. Saray Israelita so walaan na magenap a rason diad pangipanengneng na pananisia ed satan. Anggaman ontan, legan ya impaarap ira nen Jehova ed Palandey Sinai a manlapud Ehipto insan mamaarap ed Insipan a Dalin, aminpiga ran impanengneng so kakulangan na pananisia. Sirin, diad reaksion da ed paraan a panusumpal na Dios ed salita to, pinmatnag so wala ed kapusoan da. Diad miulibay a nengneng ed panaon tayo, ipanengneng na sipan na Dios no anto so wala ed kapusoan na totoo.
Usisaen Iray Cross-Reference. Walaray Biblia a walaan na saray cross-reference. Kasin ontan so Bibliam? No ontan, saraya so makatulong. Imanoen so sakey ya ehemplo ed New World Translation of the Holy Scriptures. Tutukoyen na 1 Pedro 3:6 si Sara bilang ehemplon makanan aligen na saray Kristianon asawan bibii. Say cross-reference ed Genesis 18:12 so manusuporta ed satan diad impangipanengneng to a sinalita nen Sara si Abraham bilang katawan “diad dalem to.” Kanian, say panagpasakop to so impapuso. Niarum ni ed saratan ya aralem a pakatalos, saray cross-reference so mangipaarap ed sika diad saray tekston mangipapanengneng ed kasumpalan na sakey a propesiya na Biblia odino ed padron na Ganggan na sipanan. Anggaman ontan, bidbiren ya arum a cross-reference so agginagalan mangiter na ontan iran salaysay. Nayarin manukoy lambengat iratan ed saray miparan punto odino ed bayograpiko odino heograpikon impormasyon.
Mansukimat ya Usaren so Bible Concordance. Say Bible concordance so alpabetikon indese na saray salita a nausar ed Biblia. Tulongan to kan makalmo ed saray teksto a misiglaotan ed suheton susukimaten mo. Diad panuusisam ed saratan, naaral mo so arum niran makatulong a detalye. Nanengneng mo so ebidensia na “alasir” na katuaan a nidatak ed Salita na Dios. (2 Tim. 1:13, NW) Lugan na New World Translation so manunan listaan na “Bible Words Indexed.” Say Comprehensive Concordance so nagkalalon malaknab. Ipaarap to ka ed amin a tekston nankarga ed kada manunan salita a walad New World Translation.
Aralen ya Usaren so Arum ya Uusaren ed Panagsukimat
Nilista ed kahon ed pahina 33 so arum ya uusaren ed panagsukimat ya intarya na “matoor tan makabat ya aripen.” (Mat. 24:45-47) Dakel ed saraya so walaan na listaan na saray lugan, tan dakel so walaan na indese ed beneg, a denesinyon ontulong ed sikan makalmo ed espesipikon impormasyon. Diad sampot na kada taon, saray indese ed tema so nipalapag ed Say Panag-Bantayan tan Awake! para ed koleksion na artikulo ed satan a taon.
Say pikabisado ed nengneng na impormasyon a naromog ed sarayan publikasyon ed panagaral na Biblia so mamapeles ed panagsukimat. Alimbawa, inkuan lan labay mon amtaen so nipaakar ed propesiya, doktrina, Kristianon kondukta, odino say aplikasyon ed saray prinsipyo na Biblia. Nayarin walad Say Panag-Bantayan so aanapen mo. Sasalaysayen na Awake! iray peles a nagagawa, saray walan problema, relihyon, siensia, tan totoo ed nanduruman daldalin. Say komentaryo ed kada salaysay ed saray Ebanghelyo a nantutumbokan ya inyuksoy so wala ed The Greatest Man Who Ever Lived. Naromog so bersikulo-por-bersikulon impaningbat ed intero iran libro ed Biblia a singa saray publikasyon a Revelation—Its Grand Climax At Hand!, Pay Attention to Daniel’s Prophecy!, tan say duaran tomo na Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind. Diad Reasoning From the Scriptures, naromog mo so makapnek iran ebat ed saray nilasus a tepet ed Biblia a maslak a nanaabet ed lawak na kimeyan. Para ed mas malinew a pakatalos nipaakar ed arum a relihyon, saray bangat da, tan saray maawaran a nanlapuan da, basaen so Mankind’s Search for God. Say detalyadon salaysay na modernon-agew ya awaran na saray Tastasi nen Jehova so wala ed Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom. Para ed saray balitan nagagawa ed sankagloboan a panangipulong ed maong a balita, nengnengen so sankabaloan a Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Say Insight on the Scriptures so sakey ya ensayklopedia na Biblia tan libro na saray mapa. No nakaukolan mo so detalye nipaakar ed totoo, lugalugar, bengabengatla, saray lenguahe, odino maawaran iran agawgawa a misiglaot ed Biblia, saya so agaylan abig a reperensya.
“Watch Tower Publications Index.” Sayan Index, a nipalapag ed masulok a 20 lenguahe, so mangipaarap ed sika diad impormasyon ed nanduruma iran klase na publikasyon tayo. Naapag itan ed subject index tan scripture index. Diad pangusar ed subject index, anapen so salitan mangirerepresenta ed suheton labay mon sukimaten. Diad pangusar ed scripture index, anapen so listaan na saray kasulatan a labay mon natalosan a nagkalalo. No wala lay nipalapag ed lenguahe yo nipaakar ed satan a suheto odino ed satan a teksto diad saray taon a kinobrian na Index, naromog mo so sakey a listaan na saray reperensyan tuplegan. Usaren so panontonan diad arap na Index pian natalosan iray pinatikey a porma na saray kangaranan na saray nisitan publikasyon. (Alimbawa, diad ontan a tulong, naamtaan mo a say w99 3/1 15 so manutukoy ed The Watchtower a para ed 1999, Marso 1 a paway, pahina 15.) Saray manunan paulo a singa say “Field Ministry Experiences” tan “Life Stories of Jehovah’s Witnesses” so makatulong diad pangiparaan ed makapakiwas iran presentasyon a parad kongregasyon.
Lapud say panagsukimat so nayarin makapasagyat, manalwar ya ag-onkasipa. Mansiansia ka ed gagalam a mansukimat ed kaukolan a materyal a nakakaukolan mon peles. No say Index et ipaarap to ka ed sakey a reperensya, bukayen so (saray) pahinan nisita, insan usaren iray subtitulo tan manangilukas iran estansa na parapo a mangiwanwan ed sika diad materyal ya ontukoy ed nakakaukolan mo. No susukimaten mo so kabaliksan na sakey a partikular a bersikulo na Biblia, unonan anapen mo so inaon ed pahinan angipaarapan to ed sika. Insan usisaen iray kaliberliber a komento.
“Watchtower Library” ed CD-ROM. No walay computer mo, nayarin nagunggonaan ka diad pangusar ed Watchtower Library ed CD-ROM, a walaan na dakel a koleksion na saray publikasyon tayo. Say mainomay ya usaren a programan panagsukimat so ontulong ed sikan onnengneng ed sakey a salita, grupo na saray salita, odino nisitas a teksto ed dinanman a palapagan a walad Watchtower Library. Anggano sayan uusaren a panagsukimat so anggapo ed lenguahe yo, nayarin nagunggonaan ka ed satan diad malaknab a nanausar ya internasyonal a lenguahe a kabisadom.
Arum a Teokratikon Librarya
Diad komaduan apuyanan a sulat to’d si Timoteo, kinerew nen Pablo ed kalangweran a laki ya awiten to so “saray libro, nagkalalo so saray pergamino,” ed sikato diad Roma. (2 Tim. 4:13) Pinabli nen Pablo iray arum a sulat tan inyatol to ra. Nayarian mo met a gawaen so ontan. Kasin isisimpen moray personal a kopyam a Say Panag-Bantayan, Awake!, tan Ministeryo Tayo ed Panarian anggaman saraya so asingbat la ed saray miting ed kongregasyon? No ontan, nausar mo lamet iratan bilang uusaren ed panagsukimat, katekep na arum niran Makristianon publikasyon a wala la’d sika. Maslak a kongregasyon so manmamantini na koleksion na saray teokratikon publikasyon ed librarya diad Kingdom Hall. Saraya so pakagunggonaan na interon kongregasyon, a nausar da sano wala ra ed Kingdom Hall.
Mantinien so Personal Iran Kopya
Manalerton naynay ed saray artikulon makapainteres a nayarian mon usaren sano sika so manpapaliwawa tan manbabangat. No makabasa ka ed sakey a peryodiko odino ed magasin na sakey a balita, estatistika, odino alimbawa a nausar mo ed ministeryom, katlien odino sakalen so impormasyon. Ilaktip so petsa, titulo na dyurnal, tan anganko say ngaran na autor odino manangipalapag. Diad saray miting ed kongregasyon, isulat moray panagkatunongan a punto tan ilustrasyon a makatulong ed sikan mangipaliwawa na katuaan ed arum. Akaisip ka ta la na sakey a maabig ya ilustrasyon balet andian ka na pankanawnawan mangusar ed satan a tampol? Satan so isulat mo, tan isimpen itan bilang kopyam. Kayari na abaybayag lan pibibiang mo ed Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo, nayarin akapangiparaan ka la na dakel a presentasyon. Imbes ya ibasuram iray insulat mo manlapud sarayan paliwawa, isinop mo iratan. Say agawaan mo lan panagsukimat so nayarin mausausar diad saginonor.
Mitongtong ed Totoo
Tandaan a saray totoo so makanakanan panlapuan na impormasyon. Sanen tinugyop nen Lucas so salaysay to ed Ebanghelyo, mapatnag a sikatoy nantipon na dakel ya impormasyon diad impitongtong ed saray akatasi. (Luc. 1:1-4) Nayarin sakey a kaparan Kristiano so makapangiter na liwawa ed sakey a bengatla a panggugunaetan mon sukimaten. Unong ed Efeso 4:8, 11-16, uusaren nen Kristo “so langkap ed saray totoo” pian ontulong ed sikatayon ombulaslas ed ‘suston pikakabat ed Anak na Dios.’ Say panginterbio ed saratan ya eksperiensyadon manlilingkor ed Dios so nayarin mamawala na mausar iran ideya. Say pitongtong ed totoo so nayarin mangiparungtal met ed no anto so iisipen da, tan saya so nayarin ontulong ed sika a mangiparaan ed materyal a tuan praktikal.
Surien Moray Resulta
Kayarin inani so trigo, say iyan so nakaukolan ya ibiig manlapud taep. Sirin ontan met ed bunga na panagsukimat mo. Sakbay a satan so akaparaan ya usaren, nakaukolan mon ibiig so makanakana manlapud samay agnakaukolan.
No usaren mo so impormasyon ed sakey a paliwawa, tepetan mo so inkasika: ‘Kasin say punton nononoten kon usaren so peteg a bengatlan makanakana diad pangipresentak ed suheto? Odino, anggaman satan so makapainteres a materyal, kasin wala so tendensia ton onsuawi ed teman nepeg kon ipaliwawa?’ No nonoten mon usaren iray peles a nagagawa odino materyal a manlapud lawas-manguuman a lawak na siensia odino medisina, seguroen a say impormasyon so sankabaloan. Moriaen met ya arum iran punto ed daan la ran publikasyon tayo so nayarin pinabalo, kanian pilien iman so sankabaloan nin nipalapag a topiko.
Wala so nikaduman pankaukolan na panalwar no pilien mon tiponen so impormasyon a manlapud sekular iran palapagan. Agbalot lilingwanan a say Salita na Dios so katuaan. (Juan 17:17) Inokupaan nen Jesus so manunan betang diad kasumpalan na gagala na Dios. Kanian, ibabaga na Colosas 2:3: “Walara ed sikato ya amin ya akaamot so saray kayamanan na karunongan tan pakatalos.” Surien iray bunga na impansukimat mo a manlapud ontan a panmoria. No nipaakar ed panagsukimat ed sekular, tepetan mo so inkasika: ‘Kasin alablabas iyan materyal, mamapalbeng, odino palpalaran? Kasin nisulat itan diad sinisiblet odino pakalmoan a motibo? Kasin arum iran walaan na autoridad a lapuan so mipakna ed satan? Manuna ed amin, kasin mitunosan itan ed katuaan na Biblia?’
Papasesegen itayo na Uliran 2:1-5 a mantultuloy a mansukimat ed pikakabat, pakatalos, tan pakatebek “a singa ed pilak, tan . . . singa saray niyamot a kayamanan.” Lalanoren na satan so panangibunek tan mayaman iran tumang. Kaukolan na panagsukimat so sagpot, balet say panggawa ed satan et tulongan to kan makaromog ed saray kanonotan na Dios ed pamaakaran, a mametek ed saray lingon ideya, tan napabiskeg so pakatebek mo ed katuaan. Mangarum met itan na kabaliksan tan bilay ed saray presentasyon mo, a panliketan iratan ya ipaliwawa tan makapasagyat a dengelen.