Anto so Kabaliksan na Iket tan Saray Sira ed Sikayo?
“Nipagamor ed sikayo a talosan iray sagradon sekreto na panarian ed katawenan.”—MATEO 13:11.
1, 2. Akin a nainteresan itayo ed saray ilustrasyon nen Jesus?
KASIN pangayagaan yo so pangamta ed sakey a sekreto odino panresolbi ed sakey a misteryo? Anto no say panggawa ed atan so ontulong pian nagkalalon nalinewan kayo ed biang yo diad gagala na Dios? Makapaliket, makagamor kayo na ontan ya apribilehyoan a pakatebek diad panamegley na ilustrasyon ya inter nen Jesus. Pinannonot to so dakel ya akadngel ed atan tan nanwetwet ed agnabilang nin arum nanlapulad saman, balet natalosan yo itan.
2 Imanoen pa so inkuan nen Jesus diad Mateo kapitulo 13 nipaakar ed impangusar to na saray ilustrasyon. Tinmepet iray babangatan to: “Akin a mansalita ka ed sikara diad pangusar na saray ilustrasyon?” (Mateo 13:10) On, akin ya inusar nen Jesus iray ilustrasyon ya agnatalosan na maslak a totoo? Sikato so inmebat diad saray bersikulo 11 ya anggad 13: “Nipagamor ed sikayo a talosan iray sagradon sekreto na panarian ed katawenan, ingen agnipagamor ed saraman a totoo. . . . Kanian akisalita ak ed sikara diad panamegley na saray ilustrasyon, lapud, diad inengneng et agda nanengneng, tan diad idengel et agda narengel, tan agda met natalosan itan.”
3. Panon a say pakatalos ed saray ilustrasyon nen Jesus so mangitarok na saray gungguna ed sikatayo?
3 Insan inyaplika nen Jesus so Isaias 6:9, 10, ya aneskribe ed totoon telek tan bulag ed espiritual. Anggaman ontan, sikatayo so agnakaukolan a singa onman. No natalosan tan onkiwas tayo ed saray ilustrasyon to, sikatayo so makapanliket a tuloy—natan tan diad ando lan andon arapen. Inyopresi nen Jesus iyan ampetang a paseguro ed sikatayo: “Mapalar so saray mata yo ta makanengneng ira, tan saray layag yo ta makadngel ira.” (Mateo 13:16) Kobrian na atan a paseguro so amin iran ilustrasyon nen Jesus, ingen imanoen tayo pa so antikey a parabolo nipaakar ed iket, a nirekord ed Mateo 13:47-50.
Sakey ya Ilustrasyon a Walaan na Aralem a Kabaliksan
4. Anto so insalaysay nen Jesus diad paraan na ilustrasyon, unong a nikurit ed Mateo 13:47-50?
4 “Say panarian na katawenan so singa sakey ya iket ya inpelag ed dayat tan mangala na amin a nengneng na saray sira. Sanen napno la insakbit da itan ed gilig tan, yinmurong, a tinipon daray maabig ed saray belyag, balet saray agmakana inbantak da. Ontan so nagawa naani ed konklusyon na sistema na bengabengatla: onpaway iray angheles tan ibiig daray mauges manlapud limog na matunong tan ibontok dara ed mandarlang ya apuy. Diman so paningel tan panngalatenget na saray ngipen da.”
5. Antoran nengneng na tepet so onlesa no nipaakar ed kabaliksan na parabolon iket?
5 Nayarin akanengneng kayo la na totoon mansisigay tekep na iket, angangko ed pelikula odino ed telebisyon, kanian say parabolo nen Jesus so agmairap ya isipen. Balet anto so nipaakar ed saray detalye tan say kabaliksan? Alimbawa, inkuan nen Jesus a sayan ilustrasyon so nipaakar ed “say panarian na katawenan.” Ingen, seguradon agto tutukoyen ya “amin a nengneng” na too, say maabig tan agmakana, odino mauges, so niwalad Panarian. Ontan met, siopa so mansigay? Kasin sayan panagsigay tan panangibiig so agawa diad agew nen Jesus, odino nayarin nigeter itan diad panaon tayo, “say konklusyon na sistema na bengabengatla”? Kasin nanengneng yo so inkasikayo ed sayan parabolo? Panon a naarawian yo so pagmaliw a singa saramay maningel tan manngalatenget ed saray ngipen da?
6. (a) Akin ya interesado tayon tuloy a talosan so parabolon iket? (b) Anto so sakey a tombok pian natalosan itan?
6 Anggaman ontan ipanengneng na saratan a tepet a sayan ilustrasyon so aliwan simpli. Ingen, agyo lilingwanan: “Mapalar so saray mata yo lapud makanengneng ira, tan saray layag yo lapud makadngel ira.” Nengnengen tayo no nayarian tayon usisaen so kabaliksan to ta pian saray layag tayo so onkiwas tan saray mata tayo so lukas nipaakar ed kabaliksan to. Diad tua, sikatayo so walaan la na importanten tombok pian iparungtal so kabaliksan to. Imbaga na akaunan artikulo so impangimbita nen Jesus ed saray sumisigay a taga-Galilea a taynanan iman ya anapan tan alaen so espiritual a kimey a bilang “sumisigay na totoo.” (Marcos 1:17) Imbaga to ed sikara: “Manlapud natan sikayo so mansigay na saray totoo.”—Lucas 5:10.
7. Anto so iyiilustra nen Jesus sanen sinalita to so nipaakar ed saray sira?
7 Mitunosan ed atan, saray sira ed sayan parabolo so mangirepresenta ed saray totoo. Kanian, sanen sasalitaen na bersikulo 49 so panangibiig ed mauges manlapud matunong, tutukoyen to, so aliwan matunong odino mauges iran mabilay a pinalsa ed dayat, noagta ed matunong odino mauges a totoo. Mipadpara, ag-ipapanonot na bersikulo 50 ed sikatayo iray ayep ed dayat a maningel odino manngalatenget ed saray ngipen da. Andi. Sayan parabolo so nipaakar ed panipon na totoo tan ed saginonor a kibiig da, a seryoson tuloy, unong ya ipanengneng na nansumpalan.
8. (a) Anto so naaralan tayo no nipaakar ed kasumpalan na agmakana iran sira? (b) Nipaakar ed nibaga ed saray agmakanan sira, anto so napanampot tayo nipaakar ed Panarian?
8 Imanoen a say agmakanan sira, salanti, say mauges, so nibantak ed mandarlang ya apuy, a sikara ditan so maningel tan manngalatenget ed ngipen da. Inerman et angisiglaot si Jesus ed ontan a paningel tan panngalatenget a bilang walad paway na Panarian. (Mateo 8:12; 13:41, 42) Diad Mateo 5:22 tan 18:9, sinaglawi to ni ingen so “mandarlang a Gehenna,” a manutukoy ed permanentin kadederal. Agta ipanengneng na atan no panon kaimportante a talosan so kabaliksan na sayan ilustrasyon tan onkiwas unong ed atan? Kabat tayon amin ya anggapo nisay niwala so saray mauges ed Panarian na Dios. Kanian, sanen inkuan nen Jesus a “say panarian na katawenan so singa iket,” nayarin labay ton ibaga a mitunosan ed Panarian na Dios et wala so sakey a nengneng a singa iket ya inpelag pian manipon ed nanduruma iran nengneng na saray sira.
9. Panon so inkalanor na saray angheles ed ilustrasyon nipaakar ed iket?
9 Kayarin inpelag so iket tan atipon iray sira, wala so panangibiig a kimey. Siopara so ikuan nen Jesus ya alanor? Ipabidbir na Mateo 13:49 irayan sumisigay-a-manangibiig a bilang angheles. Kanian sasalitaen nen Jesus ed sikatayo so nipaakar ed anghelikon panangasikaso a sakey ya instrumento ed dalin a nausar pian ibiig so totoo—arum so maabig tan makana parad Panarian na tawen, saray arum so napaneknekan ya agmakana ed atan a tawag.
Say Panagsigay—Kapigan?
10. Diad anton katunongan a nadetermina tayo a say panagsigay so ninatnat anggad malaem a peryodo na panaon?
10 Ontulong ed sikatayo so konteksto pian amtaen no kapigan iya onaplika. Sakbay lambengat na saya, inter nen Jesus so ilustrasyon nipaakar ed panagtanem na maong a bukel, balet saray sisanyas so intanem ed uma, a mangiretrato ed mundo. Insalaysay to diad Mateo 13:38 a say maong a bukel so angirepresenta ed “saray anak na panarian; balet saray sisanyas so ananak na mauges a sakey.” Saraya so bansag a tinmubo ed dakel iran siglo, ya anggad panagani diad konklusyon na sistema na bengabengatla. Insan saray sisanyas so inbiig tan pinoolan. Diad pangipara ed saya diad ilustrasyon nipaakar ed iket, atalosan tayo a say katipon na saray pinalsa ed loob na iket so onlaknab ed andukey a peryodo na panaon.—Mateo 13:36-43.
11. Panon a say panangipakurang na internasyonal a panagsigay so agawa nen inmunan siglo?
11 Unong ed parabolo nen Jesus, natipon iray sira ya anggapo so panagpili, salanti, say iket so angala ed namparan maabig tan agmakanan sirasira. Legan a mabilay niray apostoles, saray angheles a mangiwawanwan ed panangipakurang na panagsigay so angusar ed Kristianon organisasyon na Dios a mangerel ed “saray sira” a nagmaliw ya alanaan iran Kristianos. Nayarin ikuan yo a sakbay na Pentecostes 33 K.P., say impansigay nen Jesus na totoo so akarel na ngalngali 120 iran babangatan. (Gawa 1:15) Balet diad inkiletneg na kongregasyon na alanaan iran Kristiano, say panagsigay tekep na instrumenton iket so ginmapo, tan nilibon maabig iran sira so narel. Nanlapulad 36 K.P., say panagsigay so linmaknab ed internasyonal a danudanum, unong a saray Hentiles so atangguyor ed Inkakristiano tan nagmaliw iran membro na alanaan a kongregasyon nen Kristo.—Gawa 10:1, 2, 23-48.
12. Anto so agawa kayari impatey na saray apostoles?
12 Diad saray siglo kayari intaynan na apostoles ed eksena, siansian walara so arum iran Kristianos a nanggunaet pian mananap tan mamenben ed madibinon katuaan. Arum ed saraya so walaan na abobon na Dios, tan nilanaan tora na masanton espiritu. Siansia, say impatey na apostoles so angekal na manamaat ya impluensya, ya angiyabuloy ed katibukel na kasmak ya apostasya. (2 Tesalonica 2:7, 8) Binmaleg so sakey ya organisasyon ya agmakatunongan a mankuan a kongregasyon na Dios. Sititilan angibaga a sikato so masanton nasyon a nilanaan na espiritu na Dios pian miuley ed si Jesus.
13. Akin a nibaga a say Kakristianoan so walaan na betang ed panangipakurang na iket?
13 Kasin isipen yo a saray agmatoor a manangiyalibansa ed Inkakristiano so walaan na antokaman a betang diad ilustrasyon nipaakar ed iket? Bueno, wala so rason ed pangebat na, on, ginawa ra. Ilaktip na simbolikon iket so Kakristianoan. Tua, diad dakel a panaon sinalin inyamot na Iglesia Katolika so Biblia ed karaklan a totoo. Anggaman kuan, diad apalabas iran siglo saray membro na Kakristianoan so walaan na manunan betang diad panangipatalos, panagkopya, tan panangibunog ed Salita na Dios. Diad saginonor saray iglesia so amorma o anuporta na saray sosyedad na Biblia, ya angipatalos na Biblia ed saray lenguahe ed arawin daldalin. Sikara so angibaki met na saray managtambal a misionero tan saray managbangat, ya amawala na saray Kristianon belas (Kristianos lapud pangaawat da na tagano tan materyal iran gungguna). Saya so anipon na baleg a bilang na agmakana iran sira, ya andian na panangabobon na Dios. Ingen anggan panon et imparungtal to so nilaksalaksan aliwan-Kristiano ed Biblia tan ed sakey a porma na Inkakristiano, anggaman abulok.
14. Panon a say panagsigay ed maabig iran sira tekep na arum a kimey so ginawa na saray iglesia na Kakristianoan?
14 Legan na atan a panaon, say nitaytayak iran matoor a situtulok ed Salita na Dios so nanggunaet ed inkasikaran dili ed anggaay nayarian da. Diad anggan anton panaon, tutugyopen da so tuan alanaan a kongregasyon na Dios ed dalin. Tan makapanseguro tayo a sikara met so mansisigay na saray sira, odino totoo, a dakel ed sikara so moriaen na Dios a bilang maabig tan lanaan to na espiritu to. (Roma 8:14-17) Sarayan maabig a manangiyalibansa ed Inkakristiano so akapangitarok na katuaan na Biblia ed dakel iran nagmaliw a “Kristianon belas” odino saramay akagamor na limitadon Biblikon pikakabat manlapud Kasulatan ya inpatalos na saray sosyedad na Biblia na Kakristianoan ed pansasalita ra. Tua, a nagagawa so panagtipon ed maabig iran sira, anggaman maslak ed natitipon na Kakristianoan so agmakana ed talindeg na Dios.
15. Diad pangituro, anto so irerepresenta na parabolon iket?
15 Kanian irepresenta na iket so sakey a mangaraldalin ya instrumento a mankuan a kongregasyon na Dios tan manitipon na saray sira. Angilaktip itan ed namparan Kakristianoan tan say kongregasyon na alanaan a Kristianos, say saginonor et nantultuloy a mangolekta na maabig iran sira, diad silong na agnanengneng a panangiwanwan na angheles, a mitunosan ed Mateo 13:49.
Say Panaon Tayo so Nikadkaduma
16, 17. Akin a say panaon a panbibilayan tayo so ontanlan importante diad kasusumpal na ilustrasyon nen Jesus nipaakar ed iket?
16 Kunsideraen tayo natan so kabiangan na panaon. Diad loob na saray siglo say instrumenton iket so anipon na maabig iran sira ontan met ed dakel ya agmakana, odino saray mauges. Insan sinmabi so panaon sanen akibiang iray angheles diad panggawa na importanten tuloy a panangibiig a kimey. Kapigan? Bueno, malinew ya ikuan na bersikulo 49 ya atan et legan na “konklusyon na sistema na bengabengatla.” Mipara iya ed inkuan nen Jesus diad ilustrasyon na saray karnero tan kanding: “Sano onsabi so Anak na too ed gloria to, tan kaulop toray amin ya angheles, diad atan sikato la so onyurong ed maglorian trono to. Tan natipon ya amin iray nasyones ed arap to, tan panbibiiganen tora naani totoo, a singa pangibiig na pastol ed saray karnero manlapud saray kanding.”—Mateo 25:31, 32.
17 Kanian, mitukoyan ed Mateo 13:47-50, sakey ya importanten tuloy a panangibiig a kimey ed silong na anghelikon panangiwanwan so nagagawa nanlapulad inggapo na “say konklusyon na sistema na bengabengatla” nen 1914. Nagkalautlan mapatnag iya kayari 1919, sanen say nakdaan na saray alanaan so nibulos manlapud temporaryon inkaaripen ed espiritual, odino inkakautibo, tan nagmaliw a lalon epektibon instrumento pian sumpalen so panagsigay a kimey.
18. Panon a saray maabig a sira so natitipon ed saray belyag?
18 Anto so nagawa ed inbiig a maabig iran sira? Ikuan na bersikulo 48 a saray anghelikon sumisigay-a-manangibiig so “anipon ed maabig [iran sira] ed saray belyag, balet inbantak daray agmakana.” Saray belyag so mananalimbeng iran kargaan a ditan iyan iray maabig a sira. Kasin saya so agawa ed panaon tayo? On. Unong a say simbolikon maabig iran sira so asigay, sikara so natitipon ed saray kongregasyon na tuan Kristianos. Sarayan singa-belyag a kongregasyon so tinmulong pian salimbengan tan igana ira parad madibinon serbisyo, agta mikasakey kayo? Siansian, nayarin isipen na sakey, ‘Saya so maabig tan maong, ingen anto so kamaongan to ed peles a bilay ko tan diad arapen ko?’
19, 20. (a) Akin a makana natan ya amtaen so kabaliksan na sayan parabolo? (b) Anton importanten panagsigay a kimey so walan nagagawa nanlapulad 1919?
19 Say kagagawa na niyilustra dia so aglimitado ed saray siglo ed baetan na panaon na saray apostoles tan 1914. Legan na saman a panaon, say instrumenton iket so anipon ed palso tan tua iran manangiyalibansa na Inkakristiano. On, titiponen to so namparan agmakana iran sira tan maabig iran sira. Niarum ni, say panangibiig a kimey a ginawa na angheles so ag-anampot nen 1919. Andin, peteg. Diad arum iran kabiangan et onaplika ya anggad panaon tayo iyan ilustrasyon nipaakar ed iket. Sikatayo so nalalanor tan ontan met ed asingsingger ya arapen tayo. Nakaukolan ed sikatayo a talosan no panon tan no akin a tua itan no labay tayo irayan salita a maneskribe ed sikatayo: “Mapalar so saray mata yo ta makanengneng ira, tan saray layag yo ta makadngel ira” tekep na pakatalos.—Mateo 13:16.
20 Nayarin kabat yo a kayari na 1919 say alanaan a nakdaan so nagmaliw ya okupado ed panagpulong a kimey diad pikokoopera ed saray angheles, a nantultuloy a manguusar ed simbolikon iket pian mangerel na saray sira ed dayat, pian ibiig iray maabig manlapud saray agmakana. Ipanengneng na saray estatistika manlapud atan a panaon a say impansigay na maabig iran sira parad kalanaan na espiritu na Dios so nantultuloy unong a saray unor ed 144,000 so tinipon na simbolikon iket. (Apocalipsis 7:1-4) Balet diad kapegleyan na 1930’s, say panagtipon na maabig iran sira parad kalanaan na masanton espiritu so anampot. Kasin say kongregasyon na alanaan a nakdaan diad saman so angekal ed iket, a singa panangibaga, tan onyurong ya anggapoy gagawaen, manaalagar ed mangatatawen a tumang da? Peteg ya andi!
Say Inkalanor Yo ed Panagsigay
21. Anton arum a panagsigay so agawa ed panaon tayo? (Lucas 23:43)
21 Say ilustrasyon nen Jesus nipaakar ed iket so nipaarap ed maabig iran sira a natumangan na sakey a betang diad Panarian na katawenan. Ingen, nilikud ed atan ya ilustrasyon, wala so sananey a simbolikon panagsigay a nagagawa ed baleg ya eskala, a singa niyilustra ed akaunan artikulo. Sayan panagsigay so, aliwan parad maabig ya alanaan iran sira ya abitla diad ilustrasyon nen Jesus, noagta parad simboliko iran sira a nasigay tan naikdan na makapakelaw ya ilalo na bilay diad paraison dalin.—Apocalipsis 7:9, 10; ipareng so Mateo 25:31-46.
22. Anton makapaliket a pansumpalan so naeksperiensia tayo, tan anto so panpilian?
22 No abrasaen yo itan ya ilalo, sirin makapangayaga kayo ya inyabuloy nen Jehova so manangiliktar bilay a panagsigay a kimey a mantultuloy anggad natan. Saya so nanggawan posibli parad sikayo a gamoran so makapakelaw ya ilalo. Ilalo? On, atan so matukotukoy a salita ya usaren, ta say resulta so mandependi ed mantultuloy a katooran tayo ed say Sakey a mangiwawanwan na nagagawan panagsigay a kimey. (Sofonias 2:3) Imanoen a diad ilustrasyon aliwan amin a siran narel na iket so makaeksperiensia na maapabor a resulta. Inkuan nen Jesus a say agmakana, odino saray mauges, so nibiig manlapud saray matunong. Diad anton pansumpalan? Diad Mateo 13:50, deneskribe nen Jesus so seryoso iran pansumpalan parad agmakana, odino mauges, iran sira. Saraya so nibantak ed mandarlang ya apuy, a kabaliksan to so andi-anggaan a kadederal.—Apocalipsis 21:8.
23. Anto so manggawa ed panagsigay a kimey natan ya ontanlan importante?
23 Parad say maabig ya alanaan iran sira, ontan met ed simbolikon sira a nayarin manbilay na ando lan ando ed dalin, wala so maglorian arapen. Sirin, dingan ed maabig a rason, seseguradoen na saray angheles natan a say matalonan kurang na panagsigay so nagagawa ed sankagloboan. Tan agaylan panagsigay na simbolikon sira so nagagawa! Sikayo so duga ed pangikuan a diad sakey a punto-de-bista, atan so singa mamilagron panagsigay a singa ed samay literal a siran nangayagaan na apostoles sanen inpelag daray iket da diad direhe nen Jesus.
24. Anto so nepeg a labayen tayon gawaen no nipaakar ed espiritual a panagsigay?
24 Kasin sikayo so mibibiang ya aktibo diad posiblin nayarian yo diad sayan manangiliktar-bilay a kimey na espiritual a panagsigay? Anggan panon kalaknab la so sinansakey ya impibiang tayo anggad sayan panaon, balang sakey ed sikatayo so nagunggunaan diad inengneng ed no anto so sankagloboan a nagagawaan diad engranden panagsigay tan manangiliktar-bilay a kimey a nagagawa natan. Say panggawa na ontan so nepeg a mamayubo ed sikatayo ed lalon babaleg a seseg diad pangipelag ed saray iket pian mansigay parad arapen iran agew!—Ipareng so Mateo 13:23; 1 Tesalonica 4:1.
Kasin Nanonotan Yorayan Punto?
◻ Anto so irerepresenta na saray duaran nengneng na sira diad parabolo nen Jesus ed iket?
◻ Diad anton pantalos a saray iglesia na Kakristianoan so alanor diad panangipakurang ed iket?
◻ Akin a say panagsigay a nagagawa ed panaon tayo so ontanlan maatap?
◻ Say parabolo na iket so nepeg a mangitonton ed sinansakey ed sikatayo a gawaen so anton nengneng na dilin-panangusisa?
[Litrato ed pahina 14]
Saray panangipakurang ed panagsigay so agawa ed Dayat na Galilea ed loob na saray siglo
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.