Magmaliw a Malinis ed Kanonotan tan Laman
“Iparungtal yoray laman yo a mabilay a bagat, masanto, makapaliket ed Dios.”—ROMA 12:1.
1. Unong ed si apostol Pablo, akin a say kalinisan ed nonot tan laman so nakaukolan?
SAY sakey a toon manpilalek a manlingkor ed masanton Dios a Jehova so nepeg a dalisay ed espiritual tan moral. Makatunongan, saya met so manutukoy ed pagmaliw a malinis ed kanonotan tan laman. Say peles a sistema na bengabengatla ed kipapasen to, saray totoon ompaway ditan ta pian manlingkor ed si Jehova so nakaukolan a manguman ya aliwa lambengat ed saray ugali na panagnonot da noagta mabetbet diad personal met ya ug-ugali ra. Insulat nen apostol Pablo ed saray Kristianos ed Roma: “Kanian sirin pikasik ed sikayo ed panamegley na panangasi na Dios, agagi, ya iparungtal yoray laman yo a mabilay a bagat, masanto, makapaliket ed Dios, sakey a sagradon lingkor a tekep na pakayari na panagkatunongan yo. Tan tundaan yo so miabobon ed sayan sistema na bengabengatla, noagta napasimbalo ed kanonotan, pian komon napaneknekan yo so inkasikayon maabig tan makapaliket tan ayadyarin linawa na Dios.” (Roma 12:1, 2) Anto so lalanoren na kalinisan na nonot tan laman?
Kalinisan ed Nonot
2. Panon a saray mata tan puso tayo so pansengegan na panggawa na malukak a kondukta, tan anto so nakaukolan pian saya so napaliisan?
2 Anggan diad sakbay na inkiiter na Ganggan, impanengneng nen matoor a Job a saray mata tan puso tayo so nayarin managdag ed sikatayon manggawa na karutakan no agtayo ra kontrolen. Inkuanto: “Siak so nanggawa na sakey a sipan ed saray matak. Sirin panon a nayarian kon ipanengneng so inkasiak a maimano ed sakey a marikit? No say pusok so asagyat ed sakey a bii, . . . satan so karutakan, tan satan so kasulitan ed imano na saray manangukom.” (Job 31:1, 9-11) No walaan itayo na saray matan manligab tan mapalikdon puso, nakaukolan tayo so disiplina’d nonot, “say disiplinan mangiter na pakatebek.”—Uliran 1:3.
3, 4. (a) Anto so ipapanengneng na ehemplo nen David tan si Batsheba, tan anto so nakakaukolan ta pian nauman so mauges iran ugali na panagnonot? (b) Akin a saray Kristianon mamatatken so nagkalautlan maalwar?
3 Saray mata nen arin David so angitonton ed sikato diad impanggawa na pikakalugoran ed si Batsheba. (2 Samuel 11:2, 4) Sayan ehemplo so mangipanengneng ya anggan saray lalakin prominentin inusar nen Jehova so napelag ed kasalanan no agda disiplinaan so kanonotan da. Nakakaukolan to so mabiskeg a sagpot diad panguman ed saray ugali na panagnonot tayo. Say ontan a sagpot so nepeg ya ulopen na masimoon a panangipikasi ed tulong nen Jehova. Kayari na impagbabawi to ed kasalanan to ed si Batsheba, nampikasi si David: “Mamalsa ed siak na sakey a puson malinis, O Dios, tan ikargam ed siak so sakey a balon espiritu, sakey ya agnagiing.”—Salmo 51:10.
4 Saray Kristianon mamatatken so nepeg a nagkalalolan maalwar ya agmangurok na mauges iran pilalek a mangitonton ed sikara diad seryoson pankasalanan. (Santiago 1:14, 15) Diad si Kristianon matatken a Timoteo, nansulat si Pablo: “Say getma na sayan ganggan et say aro a manlapud sakey a puson malinis tan manlapud sakey a maabig a konsiensia tan manlapud pananisian andian na pansimpisimpitan.” (1 Timoteo 1:5) Peteg a pansimpisimpitan ed sakey a matatken so pangitultuloy ed espiritual iran kimey to legan ya abuloyan to so mata ton manligab a managyat ed puso to diad saray kaisipan ed panggawa na karutakan.
5. Anto so nepeg a paliisan ta pian napansiansia so kalinisan ed nonot?
5 Amin tayo bilang Kristiano so manggagawa na anggaan na nayarian tayon magmaliw a malinis ed kanonotan. Kabaliksan na saya so ipaliis ed anggan dinan iran sine, programa ed TV, odino babasaen a nayarin walaan na makaderal ya impluensya ed kanonotan tayo. Say kalinisan ed nonot so manasaglawi ed sinononot a sagpot a manmorekdek ed saray bengatlan “tua, . . . matunong, . . . malinis.” Inyarum nen apostol Pablo: “Antokaman a birtud a wala tan ed antokaman a daydayewen a bengatla a wala, mantultuloy ya imanoen irayan bengatla.”—Filipos 4:8.
Personal a Kalinisan
6. (a) Mangiter na saray ehemplo manlapud libro na Levitico a mangipapanengneng a say personal tan ontan met ed kolektibon kabunigasan so kinaukolan ed Israel. (b) Anto so nakaukolan ed ontan iran ganggan?
6 Nibaga a say “kalinisan so ontumbok ed inkamaridios.” Tua, say sakey a toon malinis ed moral tan pisikal so nayarin agmaridios. Balet say sakey a maridios so nepeg a, ed pankaukolan, magmaliw a malinis ed moral tan pisikal. Inter na Mosaikon Ganggan so eksakton bilibilin diad panlinis ed saray arutakan iran kaabungan tan diad personal a panames ed nanduruman kipapasen ed agkalinisan. (Nengnengen so Levitico, kapitulo 14 tan 15.) Amin ya Israelitas so kinaukolan a mamaneknek na inkasikaran masanto. (Levitico 19:2) Say palapagan ya Insight on the Scriptures so angikuan: “Say dietarya, kalinisan, tan ganggan ed moral ya inter na Dios [ed saray Israelitas] so pirmin panonot ed sikara ed inkibiig tan kasantosan da ed Dios.”—Tomo 1, pahina 1128.
7. Anto so tua ed saray Tasi nen Jehova bilang sakey a totoo, balet anto so inreport na arum ed saray managbiahen manangasikaso?
7 Manwarin saray Tasi nen Jehova bilang sakey a totoo so malinis ed anggan anton katilolan ed Binababilonian palson relihyon tan agmangukonsente ed imoral a karutakan ed pegley da, saray report a manlalapu ed saray managbiahen manangasikaso so mangipanengneng ya arum iran sinansakey so mamapaulian ed personal a kabunigasan tan kalinisan. Panoy pakapanseguro tayo a sikatayo so malinis ed sayan pamaakaran met? Say maabig a modelo a para ed amin a Kristianon kaabungan et say Bethel, a satan a ngaran et kabaliksan to so “Abung na Dios.”
8, 9. (a) Anton simbawa so niiter ed amin a balon membro na pamilyan Bethel? (b) Antoran prinsipyos so tinumbok ed saray abung na Bethel a manguley ed kada Kristianon sankaabungan?
8 Sano say sakey a too so magmaliw a membro na sakey a pamilyan Bethel diad hedkuarter na Watch Tower Society odino anggan dinan a sanga to ed interon mundo, sikato so naikdan na sakey a brosyur ya imparaan na Mananguley ya Ulop. Sayan palapagan so mangipaliwawa ed saman so nailaloan ed sikato diad pamaakaran na saray ugali ed trabaho tan personal iran ugali. Diad leksab na paulon “Room Care and Cleanliness,” kuanto: “Say bilay ed Bethel et nakaukolan to so panamasiansia na atagey ya estandarte ed pisikal, moral tan espiritual. Balang sakey ed Bethel so nepeg a maimano ed pansiansia to ed inkasikato tan say kuarto to a malinis. Saya so ontulong ed maabig a bunigas. Anggapoy rason ed siopaman a magmaliw a marutak. Maabig ya ugali so panames ed agew-agew. . . . Say panuras ed sakbay na panangan so nakaukolan tan nailaloan ed amin. Diad konsiderasyon ed kakuarto yo tan diad managlinis-ed-abung, say urasan odino lababo so nepeg a linisan a maong kayari na kada pangusar.”
9 Diad saray Abung na Bethel, saray kasilyas so pansiasiansiaen a malinlinis, tan agawa so probisyon diad panulong ed saraman so mangusar ed saratan a manuras ed saray kalimaan da a tampol. Saray membro na pamilya so nailaloan a manaynan ed kasilyas a malinis kayari na pangusar, a kabaliksan to so pangusisan inengneng a say kasilyas so manepeg a napaagus ed danum. Saya so mangipanengneng na konsiderasyon a para ed ontumbok a mangusar odino para ed managlinis. Agta say ontan so maabig, maaron prinsipyon manguley ed balang sakey tan kada Kristianon sankaabungan?
10. (a) Akin a say sankagastosan a banyo so agnakaukolan ta pian napansiansia na sakey tan saray anak na sakey a malinis? (b) Antoran ganggan ed Israel so makapasagyat ed maabig a bunigas, tan anton leksion so naaralan na saray totoo nen Jehova natan a manlapud saya?
10 Natural, saray kipapasen so nanduruma ed kada bansa. Diad arum iran pasen, saray kaabungan so andian na lababon-amesan odino anggan bisibis. Diad lapag a panagsalita, anggaman kuan, saray Kristianon lalaki tan bibii so makaromog na magenap a sabon tan danum diad pamasiansia ra ed dilin laman da a malinis tan nengnengen a saray anak da so malinis.a Dakel iran kaabungan ed interon mundo so agnikonekta ed sakey a sistema na imburnal na dutak. Balet say dutak so nayarin ikutkot, a singa kinaukolan ed saray limog na saray Israelitas anggan diad saray kampo na militar. (Deuteronomio 23:12, 13) Nilikud ed saya, saray ganggan nen Jehova a manguuley na bilay diad kampo so nankaukolan na mabetbet a panangipesak ed kawes tan panag-ames, say maples a panagrekonisi tan panambal ed sakit, say manepeg a panangasikaso ed saray bangkay, tan say panamasiansia na malinis a danum tan abaston tagano. Amin na sarayan ganggan so tinmulong ed bunigas na nasyon. Kasin saray totoo nen Jehova natan so agnakaukolan a malinis diad personal ya ugali ra?—Roma 15:4.
Kalinisan ed Abung tan Kotse
11. (a) Anto so nepeg a tua ed anggan saray sankaabebaan a Kristianon abung? (b) Anton kooperasyon so kinaukolan ed amin a membro na pamilyan Bethel?
11 Saray kaabungan tayo, anggaman sikara so abeba, so nayarin mauksoy tan malinis, balet saya so mankakaukolan na maabig ya organisasyon diad oksuyan na pamilya. Sakey a Kristianon ina so malabay a mangusar na malaem a panaon no nayari diad espiritual a pamaakaran, a pati say kimey a panagpulong, sirin agto nepeg ya usaren so panaon a kada agew diad panlinis kayari a saray membro na pamilya et taynanan daray kawes da, libro, papepapel, magasin, tan arum nira, ya ataktakatak. Diad Bethel, anggaman walaray managlinis a manggagawa na panaglinis, kada membro na pamilya so nailaloan a mangiyuksoy ed dukolan tan taynanan to so kuarto to a masinop ed kabuasan. Amin tayo so mangapresya na linab tan malinis a Kingdom Hall tan Assembly Hall. Komon ta saray kaabungan tayo met so mantasi a sikatayo so sakey a kabiangan na malinis tan masanton totoo nen Jehova!
12, 13. (a) Anton simbawa so niiter ed saray luluganan ya uusaren ed kimey nen Jehova, tan akin a saya so aliwan masyadon manangupot-na-panaon? (b) Anton espiritual a rason so wala diad pansiansian malinis ed pisikal tan diad pakawalaan na malinis a kaabungan tan luluganan?
12 Dakel ed saray ariripen nen Jehova natan so manguusar na saray kotse a para ed transportasyon ya onlad saray miting tan diad lawak na kimeyan. Diad arum iran bansa et say sakey a kotse so makanakanan kagawaan diad panlingkor ed si Jehova. Singa ontan, nepeg a satan so mansiansian linab tan malinis, a singa say abung tayo. Pian naseguro, saray Kristianos so agmangusar na alablabas a panaon diad sobran panangasikaso ed saray kotse ra a singa saray gagawaen na saray arum a taga mundon totoo. Balet anggapo so inkalablabas, saray ariripen nen Jehova so nepeg a manbanikel a mamasiansia ed saray luluganan da a makatunongan a malinis tan mauksoy. Diad arum iran bansa say sakey a panag-urasan na kotse ed sakey ya estasyon na gasolina so magastos odino manangupot-na-panaon. No nipaakar ed loob na sakey a kotse, say samploran minuto na panlinis tan panguksoy so nayarin mankimey a makapakelaw. Saray mamatatken tan ministeryal ya ariripen, ed partikular, so nepeg a manbanikel a magmaliw ya ehemplo ed sayan pamaakaran, lapud mabetbet ya usaren daray luluganan da a pangilugan ed grupo na saray manangipalapag diad lawak na kimeyan. Sano samaren na sakey a manangipalapag so sakey ya interesadon too ya itagar ed sakey a miting, seguradon aliwan maabig a pantasi no say luluganan so marutak tan anguringuri.
13 Sirin, diad panamegley na sagpot tayo ed pagmaliw a malinis ed pisikal tan nawalaan na malinis tan mauksoy iran kaabungan tan luluganan, idadayew tayo si Jehova a bilang membro na malinis ya organisasyon to.
Kalinisan Sano Mangiyaapay na Espiritual a Bagbagat
14. Antoran ganggan so anguley ed seremonyal a kalinisan ed Israel, tan anto so ipapanengneng na sarayan ganggan?
14 Say seremonyal a kalinisan no nipaakar ed panagdayew so kinaukolan ed Israel, diad leksab na dusan patey. Imbaga nen Jehova ed si Moises tan Aaron: “Nepeg yon pansiansiaen iray anak na Israel a nibiig a manlapu ed agda kalinisan, ta pian sikara komon so ag-ompatey ed agda kalinisan diad impandutak da ed tabernakulo, a wala ed pegley da.” (Levitico 15:31) Diad Agew na Pananakbong, say atagey a saserdote so nakaukolan a manames ed laman to diad danum a mamidua. (Levitico 16:4, 23, 24) Say palangganan gansa diad tabernakulo, tan saginonor et say abalbaleg a gansan dayat diad templo, so angitarya na danum a panurasan na saray saserdote diad sakbay na pangyapay da ed saray bagbagat ed si Jehova. (Exodo 30:17-21; 2 Awaran 4:6) Anto so nipaakar ed saray Israelitas ed inkalapagan? No sikara so magmaliw a marutak ed seremonyal ed anggan anton rason, sikara so nasebelan diad pibiang ed panagdayew ya anggad nasumpal daray nakakaukolan ed kagugolan. (Numeros 19:11-22) Amin na saya so angidanet a say pisikal a kalinisan so nakaukolan ed saraman so mandayew ed masanton Dios a Jehova.
15. Akin a saray bagat ya ayep so agla nakaukolan, balet antoran tepet so apatalindeg?
15 Tua, saray totoo nen Jehova natan so agkinaukolan a mangiyapay na saray bagbagat ya ayep diad mangaraldalin a templo. Saray bagbagat ed leksab na ganggan so sinandian na “panangiyapay ed laman nen Jesu-Kristo ya aminsan ed amin a panaon.” (Hebreos 10:8-10) “Dayewen [tayo] so Ama ed espiritu tan katuaan.” (Juan 4:23, 24) Balet kasin kabaliksan na saya ya andian itayo na saray bagbagat ya iyapay ed masanton Dios tayo a Jehova? Tan kasin say kalinisan so agla tanton nakakaukolan ed sikatayo nen say diad saray Israelitas?
16. Panon a say propesiya ed Malaquias 3:3, 4 so asumpal ed saray alanaan a Kristianos nanlapulad 1918, tan antoran makapaliket a bagbagat so nayarian dan iyapay ed si Jehova?
16 Say propesiya ed Malaquias so mangipapanengneng a saray alanaan a Kristianos ed dalin ed panaon na anggaan so nagugolan, odino nadalisay, a para ed serbisyo ed templo. Ipapanengneng na awaran a sayan panaggugol so ginmapo nen 1918. Nanlapulad 1919 et saray alanaan a nakdaan so “peteg a nagmaliw ed si Jehova a sakey a totoon mangiyarap na sakey a langkap ya iyaapay ed inkatunong,” tan say langkap ya iyaapay da so “makapaliket ed si Jehova.” (Malaquias 3:3, 4) Sirin, sikara so makayarin “mangiyapay na saray espiritual a bagbagat a makapaliket ed Dios ed panamegley nen Jesu-Kristo.” (1 Pedro 2:5) Insulat nen apostol Pablo: “Diad panamegley to et mangiyapay itayon naynay ed Dios na sakey a bagat na panangidayew, salanti, say bunga na saray bibil a manggawan mangiyabawag ed lapag na ngaran to.”—Hebreos 13:15.
17. Anggaman say “baleg ya ulop” so aliwan kabiangan na maarin inkasaserdote, akin a sikara so nepeg a malinis ed pisikal, mental, moral, tan espiritual?
17 Manwarin say “baleg ya ulop” so agtinawag ed sinasaserdoten serbisyo ed templo a singa say alanaan a nakdaan, sikara so “mangisasaklang [ed si Jehova] na sagradon lingkor ed agew tan labi” diad mangaraldalin a patio na espiritual a templo to. (Apocalipsis 7:9, 10, 15) Nanonotan a saray aliwan-saserdoten Israelitas so nakaukolan a malinis ed seremonyal diad pibiang ed tabernakulo odino, saginonor, diad templo. Ontan met, say “baleg ya ulop” na saray arum a karnero so nepeg a malinis ed pisikal, mental, moral, tan espiritual no kaliktan da so manlingkor ed templo tan mibiang ed nakdaan diad ‘panangiyapay ed Dios na sakey a bagat a panangidayew’ diad panggawa na “panangiyabawag ed lapag ed ngaran to.”
Malinis tan Masinop a Para ed Lawak na Kimeyan tan Saray Pantitipon
18. Legan a mibibiang ed mapublikon kimey na panagtasi tan onaatendi ed saray pantitipon, anto so nepeg ya imanoen tayo nipaakar ed personal a kalinisan, panagkawes, tan sapatos?
18 Anto so kabaliksan na saya ed praktikal iran termino? Kabaliksan to ya aliwan manepeg a tuloy tan agpanangigalang ed si Jehova so pangirepresenta ed sikato diad kabkaabungan a ministeryo, ed saray kalsada, odino diad abung na sakey no sikatayo so aliwan malinis ed pisikal tan ag-akakawes a manepeg. Sirin, ag-itayo komon lanlanduray nipaakar ed saratan a bengatla. Sikara so nepeg ya ikdan tayo na maalwar ya imano, ta pian sikatayo so onkiwas ed nengneng a manepeg ed saray ministros a mangitatarok ed ngaran nen Jehova. Say panagkawes tayo so agnakaukolan a mabmabli, bangbalet sikara so manepeg a malinis, maabig, tan masimpit. Saray sapatos tayo met so nepeg a maabig ed inkagawa tan maabig ed indengan. Miulibay, diad amin na saray pantitipon, a pati say Panagaral na Libro ed Kongregasyon, saray laman tayo so nepeg a malinis, tan sikatayo so nepeg a masinop tan matukoy ya akakawes.
19. Antoran espiritual a gungguna so mansumpal a manlapud malinis tan mauksoy ya indengan a bilang Kristianon ministro?
19 Say malinis tan linab ya indengan tayo legan a mibiang ed kimey na panagtasi tan diad panagtitipon tayo so sakey a nengneng na “pamarakep ed bangat na Manangilaban tayo, say Dios.” (Tito 2:10) Satan so sakey a pantasi a mismo. Dakel a totoo so asagyat diad kalinisan tayo tan kauksuyan tayo, tan saya so amakiwas ed sikaran ontalineng ed mensahe tayo nipaakar ed saray makapakelaw iran gagala nen Jehova a para ed matunong a balon katawenan tan sakey ya alinisan a balon dalin.—2 Pedro 3:13.
20. Anto niran kaaruman a maabig a bunga so onsabi a manlapud pagmaliw tayon malinis ed kanonotan tan laman?
20 Legan a manasingger so malinis a balon sistema nen Jehova, amin tayo so nakaukolan a manusisa ed inkasikatayo pian nengnengen no nakaukolan tayo so manggawa na arum iran panangiyarunsa ed kanonotan tayo odino diad personal iran ugali tayo. Insulat nen Pablo: “Siak so mansasalita ed kipapasen na too lapud say kaleteyan na laman yo: ta anggano imparungtal yoray kabiangan yo a bilang ariripen ed karutakan tan kaugsan diad kipapasen ed kaugsan, sirin natan iparungtal yoray kabiangan yo a bilang ariripen ed inkatunong a tekep na kasantosan.” (Roma 6:19) Say espiritual a kalinisan tan pisikal a kalinisan so mangitarok na maabig iran bunga ya anggan natan, “bunga ed dalan na kasantosan tan say anggaan [so] andi-anggaan a bilay.” (Roma 6:22) Sikatayo, sirin, so magmaliw a malinis ed kanonotan tan laman legan ya ‘iparungtal tayoray laman tayo a mabilay a bagat, masanto, makapaliket ed Dios.’—Roma 12:1.
[Paimano ed leksab]
a Para ed praktikal a suhestion ed kabunigasan ed leksab na mairap iran kipapasen, nengnengen so artikulon “Meeting the Challenge of Cleanliness,” a nipalapag ed Awake! na Setyembre 22, 1988, pahina 8-11.
Saray Punton Nonoten
◻ Panon a saray mata tan puso tayo so managdag ed sikatayon mibiang ed malukak a kondukta?
◻ Antoran gungguna so inawat na saray Israelitas sanen tinulok daray ganggan nen Jehova diad kolektibo tan indibidual a kabunigasan?
◻ Antoran prinsipyo so tinumbok ed saray abung na Bethel a nepeg a manguley ed kada Kristianon sankaabungan?
◻ Kapigan, nagkalautla, a sikatayo so nepeg a maalwar nipaakar ed indengan tayo?
◻ Antoran espiritual a rason so wala ed saray ariripen nen Jehova diad pamasiansia ed saray kaabungan da tan luluganan da a malinis tan masinop?
[Litrato ed pahina 21]
“Say bilay ed Bethel so mankaukolan na pamasiansia’d atagey iran estandarte ed pisikal, moral, tan espiritual”
[Litrato ed pahina 22]
Kasin nakaukolan na sakey ya ina ya usaren so kaaruman a panaon ed kada agew diad panlinis kayari na aliwan-maisip iran membro na pamilya?
[Litrato ed pahina 23]
Diad samploran minutos, saray pakelaw so nayarin nagawa diad panlinis ed loob na sakey a kotse