Say Easter Odino say Memoryal—Dinan so Nepeg Mon Ngilinan?
LEGAN ya onpepelnak so palbangon ed liwang na Abril 7, minilyon so mangabrasa ed sankasantosan ya agew na taon da—say Easter. Walay panaon a say panatawag ed satan so inmaplika ed sakey a peryodo na 120-agew a panagpiesta tan panag-ayunal ya onggagapo ed sakey a piestan tatawagen a Septuagesima tan nasusumpal ed tatawagen ya Agew na Trinidad. Natan et satan a termino so onaaplika ed saksakey ya agew a panagnodnonot ed inkioli nen Jesus—Simba na Easter.
Balet diad akadkaunan labi na saman met lanlamang a simba, minilyon nin arum so mantitipon pian selebraan so Memoryal na impatey nen Jesus, kabkabat met bilang say Pangdem na Katawan. Saya so sakey a selebrasyon ya inletneg nen Jesus a mismo ed kaunoran a labi to ed dalin. Inkuanto ed saman ed saray babangatan to: “Itultuloy yon gawaen iya bilang pakanodnonotan ed siak.”—Lucas 22:19.
Dinan so nepeg mon ngilinan?
Say Gapoan na Easter
Say terminon Easter, ya uusaren diad dakel a daldalin, so agnaromog ed Biblia. Say libron Medieval Holidays and Festivals so mangibabaga ed sikatayo ya “intumbok so ngaran na piesta ed paganon Diosa na Palbangon tan na Subol, si Eostre.” Tan siopa ta iyan diosa? “Unong ed tongtongtong, si Eostre so angilukas na saray pinto na Valhalla pian palooben si Baldur, tatawagen ya Amputin Dios, lapud inkapuro to tan ontan met a natatawag a Dios ya Agew, lapud say muling to so mangiiter na liwawa ed katooan,” so ebat na The American Book of Days. Inyarum ni na saya: “Anggapoy duaruwa a say Iglesia nen inmunan agew na saraya so angadapta ed kadaanan a paganon kustombre tan inikdan iraya na Kristianon kabaliksan. Lapud say piesta na Eostre so selebrasyon nipaakar ed panamasimbaloy bilay ed subol, mainomay iyan gawaen a selebrasyon na inkioli nen Jesus manlapud inaatey, a say ebanghelyo to so inpulong da.”
Isasalaysay na sayan panangadapta no panon so inggapo na saray kustombre ed Easter ed pigaran daldalin, a singa saray iknol na Easter, kuneho na Easter, tan ampetang iran tinapay a walaay krus, ed pigaran daldalin. Nipaakar ed kustombre a panaggawa na ampetang iran tinapay a walaay krus, “a say tapew na saraya et masileng tan minarkaan na . . . krus,” oniay kuan na libron Easter and Its Customs: “Say krus so abayag lan paganon simbolo sakbay nin akagamor iya na andi-anggaan a kabaliksan manlapud saray ebento ed inmunan Bierne-Santo, tan say tinapay tan saray cake so mamarkaan no maminsan na onia ed sakbay na Kristianon panaon.”
Inerman ed Kasulatan et anggapoy naromog tayo a panasalambit ed sarayan bengatla, nisay wala so antokaman ya ebidensya a saray akaunan babangatan nen Jesus so anisia ed saraya. Diad tua, ibabaga ed sikatayo nen apostol Pedro a ‘panpirawatan so ag-alaokan a gatas a kien na salita, pian diad panamegley na saya et ombaleg tayo ed kilalaban.’ (1 Pedro 2:2) Kanian akin ya inadapta na saray iglesia na Kakristianoan so ontan a mabitabitar iran paganon simbolo ed saray sisiaen tan kaugalian da?
Say libron Curiosities of Popular Customs so oneebat: “Agnauuman so patakaran na inmunan Iglesia a mangiter na Kristianon kabaliksan ed natitilak iran paganon seremonya ya agnayarin nakotkot. Diad kaso na Easter say pananguman so magmainomay. Say gayaga ed ibutay na agew, tan ed ibangon na palsa manlapud ipapatey na betel, so nagmaliw a gayaga ed ibutay na Agew na inkatunong, diad inkioli nen Kristo manlapud lubok. Pigara ed pagano iran selebrasyon a gagawaen kada Mayo 1 so inuman met pian nitukoy ed selebrasyon na Easter.” Imbes a paliisan so popular iran paganon kustombre tan mahikon seremonya, saraya so inabuloyan na relihyoson papangulo tan inikdan na “Kristianon kabaliksan.”
‘Balet wala tay mauges ed saya?’ nayarin panumamengan mo. Parad arum et anggapo. “Sano say relihyon a singa say Inkakristiano so ipaamta ed arum a totoo, onaadapta itan tan ‘aawaten’ so arum ed saray abangonan a kustombren nanlapud mas abaybayag iran relihyon,” so inkuan nen Alan W. Watts, sakey a parin Episkopal, ed libro ton Easter—Its Story and Meaning. “Pipilien tan itetekep na saya so tradisyonal a seremonyan panagngilin a singano mangipapatnag na maandon prinsipyo a singa ed imbangat na Simbaan.” Parad dakel, say bengatlan inabobonan na simbaan irayan panagngilin tan impasen a masanto iraya so magenap lan rason pian awaten iraya. Balet nibabaliwala iray importantin tepet. Anto so nalilikna na Dios nipaakar ed sarayan kustombre? Inikdan to ta itayo na antokaman a panangigiya a tumboken ed sayan pamaakaran?
Pantalos ed Panmoria na Dios
“Say Agew na Easter, say Piesta na Inkioli na Katawan Tayo, so sankabalgan ed amin iran piesta ed Kristianon Simbaan,” so inkuan nen Christina Hole ed libro ton Easter and Its Customs. Say arum a managsulat so mipakna. “Anggapo so masanton agew odino piesta a taon na Kristiano so nikompara ed kaimportanti na Simba na Easter,” so kuan nen Robert J. Myers ed libro ton Celebrations. Balet satan so mamapalesa na pigaran tepet. No say panagselebra na Easter so ontanlan importanti, akin ya anggapo so direktan ganggan ed Biblia a gawaen itan? Wala ta so antokaman a rekord a ngilinan na saray inmunan babangatan nen Jesus so Simba na Easter?
Aliwan lapud kinmulang so Biblia a mangiter na saray panangigiya no anto so nepeg odino agnepeg a selebraan. Say Dios so ispisipikon tuloy ed saya ed kadaanan a bansan Israel, a singa naimano tayo la, saray malinew ya instruksion so niiter parad saray Kristiano ya itultuloy a ngilinan so Memoryal na impatey nen Kristo. (1 Corinto 11:23-26; Colosas 2:16, 17) Ibabaga ed sikatayo na asakbay ya edisyon na The Encyclopædia Britannica so onia: “Anggapo so nipatnag ed Balon Sipan a ngilinan so piesta na Easter, odino diad saray sulat na apostoliko iran Ama. Say panamasanto ed nikadkaduma iran agew so sakey ya ideyan anggapo ed kaisipan na inmunan Kristianos. . . . Ag-ingganggan na anggan say Katawan nisay saray apostol iyan selebrasyon odino ed dinanman ya arum nin piesta.”
Nalilikna na arum a say inkagayaga ed ontan iran piesta tan say liket ya itatarok na saraya so magenap lan rason parad panngilin da. Anggaman ontan, makaaral tayo manlapud okasyon sanen inadapta na saray Israelita so relihyoson kaugalian na saray Ehipsio tan nginaranan-lamet itan bilang “piesta parad si Jehova.” Anggan sikara so “akayurong [met] pian mangan tan uninum” tan “binmangon pian manliket.” Balet saray kiwas da so pirmin amasanok ed si Jehova a Dios, tan sikaray dinusa to na agayla.—Exodo 32:1-10, 25-28, 35.
Malinlinew so Salita na Dios. Agnayarin manulop so “liwawa” na tua iran sisiaen tan say “bilunget” na mundo nen Satanas; anggapo so “pantunosan” ed baetan nen Kristo tan ed paganon panagdayew. Nibaga ed sikatayo: “‘Sirin ompaway kayo manlapud limog da, tan ibiig yoy inkasikayo,’ kuan nen Jehova, ‘tan ontundan mandiwit ed marutak a bengatla’; ‘tan palooben ta kayo.’”—2 Corinto 6:14-18.
Lapud say selebrasyon na Memoryal labat—aliwan Easter—so igaganggan na Biblia parad saray Kristiano, nepeg iyan ngilinan. Kanian panon tayon selebraan iyan makanakana?
[Litrato ed pahina 5]
Say “piesta parad si Jehova” na saray Israelita so pirmin amasanok ed Dios
[Picture Credit Line ed pahina 2]
Apis: M. Thonig/H. Armstrong Roberts