Ipaparungtal na Kugip no Panon ya Atrasado La

“SI Jehova so . . . mabilay a Dios tan say Ari ed andi-geter a panaon.” (Jeremias 10:10) Anggapoy panaon ya insuko to so panangontrol ed talba to, sakey a katuaan ya agbinidbir nen Arin Nabucodonosor na kadaanan a Babilonia. Pian nipurek ed saman a paganon ari a “say Sankatageyan so Manuley ed panarian na katooan,” sikato so impankugip na Dios tan si aripen ton Daniel so inikdan to na pakayarin mangipatalos ed kabaliksan to.​—Daniel 4:17, 18.

Say kugip so manasaglawi ed sakey a kiew ya abalbaleg. Say “kaatagey [to] ed kaunoran so akasabi ed katawenan, tan sikato so nanengneng ed kasampotan na interon dalin.” Diad madibinon ganggan, say kiew so apupo, balet say sengeg to so binariberan na balatyang tan gansa. Saraya so mansiansia ed pasen ya anggad onlabas so “pitoran panaon” ed saman a sengeg, a kayari to et say kiew so ontubo lamet.​—Daniel 4:10-17.

“Say kiew ya anengneng mo,” impaliwawa nen Daniel, “et sika, O ari . . . tan say pananguley mo.” Si Nabucodonosor so napupo. Nabalang to so panarian to, on anggan say kalakal to, a manakarakar ed kaumaan a singa atap ya ayep diad “pitoran panaon.” Dia lambengat ed kayari na inggeter a panaon a saray simbolikon bedber so naekal, ya abuloyan to so arin ompawil ed kalakal to tan ed trono to.​—Daniel 4:20-27.

A singa nipasakbay, “amin na saya so agawa ed si Nabucodonosor ya ari.” (Daniel 4:28) Ibabaga na Lexicon Linguae Aramaicae Veteris Testamenti a say “pitoran panaon” ed kugip nen Nabucodonosor so pitoran literal a taon. Lapud si Nabucodonosor so nanuley na 43 taon (624-581 K.K.P.), saya so makatunongan a konklusyon.

Ed Anto So Kabaliksan na Saya ed Sikatayo?

Naynay ya inagamil nen Jehova so sankatalbaan ya inkasoberano to unong a nanengneng ton manepeg. Diad sakey a panaon et saya so ginawa to ed dalin diad panamegley na nasyon na Israel, a saray mangaraldalin a manuley to so manepeg a nibagan “nanyurong ed trono nen Jehova.” (1 Awaran 29:23) Sanen nagmaliw ya apostata so Israel, anggaman kuan, inabuloyan nen Jehova so dinastya na arari ed kapolian nen Arin David a naderal.

Agaylan matukotukoy, sirin, a kayarin tuloy na saman et say Dios so mangiter na pamatnagan ed si Arin Nabucodonosor​—say mismon inabuloyan ton maneral ed tipikon panarian To​—a saya et agto kabaliksan a say manepeg ya inkasoberano na Dios so mangangga. Agaylan importantin nipurek ed sikato tan ed amin na saray Hentil a nasyon a manyurak ed manangilaman a panarian na Dios a sayan kipapasen na saray nagawa so temporaryo lambengat!

Sirin, say punto na panaon sanen niiter so kugip, say personan angiteran, tan say tema na madibinon inkasoberano ya indanet to, so mangisangsang ed kakanaan ya onlampas ed kabaliksan to ed si Nabucodonosor. Isusuhiri ra a singa sakey ya apupon kiew a walaan na bedber, say madibinon pananguley a singa nibalikas ed Jerusalem, a natan et aderal la, so agnipawil ya anggad saraman a bedber so naukbar diad kayari na “pitoran panaon.” Diad saman a panaon, say manangilaman a Manuley na Dios, “say sankaabebaan a sakey ed katooan,” a tutukoyen to so nisipan a Mesias, so niletneg ed Panarian to. Ed no kapigan so panggawa na Dios ed saya, kinerew na saray babangatan nen Jesus so sakey a tanda.​—Daniel 4:17; Mateo 24:3.

Wala met so arum a pamatnagan a mangipapanengneng a sayan arawi-dampoten ya aplikasyon a kugip nen Nabucodonosor so susto. Say propesiyan nikurit ed Daniel 9:24-27 so mangituturo ed eksakton taon na isabi na Mesias diad masulok a 500 taon ed saginonor.a Natan no say panaon na isabi na Mesias bilang sakey a too so nipasakbay ed ontan lan inkasusto, agta makatunongan so pangibaga a say panaon na lalon makabaliksan ya agnanengneng ya ipapawil to ed pakayari na Panarian so nipasakbay ed miparan inkasusto? Siopa so mas lalon manepeg a manggawa ed saya nen say si Daniel? Nonoten, met, a kayari na impangikurit to ed saray pasingawey to tan saray propesiya ed kugip, a pati say kugip nen Nabucodonosor nipaakar ed kiew, nibaga ed si Daniel: “Gawaen a maamot iray salita tan tatakan so libro, ya anggad panaon na anggaan.” Akin ya anggad satan? Lapud legan na satan a panaon et say “tuan pikakabat so ondaak.” No say insulat nen Daniel so mansiansian atatakan, agnatalosan, ya anggad “panaon na anggaan,” agta satan so mangipanengneng a saray sulat to so walaan na mapropetikon kaimportantian kaleganan na satan a panaon?​—Daniel 12:4.

Saray “Pitoran Panaon”​—Manlapud Kapigan ya Anggad Kapigan?

Legan ya iiter to so tanda to, sinalita nen Jesus so “pitoran panaon,” a tinawag to “na aturon panaon na nasyones.” Inkuanto: “Say Jerusalem so [mantultuloy] a gatin-gatinan na saray nasyones, ya anggad nasumpal so aturon panaon na nasyones.” (Lucas 21:24) Ibabaga ed sikatayo na paimano-ed-leksab na Oxford NIV Scofield Study Bible (1984) a “saray ‘panaon na Hentiles’ [patalos na King James Version ed “aturon panaon na nasyones”] so ginmapo diad inkadakep na Juda ed leksab nen Nabucodonosor. . . . Nanlapulad saman a panaon say Jerusalem so, a singa imbaga nen Kristo, ‘so inggatin-gatin na saray Hentiles.’”

Panon kabayag so pantultuloy na “pitoran panaon,” odino “aturon panaon na nasyones”? Malinlinew, sikara so onnatnat a mas andukey nen say literal a taon na 360 agew so kada sakey (a singa impangalkula ed saray taon ed Biblia), a mandagup na 2,520 agew. Ipanengneng na oksuyan na Kasulatan a nepeg tayon isandi so sakey a taon ed kada sakey ya agew. (Nengnengen so Numeros 14:34; Ezequiel 4:6; ipareng so Apocalipsis 12:6, 14.) Say ontan a kalkulasyon so mankabaliksan a say “pitoran panaon” so manbayag na 2,520 taon. No sikara so ginmapo ed inkaderal na Jerusalem nen 607 K.K.P., sikara so mangangga ed taon 1914 K.P.

Diad masulok a taloran dekada sakbay na 1914, intawag na saray Tasi nen Jehova so imano ed kakanaan na sayan petsa. Makapasagyat, anggaman kuan, say libron International Crisis, nen Eugenia Nomikos tan Robert C. North (1976), so angikuan a wala so “samet odino anggapon ebidensya na mantutuloy ya intalindeg odino ‘indaak’ na saray gutgutan tan gewgew a direktan angipaarap ed imbetag na guerra.” Diad kasuniyan, “diad saginonor na 1913 tan asasakbay a 1914 . . . say siglaotan ed limog na saray manunan pakayari so pinmatnag a lalon maligen nen say kipapasen da ed dakel iran taon.” Ingen natan, pitoran dekada ed saginonor, peteg a saray historyador so mangibabagan say 1914 so mananguman a punto ed awaran na too. Say reperensyan kimey na Aleman a Meyers Enzyklopädisches Lexikon, alimbawa, so mangibabagan “saray epekto na Guerra Mundial I so literal a rebolusyonario tan sinmegkal na aralem ed bilay na ngalngalin amin a totoo, diad ekonomya tan ontan met ed sosyal tan pulitikal.”

Saray pulitikal a sangasanga na agawgawa nen 1914 so bantog. Saray pananguman ed sosyal ya intarok to so abitla ed libro nen Virginia Cowles’ ya 1913: An End and a Beginning. “Say taon 1913 so ananda ed impanampot na sakey a panaon,” so insulat to. No nipaakar ed saray nansumpalan ed ekonomya, si Ashby Bladen, a senyor bisi presidente na The Guardian Life Insurance Company of America, so angisulat: “Sakbay na 1914 saray sistema ed kuarta tan pinansyal so mantukoyan. . . . No alaen na sakey so Agosto 1914 a bilang mananda ed manangapag a gulis ed baetan da, saray pandumaan ed baetan na komalabinsiam tan komaduamplon siglos so mabitabitar. Diad dakel iran aspekto ed kurang na too et wala so kumpleton inkabalinsuek na kipapasen. . . . Sakey a manunan rason et say inkapultot na siglaotan na sistema na pinansyal tan kuarta diad bili a ginmapo nen 1914. . . . Say inkabuyak na siglaotan so nikadkaduman agawa. . . . tinandaan na 1914 so radikal, tan diad sampot to et desyang, inkauman na saman a sistema.”

Panon Inkaatrasado So Oras?

Say pamatnagan a say tanda nen Jesus et nasusumpal natan so magmainomay a nanengneng a singa diad balita ed peryodiko odino diad telebisyon. Tan iyoopresi to so saradon prueba a say kronologon ebidensya a manuporta ed 1914 a singa nipatnag ed kugip nen Nabucodonosor so susto. Sirin natan, diad 1986, kabaliksan na saya a sikatayo la so wala ed 72 taon ed “panaon na anggaan.” Insipan nen Jesus ya arum a membro na kapolian na totoon matatken lan akatasi ed inggapo to so siansia nin mabilay sano say baleg a kairapan so mangitarok ed kasampotan to.​—Mateo 24:34.

Agaylan saya so insentibo ed sikatayo a mansiansian alerto a saray mata tayo so akasentro ed madibinon panangiparungtal ed no panon inkaasingger la! Agaylan makana a paliisan tayo so pagmaliw ya agmakankaanos, a salien a papelesen so madibinon relo, a sagmaken lambengat so kadidismaya! Diad biek a dapag, agaylan importante a bantayan tayo so agpagmaliw ya agmananginenen, a salien a patantanen, a mansumpal ed pakasaew lambengat! Nodnonoten, lalon nipupusta nen say kaatapan na pakasaew ed bus, tren, odino eroplano. Say kaatapan et say pakasaew ed bilay ya andi-anggaan diad balon sistema na bengabengatla na Dios. Tan satan so bengatlan sankaabigan ya agtayo labay a nasaew!

[Paimano ed Leksab]

[Kahon ed pahina 6]

Kapigan So Peteg ya Impangangga na “Pitoran Panaon”?

Isangsang na arum a totoo ya anggano saray “pitoran panaon” so mapropetiko tan anggan sano sikara so mandukey na 2,520 taon, saray Tasi nen Jehova so siansia nin alingo diad kakanaan na 1914 lapud inusar da so lingon panangigapoan a punto. Say Jerusalem, kuan da, so aderal nen 587/6 K.K.P., ya aliwan nen 607 K.K.P. No tua, saya so mangiguntang ed inggapo “na panaon na anggaan” na 20 taon. Anggaman kuan, nen 1981 impalapag na saray Tasi nen Jehova so makakumbinsen ebidensya diad panuporta ed 607 K.K.P. a petsa. (“Let Your Kingdom Come,” pahina 127-40, 186-9) Likud ni, kasin saraman so manasalin mamural ed 1914 diad Biblical a kakanaan to so mamaneknek a say 1934​—odino anggan anto nin arum a taon ed satan a pamaakaran​—so walaan na lalon abalbaleg, lalon dramatiko, tan lalon nikadkaduman biskeg diad awaran na mundo nen say agawa nen 1914?

[Tsart ed pahina 6]

(Parad aktual a format, nengnengen so publikasyon)

Pitoran “aturon panaon na Panaon na anggaan

nasyones”(2,520 taon)

607 K.K.P. 33 K.P. 1914 K.P. 1986 K.P.

Aderal so siansia nin Ginmapo so 72 taon “ed

mangaraldalin “nigagatin-gatin” “panaon na anggaan” panaon na

a Jerusalem so “Jerusalem” (Daniel 12:4) anggaan”

(Lucas 21:24) (Mateo 24:3,12,22)

[Saray Litrato ed pahina 7]

Say kugip nen Nabucodonosor so walaan na arawi-dampoten ya aplikasyon a mangapekta ed sika!