Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • cf kap. 14 p. 139-149
  • “Sinmabi ed Sikato so Dakerakel a Katooan”

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • “Sinmabi ed Sikato so Dakerakel a Katooan”
  • “Gala Magmaliw Kan Patumbok Ko”
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • Sioparay Akaimano a si Jesus et Mainomay ya Asinggeran?
  • Akin a Mainomay ya Asinggeran si Jesus?
  • Kasin Mainomay Kayon Asinggeran?
  • Apresyaen Iray Kualidad nen Jehova
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2013
  • Kasin Walaan Kayoy “Kanonotan nen Kristo”?
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2000
  • Siopa si Jesus?
    Ondengel ed Dios Pian Manbilay ya Andi-angga
  • Atateng—​Pastolan Yo ray Ananak Yo
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2014
Mannengneng ni
“Gala Magmaliw Kan Patumbok Ko”
cf kap. 14 p. 139-149

KAPITULO 14

“Sinmabi ed Sikato so Dakerakel a Katooan”

Litrato ed pahina 143

“Paulyan yo so saray angkekelag ya ugugaw ya ondago ed siak”

1-3. Anto so agawa sanen inaawit na atateng so ananak da ed si Jesus, tan anto so ipaparungtal na sayan inkagawa nipaakar ed sikato?

AMTA nen Jesus a magano lay pangangga na bilay to diad dalin. Pigaran simba labat lay nakekera balet ta dakel ni kaukolan ton gawaen! Diad saman et sikato tan saray apostol to so manpupulong ed Perea, say bukig a rehyon na Ilog Jordan. Sikaray mamapaabalaten ed direksion na Jerusalem a ditan atendian nen Jesus so unor lan makatantandan Paskua to.

2 Kayari na mapuersan impisingbatan to ed pigaran lider na relihyon, medyo walay kaguloan. Sikatoy nila na saray totoo ya awit-awit da iray ananak da. Mapatnag a nandurumay edad na ugugaw, ta sanen deniskribe ira nen Marcos, say inusar ton salita et samay inusar to met a paneskribe ed ugaw a 12 años. Bangta si Lucas, say inusar ton salita et nayarin ipatalos bilang “anak . . . ya angkekelag.” (Lucas 18:15; Marcos 5:41, 42; 10:13) Siempre, kapagno walaray ugugaw et mabetbet lan maingal tan medyo magulo so kaliberliber. Kanian binano na saray babangatan nen Jesus iray atateng, anganko et inisip dan agnaarap na Katawan da iray ananak da lapud sikatoy okupadon maong. Balet anto so ginawa nen Jesus?

3 Sanen anengneng nen Jesus so nagagawa, sikatoy asanokan. Ed siopa? Ed saray ugugaw? Ed saray atateng? Andi, ed saray babangatan to! Inkuan to: “Paulyan yo so saray angkekelag ya ugugaw ya ondago ed siak; agyo ra sebelan: ta sikara so makankien na panariay Dios. Tua kuan ko ed sikayo, Siopaman ya agmangawat na panariay Dios a singa sakey a melag ya ugaw, agmakaloob a balot diman.” Insan inalawat nen Jesus “ed saray taklay to” iray ugugaw tan benendisyonan to ra. (Marcos 10:13-16) Ipapatnag na saray inusar nen Marcos a salita a maad-aron nilalakap ira nen Jesus, ya ompan “ineeba” to ni ingen so pigaran angkekelag ya ugugaw unong ya inkuan na sakey a managpatalos. Malinew sirin ya inad-aro nen Jesus iray ugugaw. Balet, wala ni sananey a naaralan tayo dia nipaakar ed sikato, salanti, sikatoy mainomay ya asinggeran.

4, 5. (a) Akin a makakaseguro itayo a si Jesus et mainomay ya asinggeran? (b) Antoran tepet so usisaen tayo ed sayan kapitulo?

4 No si Jesus et mapegpeget, agmakaaro, odino mabinbinta, anganko et ag-unawat iraman ya ugugaw ed sikato; ompan anggan saray atateng et masuyat met ya onsingger ed sikato. Legan yon ililitrato’d nonot yo iman ya eksena, agta singa yo nanenengneng so imis na saramay atateng sanen impalikna na mapangasin si Jesus so panangaro to ed ananak da, ya imbalikas to nin papablien tan aaroen ira na Dios, insan benendisyonan to ra? Anggaman manasakbat si Jesus na ambebelat iran responsabilidad, sikatoy nansiansian sankainomayan ya asinggeran ed amin lan totoo.

5 Siopa ni ray akaimano a si Jesus et mainomay ya asinggeran? Akin a sikatoy mainomay ya asinggeran? Tan panon tayon naaralan ya aligen si Jesus ed sayan pamaakaran? Nengnengen tayo.

Sioparay Akaimano a si Jesus et Mainomay ya Asinggeran?

6-8. Sioparay kaslakan ya akiulop-ulop ed si Jesus, tan antoy pidumaan na pidedeneng to’d sikara ed pidedeneng na saray lider na relihyon?

6 Legan yon babasaen iray salaysay na Ebanghelyo, nayarin pandinayewan yo so agmasuyat ya insisingger na dakel a totoo ed si Jesus. Alimbawa, sano sikato lay tutukoyen, mabetbet tayon nababasa so “baleg ya ulop.” “Baleg ya ulop na karaklan a nanlapu ed Galilea.” “Nandaragup so dakel a totoo ed sikato.” “Sinmabi ed sikato so dakerakel a katooan.” “Dakel so totoo ya ontutumbok ed sikato.” (Mateo 4:25; 13:2; 15:30; Lucas 14:25) On, mabetbet a si Jesus et momokoten na dakerakel a totoo.

7 Kaslakan lan sarayan totoo et ordinaryo labat tan kabkabusol na saray lider na relihyon kanian tatawagen da ran “totoo na bansa.” Oniay butar-butar ya ibagbaga na saray Fariseo tan saserdote: “Saraya a katooan ya agda amta so Ganggan [et] naayew ira.” (Juan 7:49) Satan ya awawey et apekderan diad saray saginonor a sulsulat na saray rabbi. Impasen na dakel a lider na relihyon a saratan a totoo et kagulgula, kanian agda ra labay a pidungoan, pangaliwan, odino pilimogan. Diad tua et ibabaga na arum ya anggapo kunoy ilalo na saratan a totoo a napaoli lapud agda amtay insalitan ganggan! Kanian imbes a patulongan odino onkerew na panangiwanwan iray dakel a pobrin totoo ed saratan a lider, nayarin pinaliisan da ra. Balet, duma si Jesus.

8 Si Jesus so akidipongdipong ed ordinaryon totoo. Sikatoy akirungo, amaabig, nambangat, tan angiter na ilalo ed sikara. Balet siempre, realistiko si Jesus, a binidbir ton dakel so agmangawat ed pankanawnawan manlingkor ed si Jehova. (Mateo 7:13, 14) Ingen ta positibo so panmoria to ed kada indibidual tan anengneng to ed karaklan so potensyal da a manggawa na duga. Agaylay pidumaan to ed saraman ya anawet-impanpuso a saserdote tan Fariseo! Say makapakelaw ni ingen et anggan saray saserdote tan Fariseo et onsisingger ed sikato, tan inuman na pigara ed sikara so kabibilay da pian sikatoy natumbok da. (Gawa 6:7; 15:5) Anggan saray arum a mayaman tan maimpluensyan totoo et naimano ran mainomay ya asinggeran si Jesus.​—Marcos 10:17, 22.

9. Akin a minoria na saray bibii ya aliwan mairap ya asinggeran si Jesus?

9 Saray bibii so agmet talawan a sinmingger ed si Jesus. Nayarin nalilikna na kaslakan ed saratan a sikaray memelmelagen na saray lider na relihyon. Bandayen na saray rabbi so pambangat ed bibii. Diad tua, ag-aabuloyan iray bibii a mantestigo ed sakey a legal a kaso; sikaray ipapasen ya agnapanmatalkan a tasi. Sano manpipikasi iray rabbi, ibabalikas da ni ingen a misasalamat ira ed Dios lapud ag-ira nagmaliw a bibii! Balet, agbalot alikna na saray bibii ya ontan so impangipasen nen Jesus ed sikara. Dakel so sinmingger ed sikato, a magunaet a makaaral. Singa bilang, nabasa tayo so nipaakar ed agin bii nen Lazaro a si Maria a madengedengel a walad salian na Katawan, bangta si Marta so tumalikarkar a mangitatarya na tagano. Kinomendaan nen Jesus si Maria lapud duga iray iyuuna to.​—Lucas 10:39-42.

10. Anto so pandumaan na pidedeneng nen Jesus ed saray mansasakit ed pidedeneng na saray lider na relihyon?

10 Anggan saray mansasakit et sinmingger ed si Jesus, anggaman kaslakan lan sikaray ipupulisay na saray lider na relihyon, ya ipapasen da ran agkabiangan na komunidad. Tua, makasengeg ed pakasalimbengan na bunigas et angiter na totontonen so Mosaikon Ganggan nipaakar ed pankuarintina ed saray akating, ingen ta satan so atekepan na panangasi. (Levitico, kapitulo 13) Balet, diad saray totontonen a ginawa na saray rabbi, akasulat ditan a saray akating et makapadimla a singa dutak. Tutupaken ni ingen na arum a lider na relihyon iray akating pian onarawi ira! Kanian singano imposible lan wala ni akating a makapanpakpel ya onsingger ed siopaman a managbangat, balet saraya so sinmingger ed si Jesus. Nanlapu ni ingen ed sakey ed sikara imay bantog a balikas na pananisia a: “Katawan, no labay mo, nayarian mo ak a linisan.” (Lucas 5:12) Diad onsublay a kapitulo, singbaten tayo so nipaakar ed ebat nen Jesus. Balet natan et magenap la so pangibagan saya la so sankabitaran a paneknek a si Jesus et mainomay ya asinggeran.

11. Anton alimbawa so mangipapanengneng a saramay nabebelatan lapud pakakakonsiensia et agmasuyat a sinmingger ed si Jesus, tan akin ya importante iya?

11 Saray nagogonigon lapud pakakakonsiensia so agmasuyat a sinmingger ed si Jesus. Bilang alimbawa, nonot yo pa imay inkagawa sanen akirungo si Jesus ed abung na sakey a Fariseo. Sakey a bii a balitadon makasalanan so linmoob tan dinmakmomo ed sali nen Jesus, a mannangnangis lapud pakakakonsiensia to. Tinmedter iray lua to ed sali nen Jesus, tan pinunasan to itan na buek to. Anggaman dimlaen itan na samay angimbita tan balbalawen toy Jesus lapud impangiyabuloy to’d bii ya onsingger ed sikato, maaron kinomendaan nen Jesus so bii lapud masimoon ya impagbabawi to tan pinaseguroan to so bii a sikatoy pinerdona nen Jehova. (Lucas 7:36-50) Diad sayan panaon, lalon nakaukolan na saray totoon nabebelatan lapud pakakakonsiensia so onsingger ed saramay makatulong ed sikaran nipawil so relasyon da ed Dios! Akin kasi a main-inomay ya asinggeran si Jesus?

Akin a Mainomay ya Asinggeran si Jesus?

12. Akin ya agla pankelawan a si Jesus et mainomay ya asinggeran?

12 Tandaan tayo a naspot ya inalig nen Jesus so inadaro ton Ama a walad tawen. (Juan 14:9) Ipapanonot na Biblia ed sikatayo a si Jehova et “ag-arawi ed sinansakey ed sikatayo.” (Gawa 17:27) Si Jehova a ‘Dumerengel na pikakasi’ so lawas naasinggeran na saray matoor a lingkor to tan siopaman a masimoon a manaanap tan malabay a manlingkor ed sikato. (Salmo 65:2) Nonot yo pa itan​—say sankamakapanyarian tan sankaimportantian a Persona ed uniberso et sankainomayan met ya asinggeran! Singa si Jehova, inaro met nen Jesus so totoo. Diad ontumbok iran kapitulo, singbaten tayo itan a manleppuan panangaro nen Jesus. Balet, say manunan rason no akin a sikatoy agmairap ya asinggeran et lapud sankapatnagan so panangaro to ed totoo. Usisaen tayo so arum ed saray walna nen Jesus a pakapatnagan na ontan a panangaro.

13. Panon a naalig na atateng so ehemplo nen Jesus?

13 Tampol a nalilikas na totoo a si Jesus et interesado ed sikaran mismo. Satan a nalilikna to et agnaandipat anggano sikatoy nadedesdes. Unong a naamtaan tayo la, sanen inawit na saramay atateng ed sikato so ananak da, sikatoy nansiansian mainomay ya asinggeran anggaman okupado tan manasakbat na ambelat iran responsabilidad. Agaylan abig ya ehemplo so impanengneng to parad saray atateng! Diad sayan mundo natan et mairap so pamabaleg ed ananak. Balet, importante a saray anak et ipasen da a mainomay ya asinggeran iray ateng da. No sakey kayon ateng, amta yon no maminsan et okupado kayon maong kanian agyo naarap so anak yo sano mankakaukolan na imano. Balet, kasin nipromiso yo ed anak yo a sikatoy arapen yon tampol kayari na gagawaen yo? No tooren yoy sipan yo, naaralan na anak yo a walay gunggona na panalagar. Naamtaan to met a lawas walay panaon yo ed antokaman ya isingger ton problema odino pakakaaburidoan to.

14-16. (a) Antoray sirkumstansya a sengegay impanggawa nen Jesus na sankaunaan a milagro to, tan akin a makapadinayew iman a gawa? (b) Antoy ipaparungtal na milagro nen Jesus ed Cana nipaakar ed sikato, tan antoy leksion na satan parad saray atateng?

14 Impaamta nen Jesus ed totoo a pampapagaan to iray pakakagonigonan da. Singa bilang, imanoen pa imay sankaunaan a milagron ginawa to. Sikatoy akibansal ed Cana a sakey a baley na Galilea. Diad saman et walay linmesan kababaing a problema​—naupot so alak! Imbaga nen Maria ed anak ton si Jesus no anto so agawa. Tan antoy ginawa nen Jesus? Ingganggan to iray manseserbi a panoen da na danum so anemiran pasig. Et sanen impatawayan da itan ed direktor na bansal, agayla, alak lan malamlamoy! Kasin sakey iman a panagtirik? Andi, noagta say danum et “nagmaliw ya alak.” (Juan 2:1-11) Abayag lan pipirawaten na totoo so nawalaan na abilidad a makakomberte ed sakey a bengatla. Diad inlalabas na saray siglo, sinali na saray totoon tatawagen ya alchemist a pagmaliwen a balitok so ismay. Agdan balot agawaan itan, anggaman diad tua et ngalngali pareho iray elemento na ismay tan balitok.a Say danum tan alak balet ey? No nipaakar ed kemikal a komposisyon da, say danum et aliwan komplikado lapud duaran manunan elemento labat so manutugyop ed satan. No nipaakar balet ed alak, nanlalaok ed satan so ngalngali sanlibon substansia, a kaslakan ed saratan et komplikado! Akin a manggawa si Jesus na ontan lan makapadinayew a gawa pian solbaren labat so melag a problema a singa say impakaupot na alak ed bansal?

15 No diad biang na saramay akan-bansal, satan a problema et aliwan bastabasta. Lapud nensaman a panaon diad Pegley Bukig et importantin maong ed sikara so pamarawes ed saray inimbitaan a bisita. Tan makapabaing a maong no naupotay alak so ponsia na bansal. Naderal so agew na bansal da tan diad ilabas na saray taon et siansian aliwliway liknaan da kapag no nanonotan da itan. Parad sikara, talagan problema itan, tan ag-itan imbaliwala nen Jesus. Kanian, sikatoy nanggawa na polaing. Kasin natatalosan yo la natan no akin ya iyaasingger na totoo ed sikato iray pakakagonigonan da?

Litrato ed pahina 146

Ipalikna yo ed anak yo a mainomay kayon asinggeran tan talagan mangiyaansakit kayo

16 Diad saya lamet et makaaral so atateng na makanan leksion. Panon to no insingger ed sikayo na anak yo so sakey a problema a pakakaaburidoan to? Nayarin tampol yon ipasen a melag labat itan a problema. Ompano elekan yo ni ingen itan. No ikompara ed saray aasikasoen yo, talagan singano melmelanting so problema na ugaw. Balet, tandaan ya aliwa itan a melag parad sikato! No pakakaaburidoan itan na sakey ya inad-aro yo, agta nepeg labat a pakaaburidoan yo met itan? No ipalikas yo ed anak yo a mililikna kayo ed saray pampapagaan to, nipalikna yon mainomay kayon asinggeran.

17. Anton ehemplo na kauyamoan so impanengneng nen Jesus, tan akin a sayan kalidad et paneknek na inkabiskeg?

17 Unong ed samay siningbat tayo ed Kapitulo 3, si Jesus et mauyamo tan mapaabeba. (Mateo 11:29) Say kauyamoan et marakdakep a kalidad. Satan so mabiskeg a paneknek ya impapuso so inkamapaabeba na sakey. Sakey itan ed saray bunga na masanton espiritu na Dios tan walay pisiglaotan to ed maridios a kakabatan. (Galacia 5:22, 23; Santiago 3:13) Anggano pinasya lay pamapasyodot ed si Jesus, kontrolado to so inkasikato. Seguradon aliwan sakey a kakapuyan so inkauyamo to. Oniay inkuan na sakey ya iskolar nipaakar ed sayan kalidad: “Say walad utel na sayan inkatamoy et inkabiskeg a singa ed balatyang.” Kaslakan et talagan kaukolan so biskeg pian napokpokay ipetang na ulo tayo tan mauyamon natrato so arum. Balet lapud bebendisyonan nen Jehova so pansasagpot tayo, naaalig tayo so kauyamoan ya impatnag nen Jesus, tan bilang resulta et mas mainomay itayon asinggeran.

18. Anton alimbawa so mangipaparungtal a si Jesus et makatunongan, tan diad padesir yo, akin a say toon walaan na onian kalidad et mainomay ya asinggeran?

18 Si Jesus so makatunongan. Sanen sikato so walad Tiro, walay biin patutulongan ed sikato lapud “papairapen a tuloy na sakey a demonyo” so marikit to. Amitlon danay ya impatnag nen Jesus ya agto gawaen so kerew na bii. Unona, agto inmesel; komadua, impaliwawa to no akin ya agto nepeg a gawaen so kerew na bii; komatlo, sikatoy angiter na ilustrasyon a lalon amalinew ed punto. Balet, kasin impatnag ton anggapoy pibabali to, ya anawet so puso to? Kasin impalikas ton delikadoy gagawaen na bii, ta alay tepel ton mikakatunongan ed sakey a matalonggaring a too? Andi, mabitar ya anggapoy alikas na bii ya ontan. Agto labat la kinmerew na tulong noagta sikatoy mapilit anggaman mapatnag lan aglabay nen Jesus a gawaen so kerew to. Anengneng nen Jesus so baleg a pananisia na bii a sengegay agto intundan inkerew, kanian pinaabig nen Jesus so marikit to. (Mateo 15:22-28) Seguradon lapud inkamakatunongan nen Jesus, inkamabulos ton ondengel, tan inkamaabuloy to sano matukoy, et labalabay na totoo so onsingger ed sikato!

Kasin Mainomay Kayon Asinggeran?

19. Panon tayon nibaga no kasin talagan mainomay itayon asinggeran?

19 Labalabay na totoo ya ipasen a sikaray mainomay ya asinggeran. Singa bilang, walaray walad posisyon a mangibabagan lukas so puerta ra parad totoo, tan anggan anton oras et sikaray mainomay ya asinggeran na saray nasasakopan da. Balet, oniay mapuersan pasakbay na Biblia: “Sankaraklan a totoo ibawag na balang sakey so dili a kaabigan to; balet say matoor a too siopa so makaromog?” (Uliran 20:6) Mainomay so pangibaga ya aliwa itayon mairap ya asinggeran, balet talaga kasin matoor tayon aaligen iyan aspekto na panangaro nen Jesus? Ibase tayoy ebat ed no antoy pakanengneng na arum ed sikatayo, aliwan say pakanengneng tayo ed inkasikatayo. Oniay inkuan nen Pablo: “Nakabatan komon na amin a totoo so kasungdoan [“inkamakatunongan,” NW] yo.” (Filipos 4:5) Maabig no itepet na balang sakey ed sikatayo: ‘Antoy panmoria na arum ed siak? Anto so reputasyon ko?’

Litrato ed pahina 148

Panggugunaetan na saray mamatatken so pagmaliw a mainomay ya asinggeran

20. (a) Akin ya importante a saray mamatatken et mainomay ya asinggeran? (b) Akin a nepeg tayoy magmaliw a makatunongan ed no antoy iilaloan tayo ed saray mamatatken ed kongregasyon?

20 Saray Kristianon mamatatken so nagkalalo lan manggugunaet a magmaliw a mainomay ya asinggeran. Masimoon dan pipilaleken a tooren so imbaga na Isaias 32:1, 2: “Sakey a too so magmaliw a naani a singa sakey ya amotan na dagem, tan sakey a siroman ed bagyo, singa saray agus na saray danum ed pasen ya amaga, singa anino na sakey a baleg a batondampay ed sakey a dalin ya apagaan.” Makapangiter lambengat na ontan a salimbeng, pakarepreskoan, tan inawa so sakey a matatken no sikatoy mansiansian mainomay ya asinggeran. Tua, aliwan mainomay a gawaen itan, lapud ambelat so responsabilidad na saray mamatatken diad sarayan mairap a panaon. Balet, siansian panggugunaetan na saray mamatatken ya agbalot ipalikas a sikaray okupadon maong pian asikasoen iray pankaukolan na saray karnero nen Jehova. (1 Pedro 5:2) Pambabanikelan met na saray membro na kongregasyon so pagmaliw a makatunongan ed no antoy iilaloan da ed sarayan matoor a lalaki, kanian sikaray mapaabeba tan mikokoopera.​—Hebreos 13:17.

21. Panon a makapansiansian mainomay ya asinggeran na ananak so atateng da, tan anto so singbaten tayo ed onsublay a kapitulo?

21 Saray atateng so manpepeleng pian lawas iran wadtan parad ananak da. Seryoso iyan pamaakaran! Labay dan naamtaan na ananak da ya ayos labat so pangipaamta na antokaman ed Tatay odino Nanay da. Kanian, bunek na atateng so pagmaliw a mauyamo tan makatunongan, ya aliwan alabas so reaksion da sano ipatua na ugaw so sakey a kalilingoan odino sano lingoy kanonotan to. No maan-anos ya ipasal na atateng so ananak da, aliling to et pansiasiansiaen dan lukas so linya na komunikasyon da. On, labay tayon amin so magmaliw a mainomay ya asinggeran, a singa si Jesus. Diad onsublay a kapitulo, singbaten tayo so impapuson panangabagey nen Jesus, a sakey ed saray manunan kalidad no akin a sikatoy mainomay ya asinggeran.

a Amta na saray manaaral na chemistry a say ismay tan balitok et nanasinggeran ed periodic table na saray elemento. Say nucleus na sakey ya atomo na ismay et dakel labat lay taloran proton nen say balitok. Diad sayan modernon panaon et pinagmaliw ni ingen na saray pisiko a balitok so daiset ya ismay, balet satan a proseso et mankaukolay dakel ya enerhiya a panggastosay pinasya.

Panon Mon Natumbok si Jesus?

  • Panon a say pantepet tan italineng tayon maong ed ebat na totoo so mamakiwas ed sikaran onasingger ed sikatayo?​—Mateo 16:13-17.

  • Panon a nansiansian mainomay ya asinggeran si Jesus anggan sanen labay to komoy manpainawa, tan panon tayon naalig so ehemplo to?​—Marcos 6:31-34.

  • Panoy impangipasen nen Jesus ed saray agmananisia, tan akin a magmaliw itayon mainomay ya asinggeran no aligen tayo so balansin panmoria to?​—Lucas 5:29-32.

  • Panon a makatulong ed sikatayo so pangalig ed positibon panmoria nen Jesus ed totoo pian magmaliw itayon mas mainomay ya asinggeran?​—Juan 1:47.

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share