Panon so Inkaduma Yo ed Mundo?
“Say nengneng na panagdayew a malinis tan andi-tilol ed imaton na Dios tayo tan Ama et saya: . . . say pansiansia na sakey ya andi-mantsa ed mundo.”—SANTIAGO 1:27
1, 2. Siopa so angibaga a saray Kristianos so magmaliw a duma ed mundo? Akin ya ilaloan na saray Tasi nen Jehova so pagmaliw a duma ed mundo?
SI Jesus so inmunan angibaga a saray Kristianos so nepeg ya ag-ira kabiangan na mundo. (Juan 15:19) Tan diad pikakasi to ed si Ama to diad samay labi sakbay na impatey to, sikato so nadngel ya angikuan: “Inter ko so salitam ed sikara, balet sikara so ginula na mundo, lapud sikara so aliwan kabiangan na mundo, unong a siak so aliwan kabiangan na mundo.” Sirin, tampol, inulit to: “Sikara so aliwan kabiangan na mundo, unong a siak so aliwan kabiangan na mundo.”—Juan 17:14, 16.
2 Maslak ed saray relihyon na Kakristianoan so agmanbabanikel diad panumpal ed saratan a salita. Anggaman kuan, amoria na saray Tasi nen Jehova a saray Kristianos natan so andian na pampili noagta say pansiansian nibiig ed mundo. Kabat da a si Satanas so manuuley na sayan mundo. (Juan 14:30; 1 Juan 5:19) Say pagmaliw a kabiangan na mundo et kabaliksan to so kiwala ed silong na impluensya nen Satanas. Impasakbay nen Santiago: “Siopaman, sirin, a malabay a kaaro na mundo so manggagawa ed inkasikato a kabusol na Dios.” (Santiago 4:4) Sirin, nepeg tayon ilaloan so pagmaliw a duma.
3. Antoran manunan bengatla so manggawa ed saray Tasi nen Jehova a duma ed saraman so walad kaliberliber da?
3 Balet panon a saray Tasi nen Jehova so duma? Inkuan nen Jesus a saray Kristianos so aliwan pisikal a naekal ed mundo. (Juan 17:15) Tan, peteg, saray Tasi nen Jehova so manaayam ed saray komunidad to, tan maslak ed sikara so mangaasawa tan manpapamilya, a singa gagawaen na amin. Sikara, met, so nakaukolan a mananap na trabaho, mangabet ed implasyon, tan manbayar ed saray buis. Ingen sikara so duma. Diad sakey ya artikulo nipaakar ed sikara, say editor na relihyon na sakey a peryodiko ed Estados Unidos so angipaliwawa no akin ya inisip to so ontan. Inkuanto: “Say mangibibiig ed saray Tasi a manlapud saray maslak a kritiko ra, angangko, et say sigpot a bilay da—no panon so panguusar da ed oras da tan ed no siopa—so sigpot ya amalkot ed pananisia ra.” Eksakto! Saray Tasi nen Jehova so sigpot a dedikado ed si Jehovan Dios. Peteg a sisisiaen da so sipan to ed Biblia, tan seryoson iimanoen da so amin a ganggan na Dios ed sikara. (1 Juan 5:3) Saya so manggawa ed sikara a duma.
4. Antoran katuaan so manggawan mairap diad kibiig ed sayan mundo? Sirin, anto so nepeg a gawaen tayon amin a panapanaon?
4 Anggaman kuan, say ontan ya inkibiig so aliwan popular nisay mainomay. Diad inagew-agew a panagbilay tayo, say desdes ed pitutunosan so mabiskeg. Maslak ed sikatayo so walaan na nitanem a pilalek ed agpagmaliw a tanton duma ed siopaman. Sano onlesa iray salisalan a manasaglawi ed neutralidad, nakaukolan to so mabiskeg a kumbiksion ed pagmaliw a duma tan tuloken iray ganggan nen Jehova. (Gawa 5:29; 15:28, 29) Sirin, makabat ed balang sinansakey so pangusisa to ed inkasikato a panapanaon pian nengnengen to no panon so talindeg to ed pamaakaran na pagmaliw a nibiig ed mundo.—2 Corinto 13:5.
Maseseg ed Lawak na Kimeyan
5. (a) Anto so ibabaga na arum ya aliwan-Tastasi nipaakar ed seseg na saray Tasi nen Jehova ed kimey na panagpulong? (b) Anto so arum a prinsipyo na Biblian mamapakiwas ed saray Tasin magmaliw a maseseg ed sayan kimey?
5 Alimbawa, saray Tasi nen Jehova so bantog diad seseg da ed panagpulong. Peteg a saya so manggawa ed sikara a duma. Arum so mandinayew ed sikara ed satan, bang saray arum so agonigon ed satan. Saray misionero na sakey ya ebanghelikon organisasyon so angibalita ya inerman a laen da ed mundo et nanaabet daray totoo ed lokal ya aktibo, maseseg a tastasi nen Jehova! “Tongtongen na andukey so ngalngalin antokaman . . . misionero ed inerman a pasen ed mundo nipaakar ed lokal iran kipapasen, tan narengelan yon nabitla iray Tasi nen Jehova,” so kuan na sakey a palapagan. Akin a saray Tasi so ontan lan maseseg ed sayan kimey? Say rason et lapud say panangipulong ed maong a balita so linawa na Dios tan pakatandaan a marka na tuan Kristiano. (Mateo 28:19, 20; Efeso 6:14, 15; Apocalipsis 22:17) Natan, sayan panagpulong na saray Tasi nen Jehova so mapublikon panangipatnag na katooran da ed Panarian na Dios tan say pilalek dan ontulong ed arum a mandayew ed si Jehova.—Isaias 2:2-4; Mateo 24:14.
6. Anto so arum a tepet a nepeg tayon itepet ed inkasikatayo diad pangusisa ed saray liknaan tayo nipaakar ed kimey na panangipulong ed maong a balita na Panarian?
6 Panon kaimportante so kimey na panagpulong ed sikayo? Diad mundo, liknaen na dakel a say panag-anap na bilay, odino anggan say panligliwaan, so mas importante nen saray relihyoson agamil. (2 Timoteo 3:4; 1 Juan 2:16) Anggaman kuan, insulat nen Pablo ed si Timoteo: “Imanoen mon naynay so inkasika tan say ibabangat mo. Mansiansia ka ed sarayan bengatla, ta diad panggawam ed saya et nilaban mo so inkasika tan saraman so ondengel ed sika.” (1 Timoteo 4:16) Kasin walaan kayo na onian panmoria? Kasin nanonotan yo so pasakbay nen apostol Pedro a nepeg yo so ‘mansiansian maapit a sinononot ed kiwawala na agew nen Jehova’? (2 Pedro 3:12) No ontan, sirin kabat yo a say panangipulong ed maong a balita na Panarian so sakey a pamaakaran na pankaganatan. Nayarin saya so manenyeg ed sikayon onkiwas ed saray dalan a nayarin mamakelaw ed saray aliwan-Tastasi.
7. Anton kundang so inala na dakel nipaakar ed kimey na panagpulong? Akin?
7 Alimbawa, si John, sakey a maestro ed Ghana, so seryoson angusisa ed Kasulatan. Kanian sikato so nandimite ed trabaho to ta pian nausar to so mas dakel a panaon diad pangibaga ed saray kakaabay nipaakar ed Panarian. Si Brian, sakey a walad kalangweran ya Ingles, so angisakrispisyo na pankanawnawa ton manaral ed unibersidad ta pian makapagmaliw a sigpot-panaon a managpulong; tan si Eve, sakey a walad kalangweran ya Americana, so anaynan ed kolehyo kayari na pigaran semestre nisengeg ed parehon rason. Kasin sarayan walad kalangweran so aliwan praktikal odino makulangkulang? Peteg, diad siopaman a mangawat ed Biblia a seryoso, say ginawa ra so makatunongan tan lohikal. Arawin iyan to’d kaatapan so arapen da, sikara so ontutulong a mangiseguro ed satan. A singa inkuan nen Pablo, say kimey a pinili ra et kabaliksan to so kilalaban, ‘namparan diad sikara tan saraman so ondengel ed sikara.’—1 Timoteo 4:16.
Duman Nengneng na Ugali
8. Anton prinsipyo na Biblia ed Hebreos 1:9 so ontulong met a manggawa ed saray Tasi nen Jehova a duma?
8 Nia so sananey a prinsipyon manggawan duma ed saray Kristianos ed mundo: “Inarom so inkatunong, tan ginulam so kaugsan.” (Hebreos 1:9) Diad konteksto, sarayan salita so nipaarap ed si Jesu-Kristo, balet bidbiren na saray Tasi nen Jehova ya iter da so sakey ya estandarte ed saray Kristianos met. (1 Pedro 2:21) Nakaukolan ya aroen tayo so ibabaga na Dios a maptek tan gulaen so ibabaga na Dios a mauges.
9. (a) Anto so arum ed saray nengneng na kaugsan? (b) Panon a say awawey na sakey a Kristiano ed kongregasyon nipaakar ed kaugsan so miduma ed mundo?
9 Inturo nen apostol Pablo so arum a nengneng na kaugsan ed sarayan salita: “Nisaray managlawan, nisaray managtalintao, nisaray mikakalugoran, nisaray binabai, nisaray lalakin miakdol ed lalaki, nisaray matatakew, nisaray maagum a totoo, nisaray managbuanges, nisaray managpabanday, nisaray managpatubo so agmakatawir ed panarian na Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Natan, say mundo so mauge-uges a malukak, ilautla ed saray pamaakaran na moralidad. Ingen saray estandarte na Biblia so agleglemewen. Ibabaga na Biblia ya anggan siopan Kristianos a nalanlanor ed saray gawan imoral so maaron tulongan a manpasimbalo ed dalan to. (Galacia 6:1; Santiago 5:19, 20) No agto labay so manguman, sirin sikato so nepeg a paliisan na saray Kristianos.—1 Corinto 5:9-13.
10. Akin a saray Tasi nen Jehova so nepeg a manalimbeng ed inkasikara a manlapud gawan mauges?
10 Impakasalanan na arum a sayan nengneng na panangimaton ed saray bengatla so aliwan maaro odino inkapanatiko. Lablabayen da so lalon maluklukak a piaarap na mundo. Kasin ontan so liknaan yo? Odino namoria yo a say ontan iran kiwas so pangipanengneng na agpanangaro ed nankasalanan bilang panggula ed mauges iran gawa to. Tan kasin natalosan yo a say Kristianon kongregasyon so nepeg ya onkiwas ed onian dalan ta pian sikato so mansiansian Kristiano? Inkuan nen Santiago: “Say relihyon ya awaten na Dios ya Ama tayo a malinis tan andi-tilol et saya: . . . say pansiansia na sakey ya agnadutakan na mundo.” (Santiago 1:27; New InternationaL Version) Panoy pakapangibaga na sakey a grupo a sikato so walaan na tuan relihyon no abuloyan to so inkasikaton nadutakan na seryoson kasalanan?
11. Panon a saray Kristianon estandarte so mangapekta ed panagsalita na sakey a Kristiano?
11 Say ‘panggula ed mauges’ na sakey a Kristiano so malaknab ni. Kuan na Biblia: “Komon ta say panaglawan tan karutakan ed amin a nengneng odino inkaagum so ag-anggan nasalambit ed limog yo, a singa manepeg ed saray masanton totoo; nisay makapabaing ya ugali nisay makulangkulang a tongtong nisay marutak a lurey.” (Efeso 5:3, 4) Kanian saray peteg a Kristianos so kabkabat ed limog na saray kalimog da diad agpanangusar ed marutak iran lenguahe, panagtongtong na marutak iran lurey, odino diad panliket ed panongtong na marutak iran bengatla. Saray malinis a kanonotan tan malinis a panagsalita so ontatalag lan tuloy natan.
12. Panon a saray Tasi nen Jehova so duma ed mundo sano nipaakar ed panligliwaan?
12 Saray Tasi nen Jehova so miduma ni ingen nipaakar ed panligliwaan. Lapud “say interon mundo so mandukdukol ed pakayari na sakey a marelmeng,” inaral da so magmaliw a maalwar nipaakar ed saray panligliwaan ya iyoopresi na mundo. (1 Juan 5:19) Papaliisan dan sigpot iray dakel a party games, magasin, video, pelikula, musika, tan paway ed telebisyon a denidemonyo odino pornograpiko, odino mangipabitar na mauges, andi-panangasin karawalan. Sikara met so maalwar, met, ed natatawag na panligliwaan na pamilya a mangiyaalibansa ed marutak odino malukak iran ideya ya agnayarian na saray Kristianos ya abobonan. (1 Corinto 15:33) Anggan siopan mangawat ed Biblia a seryoso so ag-onnengneng ed saray panligliwaan diad bengabengatlan ag-anggan nepeg a nasalambit ed limog na saray Kristianos.
13. Kasin inkamakisir-kanonotan so pangipeget tayo ed inkasikatayo ed pamaakaran na panligliwaan? Ipaliwawa.
13 Kasin saya so opinyon yo? Odino kasin liknaen yo a say ontan iran panmoria so manggawa ed saray Tasi nen Jehova a makisir-impanisip odino mapegpeget? No ontan, imanoen: Sano nalmoan so sakey a produkton tagano ya arutakan tan tampol ya inalis ed saray simpenan ed garita, saray managsaliw so agmanreklamo a say kawayangan da so apegetan lapud satan so agda la nasaliw. Noag ingen, sikara so misalsalamat ta sikara so asalimbengan ed kasamalan. Saray Tasi nen Jehova, mipadpara, so agmanrereklamo a say kawayangan da so singa apegetan sano saray inkarutakan na dakel a minumundon panligliwaan so nipalinew ed sikara. Imbes, sikara so nainawaan diad kasalimbengan a manlapud kaatapan ya iter na ontan a polusyon.
Manaarowan Ira ed Balang Sinansakey
14. Anton kalidad so imbaga nen Jesus a manggawa ed komunidad na Kristiano a miduma ed mundo a walad kaliberliber to?
14 Nia so sananey a sukat na inkibiig na sakey a Kristiano ed mundo. Diad samay labi sakbay na impatey to, inkuan nen Jesus ed saray patumbok to: “Diad saya et naamtaan dan amin a sikayoray babangatan ko, no walaan kayo na aro ed limog yon dili.” (Juan 13:35) Akin a say aro so sakey a tanda ed saray taga paway? Lapud, bilang intero, say kipapasen ed mundo natan so singa imbaga nen Pablo a kipapasen to: “Saray totoo so maaro ed inkasikaran dili, maaro na kuarta, . . . andian ira na aro ed nianakan.” (2 Timoteo 3:2, 3) Diad ontan a kaliberliber, say sankamundoan a komunidad na totoo a walaan na aro ed limog dan dili so nikadkaduma. Say ontan ya impanaagi so wala ed limog na saray Tasi nen Jehova.—1 Pedro 2:17.
15. Anto so arum a kipapasen a saray Tasi nen Jehova so walaan na pankanawnawan mangipanengneng na aro ed balang sinansakey?
15 Sayan aro so nanaimanon tuloy tan mabetbet a manatawag ed saray taga paway a mankomento sano saray Tasi nen Jehova so mantitipon ed saray kumbension da. Sano walaray angkabaleg a desyang, saray Tasi so tampol a wadtan, a sankaawit daray tulong ed agagi ra. Tan diad dalem na kongregasyon, saray peteg a Kristianos so mangipanengneng na aro tan konsiderasyon ed balang sinansakey. Anggan sano walaray problema ed personalidad, sasalien dan maong so ‘mantetepelan ed balang sinansakey tan manpeperdonaan ed balang sinansakey.’—Colosas 3:12-14.
Ag-ira Manggagapolan
16. (a) Anton kipapasen so siningbat nen Pablo ya angiter ed saray inmunan-siglon Kristianos na maabig a pankanawnawan mangipanengneng na kaaralem na aro ed balang sinansakey? (b) Anton prinsipyo so impaliwawa to a walaan na dakel a modernon aplikasyon?
16 Say ontan ya aro so manggawa ed saray Tasi a duma ed sananey a dalan. Natan, dakel so mapaga tan say imon so manalimbeng ed saray kanepegan da. Si apostol Pablo, anggaman kuan, so angigeter na duman estandarte: “Dampoten tayoray bengatlan manggawa na kareenan tan saray bengatlan makapaalagey ed balang sinansakey.” (Roma 14:19) Diad konteksto, sasalitaen nen Pablo so nipaakar ed sakey a probleman linmesa ed saman nipaakar ed tagano. Saray Kristianos, aliwan singa saray Judios ed silong na Mosaicon Ganggan, so bulos a mangan ed antokaman a labay da basta ag-ira magmaliw ya alabas a masiba. Arum, anggaman kuan, a nanlapud inkaugaw so nanmoria ed saray bengatlan tagano a singa mauges, so agonigon sano nanengneng daray kapara ran Kristianos a mangan ed satan. Kasin saraman ya arum a Kristianos so angipilit na kanepegan dan mangan ed antokaman a labay da? Andi no tinumbok da so konseho nen Pablo. Imbaga to: “Maong so agpangan na karne odino ag-iyinum na alak odino agpanggawa na antokaman a mangigapol ed agim.” (Roma 14:21) Agaylan maaron konseho! Kasin nanengneng yo no panon so pangiwanwan to ed sikatayo diad arum iran pamaakaran?
17, 18. (a) Panon so kiyaplika na prinsipyo ed Roma 14:21 diad pamaakaran na mabayanin iinumen? (b) Panon a niyaplika ed pamaakaran na panangawes? (c) Anto nin arum a pasen so naisip yon pangiyaplikaan ed sayan parehon prinsipyo ya ontulong ed sikatayon mangipanengneng na aro ed balang sinansakey?
17 Alimbawa, aabuloyan na Biblia iray Kristianos ya oninum na mabayanin iinumen diad kabkaabigan. (1 Timoteo 3:8; 5:23) Balet saray arum so sensitibo nipaakar ed mabiskeg ya iinumen. Arum so ag-apasal ed satan odino agda nayarian a piarapan itan. No wala kayo ed sakey a pantitipon a kaiba yo so sakey a singa ontan, kasin salien yon piliten odino pabaingan pian miinuman ed sikayo na alak? Odino kasin agmo la ituloy so oninum ta pian agla pansengegan na problema to?
18 Imanoen so sananey ya ehemplo: say pamaakaran na panagkawes. Agdedeskribien na Biblia no anton nengneng na kawes so nepeg ya isulong na sakey a Kristiano, anggaman ibabaga ton nepeg a satan so masimpit tan malinis. (1 Timoteo 2:9) Natan, maslak a bansa so walaan na saray kodego na kawes ya impasen a naabobonan ed pormal a sosyedad. Gendagendat, sayan totontonen so mangipalugar na makatunongan a panduruma, balet anggan anton alablabas ya isian ed satan so singa mauges odino marutak. Saray Kristianos, namparan lalaki tan bibii, so nepeg a mannonot ed saya. Kasin mabulos kayon mangigetar na kawayangan yo diad pamaakaran na panagkawes nisesengeg ed maong a balita tan pian agyo nagapol iray agagi yo?
19-21. (a) Akin a kimeyan na saray Tasi nen Jehova so pamasiansia na inkibiig da ed mundo? (b) Diad anton sananey a lawak so nakaukolan tayon panbanikelan diad pagmaliw a biig ed mundo?
19 On, susto si Jesus sanen imbaga to a saray Kristianos so “aliwan kabiangan na mundo.” (Juan 17:16) Diad panangipulong na maong a balita, diad iyaarawi ed mauges, tan diad aro tan konsiderasyon ed balang sinansakey, saray Tasi nen Jehova so peteg a duma. Sayan inkibiig so mangitarok na bendisyon ed saray Tastasi, aliwan daiset lapud salimbengan tora a manlapud dakel a probleman manasalot ed mundo natan.
20 Kasin papablien yo tan babayuboan yo so sayan inkibiig ed dilin bilay yo? Nonoten, no saray Tasi nen Jehova so aliwan biig, sikara so kaulibay na mundo, a si Satanas a Diablo so dios. (2 Corinto 4:4) Nabalang da so mabitar a pakabidbiran da bilang sakey a ‘masanton totoo,’ tan onsaew iran mamasiansia ed inkasikara ya “agdinutakan na mundo.” Sirin, sikara la so aliwan “malinis, ag-atilolan a relihyon, ed pakanengneng na Dios.” (Santiago 1:27, The Jerusalem Bible; 1 Pedro 1:14-16) No naromog mo so inkasika a kakaliktanen mo so magmaliw a singa mundo, nonoten so pasakbay ed Santiago 4:4.
21 Impropesiya nen apostol Pablo a say sananey ya ugali so mandodomina ed mundo natan. Inkuanto a saray totoo so “maaro ed kuarta.” (2 Timoteo 3:1, 2) Tua ed saray salita to, say panangusil ed kuarta so ontan lan mabiskeg a puersa natan a diad dakel et sikato so sankabiskegan ya impluensya ed bilay da. Kasin saray Kristianos so duma met ed saya? Kasin posibli so pakaliktar ed kaplesan a mundo diad agpagmaliw a ‘maaro ed kuarta’? Saya so singbaten tayo ed ontumbok ya artikulo.
Kasin Nanonotan Yo?
◻ Akin a nailaloan na sakey a Kristiano so pagmaliw a duma ed mundo?
◻ Antoran kasulatan so ontulong ed saray Tasi nen Jehova a nawalaan na suston panmoria ed kimey na panagpulong?
◻ Diad antoran nanduruman dalan a say pangiyaplika ed Hebreos 1:9 so manggawa ed saray Tasi nen Jehova a duma ed mundo?
◻ Anto so epekto na pangiyaplika ed prinsipyon nisalaysay ed Roma 14:21 diad ugali ra?
[Kahon ed pahina 12]
Say Inkamatua So Manggawa Met ed Sikara a Duma
NALMAY so puso to sanen anengneng to so tiket ed namparadaan diad salming na kotse. Say multa so $25 dolyar (E. U.), tan sikato so asakitan lapud aliwan makatunongan. Anggaporay tanda ya isesebel so pamparada. Sankaugesan ni et say katuaan a sikato so nanlapud arawin pasen tan agto la nayarian so ompawil ed syudad a mangiyapelo ed kaso to. Kanian niretrato to so pasen diad pamaneknek ya anggaporay pasakbay a regulasyon a nipeket ed anggan iner. Tan lapud sakey ed saray Tasi nen Jehova, kinerew to ed sakey a kapara ton Tasi so iyapireng ed korte na trapiko.
Nia so report na kaaro to ed saman ya agawa ed korte ed saman a kabuasan:
“Sano natawag ka ed arap na huis, nepeg mon iter so ngaran mo tan address mo. Insan iyadministra so samba na pagmaliw a matua. Sakbay a siak so pansambaen da, say eskribiente na korte, matatken lan laki, so angerew ed siak ya uliten koray address ko. Sanen imbagak, ‘124 Columbia Heights,’ mapatnag ya abidbir to a sikato so address na sankamundoan a hedkuarter na Watch Tower Society tan saray Tasi nen Jehova. Inmarap ed huis, inkuanto: ‘Anggapoy bengatlan pampagaan mo ed saya, Huis. Saraya so maong a totoo. Ag-ira mantila! Ag-iran balot mantila! Agda nayarian so mantila! Say relihyon da so agmangiyabuloy ed satan, tan mapeget a satan so tutumboken da. Agko nin balot akabatan so anggan siopa ed saray lalaki ra odino anggan saray bibii ra a nantila. Sikara so matua. Anengneng ko la ed dakel a danay a sano nayarian da komon a liktaran so tiket na pamparada diad pangibaga na melag a palikdo, balet satan so agda gawaen.’
“Insan inmarap ed siak, inkuanto, ‘Amtak ya agka mantila lapud amtam no siopa so ontulin ed lubok to no satan so gawaen mo?’ ‘Siopa?’ intepet ko. ‘Say Huis, Huis Rutherford [aminsan a presidente na Watch Tower Society],’ so inyebat to. ‘Nensaman et siak so mantutulor na sulat to ed apalabas lan 47 taon. Kabat ko iray Tasi nen Jehova sakbay na imbaleg da. Say Huis so duman too!’
“Kayari na saya, say huis na korte so agla nampasamba ed siak. Kinerew ton ipresentak so kasok, a sikato so ginawak. Say sentensya to? ‘Anggapoy kasalanan.’”
Saray Tasi so ‘manpirawat a mangikiwas na inkasikaran simamatua ed amin a bengatla.’ (Hebreos 13:18) Tan say panutumbok da ed inkamatua so sakey ed saray dakel a dalan a sikara so duma ed mundo.
[Litrato ed pahina 11]
Naaralan na saray Tasi nen Jehova so pagmaliw a maalwar ed saray panligliwaan ya iyoopresi na mundo