Panangiter—Iilaloan ta Itan?
ANGANKO ta antam lan tuloy a say panagregalo so mabetbet ya ididikta na kostumbre. Diad dakel a koltura et walaray okasyon ya iilaloan iray regalo. Saratan a regalo so nayarin tanda na panagrespeto odino balikas na panangaro. Dakel ed saraya so agbalot inusar na angiteran; say arum met so akapenek ed peteg iran pankaukolan tan naapresyan maong.
Diad Denmark sano niyanak so sakey ya ugaw, ombisita iray kaaro tan kakanayon tan mangawit na saray regalon iilaloan dan nausar na kapangiyanak. Diad arum a daldalin, et manselebra so kakaaro na sakey a pandaragup a ditan niiter iratan a regalo legan a pitamitam so pananak.
Diad dakel a pankanawnawa, tinaon a ngingilinan so okasyon no kapigan ya iilaloan iray regalo. Anggaman saratan a selebrasyon so agkinaugalian ed limog na inmunan Kristianos, saraya so pinmopular ed dakel a mankuan a Kristiano ontan met ed saray aliwan Kristiano. Say kaugalian a panagregalo ed inkiyanak so nayarin linmabas la ed arum a koltura legan na itatatken na ugugaw, balet aliwan ontan ed kostumbre na saray Griego. Diad Gresya et baleg ya atensyon so nipapaarap ed saray inkiyanak. Manreregalo met ira ed sakey a too ed “agew na ngaran” to. Anto itan? Bueno, mangigegetar so relihyoson kostumbre na nanduruman “santo” ed kada agew na taon, tan dakel a totoo so ningaran unong ed “saray santo.” Sano nasabi lay agew na “santo,” saramay mangakbibit na onman a ngaran so makakaawat na saray regalo.
Nilikud ed panagselebra ed inkiyanak parad ananak da, saray Koreano so walaan na nasyonal a piestay-opisyal bilang Agew na Ugugaw. Satan so panaon a manpapasyar iray pamilya tan manreregalo ed ugugaw antokaman so petsa na inkiyanak da. Saray Koreano so walaan met na Agew na Atateng, a manreregalo met iray anak ed atateng da, tan walay Agew na Saray Managbangat, a papagalangan na saray estudyante iray managbangat da tan iikdan daray regalo. Unong ed sakey a kostumbren Koreano, sano asabi la na sakey a too so edad a 60, nagawa so sakey a baleg a ponsia. Mibibiang so pamilya tan kakaaro ed pananginatnat na panpirawat parad andukey a bilay tan liket, tan reregaloan so toon inmabot la ed ontan a panaon ed bilay to.
Say kasal so sananey nin okasyon a niyugalin walay panagregalo. Sano walay manasawaan ed Kenya, say pamilya na nobyo so iilaloan a manregalo ed pamilya na nobya. Saray bisita met so mangawit na regalo. No tumboken na nobya tan nobyo so kaugalian, onyurong ira ed entablado, bangta onasingger iray bisita ya awit-awit iray regalo ra. Leleg ya ipapaarap so balang sakey, sakey ya anunsyo a si “Ontan tan ontan so angiregalo ed sanasawa.” Onsakit so linawa na dakel a nanregalo no ag-ira naikdan na ontan a panamidbir.
Diad saray taga Lebanon, sano say sakey so mangaasawa, saray kaaro tan kaabay, anggan saray totoon agda tanton kabkabat so san-inaro, so onsasabin awit-awit iray regalo pigara nin agew sakbay na kasal. Manlapud inkaugaw, sikaray abangatan a say panagregalo so sakey a responsabilidad, a singa panagbayar na otang. “No agmo gawaen itan, agmarakep so liknaan mo,” inkuan na sakey a lakin taga Lebanon. “Satan so tradisyon.”
Anggaman ontan, diad amin ya okasyon ya iilaloan so panangiter, diad dakel a daldalin et say Krismas so manunaan. Agta ontan met ed lugar mo? Nen 1990 lambengat, akalkulan saray Amerikano so manggagastos a tinaon na masulok a $40 bilyon ed saray pan-Krismas a regalo. Makapaligsa met so panagselebra na saray Budista tan saray Shintoista ed satan a piestay-opisyal ed Hapon, tan nanduruman porma na selebrasyon so naromog diad Europa, Abalaten ya Amerika, tan arum a parte Aprika.
Say Krismas so tiempo sano ilaloan na totoon sikaray magmaliw a maliket, balet dakel so agmagmamaliw ya ontan. Tan dakel a totoo so akaromog a say alablabas a pansaliw na saray regalo tan say kapagaan ed panbayar na saray gastos so mas ni nen say antokaman a bekta na liket ya eeksperiensiaen da.
Balet, kuan na Biblia a wala so liket ed panangiter. On wala, dependi ed espiritun manasagyat ed pangiter.—Gawa 20:35.