Mantultuloy Mon Pankimeyan so Dilin Kilalaban Mo!
“Inararok, . . . isumpal yo so dili a kilalaban yo ed takot tan giwgiw.”—FILIPOS 2:12.
1, 2. Antoran bantog a papanisiaan so mangitotonton ed dakel a totoo pian manisia ya agda nakontrol so pansumpalay bilay da?
“KASIN nianak ka lan ontan?” Aganggano ni et niparungtal itan a tepet diad apis na sakey a bantog a magasin. Diad leksab na paulon-balita et pinmatnag iray salitan: “Personalidad, disposisyon, anggan saray pilien mo’d bilay. Ipapanengneng na balo iran impansukimat a maslak ed satan et atawir la.” Say ontan iran salaysay so nayarin panisiaen to so arum ya agda tanton nakontrol so mismon bilay da.
2 Papagaan na arum ya ompano lapud makapuy ya impamabaleg ed sikara na atateng da odino lapud makapuy ya impanbangat na saray nambangat ed sikara et kakondenaan da itan ed agmaliket a bilay. Nayarin liknaen dan nigetar laran mangulit ed saray impakalingoan na atateng da, ya onkiwas unong ed sankaugsan iran tendensya ra, ya ag-ira manmatoor ed si Jehova—diad antikey, mauges so napili ra. Ontan kasi so ibabangat na Biblia? Pian naseguro, walaray relihyonistan mangipipilit a walay ontan ya ibabangat na Biblia, say doktrinan kapalaran. Unong ed sayan doktrina, inggetar lay Dios nensaman so amin a nagawa ed bilay mo.
3. Anto so makapaseseg a mensahe na Biblia nipaakar ed pakasarag tayon akoey responsabilidad parad arapen tayo?
3 Amin na sarayan nanduruman papanisiaan so walaay saksakey a mensahe: Anggapoy tanton nagawaan mo, ya agtanton makakontrol ed pansumpalay bilay mo. Makapadismaya itan a mensahe, agta ontan, tan palooren na inkadismaya so problema. Ibabaga na Uliran 24:10: “No onkapuy ka ed agew na kasegsegangan, say kasil mo sikato so melag.” Balet, makapaseseg tayon naamtaan, ya unong ed Biblia, nayarian tayon ‘isumpal so dilin kilalaban tayo.’ (Filipos 2:12) Panon tayon napabiskeg so kompiyansa tayo ed sayan positibon Makasulatan a bangat?
Say Gagawaen Tayon “Panagpaalagey” ed Inkasikatayon Dili
4. Anggano sasaglawien na 1 Corinto 3:10-15 so nipaakar ed panangipaalagey tekep na agnapoolan a materyales, antoy aglabay ya ibaga na saya?
4 Konsideraen so ilustrasyon nen apostol Pablo a naromog ed 1 Corinto 3:10-15. Ditan et sasaglawien toy nipaakar ed Kristianon panagpaalagey a kimey, tan say prinsipyo ed ilustrasyon to so nayarin onaplika ed akindalem tan akinpaway a ministeryo. Kasin say labay ton ibaga et balanglan pilien ed kaunoran na sakey a babangatan so manlingkor ed si Jehova tan mansiansian matoor et intiramintin eebatan na saramay nambangat tan angipasal ed sikato? Andi. Idadanet nen Pablo so kaimportantiay pankimey na managbangat ed sankaabigan a panagpaalagey a kimey a nayarian to. Balet singa naaralan tayo la’d akaunan artikulo, agto ibabagan say iyaaralan odino babangatan so agmakapanpili nipaakar ed satan. Tua, say ilustrasyon nen Pablo so angiyapasakey ed kimey a gagawaen tayo ed arum, aliwan say panangipaalagey ed inkasikatayon dili. Mapatnag iya lapud sasaglawien nen Pablo so inkaderal na palpalaran a kimey ed panagpaalagey bangta nisalba so mismon managpaalagey. Anggaman kuan, satan met a piguratibon panagsalita so panapanaon ya iyaaplika na Biblia ed kimey a gagawaen tayo’d inkasikatayon dili.
5. Anton Kasulatan so mangipanengneng a nepeg ya ‘ipaalagey’ na saray Kristiano so inkasikaran dili?
5 Alimbawa, konsideraen pay Judas 20, 21: “Sikayo, inaro, ipaalage’yo so inkasikayo ed sankasantosan a pananisia, a manpipikasi kayo ed espiritu santo, mansiansia kayo ed panangaro ed Dios.” Inusar dia nen Judas so parehon Griegon salita parad “panagpaalagey” ya inusar nen Pablo diad 1 Corinto kapitulo 3, balet ompatnag a say punto to et ipaalagey tayoy inkasikatayon dili diad pundasyon na pananisia tayo. Si Lucas, diad impangirekord to’d ilustrasyon nen Jesus nipaakar ed too ya angipaalagey na abung to ed tapew na baton-dampay, so angusar ed parehon Griegon salita parad “pundasyon” ya inusar nen Pablo ed ilustrasyon to nipaakar ed Kristianon panagpaalagey. (Lucas 6:48, 49, NW) Niarum ni, inusar nen Pablo so litrato na pagmaliw a niletneg ed sakey a “pundasyon” sanen sinimbawa toray kapara ton Kristiano ya onaligwas ed espiritual. On, ibabangat na Salitay Dios ya ‘ipaalagey’ tayoy inkasikatayo.—Efeso 3:15-19; Colosas 1:23; 2:7.
6. (a) Iyilustra no panon a kada Kristianon babangatan et resultay proyekto na nantutulongan ya impanpaalagey. (b) Anto so responsabilidad na balang sinansakey a babangatan?
6 Kasin trabaho labat na sakey a too so panangipaalagey ed sakey a Kristiano? Bueno, isipen pan mangipaalagey kay abung. Onla ka’d sakey ya arkitekto parad saray plano. Anggaman ginetmam a gawaen so dakel a kimey ed inkasikan dili, mangupa kay kontratista a mikimey ed sika tan pian mangirekomenday sankaabigan iran metodo. No niletneg toy putel a pundasyon, tulongan tokan natalosan iray plano, angisuheri na sankaabigan a materyales a saliwen, tan dakel ni ingen so imbangat to ed sika nipaakar ed panagpaalagey, maseguron onabobon ka a maong so tinarabaho to. Balet anto no ibaliwalam so rekomendasyon to, manaliw kay mamura odino makapuy a klase na materyales, tan agmo ni ingen tinumbok iray plano na arkitekto? Seguradon agmo natetel so kontratista odino say arkitekto no nakusbo so abung! Mipadpara, kada Kristianon babangatan so resultay proyekto na nantutulongan ya impanpaalagey. Si Jehova so manunan arkitekto. Susuportaan toy sakey a matoor a Kristiano a, bilang “kakimeyan na Dios,” et mangibabangat tan mamapabiskeg ed sakey ya iyaaralan. (1 Corinto 3:9) Ingen nalalanor met so iyaaralan. Diad unor a pan-analisa, sikatoy responsabli ed dilin kurso na bilay to. (Roma 14:12) No labay toy nawalaan na maabig a Kristianon kualidades, nepeg a pambanikelan ton gamoran iratan, pian nipaalagey iratan ed inkasikaton dili.—2 Pedro 1:5-8.
7. Antoran angat so aarapen na arum a Kristiano, tan anto so nayarin makaligligwa ed sikara?
7 Kasin labay to sirin ya ibaga ya anggapo lay kakanaan na say genetics, kaliberliber, tan say kualidad na saray managbangat tayo? Andin balot. Bibidbiren na Salitay Dios so kada sakey ed saraya bilang importanti tan makaimpluensia. Nisipor lay dakel a makasalanan, negatibo iran tendensya tan mair-irap iratan a labanan. (Salmo 51:5; Roma 5:12; 7:21-23) Say panangipasal na atateng tan say kipapasen na ayaman so walaay baleg ya epekto ed saray kalangweran—panmaongan odino pankaugsan. (Uliran 22:6; Colosas 3:21) Kinondena nen Jesus iray Judion papanguloy relihyon lapud mauges iran epekto na impanbangat da ed arum. (Mateo 23:13, 15) Natan, saratan a sengegan so mangaapekta’d amin ed sikatayo. Alimbawa, aarapen na arum ed totoo na Dios iray angat makasengeg ed epekto na makapasinsinagem ya impanugaw da. Mankaukolan iraya na panangasi tan pililikna tayo. Tan naligliwa ira manlapud mensahe na Biblia ya aliwa iran nigetar lan mangulit ed saray impakalingoan na atateng da odino ag-ira manmatoor. Konsideraen pa no panon a sayan punto et iyiilustra na pigara ed saray arari na kadaanan a Juda.
Arari na Juda—Sikaran Mismo so Nampili
8. Anton makapuy ya alimbawa so niwala ed si Jotam manlapud si ama to, ingen antoy pinili to?
8 Si Uzias so nagmaliw ya ari na Juda ed malangwer ya edad a 16 tan nanuley ed loob na 52 a taon. Kaslakan ed sayan panaon, “ginawa to so maptek dia ed saray mata nen Jehova unong na amin a ginawa nen ama to ya Amasias.” (2 Arari 15:3) Sikatoy benindisionan nen Jehova na nantutumbokan a matalonan impanbiktorya ed bakal. Makapaermen balet ta linmastog si Uzias. Sikatoy nagmaliw a mapangaya tan nanrebeldi’d si Jehova diad impangiyapay toy insenso ed altar diad templo, anta nipabtang labat itan ed saray saserdote. Binaat si Uzias balet sikatoy sinmanok. Insan sikatoy nipabpaabeba—akating tan apaskar ya ombiig la ed intiron bilay to. (2 Awaran 26:16-23) Panoy inkiwas nen anak ton Jotam ed amin na saya? Say balolaki so nayarin magmainomay a naimpluensiaan na ama to tan nayarin panimbelan toy impangorehi nen Jehova. Nayarin makaderal so impluensia na totoo ed inkalapagan lapud mantutultuloy ira ed makapuy a relihyoson agagamil. (2 Arari 15:4) Balet nampilin bukor si Jotam. “Ginawa to so maptek dia ed saray mata nen Jehova.”—2 Awaran 27:2.
9. Anto so arum ed saray maong a pakaimpluensiaan nen Acaz, balet panoy nansumpalan na bilay to?
9 Nanuley si Jotam ed loob na 16 a taon, a nansiansian matoor ed si Jehova ed amin a panaon. Kanian, say anak ton si Acaz, so awalaay ekselentin alimbawa na sakey a matoor ya ama. Tan si Acaz so walaay arum iran maong a pakaimpluensiaan. Sikatoy abendisionan a manbilay sanen aktibon mangipropropesiya ed saman a dalin iray matoor a propetan di Isaias, Oseas, tan Miqueas. Ingen, makapuy so pinili to. “Agto ginawa so maptek ed saray mata nen Jehova a singa si David ya ateng to.” Sikatoy nanggawa na saray talintao nen Baal tan dinayew to iratan tan impool to ni ingen so pigara’d saray mismon ilalak to diad panagbagatan ya apuy ed paganon dirios. Anggaman ed sankaabigan iran impluensia, sikatoy makadesyang a sinmaew bilang ari tan lingkor nen Jehova.—2 Awaran 28:1-4.
10. Anton klase na ama si Acaz, balet antoy pinili nen anak ton Ezekias?
10 Manlapud punto de bista na puron panagdayew, mairap ya isipen no wala ni mas mauges ya ama nen say si Acaz. Balet, agnayarin pilien na anak ton si Ezekias no siopay labay ton ama! Maseguron saray malangwer ya ilalak nen Acaz ya imbagat ed si Baal et mismon agagi nen Ezekias. Kasin sayan makapasinagem ya abenegan so mangondena ed si Ezekias ed bilay ya agpakapanmatoor ed si Jehova? Misunian, si Ezekias so nagmaliw a sakey ed pigpigaran peteg a matalonggaring ya arari na Juda—sakey a matoor, makabat, tan pinabpablin too. “Si Jehova so wala ed sikato.” (2 Arari 18:3-7) Diad tua, walay rason pian panisiaan a si Ezekias so apuyanan a mangisulat ed koma-119 a Salmo sanen sikatoy malangwer nin prinsipe. No ontan, aliwan mairap a talosan no akin ya insulat toray salitan: “Say kamarerwak napunaw nipaakar ed kadedetdetan.” (Salmo 119:28) Anggaman ed makapaermen iran kagogonigonan to, impaigiya nen Ezekias so bilay to ed Salita nen Jehova. Ibabaga na Salmo 119:105: “Say salitam sikato so sakey a silewan ya onkana ed saray salisalik, tan sakey a liwawa ya onkana ed basbas ko.” On, pinili nen Ezekias so gabay to—say dugan pipilien.
11. (a) Anggaman ed maong ya impluensia nen ama to, panon kagrabe so impanrebeldi nen Manases ed si Jehova? (b) Antoy pinili nen Manases diad pansamposampot lan parti na bilay to, tan anto so nayarin naaralan tayo’d saya?
11 Kasunian balet, diad sakey ed sankaabigan ya arari na Juda et pinmaway so sakey ed sankaugsan. Say anak nen Ezekias a si Manases so angiyalibansay panagtalintao, espiritismo, tan kasmak a karamsakan diad agnadeterminan inkalaknab. Ibabaga na rekord a “si Jehova nansalita ed Manases, tan ed baley to,” a maseguron diad panamegley na propetas. (2 Awaran 33:10) Unong ed Judion tradisyon, kinmiwas si Manases diad impamaligari to’d si Isaias. (Ikompara so Hebreos 11:37.) Balanglan tua itan odino andi, agtinalineng nen Manases so antokaman a pasakbay na Dios. Diad tua, mabilay ya impaibagat to’d apuy so pigara’d dilin ilalak to, a singa ginawa met nen laki ton Acaz. Ingen, sayan marelmeng a too, diad inkipaarap ed pirmin pakasalsalian ed bandad unor na bilay to so nambabawi tan pinasimbalo toray dalan to. (2 Awaran 33:1-6, 11-20) Say alimbawa to so mangibabangat ed sikatayo a say toon akapanggaway teribli iran impamili so agmet kaukolan ya ipasen ya agla narondon. Sikatoy makapanguman.
12. Anto so nandumaan a pinili nen Amon tan say anak ton si Josias nipaakar ed serbisyo’d si Jehova?
12 Akaaral a maong komon so ilalak nen Manases a si Amon diad impanbabawi nen ama to. Balet aliway pinili to. Diad katuaan to si Amon so “sinmumpa lan sinmumpa” anggad sikatoy kineret ed saginonor. Say ilalak ton si Josias et dumaruman tuloy. Mapatnag a pinili nen Josias so makaaral ed agawa’d si laki to. Sikatoy ginmapon manuley ed edad a waloy taon lambengat. Sanen 16 to ni labat, ginapoan ton anapen si Jehova tan kayari na satan et apaneknekan a napanuliranan tan matoor ya ari. (2 Awaran 33:20–34:5) Sikatoy nampili—say dugan pipilien.
13. (a) Anto so naaralan tayo manlapud say arari na Judea a kinonsidera tayo? (b) Panon kaimportanti so panangipasal na atateng?
13 Sayan antikey ya impangusisa ed pitoran arari na Judea so mangibabangat ed sikatayo na mapuersan leksion. Diad arum a pankanawnawa, say sankaugsan ed arari so awalaay sankaabigan ed ananak, bangbalet, say sankaabigan ed arari so awalaay sankaugsan ed ananak. (Ikompara so Eclesiastes 2:18-21.) Ag-iya manleleglemew ed kaimportantiay panangipasal na atateng. Saray atateng a mangipapasal ed ananak da unong ed paraan nen Jehova so maseguron mangiiter ed ilalak da na sankaabigan a posiblin pankanawnawa pian magmaliw iran matoor a lingkor nen Jehova. (Deuteronomio 6:6, 7) Siansia, arum ya ananak, anggaman ed sankaabigan iran sagpot na matoor ya atateng, so nampilin ontumbok ed mauges a kurso. Arum ya ananak, anggaman ed mauge-uges ya impluensia na atateng, so nampilin mangaro tan manlingkor ed si Jehova. Lapud panamendision to, onaligwas ira ed bilay da. Kasin panuumamengan mo, no maminsan, no dinan so pagmaliwan mo? Konsideraen, sirin, so arum ed personal a panamaseguro nen Jehova a nayarian moy makapanpili na duga!
Si Jehova so Walaay Kompiyansa ed Sika!
14. Panon tayon naamtaan a natalosan nen Jehova iray limitasyon tayo?
14 Nanenengneng nen Jehova so amin a bengatla. Ibabaga na Uliran 15:3: “Saray mata nen Jehova wala ed balang pasen, a manbabantay ed mauges tan maong.” Oniay inkuan nen Arin David nipaakar ed si Jehova: “Saray matam anengneng da so laman ko ya aliwa ni a nagnap; tan dia ed librom akasulat ya amin iraya, anggan saray agew na nigeter a nipaakar ed siak, nen anggapo ni a balot ed sikara.” (Salmo 139:16) Kanian amta nen Jehova iray negatibon tendensya a pibabarangkaan mo—balanglan atawir mo iratan odino agamoran iratan makasengeg ed arum ya impluensian agmo nabanlongan. Natalosan ton maong no panon irayan mangaapekta ed sika. Mas natalosan toray limitasyon mo nen say sikan mismo. Tan sikato so mapangasi. Agton balot iilaloan so mas ni nen say makatunongan a nagawaan tayo.—Salmo 103:13, 14.
15. (a) Anto so sakey a lapuay ligliwa ed saramay ginagalan sinakitan na arum? (b) Papagalangan nen Jehova so balang sakey ed sikatayo diad impangiter to ed sikatayo na anton responsabilidad?
15 Diad biek a dapag, ag-itayo ipapasen nen Jehova bilang agmakapaliis a biktima na sirkumstansia. No walaan itayoy mauges iran eksperiensia nensaman, naligliwa itayo ed pakaseguron kagulgula nen Jehova so amin na saratan a ginagalan makapasakit a kondukta. (Salmo 11:5; Roma 12:19) Balet kasin ipuera to itayo ed saray pansumpalay makapuy iran gawa tayo sano ombeneg itayo tan sikakabat a pilien iray makapuy a bengatla? Siempre, andi. Oniay ibabaga na Salita To: “Balang sakey taroken to naani so awi’ton dili.” (Galacia 6:5) Papagalangan nen Jehova so kada sakey ed saray intelihentin palsa to tekep na responsabilidad a manggaway maptek tan manlingkor ed sikato. Singa ontan imay imbaga nen Moises ed nasyon na Israel: “Tawagen ko so tawen tan say dalin a manasi sumpa ed sika ed saya ya agew, ya inyan ko ed arap mo so bilay tan say patey, say bendision tan say ayew, sikato so makasengeg a pilien mo so bilay ta pian manbilay ka, sika tan say kapolian mo.” (Deuteronomio 30:19) Matalek si Jehova a nagawaan tayo met so dugan panpili. Panon tayon naamtaan itan?
16. Panon itayon ontalona diad ‘pangisumpal tayo ed dilin kilalaban tayo’?
16 Imanoen so insulat nen apostol Pablo: “Kanian, inararok, . . . isumpal yo so dili a kilalaban yo ed takot tan giwgiw; ta say Dios so mankimey ed loob yo ed panlabay tan say panggawa, ed maong a kaliktan to.” (Filipos 2:12, 13) Say orihinal a Griegon salita a nipatalos dia ya “isumpal” so mankabaliksay pangitarok na bengatla diad kasumpalan. Kanian anggapo’d sikatayo so nigetar lan onsaew odino ontunda. Seguradon matalek si Jehova a nasumpal tayo so kimey a pagagawa to’d sikatayo—say kimey a mangitonton ed kilalaban tayo—ta no andi et agto ipuyan itan a balikas. Balet panon itayon ontalona? Aliwan diad dilin biskeg tayo. No talagan mabisbiskeg tayo’d inkasikatayon dili, anggapo lay kaukolan a ‘takotan tan giwgiwan.’ Imbes, si Jehova so ‘mankikimey ed loob tayo,’ ya onkikiwas so masanton espiritu to diad kanonotan tan kapusoan tayo, ya ontutulong ed sikatayo ‘pian manlabay tan manggawa.’ Tekep na satan a maaron tulong, wala ta ni so rason no akin ya agtayo nagawaan iray dugan panpili ed bilay tan manbilay unong ed saratan? Anggapo la!—Lucas 11:13.
17. Antoran pananguman so nagawaan tayo ed inkasikatayon dili, tan panon itayon tulongan nen Jehova a manggawa’d satan?
17 Nawalaan itayo na saray babeng a talonaan—anganko et legay bilay a mauges iran ugali tan makaderal iran impluensia a mamikewet ed panag-isip tayo. Anggaman kuan, diad tulong na espiritu nen Jehova et natalonaan tayo iraya! Singa say insulat nen Pablo ed saray taga-Corinto, say Salitay Dios so mabiskeg a tuloy pian nabagbag so anggan “saray bengatlan malmalet a niletneg.” (2 Corinto 10:4, NW) Diad tua, natulongan itayo nen Jehova pian pirmin makapanguman ed inkasikatayon dili. Papasesegen itayo na Salita to ya ‘ipulisay so toon daan’ tan ‘ikawes so too a balo, a sikato so pinalsay Dios ed loob na kaptekan tan matuan kasantosan.’ (Efeso 4:22-24) Talaga ta’n natulongan itayo na espiritu nen Jehova pian makapanggawa na ontan iran pananguman? Segurado! Papawalaen na espiritu na Dios so bunga ed inkasikatayo—marakep, ankablin kualidades a labay tayon amin a bayuboan. Say manuna ed saraya et say aro.—Galacia 5:22, 23.
18. Anton pipilien so nagnap a nagawaan na balang makapankatunongan a too, tan antoy nepeg a naitulong na saya ed sikatayo pian determinadon manggawa?
18 Lapud satan et niwala so sakey a matalonggaring tan manangibulos a katuaan. Anggapo so limitasyoy kapasidad nen Jehova ed aro, tan agawa itayo unong ed indengan to. (Genesis 1:26; 1 Juan 4:8) Kanian napili tayon aroen si Jehova. Tan satan ya aro—aliwan say datin kabibilay tayo, aliwan say impakawalaay kalilingoan, aliwan say atawir tayon tendensya a manggaway makapuy—so tombok ed arapen tayo. Say aro ed si Jehova a Dios so kinaukolan nen Adan tan Eva ta pian makapansiansia iran matoor diad Eden. Say ontan ya aro so kaukolan na balang sakey ed sikatayo ta pian makaliktar ed Armagedon tan makalabas ed unor a subok diad anggaan na Milenyon Uley nen Kristo. (Apocalipsis 7:14; 20:5, 7-10) Amin tayo, antokamay sirkumstansia tayo, so makabayubo ed ontan ya aro. (Mateo 22:37; 1 Corinto 13:13) Determinado itayo komon a mangaro ed si Jehova tan nipaalagey ed satan ya aro diad andi-anggaan.
Anto so Padesir Yo?
◻ Antoran bantog a papanisiaan so mikontraan ed positibon bangat na Biblia nipaakar ed responsabilidad na sinansakey?
◻ Anton panagpaalagey a kimey so nepeg a gawaen na kada Kristiano ed inkasikaton dili?
◻ Panon ya indemostra na saray alimbawa na arari na Juda a kada indibidual et makapanpilin bukor?
◻ Panon itayon papaseguroan nen Jehova a makapampili tayoy duga ed bilay, anggaman ed negatibo iran impluensia ed kaliberliber tayo?
[Litrato ed pahina 15]
Kasin adetermina la’d genetics so arapen mo?
[Litrato ed pahina 17]
Anggaman ed mauges ya alimbawa nen ama to, pinili nen Arin Josias so manserbi’d si Jehova