Mananumpal Kayo Komon na Salita, Aliwan Dumerengel Lambengat
“Aliwan siopaman a mangibaga ed siak na, ‘Katawan, Katawan,’ et onloob ed panarian na katawenan, noagta say manggawa ed linawa nen Amak a wala ed katawenan.”—MATEO 7:21.
1. Anto so mantultuloy a gawaen na saray patumbok nen Jesus?
MANPATULOY ya onkerew. Manpatuloy a mananap. Manpatuloy ya ontoktok. Mansiansia ed pikakasi, panaral, tan gawaen iray sinalita nen Jesus a nirekord ed Sermon ed Palandey. Ibabaga nen Jesus ed saray patumbok to a sikaray asin ed dalin, dingan na manangipreserban balita ya atekepan na asin a nepeg ya agda abuloyan a magmaliw a matabang, andian na taway odino manangipreserban pakayari. Sikaray silew na mundo, ya idadalangirang da so silew a manlapud Kristo Jesus tan si Jehova a Dios ya aliwa lambengat ed no antoy ibaga ra noag met ed no antoy gawaen da. Saray maabig a kimey da so onsinag a singa ed saray malinlinew a salita—tan nayarin mansalitan mamaksil ed mundo a nailuam ed Pariseon pansimpisimpitan na namparan relihyoso tan maka-politikan papangulo, a mansalitay dakel ingen manggaway daiset.—Mateo 5:13-16.
2. Anton simbawa so inter nen Santiago, balet anton mainomay a kipapasen so sililingon inadapta na pigara?
2 Manisimbawa si Santiago: “Mananumpal kayo komon na salita, aliwan dumerengel lambengat, a papalikdoen so inkasikayo ed palson katunongan.” (Santiago 1:22) Dakel so mamapalikdoy inkasikara ed say bangat a ‘nilaban ya aminsan, lawas nilaban,’ a singa sikaralay nayarin nanretiro natan tan manalagar ed inkuan a mangatatawen a tumang. Satan so palson bangat tan andian na ilalo. Inkuan nen Jesus, “Siopaman a nansungdo ed kasampotan so nilaban.” (Mateo 24:13) Pian nagamoran so andi anggan a bilay, nepeg yon “paneknekay inkasikayo a matoor ya anggad patey.”—Apocalipsis 2:10; Hebreos 6:4-6; 10:26, 27.
3. Anton instruksion nipaakar ed panaghusga so tinmunbok ya inter nen Jesus ed Sermon ed Palandey?
3 Unong ya intuloy nen Jesus so Sermon to ed Palandey, dakel niray mandakel a salitan kaukolan a kapeten a sumpalen na saray Kristianos. A sikatoya so singa mainomay, balet kokondinaen to so sakey a sankairapan ed saray kilingan pian italirak: “Agkayo komon mangukom pian agnaukom; ta no antoy panangukom ya ukomen yo, sikatoy kaukoman yo; tan say sukat a panukat yo, sikatoy panukat naani ed sikayo. Akin, sirin, a nengnengen mo so taep a walad mata na agim, et agmo balet imanoen so pagsen a walad matam a dili? Ono panon so pangibagam ed agim. ‘Abuloyan moak a mangekal ed taep a manlapud matam’; sano, nia! walad matam a dili so pagsen? Mansimpisimpitan! Ekal mo nin onuna so pagsen a walad matam a dili, tan saman la a makanengneng kan malinlinew ed no panon a naekal so pagsen a manlapud mata na agim.”—Mateo 7:1-5.
4. Anton kaaruman iran bilin so inter na salaysay nen Lucas, tan anto so resulta ed pangiyaplika ed satan?
4 Diad salaysay nen Lucas ed Sermon ed Palandey, imbaga nen Jesus ed saray dumerengel to ya ag-anapen so pantetel ed arum. Ingen, abuloyan iran “manpatuloy a mangibulos,” salanti, mamerdona ed saray kakulangan ed kaparan too. Saya so mamakiwas ed arum a mapangasi, unong ya imbaga nen Jesus: “Managamil na panangiter, tan itdan ka na totoo. Sikaray mangiyibong ed akwalan mo na maabig a sukat, pinerper, aseksek tan manleplepwa. Ta say sukat a panukat mo, sikatoy panukat da ed sika.”—Lucas 6:37, 38.
5. Akin a nagkalalon magmainomay a nengnengen so lingo na arum nen saramay ed inkasikatayo?
5 Legan na inmunan siglo K.P., lapud insangin tradisyon, saray Pariseos ed karaklan so kinmiling a mangukom ed arum a masagapsap. Siopaman ed saray dumerengel nen Jesus ya akaugalian itan so nepeg ya ontunda ed satan. Magmainomay so onnengneng ed saray pagsen ed mata na arum nen saray pagsen ed sikatayon dili—tan nagkalalo nin nipapaseguro ed liknaan tayo! Unong ya imbaga na sakey a too, “Labalabay kon balawen so arum ta paabigen toy liknaan kon tuloy!” Say naugalian a panbalaw ed arum so nayarin mangiter ed sikatayo na saray liknaan na birtud a singa manbayar ed saray pakatetelan ed sikatayon mismo a labay tayon iyamot. Balet no nakakaukolan so pangorihe, nepeg a niiter ed espiritu na kaumildian. Say sakey a mangiiter na korehi so lawas kaukolan a sinonot ed mismon kakulangan to.—Galacia 6:1.
Sakbay a Mangukom, Salien yon Talosan
6. Antoy nepeg a basean na panangukom tayo, sano nakakaukolan, a nagawa, tan anton tulong so nepeg tayon anapen pian agmagmaliw ya agaylan mabalaw?
6 Aglinma dia si Jesus a mangukom ed mundo noagta ilaban itan. Dinanman iran panangukom a ginawa to so aliwan kien to balet nibase ira ed saray salita na Dios a niiter ed sikaton salitaen. (Juan 12:47-50) Antokaman iran pangukom a gawaen tayo so nepeg met a mitunosan ed Salita nen Jehova. Kaukolan ya iwaklit tayoy kilingan na too a magmaliw a maukom. Diad panggawa ed saya, nepeg tayo a mansiansian manpikasi ed tulong nen Jehova: “Manpatuloy ya onkerew, tan niiter ed sikayo; manpatuloy a mananap, tan naromog yo; manpatuloy ya ontoktok, tan nalukasan ed sikayo. Ta balang sakey ya onkerew makawat, tan balang sakey a mananap makaromog, tan ed balang sakey ya ontoktok nalukasan.” (Mateo 7:7, 8) Anggan si Jesus imbaga to: “Anggapoy nagawaan ko ed inkasiak; unong a narengel ko, mangukom ak; tan say pangukom a gawaen ko so matunong, ta agko anapen, so linawak a dili, noag say linawa na saman so angibaki ed siak.”—Juan 5:30.
7. Anton ugali so kaukolan tayon bayuboan a makatulong ed sikatayon mangiyaplika na Binmalitok a Ganggan?
7 Nepeg tayon bayuboan so ugali, ya aliwan manguukom ed totoo, noagta ed panalin talosan ira ed panamegley na pangyan tayo ed sikatayon dili ed pasen da—aliwan magmainomay a bengatlan gawaen balet sakey a kakaukolan a bengatla no labay tayon ikana so Binmalitok a Ganggan, a sikatoy sinmublay ya imbaga nen Jesus: “Amin a bengabengatla, sirin, a labay yon gawaen na too ed sikayo, nepeg met a gawaen itan ed sikara; saya, ed katuaan, so kabaliksan na Ganggan tan saray Propetas.” (Mateo 7:12) Kanian saray patumbok nen Jesus so kaukolan a makatalos tan makatebek ed kanonotan, emosyonal, tan espiritual a kipapasen na arum. Kaukolan a tebeken tan talosan daray nakaukolan na arum tan mangalay personal ya interes diad panulong ed sikara. (Filipos 2:2-4) Pigaran taon ed saginonor insulat nen Pablo: “Ta say interon Ganggan so asumpal ed sakey a salita, salanti: ‘Nepeg mon aroen so kaabay unong ed sikan dili.’”—Galacia 5:14.
8. Anto iray duaran dalan a siningbat nen Jesus, tan akin a say sakey so pinili na karaklan a totoo?
8 “Onloob kayo ed mainget a pinto,” insublay ya imbaga nen Jesus, “lapud maawang tan malapar so dalan a mamaarap ed kadederal, tan dakel so ondalan ditan; ingen ta mainget tan masupit so dalan a mamaarap ed bilay, tan daiset so makaromog ed satan.” (Mateo 7:13, 14) Dakel so nampili ed saraman ya ag-agew ed dalan ya ompugta ed kadederal tan dakel nin sansiay manggawa ed satan. Abuloyan na malapar a dalan iray totoo a manisip unong ed panliketan da tan manbilay unong a panlabayan da: ya anggapoy totontonen, ya anggaporay susumpalen, makarelaks ya estiloy kabibilay labat, a mainomay ya amin a bengatla. Anggapo ed saya “panpilitay inkasikayon onloob ed mainget a pinto” para ed sikara!—Lucas 13:24.
9. Anto so naala ed panakar ed mainget a dalan, tan anton pasakbay so inter nen Jesus ed saramay manakar ed satan?
9 Balet say mainget a pinto so nilulukas a mamaarap ed dalan ya ompogta ed bilay ya andi-anggaan. Sikatoy sakey a kurso a manawag na benben-linawa. Nayarin mankaukolay disiplina a mangosisa na saray motibo yo tan manubok ed desigidon dedikasyon yo. Sano onsabi iray panamasegsegang, say dalan so manirap tan mankaukolan na sungdo. Papasakbayan nen Jesus iramay manakar ed sayan dalan: “Manalwar kayo ed saray palson propetas ya onla ed sikayo a sikakawes na kawes na karnero, balet ed loob sikara so lobon manasiba.” (Mateo 7:15) Sayan impaneskribe so matukotukoy a sigpot ed saray Pariseos. (Mateo 23:27, 28) Sikaray “yinmurong ed inkasikara ed yurongan nen Moises,” ya ibabaga ran mansasalita parad Dios legan a totomboken daray tradisyon na katooan.—Mateo 23:2.
No panon a “Kinaputan so Panarian” na saray Pariseos
10. Diad anton espisipikon pamaakaran a labay na saray eskribas tan Pariseos ya ‘ikapot so panarian ed arap na totoo’?
10 Niarum ni, anapen na Judion klero a sebelan iramay manaanap ya onloob ed mainget a pinto. “Kasi kayo la, eskribas tan Pariseos, mansimpisimpitan! ta kinaputan yo so panarian na katawenan ed arap na totoo; lapud sikayon mismo so ag-onloob, nisay abuloyan yo raman so onloob.” (Mateo 23:13) Say metodo na Pariseos so duga a singa impasakbay nen Jesus. Sikaray “mangekal ed ngaran [na patumbok to] a singa mauges nisesengeg ed Anak na too.” (Lucas 6:22) Lapud say lakin nianak a bulag tan atambal nen Kristo et anisia ed si Jesus so Mesias, a sikatoy inekal da a manlapud sinagoga. Ag-onebat iray ateng to ed saray tepet lapud sikaray tinmakot ompan naekal a manlapud sinagoga. Diad parehon katunongan, a saray arum ya anisia ed si Jesus a magmaliw a Mesias so manduwaruwan awaten iratan ed inkalapagan.—Juan 9:22, 34; 12:42; 16:2.
11. Antoy pakabidbiran iran bunga so walan ibunga na klero na Kakristianoan?
11 “Diad panamegley na bunga ra nibiig yora,” inkuan nen Jesus. “Balang maong a kiew so manbunga na maabig a bunga, balet balang abulok a kiew so mamawala na andi-kanan bunga.” (Mateo 7:16-20) Parehon totontonen so onkana natan. Dakel ed klero na Kakristianoan so mangibaga ed sakey a bengatla tan gawaey sananey. Anggaman ibabagan mangibabangat na Biblia, sikaray mangusar ed saratan a makapadimla a singa Trinidad tan impierno. Ikaindan na arum so dondon, ya ibangat so ebolusyon imbes a say inkapalsa, tan manpulong na pinmoltak a sikologo pian napaliket ira. Miulibay ed saray Pariseos, dakel ed klero natan so manangaro ed kuarta, a sasaolen daray pulok na nilaksalaksan dolyares. (Lucas 16:14) Amin da so oningal, “Katawan, Katawan,” ingen say ebat nen Jesus ed sikara so: “Agtakayon balot kabat! Arawi kayo ed siak, sikayon managgawa na kaugsan.”—Mateo 7:21-23.
12. Akin ya arum a datin nanakar ed mainget a dalan et tinmunda la, tan tekep na anton resulta?
12 Natan, pigara ed saray datin nankurang ed mainget a dalan so tinmunda a manggaway ontan. Ibaga ran inaro da si Jehova, balet agda tuloken so ganggan to a manpulong. Ibaga ran inaro da si Jesus, balet agda pakanen so karnero to. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Juan 21:15-17; 1 Juan 5:3) Agda panpirawatay mipako ed saramay manakar ed bakat nen Jesus. Nalmoan dan mairap a tuloy so masikut a dalan. Naksawan ira a manggaway-maong, kanian sikaray “simyan a manlapud sikatayo, bangbalet agtayo ra kabiangan; ta no kabiangan tayo ra, walan nansiansia ra komon ed sikatayo.” (1 Juan 2:19) Pinmawil ira ed kabilungetan, tan “agaylay kabaleg itan a kabilungetan!” (Mateo 6:23) Impulisay da so ey-ey nen Juan: “Anak’ko ra ya ankekelag, aleg a mangaro tayo, ed salita nisay ed dila, noag diad gawa tan katuaan.”—1 Juan 3:18.
13, 14. Anton ilustrasyon so inter nen Jesus nipaakar ed pangiyaplika ed saray salita to ed bilay tayo, tan akin a matukotukoy ed saramay walad Palestina?
13 Sinampotan nen Jesus so Sermon to ed Palandey a tekep na dramatikon ilustrasyon: “Ganagana sirin a makadngel na saray salitak tan sumpalen to ra sikato so niulibay ed sakey a toon makalakal, ya inpaalagey to so abung to ed tapew na baton dampay. Et pinmelag so uran tan sinmabi so danas tan sinmibok iray dagem tan binmasig ira ed saman ya abung, balet agnagba, lapud niletneg ed tapew na baton dampay.”—Mateo 7:24, 25.
14 Say beyebeyen uran ed Palestina a nayarin onagus ed kulos na amagaan iran lawak ed makadesyang iran danas na delap. No saray abung so nipaalagey, nakaukolan daray letnegan ed tapew na mabiskeg a dampay. Ipanengneng na salaysay nen Lucas a say too et “angotkot tan pinaaralem to tan inyan to so simiento ed tapew na baton dampay.” (Lucas 6:48) Satan so mairap a kimey, balet satan so makagungguna sanen sinmabiy bagyo. Kanian say pangipaalagey ed Kristiano iran kalidad a nibase ed saray salita nen Jesus so makatumang sano say danas a delap na kairapay ombasig.
15. Anto so magmaliw a resulta parad saramay ontumbok ed saray tradisyon na totoo imbes a tumboken iray salita nen Jesus?
15 Say sananey ya abung so nipaalagey ed tapew na buer: “Tan balang sakey a makadngel ed sarayan salitak tan agsumpalen iratan sikatoy niulibay ed sakey a too ya andi-kalakal, ya inpaalagey toy abung ed tapew na buer. Tan pinmelag so uran tan sinmabiy danas tan sinmibok iray dagem tan binmasig irad saman ya abung, tan nagba tan makapakebbiew so inkagba to.” Kanian ontan met ed saramay mangibagan “Katawan, Katawan” balet onsaew a manggawa na saray salita nen Jesus.—Mateo 7:26, 27.
“Aliwan singa Saray Eskribas da”
16. Anto so epekto ed saramay dinmengel ed Sermon ed Palandey?
16 Antoy epekto na Sermon ed Palandey? “Et agawa sanen asumpal nen Jesus irayan salita, say epekto et saray ulop so nankelkelaw ed dalan na panagbangat to; ta ibabangat tora a singa sakey a walaay autoridad, tan aliwan singa saray eskribas da.” (Mateo 7:28, 29) Sikaray apakiwas ed kaaralman da ed panamegley na sakey a nansalita a tekep na autoridad ya agdan balot atalosan sakbay na saya.
17. Anto so walan ginawa na saray eskribas pian mangiter na inkapeteg na bangat da, tan antoy aakoen nipaakar ed saray inatey a makabat ya inaon?
17 Anggapoy eskriba a nansalita diad mismon autoridad to, unong ya ipanengneng na sayan rekord: “Binayes na saray eskribas so kredito ed bangat da a manlapud saray tradisyon, tan saray kaamaan ed sikara: tan anggapoy sermon na siopaman ya eskriba so walaan na antokaman a pakauley odino kablian, ya andian na [panangisitas] . . . Saray Papari so walaan na tradisyon, odino . . . Ibabaga na makabat iran lalaki; odino arum ya orakulon tradisyon ed ontan a nengneng. Petepeteg ya imbangat nen Hillel a Baleg, tan unong a say tradisyon so nipaakar ed sakey a bengatla; ‘Balet, anggaman impaliwawa to itan a bengatla ed sanagew, . . . agda inawat so doktrina to, ya anggad imbaga to ed kaunoran, Kanian nadngel ko a nanlapud si Shemaia tan si Abtalion [saray autoridad kasakbayan nen Hillel].’” (A Commentary on the New Testament From the Talmud and Hebraica, nen John Lightfoot) Ibabaga ingen na saray Pariseos a saray makabat ya abayag lan inatey: “Saray bibil na matunong, sano mangisitas so sakey a bangat na ganggan ed kangaranan da—manmeremere iray bibil da ed sikara diad lubok.”—Torah—From Scroll to Symbol in Formative Judaism.
18. (a) Antoy pandumaan ed baetan na bangat na eskribas tan ed si Jesus? (b) Diad antoran dalan a matalonay bangat nen Jesus?
18 Inaon na saray eskribas so inaatey a totoo bilang autoridad; nansalita si Jesus a tekep na autoridad a manlapud mabilay a Dios. (Juan 12:49, 50; 14:10) Inmasol iray managbangat da na nainkeg a danum a manlapud atabonan iran bobon; intarok nen Jesus iray subosubol na preskon danum ya inmagus ed maamot ya inkapgaan da. Sikatoy nanpikasi tan nandalepdep a sanlabi, tan sanen sikatoy nansalita, kinablit toray karaleman ed totoo ya agdanbalot akabatan ed sakbay to. Sikatoy nansalita a tekep na pakayari a nalikna ra, sakey ya autoridad a tinakotan ya angaten na anggan saray eskribas, Pariseos tan Saduseos. (Mateo 22:46; Marcos 12:34; Lucas 20:40) Anggapon balot so sananey a too a nansalita a singa saya! Diad pansara na sermon, saray ulop so akelawan!
19. Panon iray pigaran metodon panagbangat et inusar na saray Tasi nen Jehova natan et mipadpara ed saramay inusar nen Jesus diad Sermon ed Palandey?
19 Antoy nipaakar met natan? Bilang kabkaabungan iran ministros, saray Tasi nen Jehova so mangusar na miulibay iran metodo. Ibaga na sakey ya unabung ed sikayo: “Ibabaga na iglesiak a say dalin et napoolan.” Onebat kayo: “Say mismon King James a Biblia yo et nabasa ed Eclesiastes 1:4: ‘Say dalin mansiansia lawas.’” Kinmelaw so too. “Agaylan agkon balot akabatan itan a walad Bibliak!” Ibaga na sananey: “Lawas kon nadngelan a saray makasalanan et napoolan ed impierno.” “Balet ibaga na mismon Biblia yo ed Roma 6:23: ‘Say bayar na kasalanan so patey.’” Odino nipaakar ed Trinidad: “Ibaga na managpulong ko a si Jesus tan say Ama to et pareho.” “Balet diad Juan 14:28 mangaon so Biblia yo ed ibabaga nen Jesus: ‘Say Amak babaleg nen siak.’” Sananey nin too so makapangibaga ed sikayo: “Nadngelan ko a nibagan satan a Panarian na Dios so walad sikayo.” Iyebat yo: “Ibabaga na Biblia yo ed Daniel 2:44: ‘Tan dia ed saray agew naani na saratan ya arari say Dios na tawen mamaalagey naani na sakey a panarian, ya anggan kapigan agnaani naderal . . . Balet buyakbuyaken to naani tan opeten to naani irayan amin a panarian, et sikato so mansiansia lawas.’ Panon itan a walad sikayo?”
20. (a) Antoy pandumaan so walad baetan na dalan na panagbangat na saray Tasi tan ed klero na Kakristianoan? (b) Diad anto natan so nipanpanaon?
20 Nansalita si Jesus a tekep na pakauley a nanlapud Dios. Mansalita iray Tasi nen Jehova a tekep na pakauley na Salita na Dios. Sasalitaen na klero na Kakristianoan iray relihyoson tradisyon ya alaukan na saray doktrinan inawat a nanlapud Babilonia tan Ehipto. Sano saray masimoon a katooan et narengelan a suppiaten na Biblia iray sisiaen da, sikaray nikelawan tan iyengal: ‘Agkon balot akabatan itan a walad Bibliak!’ Balet wala. Natan so panaon parad amin na saramay sinonot ed espiritual a pankaukolan ya ontulok ed saray salita nen Jesus ed Sermon ed Palandey tan diad ontan nipaalagey ed tapew na mabiskeg a baton letnegan.
Repaso Iran Tepetepet
◻ Imbes ya ikainday pangukom, anto so nepeg tayon salien a gawaen tan akin?
◻ Akin a pinili na dakel natan so malapar a dalan?
◻ Akin a say paraan na panagbangat nen Jesus so miduma ed saramay eskribas?
◻ Anto so epekto na Sermon ed Palandey ed saramay dumerengel?