Panresolbe ed Misteryo na Saray Managkabayo

SIOPA so makaresolbe ed misteryo na saray managkabayo ed Apocalipsis? Diad Biblia, ed Daniel 2:47, si Jehovan Dios so atawag na “Manangiparungtal ed saray maamot.” Lapud sikato so sakey ya amuyan ed Biblia, a pati say pasingawey nipaakar ed saray managkabayo, nayarian ton itarya so ebat a nakaukolan tayo. Sirin, diad pangusisa ed niparungtal a Salita to, nayarian tayon nasuysuy so kabaliksan na saray de-kolor a kabayo tan saray managkabayo ra.​—Amos 3:7; 2 Timoteo 3:16; 2 Pedro 1:21.

Saray taloran manangilukas a bersikulo na Puyan, odino Apocalipsis, so mangiter na tombok ya ontulong ed kilukas na misteryo. Ipapanengneng da a sayan serye na saray pasingawey so walaan na kipaakaran ed arapen iran nagawa, salanti, arapen na taon 96 K.P. sanen anengneng nen apostol Juan so amin na sarayan bengatla tan insulat tora. Saya so mitukoyan ed balikas to diad Apocalipsis 1:10 a saray bengatlan anengneng ed sayan pasingawey so nagawa lambengat diad kayari igapo “na agew na Katawan.”​—Ipareng so 1 Corinto 1:8; 5:5.

Diad panisip ed saya, usisaen tayo pa ray kabayo tan saray managkabayo ra. Diad gapo, makana so nawalaan na pakatalos ed amputin kabayo tan say managkabayo to. Insan say kabaliksan na arum a managkabayo so onnepeg ed pasen da.

Inusisa So Interpretasyon

Diad akaunan artikulo, naimano a say sakey ya interpretasyon ed amputin kabayo tan say managkabayo to et irepresenta ra kono so ‘balanglan say pambiktorya na ebanghelyo odino imperyalismo.’ Balet say mundo so ag-akumberte ed ebanghelyo (maong a balita) nipaakar ed si Kristo tan saray gagala na Dios ed liberliber to. Tan, peteg, say imperyalismo so agkinmabayo ed pananalo. Imbes, et sikato so nabubuyak, nasisiyansiyan, ed sayan siglo.

Anto so nipaakar ed interpretasyon a say amputin kabayo et irepresenta to so pambiktorya na ebanghelyo tan say inkapuro na pananisia nen inmunan siglo? Saya so mangipulisay ed katuaan a say pasingawey so diad saray bengatlan onsabi ed arapen. Tan lapud insulat nen Juan so pasingawey bilang sakey a prison indestiero ed isla na Patmos nen taon 96 na Komon a Panaon tayo, nayarin irepresenta to so antokaman a bengatlan walaan na kipaakaran nen inmunan siglo.

Sananey a paliwawan say amputin kabayo so mangipaparungtal ed sengegan imbes a say inkapersona nen Kristo tan say Panarian to ‘so wala ed limog’ tayo, salanti, ed kapusoan tayo. Balet say sengegan nen Jesu-Kristo tan say Inkakristiano so agginmapo ed panaon ya arapen diad inkisulat na Apocalipsis. Imbes, sayan sengegan so wala la ed baleg ya ebidensya ed limog na saray inmunan-siglon Kristianos sakbay na impangisulat nen Juan.

Ontan met, sanen imbaga nen Jesus a “say panarian na Dios so wala ed limog yo,” sikato so mitotongtong ed mansimpisimpitan a relihyoson Pariseos diad impangebat ed tepet a pinatalindeg da. Si Jesus so agmitotongtong ed saray matoor a patumbok to tan ibabaga ed sikara a say Panarian so bengatlan ‘wala ed limog’ da diad pantalos a wala ed kapusoan da. Noag ingen, ibabaga to so agpananisia na saray Pariseos a sikato, si Jesus, bilang say manangilaman na arapen a Panarian na Dios, so presente ed limog da diad saman ya okasyon.​—Lucas 17:21; nengnengen met so The Jerusalem Bible tan The New English Bible.

Kumusta so nipaakar ed kaisipan a say managkabayo ed amputin kabayo et say Antikristo? Anggapo so ibabaga na Biblia a say Antikristo so manggawa na ontan a kurang a nayarin nibaga ed sikato a “sikato so linman manalo tan sumpalen to so pananalo to,” a singa nibaga ed samay akakabayo ed amputin kabayo. (Apocalipsis 6:2) Malinew a siopaman ya akakabayo ed amputin kabayo so onkabayon manumpal ed pananalo to. Say pananalo to so ag-onsaew. Amin a kakabusol to so naderal.

Ontulong ed Pakabidbir So Salaysay na Biblia

Say agnalingon pakabidbir ed samay managkabayo ed amputin kabayo so inter na “Manangiparungtal na saray maamot” diad saginonor ed parehon serye na pasingawey. Diad Apocalipsis 19:11-16, say amputin kabayo so anengneng lamet a diad sayan panaon et walaan na malinew a pakabidbiran ed managkabayo.

Say katuaan a say amputin kabayo so anengneng ya amiddua ed sarayan mapropetikon pasingawey so mangipatnag a sikato so parehon kabayo tan saray nanduruman kimey odino aktibidades na managkabayo so niretrato. Diad saginonor ya eksena, say managkabayo so angaranan. Sikato so tinawag na “Matoor tan Tua,” “Say Salita na Dios,” tan “Ari na arari tan Katawan na kakatawan.”

Saratan a katawagan so agmangitilak na panduaruwa no nipaakar ed pakabidbir ed managkabayo diad amputin kabayo. Anggapoy arum noag say Katawan a Jesu-Kristo a mismo! (Ipareng so Apocalipsis 17:14.) Balet diad anton panaon na bilay to? Nakaukolan a diad panaon kayari impanampot na inmunan siglo, sanen say pasingawey ed Apocalipsis so niiter. Imanoen, met, a say maarin balanget so niiter la natan ed sikato. Sirin diad arapen a panaon et igapo nen Jesu-Kristo so nikadkaduman betang bilang Ari, odino Manuley. Tan diad ontan a kapasidad, sikato met so niretrato a bilang sakey a mibabakal ya armado na bekang, ya onkabayon “manalo tan sumpalen to so pananalo to.”

A saya so diad arapen so impanengneng met na sayan katuaan: Diad panaon na apocaliptikon pasingawey, masulok ya 60 taon so linmabas nanlapud impakasumpal nen Jesus ed mangaraldalin a bilay to, inkioli to, tan insegep to ed tawen. Sanen sikato so pinmawil ed tawen, nibaga ed si Jesus a sikato so manalagar diad nikawanan na Dios ya anggad satan ya arapen a panaon sano saray kakabusol to so nagawan “gagatinan na sali to.”​—Hebreos 10:12, 13.

Ginmapo So Impankabayo

Sirin say impankabayo ed amputin kabayo so onggapo ed arapen a panaon sano si Jesu-Kristo so nitrono bilang mangatatawen ya Ari ed Panarian na Dios. Diad satan a panaon et ipaway na Dios so ganggan: “Onla kan manuley ed pegley na kakabusol mo.” (Salmo 110:2) Balet kapigan so kagawa na saya?

Say inkabalangetan nen Jesu-Kristo a mangatatawen ya Ari so adeskribe ed Salmo 45:3-7. Insan diad Hebreos 1:8, 9 si apostol Pablo so nanaon ed sayan salmo tan inaplika toray bersikulo 6 tan 7 ed Anak na Dios, si Jesu-Kristo. Say detalyadon impormasyon tan Makasulatan a prueban impalapag na saray Tasi nen Jehova so mangipanengneng a say koronasyon nen Jesu-Kristo ed tawen so agawa diad samay impanampot na Panaon Hentil, “say aturon panaon na nasyones,” nen taon 1914.​—Lucas 21:24.a

Sirin, anggan anton interpretasyon ed impankabayo na managkabayo ya asasakbay nen say taon 1914 so aliwan susto. Ontan met, lapud say managkabayo ed amputin kabayo so walad unaan, saray arum a kabayo tan managkabayon manumtumbok so mangirepresenta ed saray ebenton nagawan karingan to, odino diad panaon kayari to, say impankabayo to so onggapo. Say impankabayo na sarayan apatiran managkabayo, sirin, so nepeg a nagawa a manlapud tan kayari igapo na “panaon na anggaan” nen 1914. Nanlapulad saman “say kaunoran iran agew” so anengneng lan mapatnag.​—Daniel 12:4; 2 Timoteo 3:1-5, 13.

Arum a Kabayo tan Managkabayo

Say komaduan kabayo so “masnag ya ambalanga,” odino “kolor-na-apuy.” (Apocalipsis 6:3, 4, An American Translation) “Niiter ed [managkabayo to] so pangekal ed kareenan diad dalin ta pian sikara so manpapateyan ed balang sakey.” Sikato so naikdan na “baleg a kampilan.” Saya so apaneknekan a tua sanen anengneng na 1914 so gapoan na sankaugesan a bakal ed amin ya awaran na too, say inmunan sankagloboan a bakal. Diad saman et sikato so atawag na Baleg a Bakal. Diad 21 taon labat ed saginonor et ginmapo so Guerra Mundial II, tan saman so lalon makadesyang nen say Guerra Mundial I. Nanlapulad saman et mabetbetbet la so bakal. Ami-amin, nanlapulad 1914, saray bakal so anigway ed sanlasus milyon a bilay.

Say komatlon kabayo so andeket, tan sankaegnaan na managkabayo to so sankaparis a simbangan. (Apocalipsis 6:5, 6) Sakey a boses so ontatawag a nakakaukolan to so sueldo ed sanagew diad panaliw na kakapat (1.1 L) a trigo odino taloran kakapat na manmuran sebada. Saya so matukoy a manideskribe ed kakisiran na tagano diad kalaknab a babaleg ya agnin balot agawa nensaman. Satan so apaneknekan a tua nanlapulad 1914. Nanlapulad imbetag na Guerra Mundial I, saray presyo na tagano so tinmagey. Minilmilyon so inatey ed eras. Nanlapulad saman, say kakisiran na tagano so nantultuloy ya andi-tunda. Kinalkulo a natan et 450 milyon a totoo so nanaerasan, tan anggan sakey bilyon so andian na magenap a tagano. Panapanaon a say maudiem a retrato so indanet na ontan iran eras tan alablabas a kapipirde na bilay a singa say nibalita ed Etiopia ed agano niran taon.

Nipaakar ed komapat a kabayo, naimano tayo a satan so “mapusisaw,” mansasakit. Say ngaran na akakabayo so “Patey.” (Apocalipsis 6:7, 8) Isisimbolo ton maong so malaknab a bilang na saray inaatey nanlapulad 1914 diad aliwan natural iran sengegan, a singa say kakisiran na tagano tan eras, bakabakal tan karawalan, salot tan sakit. Say trankaso Espanyol a tinmerak ed sankamundoan diad samay impanampot na Guerra Mundial I so amatey na masulok a 20 milyon. Natan say sakit ed puso, kanser, tan dakel niran arum a sakit so mamapatey na minilmilyon.

Saray nagagawan insimbolo na sarayan kabayo tan saray managkabayo so naimano met a mipara ed propesiyan inter nen Jesus nipaakar ed panaon tayo. Inkuanto a “diad konklusyon na sistema na bengabengatla,” a pambibilayan tayo natan, wala so sankagloboan a bakal a say ‘nasyon so ontalindeg a sumpad nasyon tan panarian a sumpad panarian.’ Impasakbay to “so idaak na kaugsan” tan “diad nambabangil a pasen et wala so salot tan kakisiran na tagano.”​—Mateo 24:3-12; Lucas 21:10, 11.

Kasin Wala So Komaliman Kabayo?

Nabasa so Apocalipsis 6:8: “Tan anengneng ko, tan, nia! sakey a kabayon mapusisaw; tan say akakabayo ed sikato so manngaran na Patey. Tan say Hades so maapit a manumtumbok ed sikato.” Diad letnegan na saya, insuhiri na arum a lapud say inmunan apatiran abitla so mangabkabayo ed saray kabayo, agta say komalima met so akakabayo ed sakey a kabayo?

Say Biblia so agmangibabagan ontan. Diad Griegon teksto say salitan para ed “kabayo” so agpinmatnag ed Apocalipsis 6:8 a misiglaot ed Hades. Sirin, maslak a patalos na Biblia so agmangisasakup ed salitan “kabayo” a manutukoy ed sayan komalima. Sirin magenap ya imanoen a say Hades, say karaklan a lubok na katooan, so manumtumbok ed akaunan taloran kabayo tan saray managkabayo ra, a manitipon ed amin a biktima ra.

Panon So Pangapekta na Pasingawey ed Sikayo?

Say pambibilay ed panaon sano sayan pasingawey ed impankabayo na apatiran managkabayo ed Apocalipsis so walaan na dramatikon kasumpalan so peteg a makapasagyat ya eksperiensia. Balet ta sikato so panaon na baleg a kabintaan, a mankakaukolan na panangusisa tayo. Akin ya onia? Lapud kada too ed dalin so inapekta na sayan simbolikon impankabayo. On, sikayo tan saray inararo yo so nalalanor ya amin.

[Paimano ed Leksab]

[Litrato ed pahina 5]

1914​—Say “Ari na arari” so kinmabayo ed amputin kabayo to

[Litrato ed pahina 7]

Nanlapulad 1914, say Hades so akapan-ani na makapasinagem a panagani diad gapo na saray managkabayo ed Bakal, Eras, tan Salot