Manbantay tan Manpeleng!

“Manpuyat kayo sirin, ta agyo amta so agew ono oras.”​—MATEO 25:13.

1. Anto so tinalaranan nen apostol Juan?

DIAD sankaunoran ya impantongtong a walad Biblia, insipan nen Jesus: “Onla ak dian magano.” Oniay inyebat na apostol ton si Juan: “Amen: Gala, Katawan a Jesus.” Agnanduaruwaan na apostol ya onsabi si Jesus: Si Juan so kaiba ed saray apostol a tinmepet ed si Jesus: “Kapigan so kagawa na sarayan bengatla, tan anto so magmaliw a tanda na kiwawalam [Griego, pa·rou·siʹa] tan say kasampotan na sistema na bengabengatla?” On, matalek a tinalaranan nen Juan so arapen a kiwawala nen Jesus.​—Apocalipsis 22:20; Mateo 24:3, NW.

2. Nipaakar ed kiwawala nen Jesus, anto so kipapasen ed saray relihyon?

² Matalag natan so ontan a panagmatalek. Dakel a relihyon so walaan na opisyal a doktrina nipaakar ed “isabi” nen Jesus, balet ta dagdaiset ed saray membro ra so talagan maniilalo ed satan. Ompapatnag itan ed kabibilay da. Oniay inkuan na libron The Parousia in the New Testament: “Samsamet so makabaliksan ya impluensia na ilalo nipaakar ed Parousia diad bilay, nonot tan kimey na say relihyon. . . . Say pirmin inkaganatan a nepeg a nalikna na iglesia diad panumpal to’d saray kimey a nipaakar ed panagbabawi tan ed panangiyabawag na saray misionaryo ed ebanghelyo, so linmetey la no ag-itan sigpot a naandi.” Balet ta aliwan ontan ed amin!

3. (a) Antoy liknaan na saray tuan Kristiano nipaakar ed pa·rou·siʹa? (b) Anto so nagkalautlan konsideraen tayo natan?

³ Saray tuan babangatan nen Jesus so magunaet a manaalagar ed anggaan na kaplesan a marelmeng a sistema na bengabengatla. Diad matoor a panggagawa ed satan, nakaukolan tayon pansiansiaen so dugan panmoria nipaakar ed amin a nalalanor ed kiwawala nen Jesus tan onkiwas unong ed satan. Ontulong itan ed sikatayo pian ‘mansungdo ya anggad kasampotan tan nilaban.’ (Mateo 24:13) Diad pangidadalatdat to ed propesiya a naromog tayo diad Mateo kapitulo 24 tan 25, inter nen Jesus so makabat a bilin a naiyaplika tayo, diad magnayon a kagunggunaan tayo. Lugan na kapitulo 25 iray parabolo a nayarin kabisadom, pati samay nipaakar ed samploran birhen (saray makabat tan saray makulangkulang a birhen) tan say parabolon nipaakar ed saray talento. (Mateo 25:1-30) Panon tayon nagunggunaan ed saratan ya ilustrasyon?

Manbantay, a Singa say Limaran Birhen!

4. Anto so segek na parabolo na saray birhen?

⁴ Nayarin labay mon basaen lamet so parabolo na saray birhen, a naromog ed Mateo 25:1-13. Say kipapasen et sakey ya engranden bansal na saray Judio a no iner et linma so nobyo ed abung na ama na nobya pian sikatoy ulopen ton onla ed abung na nobyo (odino ed abung nen ama to). Diad ontan a prosesyon, nayarin walaray kaiban musikero tan komakanta, tan say oras na isabi so ag-eksakton amta. Diad parabolo, nantalaran so samploran birhen ed labi parad isabi na nobyo. Say limara so makulangkulang ya ag-angawit na magenap a larak parad lamparaan da kanian kaukolan day onlan manaliw. Say arum a limara so sikakabat ya angawit na akakargan malaem a larak ta pian walay ikarga ra lamet ed saray lamparaan da no nakaukolan legan na pantatalaran da. Saraya lambengat a limara so wadman tan akaparaan sanen sinmabi so nobyo. Kanian, sikara labat so pinaloob ed ponsia. Sanen akapawil iramay limaran makulangkulang a birhen, agla ra makaloob.

5. Antoran teksto so mangisisindag na liwawa ed piguratibon kabaliksan na parabolo na saray birhen?

⁵ Dakel ya aspekto na sayan parabolo so natalosan bilang simboliko. Alimbawa, sinaglawi na Kasulatan so nipaakar ed si Jesus bilang sakey a nobyo. (Juan 3:28-30) Inyaliling nen Jesus so inkasikato ed anak na ari ya imparaanan na ponsia ed bansal. (Mateo 22:1-14) Tan si Kristo so inyulibay na Biblia ed sakey ya asawan laki. (Efeso 5:23) Makapainteres, anggaman aminpigan adeskribe iray alanaan a Kristiano bilang say “nobya” nen Kristo, agsinalambit na parabolo so nobya. (Juan 3:29; Apocalipsis 19:7; 21:2, 9) Balet, sinaglawi to so nipaakar ed samploran birhen, tan saray alanaan so aminpigan niyaliling ed sakey a birhen a mikasal ed Kristo.​—2 Corinto 11:2.a

6. Anto so insimbawa nen Jesus sanen sinampotan toy parabolo na saray birhen?

⁶ Nilikud ed saratan a detalyi tan antokaman niran mapropetikon kiyaplikaan, maseguron walaray maabig a prinsipyon naaralan tayo ed sayan parabolo. Singa bilang, imanoen so impangisampot nen Jesus ed satan ed onia iran salita: “Manpuyat kayo sirin, ta agyo amta so agew ono oras.” Kanian ipapasabi na parabolo so pankaukolan ed balang sakey ed sikatayo a manbantay, pian magmaliw ya alerto ed paganigani lan panganggaan na sayan sistema na bengabengatla. Sayan anggaan so maseguron onsabi, anggano agtayo napiho so petsa. Nipaakar ed saya, imanoen iray awawey ya impatnag na duaran grupo na saray birhen.

7. Diad anton pantalos ya apaneknekan a makulangkulang iramay limara ed saray birhen?

⁷ Inkuan nen Jesus: “Limara ed sikara so maksay [“makulangkulang,” NW].” Kasin say makasengeg et ag-ira manisia ya onsabi so nobyo? Kasin inmalis iran mangegemtan na likeliket? Odino apalikdo ira? Say ebat et andi. Inkuan nen Jesus a sayan limaran birhen so “linma ran onabet ed nobyo.” Amta ran sikato so onsabi, tan labay day mibiang, anggan diad “bansal.” Ingen, kasin akaparaan iran maong? Nanalagar iran agano ed sikato, anggad “pegley labi,” balet ag-ira akaparaan ed isabi to kapiganman itan​—balanglan masasakbay odino mababayag ni nen say inisip da.

8. Panon a pinaneknekan na limara ed saray birhen diad parabolo a makalakal ira?

⁸ Say arum nin limara​—saramay tinawag nen Jesus a makalakal​—so inmabet met a walaan na aselselan iran lamparaan, a manaalagar ed isabi na nobyo. Kaukolan met iran manalagar, balet ta “makalakal” ira. Say Griegon salita a nipatalos a “makalakal” so mankabaliksan na pagmaliw a “manonot, makatunongan, makabat ed praktikal a paraan.” Pinaneknekan na sarayan limara a sikaray makalakal diad impangawit da na saray kargaan a walay malaem a larak ya ikarga ed saray lamparaan da no nakaukolan. Diad tua, ontanlay inkiyapasakey da ed pagmaliw ya akaparaan parad say nobyo lapud agda impakerew so larak da. Say ontan ya inkamabantay so talagan akateen, a singa pinaneknekan na inkiwala ra tan say nagnap ya inkaparaan da sanen sinmabi so nobyo. Saraya imay ‘sipaparaan ya akiulop ed sikato a linmoob ed bansal; tan say pinto akapotan.’

9, 10. Anto so punto na parabolo na saray birhen, tan antoran tepet so nakaukolan tayon itepet ed inkasikatayo?

⁹ Si Jesus so agmangiiter na leksion nipaakar ed manepeg a walna no bansal, nisay manisimbawa nipaakar ed pananginabang ed arum. Say punto et: “Manpuyat kayo sirin, ta agyo amta so agew ono oras.” Tepetan mo pay inkasika, ‘Talaga kasin akabantay ak no nipaakar ed kiwawala nen Jesus?’ Manisia itayo a manuuley la natan si Jesus ed tawen, balet panon so inkiyapasakey tayo ed inkapeteg a ‘say Anak na too so magano lan onsabi ed lurelurem na tawen a walaan na pakayari tan baleg a gloria’? (Mateo 24:30) Kasabi “pegley labi,” maseguron lalon inmasingger so isabi na nobyo nen say panaon ya inyabet ed sikato na saray birhen. Mipadpara, say isabi na Anak na too pian maneral ed kaplesan a sistema so lalon inmasingger nen say inggapo tayon pantalaran ed isabi to. (Roma 13:11-14) Kasin pansiasiansiaen tayo so inkamabantay tayo, a magmamaliw a lalon mabantay legan a lalon manasingger itan a panaon?

¹⁰ Pian natumbok tayo so ganggan a “manpuyat,” mankaukolan itan na naynay a pambantay. Inabuloyan na limaran birhen a naupot so larak da kanian linma ran analiw. Nayarin ontan met so pakaabalaan na sakey a Kristiano a sengegay agto nagnap a pakapanparaan ed asingsingger lan isabi nen Jesus. Agawa itan ed arum ed saray inmunan-siglon Kristiano. Nagawa met itan ed arum natan. Kanian tepetan tayoy inkasikatayo, ‘Kasin ontan so nagagawa ed siak?’​—1 Tesalonica 5:6-8; Hebreos 2:1; 3:12; 12:3; Apocalipsis 16:15.

Manpeleng Legan a Manasingger so Anggaan

11. Anton parabolo so tinmumbok ya inter nen Jesus, tan anto so pipadparaan to?

¹¹ Diad ontumbok a parabolo to, aglambengat pinaseseg nen Jesus iray patumbok to a manbantay. Kayari ton indalatdat so nipaakar ed saray makabat tan makulangkulang a birhen, insalaysay toy ilustrasyon a nipaakar ed saray talento. (Basaen so Mateo 25:14-30.) Diad dakel a pamaakaran, mipadpara iya ed akadkaunan parabolo to a nipaakar ed saray mina, ya inter nen Jesus lapud dakel so ‘manisip a say panarian na Dios so ompatnag a tampol.’​—Lucas 19:11-27.

12. Anto so segek na parabolon nipaakar ed saray talento?

¹² Diad parabolon nipaakar ed saray talento, sinaglawi nen Jesus so nipaakar ed sakey a too a, sakbay a manbaroy ed arum a dalin et tinawag to so taloran aripen. Diad samay unona et inmatalek toy limaran talento, diad samay komadua et duaran talento, tan say komatlo et sakey labat a talento​—‘diad balang sakey unong ed dili ton abilidad.’ Nayarin saya et pilak a talento, say akaugalian a kantidad nensaman a naalmo na sakey a trabahador ed loob na 14 a taon​—dakerakel a kuarta! Sanen pinmawil so too, sikatoy akikuentaan ed saray aripen nipaakar ed agawaan da legan na “andukey a panaon” ya anggapo’d man. Dinobli na pilimeron duaran aripen so balor a nimatalek ed sikara. Imbaga ton “maabig a gawa,” a sinipanan to so kada sakey na nagkalalon responsabilidad, tan inkuanto: “Onloob ka’d gayaga na katawan mo.” Diad pangibabagan say katawan et sobran maanap, ag-inusar na aripen so sakey a talento ed antokaman a napanuboan. Inyamot toy kuarta, ya agto anggan imbangko ta pian onmunat. Sikatoy tinawag na katawan bilang “marelmeng tan mangiras” lapud agto tinarabaho iray panlabayan na katawan to. Kanian, inala ed sikato so talento, tan sikatoy imbantak ed paway a “diman sikato naani so paningel tan panngalatenget na ngipengipen [to].”

13. Panon a pinaneknekan nen Jesus so pagmaliw a singa samay katawan ed parabolo?

¹³ Lamet, saray detalyin singa onia so natalosan ed simbolikon paraan. Alimbawa, si Jesus, ya inlitrato na toon manbaroy ed arum a dalin, so manaynan ed saray babangatan to, onla ed tawen, tan manalagar na andukey a panaon anggad naawat toy maarin pakayari.b (Salmo 110:1-4; Gawa 2:34-36; Roma 8:34; Hebreos 10:12, 13) Balet, maminsan lamet et natalosan tayo so malalaknab a leksion odino prinsipyo a nepeg tayon amin ya iyaplika ed kabibilay tayo. Anto itan?

14. Anto so idadanet na parabolon nipaakar ed saray talento a makanan nakaukolan?

¹⁴ Balanglan say ilalo tayo et imortal a bilay ed tawen odino andi-anggaan a bilay ed paraison dalin, malinew ed parabolo nen Jesus a kaukolan tayon isekar so inkasikatayo ed saray kimey na Kristiano. Diad tua, say mensahe na sayan parabolo so nasegek ed sakey a salita: inkamapeleng. Impanengneng na saray apostol so padron manlapud Pentecostes 33 K.P. a manpatuloy. Oniay nabasa tayo: “Dia ed arum ni a dakel a salita pinatua [nen Pedro], tan sinimbawa tora, a kuan to: Ilaban yo so inkasikayo ed sayan pikewet a kapolian.” (Gawa 2:40:42) Tan agaylan abig iray resulta na saray sagpot to! Diad piuulop na arum ed saray apostol ed Makristianon panagpulong, sikara met et nampeleng, ya “onlalaknab [so maong a balita] ed intiron mundo.”​—Colosas 1:3-6, 23, NW; 1 Corinto 3:5-9.

15. Diad anton nikaduman paraan a nepeg tayon iyaplika so manunan punto ed parabolon nipaakar ed saray talento?

¹⁵ Nodnonoten pay konteksto na sayan parabolo​—sakey a propesiya nipaakar ed kiwawala nen Jesus. Walaan itayo na daakan a pamekderan a say pa·rou·siʹa nen Jesus so peles a nagagawa tan magano lan mamantok. Nonoten so impangisiglaot nen Jesus ed “anggaan” ed kimey a nakaukolan a gawaen na saray Kristiano: “Saya ya ebanghelyo na panarian nipulong naani ed sankamundoan ya onkanan pamintuan ed saray amin a nasyones; et saman la onsabi anggaan.” (Mateo 24:14) Sinononot ed saya, dinan ya aripen so piparaan tayo? Tepetan moy inkasika: ‘Wala kasi so rason ed pangikuan a singa ak samay aripen ya inyamot toy inmatalek ed sikato, anganko legan ya aasikasoen toray dilin personal a panpapagaan to? Odino mapatnag a singa ak saramay aripen a maong tan matoor? Kasin nagnap so determinasyon kon mamadaak ed intereses na Katawan ed amin a pankanawnawa?

Manbantay tan Manpeleng Legan na Kiwawala To

16. Anton mensahe so iprepresenta ed sika na duaran parabolo a siningbat tayo?

¹⁶ On, likud ed piguratibo tan mapropetikon kabaliksan da, sayan duaran parabolo so mangipapabitar ed sikatayo na malinew a panamaseseg a mismon imbesngaw nen Jesus. Say mensahe to et saya: Manbantay; manpeleng, nagkalalo la sano say tanda na pa·rou·siʹa nen Jesus so nanenengneng la. Natan itan. Kanian talaga kasin manbabantay tan manpepeleng itayo?

17, 18. Anto so insimbawa nen babangatan a Santiago nipaakar ed kiwawala nen Jesus?

¹⁷ Say agi ed ina nen Jesus a si Santiago so anggapo’d man ed Palandey na Olibo kanian agto nadngel so propesiya nen Jesus; balet ta naamtaan to itan ed saginonor, tan malinew ton atebek so kabaliksan na satan. Insulat to: “Agamilen so anos, sirin, agagi, angga ed kiwawala na Katawan. Nia! Say dumaralos so tuloytuloy a manaalagar na mablin bunga na dalin, a mangaagamil na anos ed saya angga ed pangawat to na masakbay tan unor ya uran. Agamilen yo met so anos; pabiskegen yoray kapusoan yo, lapud say kiwawala na Katawan so asingger la.”​—Santiago 5:7, 8, NW.

¹⁸ Kayari ton impaseguro a pirmin ukomen na Dios iramay mangusar ed kaykayamanan da ed lingon paraan, pinaseseg nen Santiago iray Kristiano a mananos legan dan aalagaren so ikiwas nen Jehova. Nayarin kaliktanen na sakey a Kristianon agmakankaanos so ibales, a singano kaukolan ton ipetek a mismo iray lingon agawaan. Balet, agnepeg ya ontan lapud say panaon na panangukom so seguradon onsabi. Iyilustra itan na alimbawan nipaakar ed dumaralos, a singa impaliwawa nen Santiago.

19. Anton nengneng na anos so agamilen na sakey ya Israelitan dumaralos?

¹⁹ Say sakey ya Israelitan dumaralos ya angitanem na bukel so kaukolan a manalagar, unona say ibasik na bukel, insan diad itakken lay tanaman, ya anggad anien la. (Lucas 8:5-8; Juan 4:35) Diad saraman a bulan, walay panaon tan nayarin pansengegan na kapagaan. Kasin onsabi so masakbay ya uran tan onggenap itan? Anto balet ed unor ya uran? Kasin ompatey iray tanaman lapud saray bigis odino ed sakey a bagyo? (Ikompara so Joel 1:4; 2:23-25.) Anggaman kuan, diad intiraminti et makapanmatalek so sakey ya Israelitan dumaralos ed si Jehova tan ed natural iran sikulo ya inletneg to. (Deuteronomio 11:14; Jeremias 5:24) Say anos na dumaralos so mipadpara ed matalek a panilalo. Lapud pananisia, amta ton say aalagaren to et onsabi. Talagan onsabi itan!

20. Panon tayon nipanengneng so anos a mitunosan ed simbawa nen Santiago?

²⁰ Anggaman nayarin walay pikakabat na sakey a dumaralos ed no kapigan so panani, agnakuenta na saray inmunan-siglon Kristiano no kapigan so kiwala nen Jesus. Balet, seguradon onsabi itan. Oniay insulat nen Santiago: “Say kiwawala [Griego, pa·rou·siʹa] na Katawan so asingger la.” Diad panaoy impangisulat nen Santiago ed saratan a salita, say malaklaknab, odino ingglobon tanda na kiwawala nen Kristo so agni napatnagan. Balet napapatnagan la itan natan! Kanian antoy liknaan tayo’d sayan peryodo na panaon? Talagan sankanengneng la so tanda. Nanenengneng tayo itan. Nibaga tayo tekep na inkasegurado, ‘Nanenengneng kon nasusumpal so tanda.’ Matalek tayon naibaga a, ‘Say kiwawala na say Katawan so wadia la, tan say kapantokan to et asingger la.’

21. Anto so determinadon tuloy a gawaen tayo?

²¹ Lapud satan, walaan itayoy nagkalalo lan rason diad pangipapuso tan pangiyaplika ed importanti iran leksion na duaran parabolo nen Jesus a siningbat tayo. Inkuanto: “Manpuyat kayo sirin, ta agyo amta so agew ono oras.” (Mateo 25:13) Seguradon natan la so panaon parad sikatayo a magmaliw a maseseg ed panaglingkor tayo bilang Kristiano. Komon ta inagew-agew tayon ipanengneng ed kabibilay tayo ya atalosan tayo so punto nen Jesus. Magmaliw itayo komon a mabantay! Manpeleng!

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Natandaan Yo?

◻ Anton manunan punto so naagwat mo manlapud parabolo na makabat tan makulangkulang iran birhen?

◻ Diad panamegley na parabolon nipaakar ed saray talento, anton manunan bilin so ipapasabi ed sika nen Jesus?

◻ Diad anton pantalos a misiglaot so anos mo ed pa·rou·siʹa a singa ed samay Israelitan dumaralos?

◻ Akin a sayan panaon et nagkalalo lan makapasagyat tan makapaangat a pambilayan?

[Saray litrato ed pahina 23]

Antoran leksion so naaralan mo manlapud saray parabolo na saray birhen tan nipaakar ed saray talento?