No Panon a Solbaren Iray Problema ed Mareen a Paraan

SAY karawalan na too so singa kabayag la lawari na katooan. Say karawalan so isusuysoy na Biblia ed panaon ni nen Cain, say agi nen Abel tan say sankapanguloanan ya anak na inmunan sanasawa a too. Sanen pinaboran na Dios so apay nen Abel nen say sikato, si Cain et “pinmetang a maong so kalakal to.” Panon ton akidenengay situasyon? “Tinmalindeg si Cain a manuksa ed kinen Abel ya agi to tan pinatey to.” Kabekta, naimano toy inkasikaton nagogonigon a tuloy ed Dios. (Genesis 4:5, 8-12) Say karawalan so ag-anolbar ed probleman mauges a talindeg nen Cain ed arap na Manamalsa to.

Panon tayon napaliisan so kurang na imbaling nen Cain ed pisikal a puersa pian solbaren iray problema?

Manlapud Karawalan Anggad Panangitepel

Konsideraen so sakey a lakin siaabobon a nanimaton ed impamatey ed si Esteban, say inmunan Kristianon martir. (Gawa 7:58; 8:1) Say laki, si Saulo na Tarsus, so ag-inmabobon ed relihyoson talindeg nen Esteban tan sinuportaan toy marawal ya impamatey bilang inkatunongan a paraan ed pamatunda ed saray kimey nen Esteban. Tua, nayarin aliwan marawal si Saulo ed kada aspekto na bilay to. Ingen sikatoy mabulos ya onabuloy ed karawalan bilang paraan ed panolbar ed saray problema. Kayarin tuloy na impatey nen Esteban, si Saulo “so ginmapon mideneng a maruksa ed [Kristianon] kongregasyon. Nilulubak so kada abung tan, inggaygayugoy ed paway iray lalaki tan bibii, sikaray inaawit to ed prisoan.”​—Gawa 8:3, NW.

Unong ed iskolar na Biblia a si Albert Barnes, say Griegon salitan impatalos dia a “mideneng a maruksa” so mangipapakabaliksan na panagbingkas a nagawaan na saray maatap ya ayep, a singa saray leon tan lobo. Si “Saulo,” ipapaliwawa nen Barnes, “so sinmanok sumpad iglesia a singa maatap ya ayep​—sakey a mabiskeg a balikas, a mangipapakabaliksan na seseg tan sanok ya inagamil to diad panamasegsegang.” Sanen mamaarap si Saulo ed Damasco pian tiponen so dakel nin papatumbok nen Kristo, sikatoy “maningas ni ed pangigagaem tan panagpatey ed saray binangatan na Katawan [a Kristo].” Diad pamapaarap to, sikatoy akisalitaan na apaolin Jesus, tan saya so nanresulta ed inkakomberti nen Saulo ed Inkakristiano.​—Gawa 9:1-19.

Kayari na saman ya inkakomberti, anguman lay pidedeneng nen Saulo ed arum. Sakey ya inkagawa ya agawa manga 16 a taon ed saginonor so angipatnag ed pananguman. Sakey a grupo na totoo so linma ed kongregasyon ed lugar to diad Antiokia tan pinaseseg daray Kristiano diman ya ontulok ed Mosaikon Ganggan. Nanresulta ed “daiset a sangsangan.” Si Saulo, a kabatkabaten la natan bilang Pablo, so sinmalet ed sangsangan. Mapatnag, sikaray nanpapapetangan. Balet agbinmaling si Pablo ed karawalan. Imbes, sikatoy inmabobon ed desisyon na kongregasyon ya ipanon so pamaakaran ed saray apostol tan mamatatken ed kongregasyon ed Jerusalem.​—Gawa 15:1, 2.

Diad Jerusalem, agawa lamet so “baleg a sangsangan” diad miting na mamatatken. Nanalagar si Pablo anggad “amin a karakel ag-ira inmesel” insan inreport to so abalbaleg a kimey na espiritu na Dios ed limog na saray ag-agalsiman a mananisia. Kayari na Makasulatan a diskusyon, saray apostol tan mamatatken ed Jerusalem so akasabi ed “nankakasakeyan” ya agpabelatan iray ag-agalsiman a mananisia na agkapilitan noagta bilinen iran ‘onarawi ed saray bengatlan nibagat ed saray talintao, tan saray dala, tan ed bengatla a nalner, tan ed pilalawan.’ (Gawa 15:3-29) On, anguman lay Pablo. Naaralan ton resolbien iray salisalan ya anggapoy karawalan.

Panalona ed Marawal Iran Tendensia

“Say aripen na Katawan agto kanepegan so makolkol,” so insimbawa nen Pablo ed saginonor, “noag ingen maamo ed ganagana, maong a mangibangat, makpel, a bangatan to a matayadno so saray masumpa.” (2 Timoteo 2:24, 25) Binilin nen Pablo si Timoteo, malalangwer a manangasikaso, ya asikasoen iray mairap a situasyon ed kalmadon paraan. Realistiko si Pablo. Amta ton saray emosyon so nayarin nasagyat anggan diad limog na Kristianos. (Gawa 15:37-41) Tekep na maabig a rason, inkonseho to: “Onsanok kayo, ingen ta agkayo mankakasalanan; agkomon onselek so agew a sipapasnok kayo ni.” (Efeso 4:26) Say pamokpok ed sanok ya agpabebetagen so agnapokpokan a sanok so manepeg a paraan ed pideneng ed ontan iran emosyon. Balet panon iyan nagawaan?

Natan, aliwan mainomay so pamokpok ed sanok. “Say pagmamaliw a makasarili so popular,” so inkuan nen Dr. Deborah Prothrow-Stith, assistant dean na Harvard School of Public Health. “Diad tua, saray dunong ed pakapitunosan​—pitatalosan, kompromiso, empatiya, panamerdona​—so kaslakan a parad maletey a totoo.” Ingen, saratan so lakilakin kualidad, tan makana iratan ed pamokpok ed marawal iran tendensya a nayarin onlesa ed akindalem tayo.

Diad impagmaliw a sakey a Kristiano, naaralan nen Pablo so magmaong a paraan ed pideneng ed nanduruman opinyon. Nibase itan ed saray bangat na Biblia. Bilang akaaral ya iskolar na Judaismo, kabisado nen Pablo so Hebreon Kasulatan. Maseguron amta toray teksto a singa say: “Agmo sibletan so too a mapasoot, tan agmo pilien so anggan anto ed saray dalan to.” “Say matantan a manpasnok sikato so magmaong nen say makapanyari; et say manuley ed espiritu to, nen say mangala na syudad.”

“Saman so say espiritu to andian na bemben na linawa sikato so singa syudad a nageba tan andian na saray bakor.” (Uliran 3:31; 16:32; 25:28) Ingen, satan a pikakabat so ag-angamper ed si Pablo, sakbay na inkakomberti to, ed ibaling to’d karawalan sumpad Kristianos. (Galacia 1:13, 14) Balet antoy akatulong ed si Pablo, bilang sakey a Kristiano, a resolbien iray makapasanok a salisalan diad panrason tan pantangguyor imbes a karawalan?

Inikdan itayo nen Pablo na panandaan sanen inkuanto: “Mialig kayo komon ed siak, singa siak met ed Kristo.” (1 Corinto 11:1) Inapresia ton tuloy so ginawa nen Jesu-Kristo parad sikato. (1 Timoteo 1:13, 14) Nagmaliw si Kristo a modelo parad sikato a tumboken. Amta to no panoy impanirap nen Jesus nisengeg ed makasalanan a katooan. (Hebreos 2:18; 5:8-10) Nayarian nen Pablo a kompirmaen a say propesiya nen Isaias nipaakar ed Mesias et asumpal ed si Jesus: “Sikato so inaposan, anggan sanen sikato so pinairap agto nilukasan so sangi to; singa sakey a kordero a niyarap ed panagpateyan, tan singa sakey a karnero a sikato so emel ed arap na saray mamuklis ed sikato, ontan agto nilukasan so sangi to.” (Isaias 53:7) Onia so insulat nen apostol Pedro: “Sanen ayew-ayewen da [si Jesus] agto binmales ya angayew; sanen apagpairap agnaningongot; noag ingen inmatalek to so laman to ed manangiter na tunong.”​—1 Pedro 2:23, 24.

Say apresasyon nen Pablo ed paraan ya impideneng nen Jesu-Kristo ed makapaingongot iran kipapasen so amakiwas ed sikaton manguman. Nayarian ton bilinen iray kapananisiaan to: “Mantetepelan so sakey tan sakey, tan manpeperdonaan so balang sakey, no say siopaman a too wala so pangidalman to ed siopaman; unong ed impamerdona na Katawan ed sikayo, ontan met so gawaen yo.” (Colosas 3:13) Agmagenap so pamidbir ed pankaukolan na pagmaliw ya agmarawal. Say apresasyon parad agawaan la nen Jehova tan Jesu-Kristo ed sikatayo so mamawalay motibasyon a nakakaukolan pian natalonaan so marawal iran tendensya.

Kasin Posibli?

Sakey a laki ed Hapon so nankaukolan na ontan a mabiskeg a motibasyon. Say ama to, a sakey a sundalon maisasanok, so nandomina ed pamilya to ed karawalan. Bilang biktima na karawalan tan ed pakakanengneng to’d ina ton manasagmak met na ontan, abayuboan na laki so marawal a disposisyon. Angisukbit na duaran samurai a nandumaay karukey a binalingan to pian solbaren iray problema ontan met ed pamagyaw ed totoo.

Sanen nanaral na Biblia so akulaw to, sikatoy akigrupo ed panagaral ya agseseryosoen itan. Balet, diad impakabasa to’d bokletan atituloan na This Good News of the Kingdom,a sikatoy anguman. Akin? “Sanen abasak so materyal ed silong na saray subtitulon, ‘Christ Jesus’ tan ‘The Ransom,’ nababaingan ak,” so impaliwawa to. “Anggaman nambilay ak ya anawet tenten, siansian labay koy magmaliw a mapangasi ed saraman so kabarkadak. Panliketan koy pamaliket ed kakaarok balet diad laknab labat ya agnaapektaan so dilin bilay ko. Bueno, say Anak na Dios, si Jesus, so mabulos a mangiter ed bilay to parad katooan, pati saramay singa siak. Amemet ak, a singa ak minanso.”

Sikatoy tinmunda lan milimog ed datin kakaaro to tan agnambayag et nampalista ed Teokratikon Eskuelaan Parad Panagministro diad sakey a kongregasyon na Tastasi nen Jehova. Sayan eskuelaan so ontutulong ed saray manpapalista pian makagamor na dunong ed panagbangat na Biblia ed arum. Say kurso so angitarok na kaaruman a gungguna ed sayan laki. Nanonotan to: “Sanen ugaw ak ni, binmaling ak ed panamagyaw tan karawalan lapud agko nibagay liknaan ko ed arum. Legan a naaaralan koy mitalosan ed arum, akikatunongan ak ed sikara imbes ya ombaling ed karawalan.”

Kasin, pinagmaliw ton kien to, a singa si Pablo, so paraan na bilay nen Kristo? Asubok so pananisia to sanen sakey a datin kaaro ya akisambaan toy malet a pankaaro ra so analin mamatunda ed sikato ed pagmaliw a sakey a Kristiano. Sikatoy binuntalan na “kaaro” to tan inayew toy Dios to, si Jehova. Pinokpokan na datin marawal a laki so inkasikato tan akidespensa ed agto impakatoor ed samba. Lapud adismaya, say “agi” to so angikaindan ed sikato.

Diad impanaeg ed marawal iran tendensya to, sayan datin masanok a laki so akagamor na dakel ya espiritual ya agagin lalaki tan bibii, a pinankakasakey na aro ed Dios tan ed kaparan too. (Colosas 3:14) Diad tua, masulok a 20 taon kayarin nagmaliw a dedikadon Kristiano, sikato la natan so manlilingkor bilang managbiahen manangasikaso na Tastasi nen Jehova. Agaylan gayaga parad sikato so pakapangipanengneng manlapud Biblia a saray totoon walaan na inaayep iran disposisyon so makaaral a manolbar ed saray agpantatalosan ya anggapoy karawalan a singa naaralan to! Tan agaylan pribilihyo parad sikato so pakapangituro ed engranden kasumpalan na mapropetiko iran salita: “Ag-ira naani mamaunong odino mamagbag dia ed amin a masanto a palandey ko; ta say dalin napano naani ed pikakabat ed Jehova, singa saray danum sakbongan da so dayat”!​—Isaias 11:9.

Singa si apostol Pablo tan sayan datin marawal a laki, sika met so makaaral a mangontrol ed makapasanok iran situasyon, a sosolbaren iray problema ed mareen a paraan. Saray Tastasi nen Jehova ed lugar yo so maliket ya ontulong ed sika.

[Paimano ed leksab]

[Blurb ed pahina 5]

Realistiko si Pablo. Amta ton saray emosyon so nayarin ompetang anggan diad limog na Kristianos

[Litrato ed pahina 7]

Say apresasyon ed nagagawaan la na Dios ed sikatayo so mamapawalay mareen a relasyon