Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • w15 5/1 p. 8-9
  • Kayamanan Diad Basuraan!

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • Kayamanan Diad Basuraan!
  • Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2015
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • NALMON KAYAMANAN
  • KAPIGAN NI YA?
  • NO ANTOY NAARALAN ED PIRASO NA PAPYRUS YA WALAD RYLANDS
  • Asasakbay a Panamekder ed Kanon na Biblia
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2006
  • “Say Kansion ed Dayat”—Sakey ya Importantin Manuskrito
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2008
  • Lukot Insan Codex—No Panon a Nagmaliw a Libro so Biblia
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2007
  • Say Vatican Codex—Akin et Sakey a Kayamanan?
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2009
Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2015
w15 5/1 p. 8-9

Kayamanan Diad Basuraan!

ANTOY naimadyin mo no naisip moy bunton na basura? Nayarin say naisip mo et ambanget tan marutak. Seguradon agmo ilaloan ya walay naalmom ya napinabangan odino antokaman ya kayamanan ditan.

Balet masulok ya 100 taon lay apalabas, walay nalmon kayamanan diad basuraan! Balet aliwa yan literal ya kayamanan, tan mas mabli ni ya nen say literal a kayamanan. Anto ya kasi? Tan akin ya importante ed sikatayo natan iyan adiskobre?

NALMON KAYAMANAN

Antis na 1900’s, linmad Egypt so duaran scholar na University of Oxford, si Bernard P. Grenfell tan Arthur S. Hunt. Diman et adiskobre da so pigaran piraso na papyrus diad bunton na basura ya asingger ed Nile Valley. Nen 1920, nen uuksoyen da ray akolekta da, sinaliw met nen Grenfell so arum ni ran piraso ya akotkot ed Egypt tan inkargad The John Rylands Library diad Manchester, England. Balet inatey la ra antis da nin nasumpal so proyekto.

Intuloy tan sinumpal iya nen Colin H. Robert, sakey met ya scholar ed University of Oxford. Nen uuksoyen to iraya, naimano toy melag a piraso ya say sukat to et 3.5 by 2.4 inches (9 x 6 sentimetro). Abigla ta pamilyar ed sikato iray Griegon salita ya akasulat diman! Diad arap et akasulat so walad Juan 18:31-33, tan diad beneg et saray kabiangan na bersikulo 37 tan 38. Amta nen Roberts ya mabmablin kayamanan so nalmo to!

KAPIGAN NI YA?

Naimano nen Roberts ya datdaan la yan piraso na papyrus. Balet kapigan ni ya? Pian naamtaan, inkompara to ya ed paraan na impansulat ed arum ni ran manuskrito—sayan proseso et tatawagen ya paleography.a Dia natantya no kapigan iya insulat. Balet labay ton nasegurado, kanian nilitrato to insan to impawit ed taloran eksperto ed saray papyrus pian amtaen no kapigan ya talaga iya insulat. Antoy kuan na saray eksperto?

Diad impanaral dad estilo tan paraan na impansulat, saksakey so konklusyon na taloran eksperto​—insulat iratan nen 125 C.E.—​pigaran dekada kayari impatey nen apostol Juan! Tua, agmet 100% ya segurado so proseso na paleography, tan walay scholar ya manisian insulat itan antis ni na 110 C.E. Balet say segurado, sayan piraso na papyrus so sankadaanan ya nalmon piraso na manuskrito na Kristianon Griegon Kasulatan.

NO ANTOY NAARALAN ED PIRASO NA PAPYRUS YA WALAD RYLANDS

Akin ya importante iyan piraso na Ebanghelyo nen Juan ed saray totoo natan ya mamapabli ed Biblia? Lapud duaran rason. Unona, ipapanengneng na saya ya talagan importante so Kasulatan ed saray Kristiano nensaman.

Akin ya importante iyan piraso na Ebanghelyo nen Juan ed saray totoo natan ya mamapabli ed Biblia?

Nen komaduan siglo C.E., duaran klase so pansusulatan—diad lukot tan diad codex. Saray lukot et gawad papyrus odino katat na ayep ya pinansusuldongan odino dinait pian magmaliw ya singa andukey ya papel. Nayari iyan ilukot no ag-usaren. Maslak et arap labat so susulatan, tan agla susulatan so beneg.

Balet, say pirason adiskobre nen Roberts et asulatan ed arap tan beneg. Kanian posiblin nanlapu iyad codex, aliwan lukot. Say codex et gawad katat na ayep odino papyrus ya pinan-iiba insan dinait ya singa libro.

Akin ya mas marakep ya usaren so codex nen say lukot? Saray inmunan Kristiano nensaman et ibabangat day Salita na Dios ed totoo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ipupulong day mensahe na Biblia ed saray totoo anggan iner so kulaan da​—abung, lakoan, odino karsada. (Gawa 5:42; 17:17; 20:20) Kanian mas praktikal no say awit dan Kasulatan et melag labat.

Mas mainomay met parad saray kongregasyon o indibidual ya manggaway kopya to na Kasulatan lapud codex. Amayamay so kopya na Saray Ebanghelyo ya ginawa, tan seguradon tinmulong iya ed maples ya indakel na saray Kristiano.

Piraso na papyrus ed Rylands Library, arap tan beneg

Piraso na papyrus ed Rylands Library, arap tan beneg

Say komaduan rason no akin ya importantid sikatayo natan so piraso na papyrus ya walad Rylands et lapud ipapanengneng na saya ya napanmatalkan so impankopya ed orihinal iran salita ed Biblia. Anggano pigpigaran bersikulo labat na Ebanghelyo nen Juan so nabasa ed sayan piraso, say karga na satan et eksakto lawari ed no antoy walad Biblia tayo natan. Kanian ipapanengneng na sayan piraso ya agnauman so Biblia anggan aminpigapiga lan kinopya.

Siempre, say piraso na Ebanghelyo nen Juan diad Rylands et sakey labat ed saray nilibon piraso tan manuskrito ya ebidensyan napanmatalkan so impankopya ed orihinal ya Biblia nensaman. Oniay insulat nen Werner Keller ed libro ton The Bible as History: “Sarayan daan [ya manuskrito] so ebat ed amin ya pangikuestion no talaga kasin duga tan napanmatalkan iray akasulat ed Biblia tayo natan.”

Ag-ibabase na saray Kristiano so pananisia da ed saray naroromog na saray archaeologist. Manisia ran “say interon Kasulatan et impuyan na Dios.” (2 Timoteo 3:16) Balet, makapabiskeg na pananisia ya wala ray onian kayamanan ya pruebaan toy imbaga na Biblia: “Say salita nen Jehova et mansiansia ed andi-anggaan”!​—1 Pedro 1:25.

a Base ed libron Manuscripts of the Greek Bible, say paleography et “say panaral ed saray paraan na panagsulat nensaman.” Lapud manguuman so estilo na panagsulat, naamtaan no kapigan insulat so manuskrito no ikomparad arum ya manuskrito ya segurado la no kapigan insulat.

© Copyright of the University of Manchester 2014

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share