Mamatatken, Mangukom Tekep na Inkatunong

“Sano wala so bista ed baetan na agagi yo, nepeg yo so mangukom tekep na inkatunong.”​—DEUTERONOMIO 1:16.

1. Diad pamaakaran na panangukom, anton panangitalaga na autoridad so agawa, tan anto so ipanengneng na saya ed atooan iran ukom?

BILANG Supremon Ukom, si Jehova so angipasakbat na hudisyal ya autoridad ed Anak to. (Juan 5:27) Ontan met, bilang Ulo na Kristianon kongregasyon, uusaren nen Kristo so matoor tan makabat ya aripen a klase tan say Mananguley ya Ulop na atan a manuro na mamatatken, a no maminsan et onkiwas a bilang uko-ukom. (Mateo 24:45-47; 1 Corinto 5:12, 13; Tito 1:5, 9) Bilang kasalat iran ukom, saraya so nisilong ed obligasyon a tumboken a maapit so alimbawa na mangatatawen iran Ukom, si Jehova tan si Kristo Jesus.

Si Kristo​—Say Ehemplon Ukom

2, 3. (a) Anton Mesianikon propesiya so mangiparungtal ed kalidades nen Kristo a bilang Ukom? (b) Antoran punto so nagkalautlan makanan imanoen?

² Nipaakar ed si Kristo a bilang Ukom, mapropetikon nisulat: “Diad sikato et manayam so espiritu nen Jehova, say espiritu na kakabatan tan pakatalos, say espiritu na pananimbawa tan ed pakapanyari, say espiritu na pikakabat tan ed takot ed si Jehova; tan wala so liket ed sikato diad itakot ed si Jehova. Tan sikato so agnaani mangukom unong ed pakanengneng na saray mata to, nisay mamaat unong ed pakadngel na saray layag to. Tan diad inkatunong sikato so nepeg a mangukom ed saray duruka, tan diad kaptekan sikato so nepeg a mamaat ed biang na saray mauyamo ed dalin.”​—Isaias 11:2-4.

³ Imanoen ed atan a propesiya iray kalidad a nanggawa ed si Kristo pian “mangukom ed panaayaman a dalin diad inkatunong.” (Gawa 17:31) Sikato so mangukom unong ed espiritu, madibinon kakabatan, pakatalos, simbawa, tan pikakabat ed si Jehova. Imanoen, met, a sikato so mangukom diad takot ed si Jehova. Sirin, “say panangukoman nen Kristo” so, mangilalaman ed, “say panangukoman na Dios.” (2 Corinto 5:10; Roma 14:10) Sikato so maalwar a mangukom ed saray pamaakaran diad paraan a pangukom na Dios ed sikara. (Juan 8:16) Sikato so agbasta mangukom ed saray nanengneng odino diad saray nadngelan. Sikato so manguukom tekep na kaptekan ed biang na saray mauyamo tan mapaabeba. Agaylan makapakelaw ya Ukom! Tan agaylan makapakelaw ya ehemplo parad ag-ayadyarin totoo ya atawag ya onkiwas diad sakey a hudisyal a kapasidad natan!

Mangaraldalin ya Uko-ukom

4. (a) Anto so magmaliw a sakey ed saray kimey na 144,000 legan na Milenyon Uley nen Kristo? (b) Anton propesiya so mangipanengneng ya arum a nakdaan a Kristianos so naturo a bilang uko-ukom legan a wadia ni ed dalin?

⁴ Say Kasulatan so mangipanengneng a say melag a bilang na nakdaan a Kristianos, a ginmapo ed 12 apostoles, so kaiban uko-ukom nen Kristo Jesus legan na Milenyo. (Lucas 22:28-30; 1 Corinto 6:2; Apocalipsis 20:4) Sakey a nakdaan na alanaan iran membro na espiritual ya Israel ed dalin so mismon naukom tan nipawil nen 1918-19. (Malaquias 3:2-4) Nipaakar ed sayan kipawil na espiritual ya Israel, nipropesiya: “Ipawil koray uko-ukom mo a singa nen inmuna, tan saray mananimbawam a singa nen gapo.” (Isaias 1:26) Kanian, unong a walan ginawa to “diad gapo” ed silalaman ya Israel, walan inikdan nen Jehova so nipawil a nakdaan na matunong ya uko-ukom tan saray mananimbawa.

5. (a) Siopara so “nipasen a bilang uko-ukom” kayari na kipawil na espiritual ya Israel, tan panon iran niretrato ed libro na Apocalipsis? (b) Siopa so ontutulong natan ed saray nakdaan a manangasikaso ed hudisyal a kimey, tan panon a saraya so nipapasal a magmaliw a magmaong iran uko-ukom?

⁵ Diad pangigapo, saray ‘makabat a lalaki’ a “nipasen bilang uko-ukom” so amin et alanaan a matatatken, odino mamatatken. (1 Corinto 6:4, 5) Saray matoor, respetadon alanaan a manangasikaso so niretrato ed libro na Apocalipsis a bilang walad nikawanan a lima nen Jesus, salanti, ed silong na panamanlong tan panangiwanwan to. (Apocalipsis 1:16, 20; 2:1) Nanlapulad 1935 say alanaan so walan angawat na matoor a tulong ed lawas ondaraak a “baleg ya ulop,” a say ilalo ra et say pakaliktar ed “baleg a kairapan” tan manbilay ya ando lan ando diad paraison dalin. (Apocalipsis 7:9, 10, 14-17) Unong a “say bansal na Kordero” so manasingger, lalon ondarakel ed saraya so tuturoen na alanaan a Mananguley ya Ulop a manlingkor bilang mamatatken tan uko-ukom ed masulok a 66,000 iran kongregasyon na saray Tasi nen Jehova ed interon dalin.a (Apocalipsis 19:7-9) Diad panamegley na saray espesyal ya eskuelaan, sikara so nipapasal a mamenben na responsabilidad diad “balon dalin” a sosyedad. (2 Pedro 3:13) Say Eskuelaan ed Ministeryo na Panarian, ya agawa ed sampot na 1991 ed dakel iran bansa, so angidanet ed suston panamenben na hudisyal iran kaso. Saray mamatatken a manlingkor a bilang uko-ukom so naobligan mangalig ed si Jehova tan si Kristo Jesus, a saray panangukom da so tua tan matunong.​—Juan 5:30; 8:16; Apocalipsis 19:1, 2.

Uko-ukom a ‘Mangikondukta ed Inkasikara a Tekep na Takot’

6. Akin a nepeg a saray mamatatken a manlingkor ed hudisyal iran komite et ‘ikondukta da so inkasikara a tekep na takot’?

⁶ No si Kristo a mismo et mangukom diad takot ed si Jehova tan ed tulong na espiritu To, di nagkalalon tuloy a gawaen itan na ag-ayadyarin mamatatken! Sano naasain a manlingkor ed sakey a hudisyal komite, nakaukolan dan ‘ikondukta so inkasikara a tekep na takot,’ ya onkerew “ed Ama a mangukom ya andian na panangidumaduma” pian natulongan ira a mangukom tekep na inkatunong. (1 Pedro 1:17) Nepeg dan tandaan a sikara so midedeneng ed saray bilay na totoo, “kakamarerwa” na totoo, unong a sikara so “mikuentaan.” (Hebreos 13:17) Makasengeg ed saya, seguradon sikara met so mikuentaan ed arap nen Jehova ed dinanman a napaliisan a hudisyal a lingolingon nagawa ra. Diad komentaryo to ed Hebreos 13:17, insulat nen J. H. A. Ebrard: “Obligasyon na sakey a pastol a manbantay ed kakamarerwa a nipasen ed panangasikaso to, tan . . . sikato so nepeg a mikuentaan ed sikaran amin, ontan met ed saramay abalang nisesengeg ed impakalukso to. Saya so seryoson salita. Komon ta kunsideraen na balang sakey a ministro ed salita, a sikato so boluntaryon angawat ed sayan makapataktakot [ambelat] a responsablen betang.”​—Ipareng so Juan 17:12; Santiago 3:1.

7. (a) Anto so nepeg a nodnonoten na modernon-agew iran ukom, tan anto so nepeg a getma ra? (b) Antoran leksion so naagwat na saray mamatatken manlapud Mateo 18:18-20?

⁷ Nepeg a nonoten na saray mamatatken ya onkikiwas ed hudisyal a kapasidad a say peteg ya Uko-ukom ed balang kaso et si Jehova tan si Kristo Jesus. Repasoen pa no anto so nibaga ed saray ukom diad Israel: “Aliwan diad too a mangukom kayo noagta ed si Jehova; tan sikato so walad sikayo diad pamaakaran na panangukom. Tan natan abuloyan yon onsabi ed sikayo so takot ed si Jehova. . . . Onia so nepeg a gawaen yo pian sikayo so agmankasalanan.” (2 Awaran 19:6-10) Tekep na marespeton takot, saray mamatatken a manguukom ed sakey a kaso so nepeg a manggawa na anggaay nayarian da pian seguroen a si Jehova so peteg ‘a wala ed sikara diad pamaakaran na panangukom.’ Say desisyon da so nepeg a suston tuloy a mangisindag ed paraan na pangunsidera nen Jehova tan si Kristo ed pamaakaran. No anto so simbolikon ‘inbalor’ da (aromog a nankasalanan) odino ‘inbulos’ (aromog ya andian na kasalanan) ed dalin so nepeg a samay abalor odino nibulos la ed tawen​—unong a niparungtal ed walan nisulat ed impuyan a Salita na Dios. No sikara so manpikasi ed si Jehova diad ngaran nen Jesus, si Jesus so wala “ed leet da” pian ontulong ed sikara. (Mateo 18:18-20, paimanod-leksab; The Watchtower, Pebrero 15, 1988, pahina 9) Say kipapasen ed sakey a hudisyal a bista so nepeg a mangipanengneng a si Kristo so peteg a wala ed leet da.

Sigpot-Panaon Iran Pastol

8. Anto so manunan responsabilidad na mamatatken ed pulok, unong ya inyalimbawa nen Jehova tan si Jesu-Kristo? (Isaias 40:10, 11; Juan 10:11, 27-29)

⁸ Saray mamatatken so agmangukom a sigpot-panaon. Sikara so sigpot-panaon a pumapastol. Sikara so managtambal, aliwan managdusa. (Santiago 5:13-16) Say manunan ideya ed benegan na Griegon salita parad manangasikaso (e·piʹsko·pos) so diad mananalimbeng a panasikaso. Ikuan na Theological Dictionary of the New Testament: “Bilang kaaruman ed pastol [diad 1 Pedro 2:25], say terminon [e·piʹsko·pos] so mangisuheri na panagpastol a kimey na panagbantay odino panalimbeng.” On, say manunan responsabilidad da et say panbantay ed karnero tan panalimbeng ed sikara, a pansiansiaen ira ed loob na pulok.

9, 10. (a) Panon so impangidanet nen Pablo ed manunan kimey na mamatatken, kanian anton tepet so nayarin nipaarap? (b) Anto so ipapanengneng na saray salita nen Pablo ed Gawa 20:29, kanian panon na mamatatken a panggunaetan a bawasan so bilang na hudisyal iran kaso?

⁹ Mitotongtong ed mamatatken ed kongregasyon na Efeso, impasen nen Pablo so panangidanet diad makanepegan ed saya: “Imanoen yo so inkasikayo tan say amin a kasimpukokan, ya anuroan ed sikayo na masanton espiritu a manangasikaso, pian pastolan so kongregasyon na Dios, a sikato so sinaliw to ed dala na Anak ton dili.” (Gawa 20:28) Ipapabitar nen Pablo so panagpastol, aliwan panagdusa. Maabig a nodnonoten na arum a mamatatken so onggendan a tepet: ‘Kasin nagimper tayo so baleg a panaon a nakaukolan pian imbestigaen tan benbenan so hudisyal iran kaso no mangideboto tayo na nagkalalon panaon tan sagpot ed panagpastol?

¹⁰ Tua, ya impasakbay nen Pablo so sumpad “saray mangasiban lobo.” Balet agta saraya so binaat to diad ‘ag-impantrato ed pulok tekep na inkamatamoy’? (Gawa 20:29) Tan legan ya impatnag to a saray matoor a manangasikaso so nepeg a mangekal ed sarayan “lobo,” agta ipanengneng na saray salita to a saray mamatatken so nepeg a mantrato ed arum a membro na pulok a “tekep na inkamatamoy”? Sano say sakey a karnero et onkapuy ed espiritual tan ontundan manlingkor ed Dios, anto so nakakaukolan to​—pamekpek odino panambal, panagdusa odino panagpastol? (Santiago 5:14, 15) Sirin, saray mamatatken so nepeg a maparanay a mangiyeskedyul na panaon parad panagpastol a kimey. Nayarin mangitarok iya na maliket a resulta a daiset lambengat so panaon a nausar ed madarak-ed-panaon iran hudisyal a kaso a mangilalanor ed saray Kristianon akapankasalanan. On, nepeg a say manunan kapagaan na mamatatken et say pangiter na inawa tan represko, ya iyalibansa so kareenan, kaulimekan, tan kaligenan ed limog na totoo nen Jehova.​—Isaias 32:1, 2.

Manlingkor bilang Makagunggunan Managpastol tan Uko-ukom

11. Akin a saray mamatatken a manlingkor ed hudisyal iran komite so mankaukolan na agpanangidumaduma tan “say kakabatan a manlapud tagey”?

¹¹ Say nagkalalon ampetang a panagpastol sakbay a makapankasalanan so sakey a Kristiano so mamawas ed bilang na hudisyal iran kaso ed limog na totoo nen Jehova. (Ipareng so Galacia 6:1.) Anggaman ontan, lapud atooan a kasalanan tan ag-inkayadyari, saray manangasikason Kristiano so tunggal paminsan et nepeg a mideneng ed saray kaso na gawan-mauges. Antoran prinsipyo so nepeg a mangiwanwan ed sikara? Saraya so ag-anguman nanlapulad panaon nen Moises odino ed asasakbay iran Kristianos. Saray salita nen Moises ya impaarap ed saray ukom diad Israel so siansian onaplika: “Sano walaan na bista ed baetan na agagi yo, nepeg yo so mangukom ed inkatunong . . . Agkayo nepeg a magmaliw a manangidumaduma ed panangukom.” (Deuteronomio 1:16, 17) Say agpanangidumaduma so sakey a pakapatnagan na “kakabatan ed tagey,” say kakabatan ya ontanlan makana parad mamatatken a manlilingkor ed hudisyal iran komite. (Santiago 3:17; Uliran 24:23) Say ontan a kakabatan so ontulong ed sikara a makatebek ed pandumaan na kaleteyan tan karelmengan.

12. Diad anton pantalos a saray ukom so nakaukolan ya aglambengat magmaliw a matunong noagta maong a lalaki?

¹² Saray mamatatken so “nepeg a mangukom ed inkatunong,” unong ed saray estandarte nen Jehova ed maptek tan mauges. (Salmo 19:9) Ingen, legan a pambabanikelan a magmaliw a matunong a lalaki, nepeg da met a panggunaetan so pagmaliw a maong a lalaki, diad pantalos ed pandumaan a ginawa nen Pablo ed Roma 5:7, 8. Diad pangomento ed sarayan bersikulo ed artikulo ton “Righteousness,” ibabaga na libron Insight on the Scriptures: “Say usar na Griegon termino so mangipanengneng a say too a makana parad, odino nabidbiran ed, kamaongan et sakey a mabunlok (nitalagan manggawa na maong odino mangitarok na gungguna ed arum) tan makagungguna (aktibon mangibabalikas na ontan a kamaongan). Sikato so aglambengat sinononot ed panggawa no anto so kakaukolanen na inkahustisya noagta onlampas ni ed saya, a babayuboan na mabunigas a panangunsidera ed arum tan say pilalek a mangungguna tan ontulong ed sikara.” (Tomo 2, pahina 809) Saray mamatatken ya aglambengat matunong noagta maong met so mantrato ed saray managgaway-mauges tekep na mapangasin panangunsidera. (Roma 2:4) Nepeg dan kaliktanen ya ipanengneng so panangasi tan panangabagey. Nepeg dan gawaen so nayarian da pian tulongan so managgaway-mauges a makanengneng ed pankaukolan a magbabawi, anggamano diad unaan et sikatoy nayarin ag-onkiwas ed saray sagpot da.

Manepeg ya Awawey diad Bista

13. (a) Sano say sakey a matatken so onkiwas a bilang sakey ya ukom, anto so ag-ontundan pagmaliwan to? (b) Anton konseho nen Pablo so onaplika met ed hudisyal iran bista?

¹³ Sano say sakey a situasyon so mankaukolan na hudisyal a bista, nepeg ya aglilingwanan na saray manangasikaso a sikara so siansian managpastol, a midedeneng ed karnero nen Jehova, diad silong na “maabig a pastol.” (Juan 10:11) Say konsehon inter nen Pablo parad maparanay a tulong a niiter ed karnero a walad kairapan so onaplika ed parehon biskeg diad hudisyal iran bista. Insulat to: “Agagi, anggaman say sakey so akapankasalanan sakbay a kabat to itan, sikayo a walaan na espiritual a kualipikasyon et ipawil yo so ontan a too ed espiritu na kaumildian, unong a motekteken yo so inkasikayo, lapud takot ompan lamang natukso kayo met. Mansasakbatan kayo na awit ed sinansakey, tan sumpalen yo so ganggan nen Kristo.”​—Galacia 6:1, 2.b

14. Panon so nepeg a panmoria na saray manangasikaso ed hudisyal iran bista, tan anto so nepeg ya awawey da ed sakey a managgaway-mauges?

¹⁴ Imbes ya ipasen da so inkasikaran atagtagey ya uko-ukom a manadampot a mangipakurang na dusa, saray mamatatken a manlilingkor ed hudisyal a komite so nepeg a manmoria ed bista a bilang sananey a nengneng na panagpastol a kimey da. Sakey ed saray karnero nen Jehova so walad kaatapan. Anto so nagawaan da pian sikato so nilaban? Kasin atrasado lan tuloy so itulong ed sayan karneron abalang manlapud pulok? Ilaloan tayon andi. Nepeg a pansiansiaen na mamatatken so positibon panmoria diad pangipanengneng na panangasi no iner a saya so manepeg. Aliwan nepeg ya iyabeba daray estandarte nen Jehova no agawa so sakey a seryoson kasalanan. Balet say pagmaliw dan sinononot ed antokaman a manpalemew iran sirkumstansya so ontulong ed sikara a manginatnat na panangasi no posible. (Salmo 103:8-10; 130:3) Makapaermen, arum a managgaway-mauges so ontanlan anawet ed awawey da a saray mamatatken so naobligan mangipanengneng na inkamapekder, anggaman agbalot mapasang.​—1 Corinto 5:13.

Say Gagala na Hudisyal Iran Bista

15. Sano onlesa so seryoson problema ed baetan na saray indibidual, anto so nepeg ya ununan determinaen?

¹⁵ Sano onlesa so seryoson problema ed baetan na saray indibidual, saray makabat a mamatatken so maneterminan ununa no kasin saraman so nalalanor et sinali ra lan niresolbi so pamaakaran ed inkasikara, diad espiritu na Mateo 5:23, 24 odino Mateo 18:15. No saya so sinmaew, angangko ta say konseho na sakey odino duaran mamatatken so magenap. Say hudisyal ya aksion so nakaukolan lambengat no agawa so sakey a graben kasalanan a makapangitonton ed panagdispelosip. (Mateo 18:17; 1 Corinto 5:11) Nepeg a wala so mabiskeg a Makasulatan a basiyan ed panibukel na sakey a hudisyal a komite. (Nengnengen so The Watchtower, Setyembre 15, 1989, pahina 18 [Say Panag-Bantayan, Oktubre 1, 1989, pahina 16.]) Sano naporma so sakey, saray sankakualipikadoan a mamatatken so nepeg a pilien parad partikular a kaso.

16. Anto so panggunaetan na mamatatken a dampoten diad panamegley na hudisyal iran bista?

¹⁶ Anto so panggunaetan na mamatatken a dampoten diad panamegley na hudisyal iran bista? Ununa, imposibli so pangukom tekep na inkatunong no agni akabatan so katuaan. Singa diad Israel, saray seryoson pamaakaran so nepeg a ‘nausisan tuloy.’ (Deuteronomio 13:14; 17:4) Kanian say sakey a getma na sakey a bista et say pansukay ed saray katuaan na kaso. Balet saya so nayari tan nepeg a gawaen ed aro. (1 Corinto 13:4, 6, 7) Bektan akabatan laray katuaan, gawaen na mamatatken so antokaman a nakakaukolan pian salimbengan so kongregasyon tan pansiansiaen itan ed saray atagey ya estandarte nen Jehova tan ed bulos ya agos na espiritu to. (1 Corinto 5:7, 8) Anggaman kuan, sakey ed saray gagala na bista et say pangilaban, no posible, ed walad kapeligroan a managkasalanan.​—Ipareng so Lucas 15:8-10.

17. (a) Panon so nepeg a pantrato ed akusadon too legan na bista, tan diad anton gagala? (b) Anto so kaukolanen na saya ed biang na saray membro na hudisyal a komite?

¹⁷ Say akusadon too so nepeg a tratoen a bilang karnero na Dios. Sikato so nepeg a tratoen a tekep na inkatamoy. No say kasalanan (odino kaskasalanan) so agawa, say gagala na matunong iran ukom et say panulong ed managkasalanan a manguman, a talosan so lingo ed dalan to, pian magbabawi, tan sirin pian nasinggaw manlapud “kalot na Diablo.” Mankaukolan itan na “dunong ed panagbangat,” “panamilin a tekep na kaumildian.” (2 Timoteo 2:24-26; 4:2) Anto no bidbiren na managkasalanan a sikato so nankasalanan, peteg ya asugatan ed puso, tan onkerew na panamerdona ed si Jehova? (Ipareng so Gawa 2:37.) No say komite et kumbinsidon sikato so sisisimoon a patulongan, sirin agnakaukolan so pandispelosip ed sikato.​—Nengnengen so The Watchtower, Enero 1, 1983, pahina 31, parapo 1.

18. (a) Kapigan a nepeg ya ipanengneng na hudisyal a komite so inkamapekder diad pandispelo ed sakey a managgaway-mauges? (b) Diad panmoria ed makapasinagem a situasyon, anto so nepeg a panggunaetan na mamatatken ed inkasikara diad biang na manyatawyataw a karnero?

¹⁸ Diad biek a dapag, sano saray membro na sakey a hudisyal a komite so nipaarap ed sakey a malinew a kaso na andi-pagbabawin apostasya, ginagalan rebelyon a sumpad saray ganggan nen Jehova, odino sigpot a karelmengan, say kimey da et say panalimbeng ed arum niran membro na kongregasyon diad pandispelo ed agmagbabawin managkasalanan. Say hudisyal a komite so ag-obligadon naulit-ulit a miabet ed managgaway-mauges odino mamaamin ed sikato, a panggunaetan a sikatoy puwersaen a magbabawi, no mapatnag a sikatoy kulang na maridios a kaermenan.c Diad agano niran taon saray panagdispelosip ed sankamundoan so ngalngalin 1 porsiento ed saray manangipalapag. Kabaliksan na atan a diad ngalngali sanlasus a karnero a nansiansia ed pulok et sakey so abalang​—anggaman temporaryo. Diad pangunsidera ed panaon tan sagpot diad pangipawil ed too diad pulok, agta makapasinagem a naamtaan a sinamplon nilibu so ‘nipapalima lamet ed si Satanas’ ed balang taon?​—1 Corinto 5:5.

19. Anto so nepeg ya agbalot lingwanan na mamatatken a manlilingkor ed sakey a hudisyal a komite, kanian anto so nepeg a getma ra?

¹⁹ Saray mamatatken ya ongagapo ed sakey a hudisyal a kaso so nepeg a mannodnonot a kaslakan iran kaso na kasalanan ed kongregasyon et mangilalanor ed kaleteyan, aliwan karelmengan. Nepeg ya agdan balot lilingwanan so ilustrasyon nen Jesus ed abalang a karnero, a sinampotan to ed saray salitan: “Ibagak ed sikayo a wala so nagkalalon gayaga ed tawen nisengeg ed sakey a managkasalanan a magbabawi nen diad saray siamaplo tan siam a matunong a totoon agda kaukolan so pagbabawi.” (Lucas 15:7) Peteg, “a si Jehova . . . et agto labay a wala so siopaman a natawtaw noag ingen amin komon et nagegemtan da so panagsibkel.” (2 Pedro 3:9) Tekep na tulong nen Jehova, komon ta saray hudisyal a komite ed sankamundoan so manggawa na anggaay nayarian dan mangiter na gayaga ed tawen diad itulong ed saray managgaway-mauges a makanengneng ed pankaukolan a magbabawi tan onggapo lamet a mankurang ed mainget a dalan a mamaarap ed andi-anggaan a bilay.​—Mateo 7:13, 14.

[Saray paimano ed leksab]

Repason Tepetepet

◻ Diad panumbok ed ehemplo na Baleg a Pastol tan Maabig a Pastol, anto so nepeg a manunan interes na mamatatken?

◻ Diad anton dalan a makapanbanikel iray mamatatken pian bawasan so bilang na hudisyal iran kaso?

◻ Diad anton pantalos a nakaukolan a saray ukom et aglambengat magmaliw a matunong noagta maong?

◻ Panon so nepeg a pantrato ed sakey a managgaway-mauges legan na bista, tan diad anton gagala?

◻ Akin a say panagdispelosip so unor a kundang a laen sano amin et sinmaew?

[Litrato ed pahina 20]

Sano gawaen a masakbay so panagpastol, dakel a hudisyal iran kaso so nayarin napaliisan