Tepet na Saray Manbabasa
Imbaga na samay nansulat ed Proverbio 30:18, 19 ya ‘agnarandan na nonot to’ so “dalan na laki ed sakey a marikit.” Antoy labay ton ibaga?
Dakel so napapaisip ed satan ya teksto, anggan saray iskolar. Diad Balon Mundo a Patalos, oniay nabasa ed satan ya teksto: “Walay taloran bengatla ya agnarandan na nonot ko [odino, “a talagan makapakelaw ed siak,” paimanod leksab], tan apatira so agko natalosan: Say dalan na agila diad tawen, say dalan na uleg diad tapew na bato, say dalan na barko diad maawang a dayat, tan say dalan na laki ed sakey a marikit.”—Pro. 30:18, 19.
Nensaman, say amta tayo, negatibo so labay ya ibaga na samay “dalan na laki ed sakey a marikit.” Ontan so pakatalos tayo ta diad kaabay iran bersikulo, abitla iray negatibon bengatla ya “agnapepenek.” (Pro. 30:15, 16) Insan diad bersikulo 20, abitla so sakey ya ‘biin akikalugoran’ pero ibabaga ton anggapoy ginawa ton aliwa. Kanian inisip tayo ya iramay abitla ed bersikulo 19 et ontutukoy ed saramay walay ginawa ra pero anggapoy intilak dan ebidensya. No panon ya agla natonton so dinalan na sakey ya agila, uleg, tan barko, nayarin agmet la natonton so ginawa na sakey ya laki. Lapud ontan so atalosan tayo, say amta tayo et mauges so labay ton ibaga imay “dalan na laki ed sakey a marikit”—ya nayarin ontutukoy itan ed kabataan ya laki ya tinukso ton misekso ed sikato so inosentin marikit.
Pero no aralen tayon maong, ompapaway ya positibo so labay ya ibaga na sayan teksto. Idedeskribe labat na samay nansulat iray bengatlan pankelkelawan to.
Amay Hebreon salita ya inusar ed sayan teksto et positibo so labay ton ibaga. Base ed Theological Lexicon of the Old Testament, amay Hebreon salita ed Proverbio 30:18 ya impatalos ya “agnarandan na nonot ko,” et “uusaren pian deskribien so sakey ya agawa . . . ya makapakelkelaw odino singa imposible ni ingen.”
Unong ed si Crawford H. Toy ya propesor na Harvard University diad United States, aliwan negatibo so tutukoyen na bersikulo 18 tan 19. Kuan to: “Binitla labat na samay nansulat iray bengatlan pankelkelawan to.”
Nibaga tayo sirin ya aramay abitla ed Proverbio 30:18, 19 et ontutukoy ed saray bengatlan makapakelkelaw, ya ag-ingen narandan na nonot tayo. Singa samay nansulat ed saratan ya bersikulo, pankelkelawan tayo met no panon ya ontitikyab so sakey ya agila, no panon ya mapmaples ya makabatik so uleg ed tapew na bato anta anggapoy sali to, no panon ya makabiahe so ambelbelat ya barko diad maawang ya dayat, tan no panon ya makapanggustoan so sakey ya balolaki tan sakey ya marikit tan maniba ira legay bilay.