Manpakpel a Manakar ed Saray Basbas nen Jehova

“Mapalar so balang sakey ya ontakot ed Jehova, a manakar ed saray basbas to.”​—SALMO 128:1.

1, 2. Diad anto a makatulong so Biblikon rekord na saray salita tan gawa na saray akaunan tastasi nen Jehova?

SAY Sagradon Sulat nen Jehova so napno na saray salaysay na saray subsubok tan gayaga na matoor ya ariripen to. Saray eksperiensia nen Noe, Abraham, Sara, Josue, Debora, Barak, David, tan arum ni so matalonggaring tan mabilabilay. Amin da so peteg a totoon walaan na bengatlan nikadkaduman panpapara. Sikara so walaan na pananisia ed Dios tan sipapakpel a nanakar ed saray basbas to.

² Saray salita tan gawa na akaunan tastasi nen Jehova so makapaseseg ed sikatayo legan a pambabanikelan tayon manakar ed saray basbas na Dios. Niarum ni, sikatayo so magmaliw a maliket no ipanengneng tayo so panamagalang ed Dios tan mabunigas a takot ed agpamaliket ed sikato. Saya so tua anggaman nidudunget itayo ed saray subok ed bilay, ta inkanta na apuyanan a salmista: “Mapalar so balang sakey ya ontakot ed Jehova, a manakar ed saray basbas to.”​—Salmo 128:1.

No Anto so Inkakpel

3. Anto so inkakpel?

³ Pian manakar ed saray basbas nen Jehova, nepeg tayo so nawalaan na inkakpel. Diad tua, igaganggan na Kasulatan iray totoo na Dios a mangipanengneng na sayan kalidad. Singa bilang, inkanta nen salmistan David: “Manpabiskeg kayo, tan paliketen yo so puso yo, sikayo ya amin a manilalo ed Jehova.” (Salmo 31:24) Say inkakpel so “biskeg ed kanonotan odino moral a biskeg ed pipalaran, pantepel, tan panbayag ed, takot, odino kairapan.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Say makpel a too so mabiskeg, makpel, masebeg. A si Jehova so mangiiter ed ariripen to na inkakpel so malinew manlapud sarayan salita nen apostol Pablo ed kaparan ton kumikimey a si Timoteo: “Ta ag itayo initdan na Dios na espiritu na katakotan; no ag say pakayari tan say aro tan say maong a linawa.”​—2 Timoteo 1:7.

4. Anto so sakey a paraan pian nadampot so inkakpel?

⁴ Sakey a paraan pian makagamor na inter-Dios ya inkakpel et say sipipikasin pangunsidera ed Salita nen Jehova, say Biblia. Dakel a salaysay a walad Kasulatan so makatulong ed sikatayon magmaliw a lalon makpel. Kanian, imanoen tayo pan ununa no antoy naaralan tayo manlapud rekord ed Hebreon Kasulatan nipaakar ed pigaran sipapakpel a nanakar ed saray basbas nen Jehova.

Makpel a Mangiyabawag na Mensahe na Dios

5. Panon a say inkakpel nen Enoc so mangungguna ed kaplesan-agew iran ariripen nen Jehova?

⁵ Say inkakpel nen Enoc so makatulong ed kaplesan-a-panaon ya ariripen nen Jehova pian sipapakpel a salitaen so mensahe na Dios. Sakbay a niyanak si Enoc, “insan la ginmapo so totoo ya ontawag ed ngaran nen Jehova.” Ikuan na arum ya eskolar a saray totoo so “ginmapon nanmodmora” ed panawag ed ngaran nen Jehova. (Genesis 4:25, 26; 5:3, 6) Nayarin say madibinon ngaran so inyaplika ed totoo odino anggan ed saray talintao. Kanian, say palson relihyon so inmaligwas la sanen niyanak si Enoc nen 3404 K.K.P. Diad tua, ompatnag a bukbukor to so “akiolop-olop ed Dios,” mangegemtan na matunong a kurang a mitunosan ed niparungtal a katuaan nen Jehova.​—Genesis 5:18, 24.

6. (a) Anton mabiskeg a mensahe so inyabawag nen Enoc? (b) Anton panagmatalek so niwala ed sikatayo?

⁶ Sipapakpel ya inyabawag nen Enoc so mensahe na Dios, nayarin diad panagpulong. (Hebreos 11:5; ipareng so 2 Pedro 2:5.) “Nia,” inyabawag na sayan manbukbukor a tasi, “say Katawan [Jehova, NW] onladia a tarok to so saray samplon libolibo a sasantos to, a mangokom ed ganagana, tan mangipatnag na katuaan ed saray managruksa a nipaakar ed managruksan gawa ra, tan ganagana na bengatla ya ambelat ya agagamil na saray maruksan managkasalanan [a] sinasalita ra sumpa ed sikato.” (Judas 14, 15) Si Enoc so makpel ya angusar ed ngaran nen Jehova sanen iyaabawag to iman a mensahen mangokondena ed saray agmaridios. Tan unong ya inikdan na Dios si Enoc na inkakpel a mangiyabawag ed satan a mabiskeg a mensahe, ontan met a papagamoran nen Jehova iray kaplesan-a-panaon a Tastasi To pian salitaen a sitetepel so salita To diad ministeryo, ed eskuelaan, tan inerman.​—Ipareng so Gawa 4:29-31.

Inkakpel ed Silong na Subok

7. Anton ehemplo na inkakpel so itatarok nen Noe?

⁷ Say alimbawa nen Noe so makatulong ed sikatayo a magmaliw a makpel diad panggawa na matunong a kimkimey sano nisilong tayo ed subok. Tekep na inkakpel tan pananisia, sikato so kinmiwas unong ed madibinon pasakbay na sankagloboan a delap tan “angiparaan na sakey a biong a kilabanan na abung to.” Diad katutulok tan matunong iran gawa, kinondena nen Noe so agmananisian mundo lapud mauges iran gawa to tan apaneknekan a makana itan para’d kadederal. (Hebreos 11:7; Genesis 6:13-22; 7:16) Say pandalepdep ed kurang nen Noe so ontutulong ed modernon-agew ya ariripen na Dios a sipapakpel a manggawa na ontan iran matunong a kimey a singa say Kristianon ministeryo.

8. (a) Anto so nidungetan nen Noe bilang “managpulong na inkatunong”? (b) Anto so gawaen nen Jehova para’d sikatayo no sikatayo so makpel a managpulong na inkatunong?

⁸ No sikatayo so mangegemtan na matunong a kurang balet ta agtayo amta no panon a pidenengan so sakey a subok, onkerew itayo na kakabatan pian natalonaan itan. (Santiago 1:5-8) Ipapanengneng na say katooran nen Noe ed Dios diad silong na subok a posiblin arapen iray subok tekep na inkakpel tan katooran. Tinalonaan to so desdes na mauges a mundo tan nankinon-too iran anghel tan mestison anak da. On, si Noe so makpel a “managpulong na katunongan” dia ed “saray momoan” a nigana para’d kadederal. (2 Pedro 2:4, 5; Genesis 6:1-9) Anggaman sikato so masebeg a tuloy a nansalita bilang mensaheron mangiyaabawag na pasakbay na Dios ed totoo sakbay-na-delap, “ag da akabkabatan anga ed sinmabi’ delap, et inyanor to ra ya amin.” (Mateo 24:36-39) Balet tandaan tayo ya anggaman ed panamasegsegang tan panangipulisay na maslak a totoo natan ed nibased-Biblian mensahe tayo, si Jehova so mangitandoro ed sikatayo a singa ed impangitandoro to ed si Noe, no ipanengneng tayo so mipadparan pananisia tan inkakpel bilang managpulong na inkatunong.

Inkakpel ya Ontulok ed Dios

9, 10. Diad antoran pamaakaran ya impatnag nen Abraham, Sara, tan Isaac so makpel a katutulok?

⁹ Say “kaaro na Dios [nen Jehova, NW]” a si Abraham so maabig ya alimbawa na makpel a katutulok ed Dios. (Santiago 2:23) Kaukolan nen Abraham so pananisia tan inkakpel pian ontulok ed si Jehova tan ontaynan ed Ur na saray Caldeo, sakey a syudad a napno na materyal iran bentaha. Sisiaen to so sipan na Dios ya “amin na familias dia ed dalin” so mamendito ed inkasikara diad panamegley to tan say bini to so naikdan na dalin. (Genesis 12:1-9; 15:18-21) Diad pananisia si Abraham so “nanayam a singa sankaili ed dalin ya insipan” tan nanilalo ed “baley ya wala so cimiento [peteg a letnegan, NW] to”​—say mangatatawen a Panarian na Dios, a diad panamegley na satan et napaoli ed bilay diad dalin.​—Hebreos 11:8-16.

¹⁰ Say asawa nen Abraham, si Sara, so walaan na pananisia tan talek a nakakaukolan pian taynan so Ur, ya ulopen so asawa to ed sankailin dalin, tan sungdoan so antokaman iran irap a naabet da diman. Tan agaylay inkatumangan to lapud makpel a katutulok to ed Dios! Anggaman lepes ya anggad ngalngali 90 tan “linmabas la ed taon,” si Sara so naikdan na pakayarin ‘mangilokon na sakey a bini, ta sinisia to so Dios a matoor ed insipan to.’ Asabi panaon, inyanak to si Isaac. (Hebreos 11:11, 12, NW; Genesis 17:15-17; 18:11; 21:1-7) Pigaran taon ed saginonor, sipapakpel a tinmulok si Abraham ed Dios tan “insaklang to si Isaac.” Inamper na sakey ya anghel, inawat na patriarka so makpel tan matulok ya ilalak to manlapud patey diad “aliling” a paraan. Sikato tan si Isaac sirin so mapropetikon mangiretrato a si Jehova a Dios so mangitarok ed Anak to, si Jesu-Kristo, bilang dondon ta pian saramay mangaagamil na pananisia ed sikato so nawalaan na maandon bilay. (Hebreos 11:17-19; Genesis 22:1-19; Juan 3:16) Maseguro, say makpel a katutulok nen Abraham, Sara, tan si Isaac so nepeg a mamakiwas ed sikatayon ontulok ed si Jehova tan lawas gawaen so linawa to.

Makpel ya Ontalindeg a Kaibay Totoo na Dios

11, 12. (a) Panon ya impatnag nen Moises so inkakpel nipaakar ed totoo nen Jehova? (b) Makasengeg ed inkakpel nen Moises, anton tepet so nayarin nitepet?

¹¹ Sipapakpel si Moises a tinmalindeg a kaibay apairap a totoo na Dios. Diad koma-16 a siglo K.K.P., saray mismon ateng nen Moises so angipanengneng na inkakpel. Agtinmakot ed ganggan na ari a pateyen iray kapanyanak a Hebreon lalaki, inyamot da si Moises ya inyan da ed sakey a baskit ed karikaan diman ed gilig na ilog Nilo. Aromog na marikit nen Paraon, sikato so pinabaleg a singa dilin anak to, anggaman inmunan naawat to so espiritual a panangipasal ed ayaman na atateng to. Bilang kabiangan na sankaabungan nen Paraon, “abangatan si Moises ed amin a kakabatan na saray taga Egipto” tan nagmaliw a “makapanyari ed saray salita tan gawa to,” makapanyari ed kanonotan tan pisikal iran kapasidad.​—Gawa 7:20-22; Exodo 2:1-10; 6:20.

¹² Anggaman ed saray materyal a bentaha ed maarin abung, sipapakpel a pinili nen Moises so ontalindeg ed dapag na saray managdayew nen Jehova, ya inaripen nensaman na saray Ehipsio. Diad impangiyagel ed sakey ya Israelita, pinatey to so sakey ya Ehipsio tan insan binmatik ya amaarap ed Midian. (Exodo 2:11-15) Ngalngali 40 a taon ed saginonor, sikato so inusar na Dios a mangibulos ed Israelitas ed inkaaripen. Insan “tinainan to [nen Moises] so Egipto, ya ag to tinakotan so sanok na ari,” ya amagyaw ed sikato na patey lapud impangirepresenta to ed si Jehova diad biang na Israel. Si Moises so nanakar a singano anengneng to so ‘ag nanengneng [a Sakey],’ si Jehova a Dios. (Hebreos 11:23-29; Exodo 10:28) Kasin walaan kayo na ontan a pananisia tan inkakpel a sikayo so mansiansia a kaiba si Jehova tan ed totoo to anggaman ed kairapan tan panamasegsegang?

Makpel a ‘Tomboken a Sigpot si Jehova’

13. Panon a si Josue tan Caleb so angipanengneng na saray ehemplo na inkakpel?

¹³ Si makpel a Josue tan Caleb so amaneknek a sikatayo so makapanakar ed saray basbas na Dios. “Tinombok da a sigpot si Jehova.” (Numeros 32:12) Si Josue tan Caleb so kabiangan na saray 12 lalakin imbaki pian mansiim ed Insipan a Dalin. Diad takot ed saray manaayam diman, sinali na samploran espiya a dismayaen so Israel diad iloob ed Canaan. Anggaman ontan, si Josue tan Caleb so sipapakpel a nansalita: “No si Jehova et karoyroyo to itayo, yakar to itayo ed sayan dalin, tan iter to ed sikatayo; sakey a dalin a managagos na gatas tan dilo. Dapo’t ingen no ag kayo onsusumpa ed kinen Jehova, odino ag kayo antakot ed saray totoo ed satan a dalin; ta sikara so onkana ed sikatayo a tinapay. Say sekder da naekal ed sikara, et si Jehova ibaan to itayo. Ag kayo ontakot ed sikara.” (Numeros 14:8, 9) Lapud kakulangan na pananisia tan inkakpel, saman a kailalakan na saray Israelita so agbalot akasabi ed insipan a dalin. Balet si Josue tan si Caleb, pati ed balon kailalakan, so peteg ya akaloob diman.

14, 15. (a) Legan ya iyaaplika nen Josue iray salita ed Josue 1:7, 8, anto so naeksperiensia to tan saray Israelita? (b) Anton leksion a manlalanor ed inkakpel so naaralan tayo manlapud si Josue tan si Caleb?

¹⁴ Imbaga na Dios ed si Josue: “Salambengat a manpabiskeg ka tan manpabayani ka a maomaong, pian naimatonan mo a gawaen so unong na amin a gangan, a si Moises ya aripen ko ingangan to ed sika. Agka onsipa ed sikato dia ed kawigi, pian maong so kasumpalan mo ed angan iner a laen mo. Sayan libro na gangan ag onarawi ed sangim, no ag ingen sikato so omamengen mo ed agew tan labi, pian naimatonan mo a gawaen so unong na amin a nisulat ed sikato; tan dia ed ontan nagawam so dalan mo a maaliguas tan dia ed ontan maong so kasumpalan mo.”​—Josue 1:7, 8.

¹⁵ Unong ya inyaplika nen Josue iraman a salita, say Jerico tan arum niran syudad so naplag ed saray Israelita. Pinatunda ni ingen a maligen na Dios so banwa ta pian satan so mansiansian maliwawa anggad impanalo na Israel ed Gabaon. (Josue 10:6-14) Sanen niwalad kapeligroan lapud nankakasakey a kabusol iran armada a “singa say buer ya wala ed gilig na baybay ed kinarakel,” sipapakpel a kinmiwas si Josue, tan inpanalo na Dios lamet so Israel. (Josue 11:1-9) Anggaman sikatayo so ag-ayadyarin totoo, a singa si Josue tan Caleb, natumbok tayon sigpot si Jehova, tan say Dios so manggawa ed sikatayon makayarin sipapakpel a manakar ed saray basbas to.

Makpel a Manilalo ed Dios

16. Diad antoran paraan a si Debora, Barak, tan Jael so angipanengneng na inkakpel?

¹⁶ Say makpel a panagmatalek ed Dios so natumangan, unong a nipanengneng na saray ebento ed saray agew sanen angipakurang iray ukom na hustisya ed Israel. (Rut 1:1) Alimbawa, si Ukom a Barak tan si propetesan Debora so sipapakpel a nanmatalek ed Dios. Say Cananeon ari a si Jabin so amairap ed Israel ed loob na 20 a taon sanen dinagdag nen Jehova si Debora a pakiwasen si Barak a manugyop na 10,000 a lalaki ed Palandey Tabor. Say hepe na militar nen Jabin, si Sisera, so nanapurastan linma ed lawak na Kishon, a maniseguron diad sayan patar et saray lalaki na Israel so agmanalo ed armada to tan ed 900 a karwahen walaay balatyang a dalig para’d bakal. Sanen saray Israelita so nanmartsan amaarap ed patar na lawak, say Dios so kinmiwas ed biang da tan say delap so nampagmaliw ed bakalan a gayun-gayun ya agmakaalis iray karwahe nen Sisera. Tinmalona iray totoo nen Barak, ya “amin ya ejercito nen Sisara nipasag ira lapu ed tarem na ayura.” Si Sisera so binmatik ya amaarap ed tolda nen Jael, balet legan ya akaugip, si Jael so makpel a mamatey ed sikato diad impangipanek ed palpal na tolda diad alopising to. Tua ed mapropetikon balikas nen Debora ed si Barak, “say marakep a bengatla, NW” na sayan impanbiktorya so nipaarap ed sakey a bii. Lapud si Debora, Barak, tan si Jael so sipapakpel a nanmatalek ed Dios, say Israel so “dinmeen ed apataplo a taon.”​—Uko-ukom 4:1-22; 5:31.

17. Anton ehemplo na makpel a panagmatalek ed si Jehova so intarok nen Ukom a Gideon?

¹⁷ Si Ukom a Gideon so sipapakpel a nanmatalek ed si Jehova a Dios sanen saray Midianita tan arum so linmubak ed Israel. Anggaman apalumbasan na ngalngali 135,000 a managlubak, say 32,000 a mibabakal a lalaki na Israel so nayarin onkiling ya akoen so inter-Dios a panbiktorya lapud dilin inkakpel da. Diad panangiwanwan nen Jehova, binawasan sirin nen Gideon so armada to ed taloran grupo na tunggal lasus a lalaki. (Uko-ukom 7:1-7, 16; 8:10) Legan a niliktob na 300 so kampo na Midianita ed labi, balang sakey so walaan na tamboyog tan sakey a boyog a walaay niputan iran apuy. Diad sakey a sinyal, impaknol daray tamboyog da tan binetag daray boyog da, intagey iray nipotan ya apuy, tan kinmelyaw: “Say kampilan nen Jehova tan si Gedeon!” (Uko-ukom 7:20) Saray ataktakot a Midianitas so binmatik tan sikaray tinalo. Saratan ya ebento so nepeg a mangumbinsi ed sikatayo a say makpel a panagmatalek ed Dios so natumangan met natan.

Makpel a Mangigalang ed si Jehova tan Mangiyalibansa na Puron Panagdayew

18. Sanen pinatey to si Goliat, si David so sipapakpel a nanggawa na anto?

¹⁸ Arum iran alimbawa ed Biblia so mangipasabi na inkakpel a mangigalang ed si Jehova tan mangiyalibansa na puron panagdayew. Say malangwer a David, a masebeg ya angiliktar ed saray karnero na ama to, so amaneknek a makmakpel ed arap nen Pilisteon alan a si Goliat. “Ondago ka ed siak ya akakampilan, tan pati gayang, tan pati kinlong balet ondago ak ed sika dia ed ngaran nen Jehova na saray ejercito, say Dios na saray inayuraan na Israel, a sikato so inayat mo. Dia ed sayan agew si Jehova sika so yawa to ed limak, et sika so kabilen ko, tan potolen ko so olom, . . . pian naamtaan na amin a dalin ya wala so Dios dia ed Israel. Tan naamtaan na saya ya amin a dagup a si Jehova ag mangilaban ed panamegley na kampilan tan gayang, ta say bakal kien nen Jehova.” (1 Samuel 17:32-37, 45-47) Tekep na madibinon tulong, sipapakpel ya ingalang nen David si Jehova, kinabil to si Goliat, tan diad ontan et walaan na makanan betang diad impangekal ed panataktakot na Pilisteo ed tuan panagdayew.

19. Para’d anton kimey a kinaukolan nen Solomon so inkakpel, tan panon a say awawey to so onaplika ed agew tayo?

¹⁹ Sanen say anak nen Arin David a si Solomon so pagani-gani lan mangipaalagey na templo na Dios, say masiken lan ama to so animbawa ed sikato: “Manpabiskeg ka tan manpakpel ka, tan sikato so gawaen mo. Agka napunaw; ta si Jehova a Dios, salanti Dios ko, sikato so wala ed sika; ag onkulang ed sika, agto ka ikaindan, anga ed say amin a kimey nipaakar ed pinagkatangbayan ed abung nen Jehova nasumpal.” (1 Awaran 28:20) Diad makpel ya inkiwas, sitatalonan akumpleto nen Solomon so templo. Sano say sakey a teokratikon panagpaalagey a programa so mangipaparungtal na angat natan, tandaan tayoray salita nen David: “Manpabiskeg tan manpakpel, tan sikato so gawaen mo.” Agaylan maabig a paraan ed panangigalang ed si Jehova tan pangiyalibansa na tuan panagdayew!

20. Diad anton pamaakaran a si Arin Asa so nanpakpel?

²⁰ Lapud pilalek nen Arin Asa a pagalangan so Dios tan mangiyalibansa na tuan panagdayew, inekal to ed Juda iray talintao tan balangkantis a lalaki ed templo. Inekal to met so apostatan bai to manlapud atagey a posisyon tan pinoolan to so “makadimla a talintao” to. (1 Arari 15:11-13) On, si Asa so “nanpakpel, tan inekal to so saray kadimla ed amin a dalin na Juda tan Benjamin, tan ed saray ciudad ya inala to a nanlapu ed kapogaroan na Efraim; et pinasimbalo to so altar nen Jehova, ya wala nen saman ed arap na pinto nen Jehova.” (2 Awaran 15:8) Kasin sipapakpel kayo met a mangipulisay ed apostasya tan mangiyalibansa na tuan panagdayew? Kasin uusaren yo so materyal a kaykayarian yo pian iyabante so intereses na Panarian? Tan kasin aanapen yo so pamagalang ed si Jehova diad maparanay a pibibiang ed panangiyabawag na maong a balita bilang sakey ed Tastasi to?

21. (a) Panon a saray salaysay na sakbay-Kristiano iran manamemben na katooran so makatulong ed sikatayo (b) Anto so nakunsidera ed ontumbok ya artikulo?

²¹ Agaylan misalamat tayo ya impreserba na Dios iray Makasulatan a salaysay nipaakar ed makpel iran sakbay-Kristianon manamemben katooran! Maseguro, saray maabig ya alimbawa da so makatulong ed sikatayon manggawa na sagradon serbisyo ed si Jehova a walaay inkakpel, maridios a takot, tan respeto. (Hebreos 12:28) Balet say Kristianon Griegon Kasulatan so mankarga met na saray alimbawa na kiwas na maridios ya inkakpel. Panon a saray arum ed sarayan salaysay so ontulong ed sikatayon manakar a makpel ed saray basbas nen Jehova?

Panon so Pangebat Yo?

◻ Anto so inkakpel?

◻ Panon ya inpatnag nen Enoc tan Noe so inkakpel?

◻ Diad antoran pamaakaran a si Abraham, Sara, tan Isaac so kinmiwas a sipapakpel?

◻ Antoran ehemplo na inkakpel so indatak nen Moises, Josue, tan Caleb?

◻ Panon so impangipanengneng na arum a sikaray walaan na makpel a panagmatalek ed Dios?

[Litrato ed pahina 15]

Si Gideon tan say melag ya ulop na mibabakal to so sipapakpel a nanmatalek ed si Jehova