Panaglingkor ed Napanmatalkan a Dios

Unong ed salaysay nen Kimon Progakis

Saman so ambetebetel a labi na 1955. Sikamin sanasawa nen Giannoula, so naaaburido ta say anak min mantaon na 18, si George, so agni akasempet manlapud kiosko a pantratrabahoan to. Ag-iilaloan, tinmoktok so sakey a pulis ed puerta mi. “Adumbo so anak yo legan a manbibiseklitan pasempet,” inkuanto, “et inatey la.” Kayari to et inyesaes ton: “Ibaga ra’d sikayon aksidente iman, balet panisiaan yoak, sikatoy pinatey.” Nannononong iray pare ed saman a lugar tan pigaran lider na militar pian sikatoy pateyen.

DIAD saraman a taon, sanen say Gresya so ombabangon labat ed saray panaon na gutgutan tan kairapan, peligro ed saman so pagmaliw a sakey ed Tastasi nen Jehova. Amtak a tuloy so nipaakar ed pakayari na Greek Orthodox Church tan saray organisasyon a militar lapud diad loob na masulok a 15 taon et nagmaliw ak ya aktibon membro na saratan. Istoryaen ko pa’d sikayoray ebenton angipaarap ed sayan trahedya na pamilya mi masulok a 40 a taon lay apalabas.

Binmaleg ed Gresya

Nianak ak nen 1902 ed sakey a mayaman a pamilya diad melag a baryo ya asingger ed baley na Chalcis, diad Gresya. Say amak so aktibo ed pulitika ed lugar mi, tan say pamilya mi so debosyonado iran membro na Greek Orthodox Church. Nagmaliw ak a mahilig a manbasa na saray libron nipaakar ed pulitika tan relihyon diad panaon sanen maslak a kabaleyan ko so agmarunong a manbasa tan mansulat.

Say irap tan ag-inkahustisya a kasmak diad kagapo na koma-20 siglo so anagyat na pilalek ko parad mundon walaan na magmaong a kipapasen. Naisip ko, say relihyon so kaukolan a makapaaligwas ed pakaskasin kipapasen na saray kabaleyan ko. Lapud relihyoson inklinasyon ko, insuheri na kabkabat a lalaki ed purok mi a siak so magmaliw a pare na Greek Orthodox ed komunidad mi. Balet, anggaman dakel lay abisitak a monasteryo tan andukey ya impakatongtong la ed saray obispo tan abbot, agko aliknan siak so akaparaan odino kaliktan kon awaten so onman a responsabilidad.

Diad Kapegleyan na Sibil a Bakal

Pigaran taon ed saginonor, nen Abril 1941, say Gresya so sinakop na Nazi. Insan ginmapo ed satan so miserablin panaon na panagpatey, eras, inkakapus, tan alabas ya irap na too. Atibukel so sakey a muyong na mabiskeg ya isusumpa, tan akimembro ak ed sakey a grupo na saray gerilya ya akilaban ed saray salong a Nazi. Bilang resulta, aminpigan pinoolan so ayaman ko, siak so pinaltog, tan saray tanem ko so dineral. Diad kasakbayan na 1943 siak so apilitan tan say pamilyak ya ombatik a mamaarap ed tugatog a kapalandeyan. Nansiansia kami diman ya anggad impangangga na panagsakop na saray Aleman nen Oktubre 1944.

Tinmerak so gulo ed limog na saray pulitiko tan sibil kaalis na saray Aleman. Say grupo na onsusumpan gerilya ya akapibilangan ko so nagmaliw a manunan mibabakal a puersa ed sibil a bakal. Anggaman asagyat ak na saray gegemtan na Komunista ed inkahustisya, panpapareho, tan panuulop, say kapetegan na satan so diad kaunoran et amasaew a tuloy ed siak. Lapud atagey so posisyon ed grupo, anengneng kon mismo a say pakayari so mamauges ed totoo. Anggaman ed singano marakep iran teorya tan ideya, dederalen na inkaagum tan ag-inkayadyari so sankaabigan iran getma ed pulitika.

Say talagan akakigtot ed siak et say bengatlan diad nanduruman dapag na sibil a gutgutan et saray klerigo na Orthodox so manguusar na armas pian pateyen iray karelihyonan da! Inisip ko, ‘Panon a nibaga na sarayan klerigo a sikaray mangilalaman ed si Jesu-Kristo, ya amasakbay na: “Saray amin a mangala na kampilan ompatey ira naani ed kampilan”?’​—Mateo 26:52.

Legan na sibil a bakal, nen 1946, siak so inmamot ed asingger a baley na Lamia, diad sentral a Gresya. Saray kawes ko so daan lan tuloy, kanian denisidek ya idisimola so inkasiak tan onla ed sakey a sastre ed syudad pian manparait na balo iran kawes. Wala ed saman so ampetang a pandedebatian sanen sinmabi ak, tan ag-abayag et agko naamamtaan a siak met la manayay mansasalita, aliwan nipaakar ed pulitika, noagta nipaakar ed datin inarok, say relihyon. Diad impakaimano ed marakep a punto de bistak, insuheri na saray onderengel a katongtongen koy sakey a ‘propesor na teologo.’ Tampol a tinawagan da.

Nanap so Napanmatalkan ya Ilalo

Diad tinmumbok ya impantotongtong mi, tinepetan ak na “propesor” no antoy basiyan na saray sisiaen ko. “Say Masanton Kaamaan tan say Sinodon Ekumeniko,” inyebat ko. Imbes a kontraen toak, inlukas toy melag a Biblia to ed Mateo 23:9, 10, tan kinerew ton basaen koray salita nen Jesus: “Tan anggapoy tawagen yo na ama ed dalin, ta sakey so Ama yo, a sikatoy wala ed tawen. Tan agkayo met patatawag na katawan, sakey so katawan yo a salanti si Kristo.”

Saman so angilukas ed saray matak! Atalosan ko a sayan too so mangibabaga na katuaan. Sanen inkabat toy inkasikato bilang sakey ed Tastasi nen Jehova, kinmerew ak na pigaran literatura pian nabasa. Inikdan toak na libron Light, a sakey a komentaryo ed libro na Biblian Apocalipsis, tan inawit ko iman ed panaamotan ko. Abayag a panaon, saray ayep a tinukoy na Apocalipsis et sakey a misteryo ed siak, balet natan et naaralan kon saraman so mangirerepresenta ed saray mapulitikan organisasyon a wala ed koma-20 siglo tayo. Atalosan ko la natan a say Biblia so walaan na praktikal a kabaliksan ed panaon tayo tan kaukolan ya aralen ko itan tan itunos ko so bilay ko ed saray katuaan to.

Narel tan Impisok

Agnambayag kayari na satan, biglan nilusob ak na saray sundalo ed panaamotan ko tan inerel da ak. Siak so niiyan ed sakey a bartolina. Lapud siak so abayag lan aanapen na ganggan, inilaloan kon siak so napapatey. Diman, ed seldak, binisita ak na samay Tasin akaunan akitongtong ed siak. Pinaseseg toak a sigpot a manmatalek ed si Jehova, a saman met so ginawak. Asentensyaan ak a nipriso ed loob na anemiran bulan ed sakey ya isla ed Aegea na Ikaria.

Diad insabik, inkabat ko so inkasiak, aliwan bilang sakey a Komunista, noagta bilang sakey a Tasi nen Jehova. Wadman met iray arum ya akaaral na katuaan ed Biblia, kanian inanap kora, tan sikami regular a nanaral na Biblia. Tinulongan da ak a nawalaan ni dakel a pikakabat manlapud Kasulatan tan magmaong a pakatalos ed napanmatalkan a Dios tayo, si Jehova.

Nen 1947, sanen anampot lay sentensyak, impatawag ak na mapublikon prosekutor ed opisina to. Imbaga to ed siak a pandinayewan toy konduktak tan inkuanton nayarian kon usaren so ngaran to bilang reperensya no bilang ta siak so nipisok lamet. Kasabik ed Atenas, ya inalisan na pamilyak legan na inkipisok ko, siak so akilimog ed sakey a kongregasyon na Tastasi nen Jehova tan ag-abayag et nampabautismo ak bilang simbolo na dedikasyon ko ed si Jehova.

Naakusa Lapud Proselitismo

Diad loob na saray dekada, inakusa na Gresya so Tastasi nen Jehova ed silong na saray ley ya inpasa nen 1938 tan 1939 a manesebel ed proselitismo. Kanian, manlapud 1938 ya anggad 1992, wala so 19,147 ya panangerel ed Tastasi ed Gresya, tan impaakseb na saray korte so sentensyan walaay dagup a 753 a taon, 593 ed saratan so aktual a sinerbian. Siak a mismo so inerel na masulok nen 40 danay lapud panangipulong na maong a balita na Panarian na Dios, tan ami-amin et akapanserbi ak na 27 bulan ed nanduruman prisoan.

Sakey ed saray impakaerel ed siak so agawa bilang resulta na sakey a sulat ya insulat ko ed sakey a klerigon Greek Orthodox diad Chalcis. Nen 1955, apaseseg iray kongregasyon na Tastasi nen Jehova ya ibunog so bokletan Christendom or Christianity​—Which One Is “the Light of the World”? ed amin a klerigo. Sakey ed atagey ranggon klerigon sinulat ko so angidemanda ed siak lapud proselitismo. Legan na bista, namparan say abogado na Tasi tan lokal ya abogado so angiter na onsianon panangidepensa ra, ya isasalaysay so obligasyon na tuan Kristianos a kaukolan ya ipulong so maong a balita nipaakar ed Panarian na Dios.​—Mateo 24:14.

Say manangimaton a huis na korte so tinmepet ed archimandrite (sakey ya opisyal na simbaan ya abebbeba nen say obispo): “Abasam ta so sulat tan say bokleta?”

“Andi,” inyebat ton sitatangas, “Piningpinglis ko tan imbantak ko bektan alukasan koy sobre!”

“No ontan panon mon nibaga a sayan too so mangukomberti ed sika?” intepet na manangimaton a huis.

Insan, say abogado tayo so angisita na saray ehemplo a saray propesor tan arum nira so angidona na interon salansan na libro ed saray mapublikon librarya. “Nibagam ta a saraman a totoo so analin mangumberti ed arum?” intepet to.

Natalosan, agnipasen a proselitismo so ontan a kimey. Akisalamat ak ed si Jehova sanen nadngel ko so desisyon: “Anggapoy kasalanan.”

Say Impatey na Ilalak Ko

Say ilalak kon si George so tuloytuloy met a napapairap, kaslakan et diad sugsug na saray klerigon Orthodox. Sikato met so inerel aminpigan danay lapud seseg to bilang tobonbalo ed panangiyabawag na maong a balita na Panarian na Dios. Diad kaunoran, deniside na saray sumusumpa a sikatoy ipapatey tan, ed saman met a panaon et amasakbay ed sikamin itunda so panpulong.

Say pulis a linma ed abung mi so angireport ed impatey nen George a say lokal a pare na Greek Orthodox tan pigaran lider na militar so nannononong a mamatey ed anak mi. Saratan ya “aksidenti” so kaslakan legan na saraman a mapeligron panaon. Anggaman ed ermen lapud impatey to, lalo kamin determinadon mansiansian aktibo ed panagpulong a kimey tan sigpot a manmatalek ed si Jehova.

Panulong ed Arum Pian Manmatalek ed si Jehova

Legan na kapegleyan na saray taon 1960, say asawak tan ananak ko so manguusar na saray bulan ed tiagew ed baybay a purok na Skala Oropos, a ngalngali 50 kilometro manlapud Atenas. Diad saman a panaon, anggapo so tasin manaayam diman, kanian sikami nantasin impormal ed saray kakaabay. Arum a lokal a dumaralos so paborablin kinmiwas. Lapud saray lalaki so mankikimey na andukey ya oras ed saray alog legan na agew, sikami angikondukta na saray panangiyaral na Biblia ed sikara ya atrasado la ed labi, tan dakel ed sikara so nagmaliw a Tastasi.

Diad impakanengneng ed pamebendisyon nen Jehova ed saray sagpot mi, diad loob na 15 taon, sikami nambiahe diman ed kada simba ta pian makapangikondukta na saray panagaral na Biblia ed interesadon totoo. Ngalngali 30 totoo ya inyaralan mi diman so inmaligwas ed punton sikaray nampabautismo. Diad inmuna et sakey a grupo na panagaral so aporma, tan siak so apabtangan a mangikondukta na saray miting. Diad saginonor say grupo so nagmaliw a kongregasyon, tan natan et masulok a sanlasus a Tastasi manlapud saman a lugar so amorma na Malakasa Congregation. Panggagayagaan mi ya apatira ed totoon atulongan mi so manlilingkor natan bilang sigpot-panaon a ministro.

Sakey a Mayaman a Tawir

Ag-abayag kayari impangidedikak na bilay ko ed si Jehova, say asawak so inmaligwas met ed espiritual tan abautismoan. Legan na mairap a panaon na panamasegsegang, say pananisia to so nansiansian mabiskeg tan sikatoy nansiansian malet tan agnagiing ed integridad to. Agton balot nanreklamo ed saray kairapan a sinagmak to lapud mabetbet ya inkiprisok.

Diad ilalabas na taon, angikondukta kami na dakel a panangiyaral na Biblia, tan say asawak so epektibon tuloy ya akatulong ed dakel lapud simpli tan entusiastikon paraan to. Diad kaplesan, sikato so walaan na rota na magasin a lalaktipen toy dinosenan totoo a regular ton bubunogan na Say Panag-Bantayan tan Awake!

Manuna lapud suporta na maaron asawak, aktibon amin ed panaglingkor ed si Jehova so taloran anak mi tan pamilya ra, a laktipen toy anemiran apo tan apatiran apo ed pueg. Anggaman agda la asagmak so isusumpan sinagmak min sanasawa, inyapasakey da so sigpot a panagmatalek ed si Jehova, tan tuloytuloy iran manaakar ed saray dalan to. Agaylan gayaga parad sikamin amin a napilimogan lamet so pinabli min George sano sikatoy napaoli ed bilay!

Determinadon Manmatalek ed si Jehova

Legan na sarayan taon, anengneng ko so ikikiwas na espiritu nen Jehova ed totoo to. Atulongan ak na organisasyon to ya iwawanwan na espiritu a nanengneng ya agtayo nayarin manmatalek ed saray sagpot na totoo. Anggapoy kakanaan iray sipan da nipaakar ed magmaong ya arapen, a puro katilaan labat.​—Salmo 146:3, 4.

Anggaman onmamasiken ak la tan onloloor so sakit ko, niyapasakey iray matak ed inkapeteg na ilalo ed Panarian. Talagan pansinayangan koray taon ya inusar ko ed impangidebotok ed palson relihyon tan diad panasalik ya itarok so mas marakep iran kipapasen diad panamegley na pulitika. No naulit ni impanbilay ko, anggapoy suppiat a desidien ko lamet a manlingkor ed si Jehova, say napanmatalkan a Dios.

(Agano nin naugip ed ipapatey si Kimon Progakis. Sikatoy awalaan na mangaraldalin ya ilalo.)

[Litrato ed pahina 26]

Agano nin litrato nen Kimon a kaibay asawa to si Giannoula