Nodnonoten Moy Baleg a Manamalsam!
“Nonoten mo met so Manamalsam . . . , ed arapen a saray mauges ya agew onsabi.”—ECLESIASTES 12:1.
1. Panon ya usaren na saray kalangweran a dedikado ed Dios so inkatobonbalo tan biskeg da?
PAPABISKEGEN nen Jehova iray lingkor to pian nagawaan day panlabayan to. (Isaias 40:28-31) Tua iya antokaman so edad da. Balet nagkalalo la, nepeg ya usaren a makabat na saray kalangweran a dedikado ed Dios so inkatobonbalo tan biskeg da. Kanian, ipapapuso ra so simbawa na “managpulong,” si Arin Solomon na kadaanan ya Israel. Oniay impaseseg to: “Nonoten mo met so Manamalsam dia ed saray agew na inkaugaw mo, ed arapen a saray a mauges ya agew onsabi, tan saray taon onasingger ira, sano ikuan mo, Andian ak na liket ed sikara.”—Eclesiastes 1:1; 12:1.
2. Anto so nepeg a gawaen na ananak na dedikadon Kristianos?
2 Say simbawa nen Solomon nipaakar ed pannodnonot ed Baleg a Manamalsa legan na inkatobonbalo so pilimeron nipaarap ed saray kalangweran a lalaki tan bibii na Israel. Nianak ira ed sakey a nasyon a dedikado ed si Jehova. Komusta balet iray ananak na dedikadon Kristianos natan? Maseguro, kaukolan a sinononot ira ed Baleg a Manamalsa ra. No gawaen da itan, sikatoy nigalang da tan nagunggunaan iran mismo.—Isaias 48:17, 18.
Saray Maabig ya Alimbawa Nensaman
3. Antoran alimbawa so impanengneng di Jose, Samuel, tan David?
3 Angipanengneng na maabig ya alimbawa so dakel a kalangweran a nikurit ed Biblia a ninodnonot da so Baleg a Manamalsa ra. Manlapud inkaugaw a manpatuloy, ninodnonot na anak nen Jacob a si Jose so Manamalsa to. Sanen si Jose so tinukso na asawa nen Potifar pian migawaan ed sikato na seksual ya imoralidad, sikatoy mapekder ya ag-inmabobon insan inkuanto: “Panon sirin so pakayarik a manggawa ed saya ya abalbaleg a kabaglan tan kasalanan ya onsumpa ed Dios?” (Genesis 39:9) Ninodnonot na Levitan Samuel so Manamalsa to aliwa lambengat nen kaugawan to noagta diad intiron bilay to. (1 Samuel 1:22-28; 2:18; 3:1-5) Say tobonbalo nin David na Betlehem so maseguron nannodnonot ed Manamalsa to. Napatnagan so panagmatalek to ed Dios sanen inarap to so Filisteon alan a si Goliat tan oniay inkelyaw to: “Ondago ka ed siak ya akakampilan, tan pati gayang, tan pati kinlong balet ondago ak ed sika dia ed ngaran nen Jehova na saray ehersito, say Dios na saray inayuraan na Israel, a sikato so inayat mo. Dia ed sayan agew si Jehova sika so yawa’to ed limak, et sika so kabilen ko, tan putolen ko so ulom, . . . pian naamtaan na amin a dalin a wala so Dios dia ed Israel. Tan naamtaan na saya ya amin a dagup a si Jehova agmangilaban ed panamegley na kampilan tan gayang: ta say bakal kien nen Jehova, tan sikayo so iter to ed lima mi.” Agnambayag et angurat si Goliat, tan kinmukuyat iray Filisteo.—1 Samuel 17:45-51.
4. (a) Anto so mangipanengneng a ninodnonot na akautibon ugaw a bii na Sirya tan say malangwer nin Arin Josias so Baleg a Manamalsa tayo? (b) Panon ya impanengneng nen 12-años a Jesus a ninodnonot to so Manamalsa to?
4 Say sakey nin kalangweran a nannodnonot ed Baleg a Manamalsa et say akautibon Israelitan ugaw a bii. Ontanlay abig na impantasi to ed asawa na hepe na armaday Sirya a si Naaman kanian pinegdat na hepe so propeta na Dios, atambal so kating to, tan nagmaliw a managdayew ed si Jehova. (2 Arari 5:1-19) Makpel ya inyalibansa nen malangwer ya Arin Josias so puron panagdayew ed si Jehova. (2 Arari 22:1–23:25) Balet say sankaabigan ya alimbawa a nannodnonot ed Baleg a Manamalsa to legan a wala ni’d inkaugaw to et si Jesus na Nazaret. Konsideraen pa so agawa sanen sikatoy mantaon na 12. Sikatoy inawit na atateng to diad Jerusalem para ed Paskua. Nen pasempet la, naimano ran anggapo si Jesus; kanian amawil ira pian sikatoy anapen da. Diad mikatlon agew, sikatoy aromog dan misisingbatan ed saray managbangat ed templo nipaakar ed saray Makasulatan a tepet. Diad inyebat nen Jesus ed mapagpaga lan panaanap nen ina to, inkuanto: “[Akin] ya inaanap yoak? Agyo amta a nakaukolan ko so wala ed abung nen Amak?” (Lucas 2:49) Makagungguna ed si Jesus so pakagamor toy impormasyon nipaakar ed mablin espiritual iran bengatla diad templo, ‘say abung nen Ama to.’ Natan, say Kingdom Hall na Tastasi nen Jehova so alay abig a pasen pian makagamor na suston pikakabat ed Baleg a Manamalsa tayo.
Nodnonoten Lay Jehova Natan!
5. Diad dilin pananalitam, panon mon ibalikas so inkuan na managpulong ed walan nikurit ed Eclesiastes 12:1?
5 Pirawat na sakey ya intiron-kamarerwan managdayew ed si Jehova so igapon tamtampol ed panaglingkor ed Sikato no nayadyari tan manlingkor ed Dios legay bilay to. Balet, antoray nailaloan a pansumpalan na sakey a too ya inusar toy inkatobonbalo to ed andi-kakanaan lapud agto ninodnonot so Manamalsa? Diad panangipuyan na Dios et oniay inkuan na managpulong: “Nonoten mo met so Manamalsam dia ed saray agew na inkaugaw mo, ed arapen a saray mauges ya agew onsabi, tan saray taon onasingger ira, sano ikuan mo, Andian ak na liket ed sikara.”—Eclesiastes 12:1.
6. Anto so walan ebidensia a ninodnonot na matakken lan Simeon tan Ana so Baleg a Manamalsa ra?
6 Anggapo so manliket ed “saray mauges ya agew” na inkatakken. Balet maliket iray matakken la a mannonodnonot ed Dios. Singa bilang, diad templo et inampatot nen masiken lan Simeon so kapangiyanak nin Jesus tan oniay maliket ton inyabawag: “Natan pasipot mo, Katawan, so aripen mo, a mareereen, unong ed salitam; ta anengneng na saray matak so panangilaban mo, a sikato so intaryam ed arap na amin a totoo; sakey a silew a panagkapuyan ed saray Gentiles, tan galang na baley mo ya Israel.” (Lucas 2:25-32) Ninodnonot met nen 84 años ya Ana so Manamalsa to. Sikatoy naynay a walad templo tan sikatoy wadman sanen inawit diman so kapangiyanak nin Jesus. “Ed saman ya oras akisalamat ed Dios, et nansalita nipaakar ed ugaw ed saray amin a manaalagar na karondon na Jerusalem.”—Lucas 2:36-38.
7. Anto so kipapasen na saramay tinmakken la ed panlilingkor ed Dios?
7 Nayarin nasagmak na Tastasi nen Jehova natan a tinmakken la ed panlilingkor ed Dios so ot-ot tan saray limitasyon lapud inkatakken. Ingen, agaylay liket da, tan papablien tayon maong so matoor a panseserbi ra! Walaan ira na “liket nen Jehova,” lapud amta ran impaarap to la so agnadaeg a pakayari to ed sayan dalin tan introno to la si Jesu-Kristo bilang makapanyarin mangatatawen ya Ari. (Nehemias 8:10) Natan la so panaon pian talinengen na kalangweran tan matakken la so simbawan: “Balangla so tobonbalo a lalaki, tan birhenes; mamasiken, tan saray ugugaw: Idayew da so ngaran nen Jehova; ta say ngaran to labat so masuri; say gloria to wala ed tagey na dalin tan katawenan.”—Salmo 148:12, 13.
8, 9. (a) Siopa iramay agmakapanliket lapud “saray mauges ya agew,” tan akin ya ontan so kipapasen? (b) Panon mon ipaliwawa so Eclesiastes 12:2?
8 “Saray mauges ya agew” na inkatakken so aliwan makapaliket—anganko et makapagonigon a tuloy—ed saramay agnannodnonot ed Baleg a Manamalsa ra tan anggapoy pakaamta ra ed saray maglorian gagala to. Andian iray espiritual a pakatalos a makasimbang ed subsubok ed inkatakken tan saray abagey a mangogonigon ed katooan manlapulad inkibasileng nen Satanas manlapud tawen. (Apocalipsis 12:7-12) Kanian, papasesegen itayo na managpulong a nodnonoten so Manamalsa tayo “ed arapen a say banwa, tan say liwawa, tan say bulan, tan saray bitewen, ombilunget ira, tan saray lurem ompawil ira ed kayari uran.” (Eclesiastes 12:2) Antoy kabaliksan na sarayan salita?
9 Inyaliling nen Solomon so panaon na inkatobonbalo ed panaoy tiagew diad Palestina sano say banwa, bulan, tan bibitewen so maliwliwawa ed malinlinak a tawen. Masmasnag ed satan iray bengatla. Balet, diad itakken, saray agew na sakey a too et aliling to lay ambetel tan mauran lan tiempo na yelo, a mantutumbokan so isabi na problema. (Job 14:1) Agaylan makapaermen a naamtaan so nipaakar ed Manamalsa balet ta ag-akapanlingkor ed sikato diad panaoy tiagew ed bilay! Diad panaoy ambetel na itakken la ed bilay, onkuyep iray bengatla, nagkalalo la ed saramay ag-anganamot ed saray pankanawnawa pian manlingkor ed si Jehova legan na inkatobonbalo ra makasengeg ed inkigalet ed anggapoy kakanaan iran gegemtan. Anggaman ontan, antokaman so edad tayo, ‘sigpot tayo komon ya unoren si Jehova,’ a singa si matoor a Caleb, sakey a napanpiyaan a katangbayan nen propetan Moises.—Josue 14:6-9, NW.
Saray Epekto na Itatakken
10. Anto so irerepresenta na (a) “saray managbantay na abung”? (b) “saray mabiskeg a totoo”?
10 Ontumbok ya impabitar nen Solomon iray kairapan “dia ed agew sano saray managbantay na abung manggiwgiw ira, tan saray mabiskeg a totoo onyuko ra, tan saray manggiling ontunda ra lapu ed sikara so daiset, tan saray ontandag ed saray durongawen nabilungetan ira.” (Eclesiastes 12:3) Say kabaliksan na “abung” et say laman na too. (Mateo 12:43-45; 2 Corinto 5:1-8) Saray “managbantay” et saray taklay tan lima, a mamoprotekta ed kabalgan tan mangitatarya ed saray pankaukolan na satan. Diad itakken et mabetbet ya onggiwgiw laratan lapud ikakapuy, inkanerbisyos, tan inkaparalisado. “Saray mabiskeg a totoo”—saray sikla—so aliwa lan mabiskeg a lusek balet ta kinmapuy tan apikos la kanian dailos lambengat iray salisali. Ingen, agyo ta panliketan so pakanengneng ed saray matakken lan kapananisiaan diad saray Kristianon miting?
11. Diad piguratibon panagsalita, sioparay “managgiling” tan “saray ontandag ed durongawen”?
11 “Saray manggiling ontunda ra lapu ed sikara so daiset”—balet panon? Nayarin abokbok laray ngipen odino angileb la, no wala ni atilak et pigpigara la. Mair-irap lay manggatgat na anawet iran kakanen odino aglan balot makagatgat. “Saray ontandag ed saray durongawen”—saray mata katekep lay abilidad a mannonot—so omburagas la, no aliwan sigpot lan kinmuyep.
12. (a) Panon a “saray pinto nikaput ira ed pulong”? (b) Anto so nibagam ed saramay matakken lan manangiyabawag na Panarian?
12 “Tan,” intuloy na managpulong, “saray pinto nikaput ira ed pulong; sano say tanol na panaggiling sikato so abeba, tan say sakey onalagey ed uni na sakey a manok, tan amin iray anak a bibii na togtog napaabeba ra [“onkalna la,” NW].” (Eclesiastes 12:4) Say duaran kaput na sangi—saray bibil—so agla tanton makabiswat odino agto lan balot nibalikas no antoy walad dalem na “abung,” odino laman, na saramay tinmakken la ya agmanlilingkor ed Dios. Anggapo lay ompapaway ed “pulong” na mapublikon bilay. Ingen, komusta iramay maseseg a matakken lan manangiyabawag na Panarian? (Job 41:14) Nayarin matantan laran manakar ed panagkabkaabungan tan nayarin nairapan lan mansalita so arum, balet seguradon nidadayew da si Jah!—Salmo 113:1.
13. Panon a deneskribe na managpulong so arum niran problema na matakken la, balet anto so tuan kipapasen na saray matakken lan Kristiano?
13 Makalna la so tanol na gilingan lapud ta kangarngares lay pangagatgat ed tagano. Diad dukolan to et aliwa lan maitlep so ugip na sakey a masiken. Anggan uni lambengat na billit et pakaliingan to la. Dagdaiset laray sonatan nikansion to, tan makapuy lay panangitareren to ed antokaman a togtog. “Amin iray anak a bibii na togtog”—saray tono na togtog—so “onkalna la.” Makapuy lay pakadngel na sakey a matakken ed musika tan sonata a kakansionen na arum. Balet, saray matakken lan alanaan tan saray kaiba ra, ya arum met ed saratan et aliwa lan malangwer, so tuloytuloy nin mangikukulyaot ed bosis da diad kanta na panangidayew ed Dios diad saray Kristianon miting. Agaylay liket tayon nakaiba ira, a mangitatandoro ed si Jehova diad loob na kongregasyon!—Salmo 149:1.
14. Anto so tatakotan na saray matakken la?
14 Agaylan makapaermen so kipapasen na saray matakken la, nagkalalo la ed saramay angibaliwala ed Manamalsa! Inkuan na managpulong: “Ontan met, diad atagey lambengat et natatakot la ra, tan walaray kakebbiewan ed dalan. Tan say kiew ya almendro so manrorosas, tan ipapasagar na duron so inkasikaton dili, tan ombetag so alcaparra, lapud manaakar so too a mamaarap ed maando ya abung to tan saray taganangis so onliliber ed pulong.” (Eclesiastes 12:5, NW) Natatakot so dakel a matakken la ya ompano napelag ira no wala ra’d tagey na andukey a takayan. Diwengdiweng ni ingen ira no ontangay ira’d atagey a bengatla. Sano nepeg day ompaway ed saray karsadan pinasyay totoo, natatakot ira lapud iisipen dan nasakitan ira odino kabilen ira na matatakew.
15. Panon ya ‘onrorosas so almendro,’ tan panon ya “ipapasagar na duron so inkasikaton dili”?
15 Diad kipapasen na sakey a masiken, “say almendro so manrorosas,” a mapatnag a mangipapabitar a manuban lay buek to, insan omputi lan singa niebe. Manpagpag iray uban a singano amputin rosas na almendro. Legan ton ‘ipapasagar so inkasikaton dili,’ a nayarin abukot la ya akauy-oy laray taklay to odino akakulibangbang iray lima to, a singano duron. Balet, no medyo ontanlay itsura na siopaman ed sikatayo, naimano komon na arum a kabiangan itayo na mabiskeg, maples iran armaday duron nen Jehova!—Nengnengen so Say Panag-Bantayan, Mayo 1, 1998, pahina 8-13.
16. (a) Anto so isusuheri na ‘ibetag lay alcaparra’? (b) Anto so “maando ya abung” na too, tan anto iray ompatnag a pakabidbiran ya asingger la ed ipapatey?
16 Anggapo lay tanton ganas na matakken lan too ed panangan, anggano say taganon iparungo ed sikato et mananam a singa saray alcaparra (caper berry). Sarayan berry et abayaglan uusaren a panpananam. Say ‘ibetag lay alcaparra’ so mangisusuheri a no onkapuy lay ganas na masiken a mangan, anggan sayan prutas et agto napasamit so panangan to. Ipapabitar na saratan a bengatla a sikato so manasingger la ed “maando ya abung to,” say lubok. Satan so panayaman to ed ando lan ando no agto ninodnonot so Manamalsa to tan ginegemtan to so marelmeng a kurso a pansengegan na agla pannonot na Dios ed sikato diad kioli. Saray pakabidbiran ya asingger lay ipapatey et napatnagan diad pandageyem tan pankuranges ya ombebesngaw manlapud saray kaput na sangi na sakey a matakken.
17. Panon a napultot so “pilak a kawat,” tan anto so nayarin irepresenta na “balitok a yaong”?
17 Napapaseseg itayon mannodnonot ed Manamalsa tayo “ed arapen a say pilak a kawat napultot, no say balitok a yaong napisit, no say buyog nabetag ed subol, no say dalig nabuyak ed bobon.” (Eclesiastes 12:6) Say “pilak a kawat” et nayarin say tenten. Segurado lay ipapatey sano aperdi la iyan makapakelaw a dadalanan na saray sinyal ya onla ed utek. Say “balitok a yaong” so nayarin mangirepresenta ed utek, a walad singa yaong a lapislapis na ulo, a konektado ed tenten. Binmalitok itan lapud kablian na satan, sano agla onaandar so utek et mangipapaniring lay ipapatey.
18. Anto so piguration ‘buyog ed subol,’ tan anto so nagawa sano nabetag itan?
18 ‘Say buyog ed subol’ et say puso, a lalaen na dala diad iyaagus to tan mamapaway lamet ed satan pian onsirkula ed intiron laman. Diad ipapatey, say puso et singa abetag lan buyog, ya amisimisi diad subol lapud agla makaawat, makakarga, tan makapangibomba na dala a makanakana ed katagano tan karepreskoan na laman. Say ‘abuyak a dalig ed bobon’ so agla ontelek, ya agla makapangisirkula ed dala a manusustuni ed bilay. Imparungtal la sirin nen Jehova ed si Solomon so nipaakar ed sirkulasyon na dala sakbay ni na impangidemostra nen koma-17 siglo a pisikon si William Harvey ed kisisirkula na satan.
19. Panon ya onaplika iray salita ed Eclesiastes 12:7 diad ipapatey?
19 Inyarum na managpulong: “Tan say dabok ompawil ed dalin a singa sikato nensaman, tan say espiritu ompawil ed Dios ya angiter ed sikato.” (Eclesiastes 12:7) Lapud agaygay lay “dalig,” say laman na too, ya orihinal a ginawa manlapud dabok na dalin, so ompawil ed dabok. (Genesis 2:7; 3:19) Ompatey so kamarerwa lapud say espiritu, odino puersa na bilay, ya inter na Dios so ompawil tan mansiansia ed Manamalsa tayo.— Ezequiel 18:4, 20; Santiago 2:26.
Anto Kasi so Arapen na Saramay Mannonodnonot?
20. Anto so kekerewen nen Moises sanen sikatoy nampikasi unong a nikurit ed Salmo 90:12?
20 Epektibon tuloy ya impabitar nen Solomon no panon kaimportanti so pannodnonot ed Baleg a Manamalsa tayo. Maseguro, aliwan antiktikey tan maprobleman bilay so niwala ed saramay mannonodnonot ed si Jehova tan sigpot-puson manggagaway panlabayan to. Balanglan malangwer ni ra odino matakken la, walaan ira na mipadparan awawey a singa si Moises, ya oniay impikasi to: “Ibangat mo kami a mamilang na saray agew mi, pian makala kami na sakey a puso na kakabatan.” Masimoon a pinirawat na mapaabeban propeta na Dios ya ipanengneng odino ibangat komon nen Jehova ed sikato tan say totoo na Israel so pangagamil na kakabatan pian napabli da ‘iray agew na taotaon da’ tan usaren iratan diad paraan ya abobonan na Dios.—Salmo 90:10, 12, NW.
21. No bilangen tayoray agew tayo diad kigloriaan nen Jehova, anto so nepeg tayon gawaen?
21 Nagkalalo la ed biang na saray Kristianon tobonbalo, nepeg dan talinengen so simbawa na managpulong a nodnonoten so Manamalsa. Agaylan abig iray pankanawnawan walad sikara diad pangisaklang day sagradon serbisyo ed Dios! Balet, antokaman so edad tayo, no aralen tayon bilangen iray agew tayo diad kigloriaan nen Jehova ed sayan “panaon na anggaan,” makapantultuloy itayon manbilang ed saratan diad ando lan ando. (Daniel 12:4, NW; Juan 17:3) Siempre, nepeg tayon nodnonoten so Baleg a Manamalsa tayo pian nagawaan tayo itan. Nepeg tayo met a sumpalen so intiron obligasyon tayo ed Dios.
Panon Yon Ebatan?
◻ Akin a papasesegen iray kalangweran a mannodnonot ed Manamalsa ra?
◻ Anto so pigaran Makasulatan ya alimbawa na saramay nannodnonot ed Baleg a Manamalsa ra?
◻ Anto so pigaran epekto na itatakken a deneskribe nen Solomon?
◻ Anto so walan arapen na saramay mannonodnonot ed si Jehova?
[Saray litrato ed pahina 15]
Si David, samay kautibon Israelitan ugaw a bii, si Ana, tan Simeon so nannodnonot ed si Jehova
[Saray litrato ed pahina 16]
Malikeliket ya isasaklang na saray matakken lan Tastasi nen Jehova so sagradon serbisyo ra ed Baleg a Manamalsa tayo