Dugan Panangibalikas

ALIWAN amin a Kristiano et de-aral. Anggan si apostol Pedro tan si Juan so nibagan “andi-aral tan kabanyakan.” (Gawa 4:13) Anggaman kuan, importantin agdederalen so pangipaparungtal mo ed katuaan na Biblia diad makapkapuy a panangibalikas mo ed saray salita.

Saray Sengegan a Konsideraen. Anggapoy saksakey a totontonen ed panangibalikas ya onaplika ed amin a lenguahe. Dakel a lenguahe so nisulat ed alpabeto iran letra. Niarum ed alpabeton Latin, walaray alpabeton singa say Arabiko, Ciriliko, Griego, tan Hebreo. Imbes ya alpabeto, say insulat a Chinese so manguusar ed saray karakter a nayarin tugyopen na pigaran letra. Sarayan karakter so maslak a mangipresenta ed sakey a salita odino kabiangan na sakey a salita. Anggaman saray Hapon tan Koreano so manguusar na karakter ya Intsik, saray karakter so nayarin nausar a mangirepresenta na mandumaan a tuloy iran tanol tan nayarin miduma so kabaliksan.

Diad saray de-alpabeton lenguahe, say suston panangibalikas so mankaukolan na panangusar ed dugan tanol na kada letra odino kombinasyon na saray letra. No say ontan a lenguahe et ontutumbok ed mapeget a totontonen, a singa ed Griego, Español, tan Zulu, say suston panangibalikas so aliwan tanton mairap. Anggaman ontan, saray sankailin impluensya ed sakey a lenguahe so nayarin mansumpal ed saray panangibalikas a mangipanengneng ed nanlapuan na saray salita. Bilang resulta, say sakey ya espesipikon letra odino grupo na saray letra so nayarin ibalikas ed nanduruman paraan odino, no maminsan, nayarin aglan balot nibalikas. Nayarin nakaukolan mon ipatlep iray nipuera insan usaren iratan a mabetbet diad panagsalitam. Diad Intsik, say suston panangibalikas so mankaukolan na pangipatlep ed nilibu-libon karakter. Diad arum a lenguahe et manguman so kabaliksan na sakey a salita sano umanen so tono. No agtanto imanoen so onian aspekto na lenguahe et mansumpal ed pangipasabi na lingo iran ideya.

No saray salita na sakey a lenguahe so tugyopen na saray silabika, importantin idanet a maong so dugan silabika. Dakel a lenguahen manguusar ed ontan ya inkasangal so walaan na kabkaabigan a pangaligan na insangin panangidanet. Diad saramay walaay panangipuera ed satan a pangaligan, say accent mark so nayarin kabiangan na insulat a salita. Saya so mamainomay ed suston panangibalikas. Balet, no aliwan apasakey so pangaligan, lalon mairap. Say maaligwas a panggawa ed satan so mankaukolan na malaem a panangipatlep.

Diad arum a lenguahe, saray diakritika so manunan sengegan ya imanoen. Laktipen na saraya so markan nipanengneng ed tagey tan leksab na arum a letra na alpabeto, a singa say: è, é, ô, ñ, ō, ŭ, č, ö, ç. Saray diakritika a marka so nayarin insulat, odino nayarin nailaloan so managbasa a mangiyarum ed saratan a nibase ed kontekston pinatnagan na sakey a salita. Diad kipapasen na unor ya abitla, nakaukolan so maalwar a panagparaan sano apabtangan kan manbasa ed publiko.

No nipaakar ed panangibalikas, walaray kaatapan a paliisan. Nayarin mangiter na impresyon ya aliwan natural, inkalastog ni ingen no sobran mabalikas. Nibaga met so ontan ed panangibalikas ya agla uusaren na lapag. Say epekto lambengat et samay mansasalita so kipaarapan na imano. Diad biek a dapag, maabig no paliisan so kasunian ya inka-alablabas diad panangusar ed bengatbengat a panagsalita tan panangibalikas. Arum ed sarayan pamaakaran so asingbat la diad “Malinew ya Inkibekas na Saray Salita.”

Say naawat a panangibalikas ed saray salita na sakey a lenguahe so nayarin manduruma ed kada bansa, anggan manlapud sakey a parte na sakey a bansa, ed sananey a parte na parehon bansa. Say sakey a toon nanlapud sananey a bansa so nayarin mansalita ed lokal a lenguahe a walaan na duman punto. Nayarin akalista ed saray diksionaryo so masulok nen sakey a naawat a panangibalikas ed sakey a salita. Nagkalalo la no say sakey a too so agtanto akapanaral odino no say peles lan lenguahe to so aliwa lan samay orihinal a lenguahe to, sikato so nagunggonaan a tuloy diad italineng ton maong ed saramay maong a mansalita ed lokal a lenguahe insan to iyalig ed sikara so panangibalikas to. Bilang Tastasi nen Jehova et labay tayoy mansalita ed paraan a mamagalang ed mensahen ipupulong tayo tan mainomay a natalosan na totoo ed lugar tayo.

Diad agew-agew a panagsalita, mabetbet a sankaabigan so pangusar ed saray salitan kabkabisadom la. Kaslakan et aliwan problema so panangibalikas diad inkalapagan a pantotongtong. Anggaman ontan, sano manbasa kan maksil, nayarin naabet mo so arum a salitan agmo uusaren ed inagew-agew a panagsalita. Tan dakerakel so gagawaen na saray Tastasi nen Jehova ya insangin panagbasa. Ibasa tayo so Biblia ed totoo sano pupulongan tayo ira. Nakerew ed arum ya agagin lalaki a manbasa ed saray parapo diad Panagaral na Panag-Bantayan odino diad Panagaral na Kongregasyon ed Libro. Importante a susto so pambasa tayo pian agtayo nisuawi so mensahe lapud lingon-panangibalikas ed saray salita.

Kasin naromog mon mairap ya ibalikas so arum a ngaran ed Biblia? Diad Ingles, sakey a markan panangidanet so katumbokan na silabika a nepeg ya ikdan na manunan danet. No say silabika ya inikdan na markan panangidanet so manampot ed vowel, sirin say vowel so andukey ed kibalikas to. No say silabika so manampot ed consonant, sirin say vowel ed satan a silabika so antikey ed kibalikas to. No nantekep so duaran vowel ya a tan i, a singa diad Morʹde·cai tan Siʹnai, say ai so ibalikas ed andukey ya i. Nilikud so ngaran a Rachel, say ch a kombinasyon na saray letra so ikdan na anawet a tanol a k, a singa ed Mel·chizʹe·dek.

Saray Paraan ed Pamaaligwas. Dakel a walaan na problema ed panangibalikas so agsikakabat ed satan. No ipaimano na manangasikaso yo ed eskuelaan iray pamaakaran na panangibalikas mo a kaukolan ya imanoen, apresyam so maabig a ginawa to. Bektan naamtaan mo so kakapuyan, panon mon paaligwasen?

Manuna ed amin, no walaan ka na asainmin a manbasan maksil, ipanaon moy ontupleg ed diksionaryo. Nengneng moray salitan agmo amta. No aliwa kan marundunong a mangusar na diksionaryo, ibukay ed manangilukas iran pahina para ed eksplinasyon na saray simbolon nausar odino, no nakaukolan, saratan so paipaliwawam ed sakey. Ipanengneng na diksionaryo ed sika no iner so manunan idanet ed sakey a salita ya atugyop ed masulok nen sakey a silabika tan no iner so segundaryon pangidanetan diad andukdukey a salita. Ipanengneng na satan no antoran tanol so usaren diad saray vowel tan consonant ed niiter a salita. Diad arum a kipapasen, say sakey a salita so nayarin ibalikas ed masulok nen sakey a paraan, dependi ed kipapasen ya akausaran na satan. Antokaman so salitan ninengneng mo, ibalikas mon maksil a maminpigapiga sakbay mon ikupit so diksionaryo.

Say komaduan paraan a napaaligwas so panangibalikas et diad pangibasa ed arum​—diad sakey a maong so panangibalikas to ed saray salita—​tan kerewen ed sikaton korehien toray lingom.

Say komatlon paraan a napaaligwas so panangibalikas et diad italineng a maong ed saray maong a managpaliwawa. No wala iray audiocassette a New World Translation odino saray magasin a Watchtower tan Awake!, saraya so usaren a maong. Legan a tatalinengen mo, imanoen moray salitan nibabalikas a duma manlapud paraan na panangibalikas mo. Isulat iraya, tan ipasal iratan. Nasabi panaon, say panagsalitam so agla nalingo-lingo ed panangibalikas, tan onaligwas a maong so panagpaliwawam.