Kapitulo 27

Nianak so Panarian na Dios!

Pasingawey 7​—Apocalipsis 12:1-17

Tema: Nananak so mangatatawen a bii, akibakal si Miguel ed si Satanas tan imbasileng To ed dalin

Panaon na kasumpalan: Manlapud inkitrono nen Jesu-Kristo nen 1914 anggad baleg a kairapan

1. Panon itayon natulongan na pakatalos ed saray tandan adeskribe ed Apocalipsis kapitulo 12 anggad 14?

SAY sagradon sekreto na Dios so niparungtal la. (Apocalipsis 10:7) Say Panarian nen Jehova panamegley na Mesias to so aktibo la natan ya onkukurang. Satan so manuuley la! Say kiwawala na satan so mangipapaniring na desyang ed si Satanas tan say bini to tan mangipapabitar na maglorian pananalo parad Bini na mangatatawen ya organisasyon na Dios. Anggaman ontan, agni asumpal a mangipapaknol ed trumpeta to so komapiton anghel, lapud dakel ni iparungtal to ed sikatayo nipaakar ed komatlon kasi odino ey-ey. (Apocalipsis 11:14) Saray tandan adeskribe ed Apocalipsis kapitulo 12 anggad 14 so ontulong ed sikatayon mamalaknab ed pakatalos tayo nipaakar ed amin a nalalanor ed satan ya ey-ey tan ed pangisumpal na Dios ed sagradon sekreto.

2. (a) Anton baleg a tanda so anengneng nen Juan? (b) Kapigan niparungtal so kabaliksan na baleg a tanda?

² Nanenengneng natan nen Juan so sakey a baleg a tanda a makabkabaliksan a tuloy parad totoo na Dios. Ipaparungtal na satan so sakey a makapainteres a mapropetikon pasingawey, a say kabaliksan na satan et primeron nipalapag nen Marso 1, 1925 a paway na The Watchtower diad sakey ya artikulon apauloan na “Kianak na Nasyon” tan insan lamet nen 1926 diad libron Deliverance. Sayan masnag a sinag nipaakar ed pakatalos ed Biblia so nagmaliw a sakey a makatantandan inkagawa ed awaran na iyaaligwas na kimey nen Jehova. Kanian abuloyan si Juan a maneskribe ed drama legan ya onggagapo itan ya omparungtal: “Tan sakey a baleg a tanda so anengneng ed tawen; sakey a bii ya inkawes to so banwa, tan say bulan wala ed lepsag na saray sali to et dia ed ulo to sakey a balanget [odino korona] a labinduan bitewen. Tan wala a malukon: tan mantawtawag, lapud pampasakit ed pananak, tan manlilikna na irap ed pananak.”—Apocalipsis 12:1, 2.

3. Anto so pakabidbiran na biin anengneng ed tawen?

³ Diad unonan pankanawnawa, akanengneng si Juan na sakey a bii ed tawen. Siempre, sikatoy aliwan literal a bii. Imbes et sakey a tanda, odino simbolo. (Apocalipsis 1:1) Anto so isisimbolo to? Diad apuyanan iran propesiya, saray bibii so no maminsan et mangilalaman ed saray organisasyon a “niyasawa” ed matalonggaring iran personalidad. Diad Hebreon Kasulatan, say Israel so atukoy bilang asawa nen Jehova a Dios. (Jeremias 3:14) Diad Griegon Kasulatan, say kongregasyon na alanaan iran Kristiano so atukoy bilang nobya nen Kristo. (Apocalipsis 21:9-14) Say biin anengneng dia nen Juan so niyasawa met, tan sikato so ngalngali la mananak. Siopa so asawa to? Bueno, diad saginonor et say anak to so “asamsam angga ed Dios, tan dia ed trono to.” (Apocalipsis 12:5) Sirin si Jehova so mamibidbir ed ugaw bilang dilin anak to. Kanian, say biin anengneng nen Juan et maseguron simbolikon asawa nen Jehova.

4. Sioparay ananak na simbolikon asawa na Dios, tan anto so impanawag nen apostol Pablo ed bii ya anengneng nen Juan?

⁴ Ngalngalin waloran siglo antis na saya, akitongtong si Jehova ed sayan simbolikon asawa to, a kuanto: “Amin iray anak mo nibangat ira ed Jehova.” (Isaias 54:5, 13) Sayan propesiya so inaon nen Jesus tan impaliwawa to a sarayan anak et saray matoor a patumbok to, a diad saginonor et anibukel ed kongregasyon na saray alanaan a Kristiano. (Juan 6:44, 45) Kanian saray membro na sayan kongregasyon, ya atukoy bilang ilalak na Dios et ananak met na simbolikon asawa na Dios. (Roma 8:14) Inyarum nen apostol Pablo so kaunoran a kabiangan na impormasyon sanen imbaga to: “[Say] Jerusalem a wala ed tagey sikatoy bulos, a sikatoy ina mi a lapag.” (Galacia 4:26) Sirin, say “bii” ya anengneng nen Juan et say “Jerusalem a wala ed tagey.”

5. Lapud say simbolikon asawa nen Jehova so akoronaan na 12 bibitewen, anton talaga so Jerusalem ed tagey?

⁵ Balet, anton talaga so Jerusalem a wala ed tagey? Lapud sikatoy tinukoy nen Pablo bilang “wala ed tagey,” tan sikatoy nanenengneng nen Juan ed tawen, malinew a sikatoy aliwan mangaraldalin a syudad; aliwa met a sikato lanlamang imay “Balo a Jerusalem,” lapud satan ya organisasyon et nobya nen Kristo, aliwan asawa nen Jehova. (Apocalipsis 21:2) Imanoen a sikato so akoronaan na 12 bitewen. Say bilang a 12 so nisisiglaot ed inkakompleto diad organisasyonal a paraan.a Kanian, sarayan 12 bitewen so ompatnag a mangipapabitar a sikatoy sakey ya organisasyonal ya uksoyan ed tawen, a singa say Jerusalem nensaman ed dalin. Say Jerusalem a wala ed tagey et say sankatalbaan ya organisasyon na saray espiritun pinalsa nen Jehova ya onkikiwas bilang asawa to, namparan diad panlilingkor ed sikato tan diad pamapawala na ilalak.

6. (a) Anto so ipapanengneng na katuaan a say bii ya anengneng nen Juan so akawesan na banwa, tan say bulan so walad silong na saray sali to, tan walaan na korona a bibitewen? (b) Anto so isisimbolo na pampapasakit na malukon a bii?

⁶ Sayan bii so anengneng nen Juan ya akawesan na banwa tan say bulan et walad silong na saray sali to. Sano iyarum tayo ni so korona ton bibitewen, sikatoy sigpot ya aliktob na mangatatawen iran liwawa. Say pabor na Dios so onsisinag ed sikato diad agew tan labi. Agaylan matukotukoy a simbolo na marakdakep a mangatatawen ya organisasyon nen Jehova! Sikato met so malukon, tan susungdoan to so pampapasakit. Saray kelyaw to parad madibinon tulong so pakapatnagan a sinmabi la so oras na pananak to. Diad Biblia, say pampasakit so mabetbet a mangisisimbolo ed impasyan kimey a kaukolan pian napawala so sakey ya importantin resulta. (Ikompara so Salmo 90:2; Uliran 25:23; Isaias 66:7, 8.) Andi-duaruwan naeksperiensya na mangatatawen ya organisasyon nen Jehova so onian pampasakit legan a satan so manpaparaan parad sayan maawaran a pananak.

Sakey a Baleg ya Ambalangan Dragon

7. Anto so sananey nin tanda ya anengneng nen Juan ed tawen?

⁷ Anto so ontumbok ya anengneng nen Juan? “Tan anengneng so sananey a tanda ed tawen: tan nia, sakey a baleg a dragon ya ambalanga, a wala so pitora ya ulo to tan samploran saklor, tan dia ed tapew na saray ulo to pitoran balanget [odino korona]. Et say ikol to isasagar to so kakatlo na saray bitewen ed tawen, et sikara so imbantak to ed dalin. Tan say dragon tinmunda ed arap na bii a ngalngali mananak, pian akmonen to so anak to, no nananak la.”—Apocalipsis 12:3, 4.

8. (a) Anto so pakabidbiran na baleg ya ambalangan dragon? (b) Anto so ipapanengneng na impakawalaan na dragon na pitoran ulo, samploran saklor, tan sakey a korona ed kada ulo?

⁸ Sayan dragon et si Satanas, “say daan ya uleg.” (Apocalipsis 12:9; Genesis 3:15) Sikatoy masebeg a managderal—sakey a dragon a pitoray ulo to, odino managbuag, a nayarian ton akmonen ya intero so biktima to. Agaylan makapataktakot so itsura to! Saraman a pitoran ulo tan samploran saklor so mangipapabitar a sikatoy anesinyo ed mapolitikan atap ya ayep a magano lan ideskribe ed Apocalipsis kapitulo 13. Sayan ayep so walaan met na pitoran ulo tan samploran saklor. Lapud ta si Satanas so walaan na korona ed kada ulo—pitoran amin—makapanseguro itayo a saray pakapanyari ed mundo a nirepresenta ed satan ya atap ya ayep so walad silong na pananguley to. (Juan 16:11) Say samploran saklor so matukotukoy a simbolo na inkasigpot na pakayarin aagamilen to ed sayan mundo.

9. Anto so ipapabitar na say katuaan a say ikol na dragon et ‘mangisasagar ed kakatlo na bibitewen ed tawen’ ya imbantak to diad dalin?

⁹ Say dragon so walaan met na autoridad ed pasen na saray espiritu. Panamegley na ikol to, “isasagar to so kakatlo na saray bitewen ed tawen.” Saray bitewen so nayarin mangirepresenta ed saray anghel. (Job 38:7) Say impanalambit ed “kakatlo” so mangidadanet a baleg so bilang na saray anghel ya apalikdo nen Satanas. Bektaman a saraya so niwalad silong na panangontrol to, aglara makatakas. Agla ira makapawil ed masanton organisasyon na Dios. Nagmaliw laran demonyo, ya isasagar-sagar odino igagayugoy, a singa panangibaga, nen Satanas ya ari, odino mananguley da. (Mateo 12:24) Sikara so imbantak met nen Satanas ed dalin. Andi-duaruwan tutukoyen na saya so agew nen Noe sakbay na Delap, sanen sinagyat nen Satanas iray matungangan ananak na Dios ya onakseb ed dalin tan miakdol ed saray bibiin ananak na totoo. Bilang dusa, sarayan “angheles [a] nankasalanan” so imbantak na Dios diad singa-prisoan a kipapasen a tinawag a Tartaro.—Genesis 6:4; 2 Pedro 2:4; Judas 6.

10. Anton duaran mansumlangan ya organisasyon so pinmatnag, tan akin a labay na dragon a buagen so ugaw bektan satan so nianak na bii?

¹⁰ Kanian, duaran mansumlangan ya organisasyon so mabitar a pinmatnag—say mangatatawen ya organisasyon nen Jehova ya inlitrato na bii tan say demonikon organisasyon nen Satanas a manaangat ed inkasoberano na Dios. Nepeg a nasolbar so baleg ya isyu nipaakar ed inkasoberano. Balet panon? Si Satanas, a siansia nin isasagar odino igagayugoy to iray demonyo to, et singa sakey a masebeg ya atap ya ayep a manisibar na nadegkeman to. Aalagaren toy pananak na bii. Labay ton buagen iyan tatalaranan lan ugaw lapud amta ton satan so pirmin mamilegro ed mantultuloy a kiwawala to tan ed say mundon uuleyan to.—Juan 14:30.

Sakey ya Ilalak a Laki

11. Panon a deneskribe nen Juan so inkianak na anak na bii, tan akin a say ugaw so tinawag a “sakey ya ilalak a laki, sakey a laki”?

¹¹ Anampot nen 1914 so aturon panaon a panuley na saray nasyon ya anggapoy pibabali na Dios. (Lucas 21:24) Insan, diad eksakton panaon, inyanak na bii so anak to: “Et sikatoy nananak na [“sakey ya ilalak a laki, sakey a laki,” NW] a sikato so [“mangipastol,” NW] ed amin a nasyones a mansetro na balatyang: tan say anak to asamsam angga ed Dios, tan dia ed trono to. Et saman so bii binmatik a linma ed lawak, a sikato so kawalaan na pasen ya intarya ed sikato na Dios, pian diman taganoen da ed sanlibo duanlasus tan anemaplon agew.” (Apocalipsis 12:5, 6) Say ugaw so “sakey ya ilalak a laki, sakey a laki.” Akin ya inusar nen Juan iyan doblin balikas? Ginawa to itan pian ipanengneng so inkamanepeg na ugaw, say abilidad ton manuley ed nasyones a tekep na magenap a pakapanyari. Idadanet met na satan ya agaylan importante tan agaylan maliket ya okasyon iyan inkianak! Gagawaen na satan so manunan papel diad pangisumpal ed sagradon sekreto na Dios. Agayla, sayan ugaw a laki so ‘[mangipastol] ed amin a nasyones [panamegley na] setro a balatyang’!

12. (a) Diad saray Salmos, anto so mapropetikon insipan nen Jehova nipaakar ed si Jesus? (b) Anto so insimbolo na impangiyanak na bii na sakey ya anak a laki a ‘[mangipastol] ed amin a nasyones [panamegley na] setro a balatyang’?

¹² Natan, pamilyar ta itan a balikas? On, oniay mapropetikon insipan nen Jehova nipaakar ed si Jesus: “Sika buyaken mo ra ed lewet a balatyang; sika ibalsak mo ra a mekmeken a singa pomapalba.” (Salmo 2:9) Nipropesiya met nipaakar ed sikato: “Si Jehova ipawit to so kompas na biskeg mo a manlapu ed Sion: Manuley ka ed pegley na saray kakabusol mo.” (Salmo 110:2) Kanian, say impananak ya anengneng nen Juan so maapit a nisiglaot ed si Jesu-Kristo. Aliwan samay impangiyanak ed si Jesus na sakey a birhen sakbay na inmunan siglo na Komon a Panaon (Common Era) tayo; nisay tutukoyen na satan so inkioli lamet nen Jesus ed espiritun bilay nen 33 C.E. Niarum ni, aliwa iyan reinkarnasyon. Noagta saya so inkianak na Panarian na Dios nen 1914, bilang petepeteg lan nagagawa, a say nitronon Ari na satan et si Jesus—a wala la natan ed tawen diad ngalngali la 20 a siglo.—Apocalipsis 12:10.

13. Anto so kabaliksan na ‘inkisamsam na anak a laki angga ed Dios, tan dia ed trono to’?

¹³ Agbalot abuloyan nen Jehova si Satanas a manbuag ed asawa To odino ed kapangiyanak ya anak Ton laki! Bektaman a nianak, say ugaw a laki so “asamsam angga ed Dios, tan dia ed trono to.” Sikato sirin so sigpot a niiyan ed pananalimbeng nen Jehova, a nagnap a mangasikaso ed sayan kapangiyanak a Panarian, say instrumento To parad kapasantos na masanton ngaran To. Ontan met, say bii so ombatik ed sakey a pasen ya intarya na Dios ed sikato diad kalawakan. Naamtaan tayo ed saginonor so dakel nin detalye na satan! No nipaakar ed si Satanas, akaparaan la natan so entablado, a singa panangibaga, parad sakey a makatantandan ebento a mangamper ed sikato pian agto la nasesga lamet so Panarian ed tawen. Anto itan ya ebento?

Bakal ed Tawen!

14. (a) Unong ya ibabaga nen Juan, anton ebento so angamper ed si Satanas pian agto la nasesga lamet so Panarian? (b) Iner apegetan si Satanas tan saray demonyo to?

¹⁴ Ibabaga nen Juan ed sikatayo: “Tan agawa so sakey a baleg a bakal ed tawen: si Miguel tan saray anghel to pinmaway iran akibakal ed dragon: et samay dragon tan saray anghel to akibakal ira. Et ag-ira analo, tan agmet la aromog so dinanman a pasen da ed tawen. Tan nibantak dia ed dalin so baleg a dragon, say daan ya uleg, a manngaran na Diablo tan si Satanas, a sikato so mantila ed lapag na sankamundoan; nibantak dia ed dalin, tan saray anghel to nibantak ira ya alanor ed sikato.” (Apocalipsis 12:7-9) Kanian bilang sakey a dramatikon inkagawa diad pangisumpal na Dios ed sagradon sekreto, si Satanas so apagit, imbasileng manlapud tawen, tan saray demonyo to so nibantak ed dalin a kaiba to. Samay sakey a mamapalikdo ed interon panaayaman a dalin diad malaknab lan tuloy a paraan a sikatoy nagmaliw a dios na satan, so diad kaunoran et apegetan ed kaliberliber na sayan planeta, a ginapoan na impanrebelde to.—2 Corinto 4:3, 4.

15, 16. (a) Siopa si Miguel, tan panon so pakaamta tayo? (b) Akin a matukotukoy a si Miguel so angibasileng ed si Satanas a manlapud tawen?

¹⁵ Siopa so nanggawa ed sayan baleg a pananalo ed ngaran nen Jehova? Kuan na Biblia a si Miguel tan saray anghel to. Balet siopa si Miguel? Say ngaran a “Miguel” et mankabaliksan na “Siopa So Kapara na Dios?” Kanian seguradon interesado si Miguel ed pangiyalangon ed inkasoberano nen Jehova panamegley na pamaneknek to ya anggapo so makapipara ed Sikato. Diad Judas bersikulo 9, sikato so tinawag ya “arkanghel Miguel.” Makapainteres, say titulon “arkanghel” so nausar ed arum a kabiangan na Biblia a manutukoy lambengat ed saksakey a persona: si Jesu-Kristo.b Oniay ibabaga nen Pablo nipaakar ed sikato: “Ta say Katawan a dili onlasor a manlapu ed tawen, pati sakey ya eyag, pati boses na arkanghel, tan say trumpeta na Dios.” (1 Tesalonica 4:16) Say titulon “arkanghel” et mankabaliksan na “pangulo na saray anghel.” Kanian aliwan makapakelaw a sinaglawi na Apocalipsis so nipaakar ed “si Miguel tan saray anghel to.” Say arum a parte na Biblia a ditan et nasasalambit iray anghel a walad pakauley na sakey a matunong a lingkor na Dios so manutukoy ed si Jesus. Sirin, sasaglawien nen Pablo so nipaakar ed ‘ipayawar na Katawan tayo a Jesus a manlapu ed tawen ya iba to so saray angheles na pakayari to.’—2 Tesalonica 1:7; nengnengen met so Mateo 24:30, 31; 25:31.

¹⁶ Saraya tan say arum niran teksto so mangitonton ed sikatayo diad agnasuppiat a konklusyon a si Miguel et anggapoy arum noag si Katawan a Jesu-Kristo lanlamang diad mangatatawen a posisyon to. Natan, diad agew na Katawan, agto labat la basta ikuan ed si Satanas: “Komon ta baaten ka nen Jehova.” Lapud sakey iyan panaon na panangukom, si Jesus, bilang Miguel, et imbantak to so marelmeng a si Satanas tan saray demonikon angheles to manlapud tawen. (Judas 9, NW; Apocalipsis 1:10) Matukotukoy labat a Sikato so nepeg a manggawa ed saya, unong ta Sikato so balobalon nitronon Ari. Si Jesus met imay Bini a nisipan ed Eden, a diad kaunoran et mekmeken toy ulo na Uleg, diad ontan et sikatoy sigpot to lan paandien. (Genesis 3:15) Diad impangibasileng ed si Satanas manlapud tawen, si Jesus so nanggawa na sakey a kiwas a mamaarap ed satan ya unor a panmekmek.

“Manliket Kayo, O Katawenan”

17, 18. (a) Anton reaksion ed tawen so inreport nen Juan nipaakar ed inkaplag nen Satanas manlapud tawen? (b) Anto so maseguron lapuan na maksil a boses a nadngel nen Juan?

¹⁷ Inreport nen Juan so magayagan reaksion ed tawen ed sayan makapakelkelaw ya inkaplag nen Satanas: “Tan nadngel ko so sakey a baleg a boses dia ed tawen, a kuanto, Natan sinmabi la so kilalaban, tan say pakayari tan say nanarian na Dios tayo, tan say pakauley nen Kristo to: ta say manangidalem na saray agagi tayo nibantak la, a sikato so manangidalem ed sikara ed arap na Dios tayo ed agew tan labi. Et sikato so tinalo ra lapu ed dala na Kordero, tan lapu ed salita na impantasi ra; tan agda inaro so saray bilay da angga ed patey. Kanian manliket kayo, O katawenan, tan sikayon manaayam ed sikara.”—Apocalipsis 12:10-12a.

¹⁸ Siopay akanboses ed sayan maksil ya arengel nen Juan? Ag-ibabaga na Biblia. Balet walay miparan kelyaw a nireport ed Apocalipsis 11:17 a nanlapud apaolin 24 a mamasiken diad mangatatawen a pasen da, a ditan et nayarian da lan irepresenta so 144,000 a sasanto. (Apocalipsis 11:18) Tan lapud saray napapasegsegang ya alanaan a lingkor na Dios a wala ni ed dalin so asalita dia bilang “agagi tayo,” maseguron pareho so nanlapuan na sayan balikas. Anggapoy duaruwa a nayarian na sarayan matoor ya ibiang so boses da, lapud ontumbok a tampol so kioli ra kayari na inkibasileng nen Satanas tan saray demonyo to manlapud tawen.

19. (a) Say panumpal ed sagradon sekreto na Dios so mangilukas na dalan ed panggawa nen Jesus na anto? (b) Anto so ipapatnag na say impanawag ed si Satanas a “manangidalem na saray agagi tayo”?

¹⁹ Kakaukolanen na say panumpal ed sagradon sekreto na Dios so pangala nen Jesus na autoridad ed Panarian nen Jehova. Sirin, nilukas so dalan pian sumpalen na Dios so baleg a gagala to ya iliktar iray matoor a katooan. Aliwa labat a saray matakot-ed-Dios a babangatan nen Jesus natan ed dalin so ilaban to, noag pati saramay minilmilyon ya inaatey a walad pakanodnonotan na Dios. (Lucas 21:27, 28) Say impanawag ed si Satanas bilang “manangidalem na saray agagi tayo” so mangipapanengneng ya anggaman saray akusasyon to sumpad si Job so apaneknekan lan palso, sikatoy siansia nin manusubok ed katooran na saray lingkor na Dios ed dalin. Malinew a diad dakel a pankanawnawa et aminpiga ton inulit so akusasyon ton iter na too so amin a wala ed sikato bilang kasalat ed kamarerwa to. Agaylan makapabaing a sinmaew si Satanas!—Job 1:9-11; 2:4, 5.

20. Panon a tinalo na saray matoor a Kristiano si Satanas?

²⁰ Saray alanaan a Kristiano, a nibilang a matunong “lapu ed dala na Kordero,” so mantutultuloy a mantatasi nipaakar ed Dios tan ed si Jesu-Kristo anggaman ed saray panamasegsegang. Diad loob na masulok lan 120 a taon, ipapaimano na sayan Juan a klase iray baleg ya isyu ya alanor ed impanampot na saray Panaon na Gentil nen 1914. (Lucas 21:24, King James Version) Tan say baleg ya ulop so manlilingkor la natan a sitotoor ed dapag da. Anggapo ed saraya so ‘antakot ed saray mamatey na laman, ya agda met nayarian a pateyen so kamarerwa,’ unong a paulit-ulit ya ipapanengneng na saray aktual ya eksperiensya na saray Tasi nen Jehova legan na panaon tayo. Diad salita tan diad dugan Kristianon kondukta, tinalo ra si Satanas, a tuloytuloy dan papaneknekan a sikatoy matila. (Mateo 10:28; Uliran 27:11; Apocalipsis 7:9) Sano napaoli la ira ed tawen, seguradon alay liket na saray alanaan a Kristiano, lapud anggapo la diman si Satanas a mangakusa ed saray agagi ra! Peteg a saya la so panaon pian onebat a sigagayaga so armada na saray anghel ed tawag: “Kanian manliket kayo, O katawenan tan sikayon manaayam ed sikara”!

Sakey a Kalaban a Kasi!

21. Panon so impangitarok nen Satanas na ey-ey ed dalin tan ed dayat?

²¹ Lapud impakaingongotan to ed komatlon kasi odino ey-ey, si Satanas so determinado natan a mamasakit ed katooan panamegley na ey-ey a denisinyo ton dili. Saya so: “Kasi lara so dalin tan dayat: ta say diablo inmakseb ed sikayo, a wala ed baleg a sanok to, ya amta to a daiset la so panaon to.” (Apocalipsis 12:12b) Say impamagit ed si Satanas manlapud tawen so peteg a mankabaliksan na ey-ey ed literal a dalin, a dederalen na masiblet iran totoo a walad panangontrol to. (Deuteronomio 32:5) Mas alodloor ni, say pinagka-kurang nen Satanas a ‘manguley odino maneral’ so mangitatarok na ey-ey ed simbolikon dalin, say sistema na sosyedad na katooan, ontan met ed simbolikon dayat, say magulon lapag na katooan a mismo. Kaleganan na duaran guerra mundial, apatnagan so sanok nen Satanas ed sanok na saray nasyon ya uuleyan to, tan ed saray arum nin denedemonyon sanok a mantutultuloy anggad natan—anggaman agla iratan manbayag! (Marcos 13:7, 8) Balet, anggan panon lay kauges na saray usaren nen Satanas, agbalot naparaan na saratan so makapasinagem ya epekto na komatlon ey-ey, salanti, say kiwas na Panarian na Dios, ed nanengneng ya organisasyon nen Satanas!

22, 23. (a) Anto so ibabaga nen Juan ya agawa sanen nibantak ed dalin so dragon? (b) Panon a posible parad dragon so pamasegsegang ed “bii ya angiyanak ed saman so anak a laki”?

²² Manlapula’d samay makadesyang ya impamagit ed si Satanas, saray agagi nen Jesus a wadia ni ed dalin so nagmaliw a puntirya na pirmin sanok to. Oniay inreport nen Juan: “Et sanen anengneng na dragon a sikato so nibantak ed dalin, inusilan to so bii ya angiyanak ed saman so anak a laki. Et naikdan so bii na duaran payak na baleg ya agila, pian ontekkiab ed lawak, ed pasen to, a diman natagano ed sakey a panaon, tan saray panaon, tan kapaldua na sakey a panaon [ya arawi] ed arapan na uleg.”—Apocalipsis 12:13, 14.

²³ Dia et sinalambit lamet na pasingawey imay niparungtal ed bersikulo 6, a mangibabaga ed sikatayo a kayari na inkianak na ugaw, say bii so ombatik ed kalawakan, ya arawi ed dragon. Nayarin panumamengan tayo no panon a napasegsegang na dragon so bii, lapud ta sikatoy walad tawen tan say dragon et nibantak la diad dalin. Bueno, tandaan a walaray ananak na bii diad dalin, saray bini to. Diad bandad unor na sayan pasingawey et naamtaan tayo ya ipapatnag nen Satanas so sanok to ed sayan bii panamegley na pamapasegsegang to ed bini na satan a bii. (Apocalipsis 12:17) Say nagagawa ed saray bini na bii diad dalin so nayarin ipasen a nagagawa met ed biin mismo. (Ikompara so Mateo 25:40.) Tan say ondarakel a kakaiba na bini diad dalin so makasagmak met ed sarayan panamasegsegang.

Sakey a Balon Nasyon

24. Anto so naeksperiensya na saray Estudyante na Biblia a mipara ed inkiliktar na saray Israelita manlapud Ehipto?

²⁴ Legan na panlalaban ed unonan guerra mundial, saray agagi nen Jesus so matoor a nantultuloy ed panagpulong ed anggaay nayarian da. Ginawa da iya anggaman ed graben isusumpa nen Satanas tan saray masebeg ya alipores to. Say mapublikon panagpulong na saray Estudyante na Biblia so diad kaunoran et ngalngali apatunda. (Apocalipsis 11:7-10) Agawa itan sanen akaeksperiensya ira na singa mipara ed naeksperiensya na saray Israelita ed Ehipto, a nansungdo met ed silong na pirmin panaglames. Diad saman et sikaray maples ya inliktar nen Jehova, a singa ira de-payak na payak na agila, dia ed maligen a desierto na Sinai. (Exodo 19:1-4) Ontan met, kayari na pirmin panamasegsegang nen 1918-19, inliktar nen Jehova iray tasi to, a mangirerepresenta ed bii ya asawa to, dia ed maligen ya espiritual a kipapasen, a singa met ed samay inkaligen na saray Israelita diad desierto. Saya so nipagamor bilang ebat ed pikakasi ra.—Ikompara so Salmo 55:6-9.

25. (a) Anto so piguratibon inyanak nen Jehova nen 1919, a singa met ed impangiyanak to ed saray Israelita bilang sakey a nasyon diad kalawakan? (b) Siopa so manugyop ed sayan nasyon, tan iner so inkitarokan da?

²⁵ Diad kalawakan, piguratibon inyanak nen Jehova so Israel bilang sakey a nasyon, a tataryaan to ira ed espiritual tan pisikal. Mipadpara, manlapud 1919, piguratibon inyanak nen Jehova so bini na bii bilang sakey ya espiritual a nasyon. Aliwan saya imay Mesianikon Panarian a manuuley la ed katawenan manlapu la’d 1914. Imbes, sayan balon nasyon so tugyopen na nakdaan iran alanaan a tasi ed dalin, a nitarok ed maglorian espiritual a kipapasen nen 1919. Lapud sikara natan so natataryaan na ‘nabebetangan dan tagano ed kinepeg to,’ saraya so apabiskeg parad kimey a manatalaran ed sikara.—Lucas 12:42; Isaias 66:8.

26. (a) Panon kabayag imay peryodo na panaon ya asalambit ed Apocalipsis 12:6, 14? (b) Anto so gagala parad peryodo a talora tan kapaldua a panaon, kapigan itan ginmapo, tan kapigan itan asumpal?

²⁶ Panon kabayag iyan impakainawaan na bini na bii ya asawa na Dios? Inkuan na Apocalipsis 12:6 a diad 1,260 ya agew. Tinawag na Apocalipsis 12:14 itan a peryodo bilang sakey a panaon, saray panaon, tan kapaldua na sakey a panaon; diad arum a salita, talora tan kapalduan panaon. Diad tua, satan a duan balikas so parehon manutukoy ed talora tan kapaldua a taon, a no diad Mamaamianen a Kadalinan et manlapud primabera na 1919 anggad loglog na 1922. Sakey iyan peryodo na makarepreskon panagpaabig tan panangorganisa lamet ed nipawil a Juan a klase.

27. (a) Unong ed report nen Juan, anto so ginawa na dragon kayari na 1922? (b) Anto so gagala nen Satanas diad impangibuga to na delap na panamasegsegang sumpad saray Tasi?

²⁷ Agsinmuko so dragon! “Et say uleg angiyuta ed sangi to, ed beneg na bii, na danum a singa sakey ya ilog, pian nitabon komon ed saman ya agus.” (Apocalipsis 12:15) Anto so labay ya ibaga na “danum a singa sakey ya ilog,” odino “delap na danum”? (The New English Bible) Tinukoy nen Arin David nensaman so nipaakar ed marelmeng iran lalaki ya onsusumpa ed sikato bilang “deladelap na inkamakasalanan,” [“ag-agus na saray andi-kakanaan,” Young]. (Salmo 18:4, 5, 16, 17) Say ibubulos nen Satanas natan et panamasegsegang met manlapud saray andi-kakanaan odino ‘makasalanan’ a totoo. Kayari na 1922, angibuga si Satanas na delap na panamasegsegang sumpad saray Tasi. (Mateo 24:9-13) Kalaktip ed saya iray pisikal a karawalan, ‘pamalesa na gulo panamegley na ganggan,’ panangipriso, tan anggan panamatey panamegley na pangibitay, pamaltog, tan pamutot ed ulo. (Salmo 94:20, NW) Lapud asebelan ed direktan pamasakit ed mangatatawen a bii a pinagka-asawa na Dios, say nipabpaabeban Satanas, so masanok ya angataki ed saray nakekeraan a bini na bii diad dalin pian deralen ira, balanglan direkta odino diad paneral to ed katooran da pian naandi so panangabobon na Dios ed sikara. Balet ta mipara ed si Job so determinasyon da: “Angga ed ompatey ak agko ekalen so inkaskey ko a manlapu ed siak”!—Job 27:5.

28. Panon ya amantok so delap na panamasegsegang nen Guerra Mundial II?

²⁸ Sayan maruksan delap na panamasegsegang so amantok legan na Guerra Mundial II. Diad Europa et manga 12,000 a Tasi so impisok ed panangipangawan iran kampo tan prisoan na Nazi, tan ngalngali 2,000 so inatey. Diad silong na saray komander-militar a nanuley ed Italya, Hapon, Korea, tan Taiwan, saray matoor a Tasi so anagmak met na ontan a maruksan panagtrato. Anggan diad saray tatawagen a demokratikon bansa, saray Tasi so sinigensigen na saray grupo na saray Katolikon Aksion, kinakalboan na alkitran tan binalkot na saray bago na manok, insan inaablog ed saray balbaley. Binugak iray Kristianon asamblea tan saray anak na Tasi so pinapaekal ed eskuelaan.

29. (a) Panon so impaneskribe nen Juan ed tulong a manlalapud ag-iilaloan a lapuan? (b) Panon a ‘tinulongan na dalin so bii’? (c) Anto so mantutultuloy a gagawaen na dragon?

²⁹ Sinmabi tulong manlapud ag-iilaloan a lapuan: “Et say dalin tinulongan to so bii, tan say dalin inlukas to so sangi to, tan inakmon to so ilog ya inyuta na dragon ed sangi to. Nen ontan, say dragon apasnokan ed bii, tan nila to a binakal so saray nakdaan a kailalakan to, a sikara so manguunor ed ganggan na Dios, tan wala ed sikara so impantasi nen Jesus [“walaan na kimey a panagtasi nipaakar ed si Jesus,” NW].” (Apocalipsis 12:16, 17) “Say dalin”—saray elementon walad mismon sistema nen Satanas—so angakmon ed “ilog,” odino “delap.” Legan na dekaday 1940, akagamor iray Tasi ed Korte Suprema na Estados Unidos na nantutumbokan a desisyon a pabor ed sikara, tan ed manguuley iran pakapanyari ed arum a dalin a mangitatandoro ed kawayangan na relihyon. Diad kaunoran, “inakmon” na saray Mankakaalyadon (Allied) nasyon so abalbaleg a puersa na saray Pasista a Nazi, kanian nainawaan iray Tasi a nanirap ed silong na saratan a maruksan diktador ya uley. Balet agsigpot a tinmunda so panamasegsegang, lapud say sanok na dragon so mantutultuloy anggad natan, tan sikatoy siansian mibabakal sumpad saramay “walaan na kimey a panagtasi nipaakar ed si Jesus.” Diad dakel iran dalin, saray matoor a Tasi so wala ni ed prisoan, tan wala niran siansia so ompapatey lapud integridad da. Balet diad arum ed sarayan dalin, sagpaminsan a papakepaen na saray autoridad so pananesdes da, tan napanggagayagaan na saray Tasi so babaleg a kawayangan.c Kanian, bilang kasumpalan na propesiya, mantutultuloy ya aakmonen na dalin so ilog na panamasegsegang.

30. (a) Say dalin so mangitatarya na magenap a tulong pian nagawa so anto? (b) Say katooran na saray totoo na Dios so nanresulta ed anto?

³⁰ Diad onian dalan, say dalin so mangitatarya na magenap a tulong pian mantultuloy a napalaknab so kimey na Dios ed manga 235 a daldalin tan napawala so masulok ya anemiran milyon a matoor iran manangipulong na maong a balita. Kaiba iramay nakekeraan a bini na bii, say baleg ya ulop na internasyonal a balon mananisia so manutumbok ed saray ganggan na Dios nipaakar ed pagmaliw a biig ed mundo, malinis a moral, tan panangaro ed agagi, tan tatasian da so Mesianikon Panarian. Say katooran da so onkakanan ebat ed manamalaw ya angat nen Satanas, kanian nipapaniring la so ipapatey nen Satanas tan say sistema to na bengabengatla.—Uliran 27:11.

[Saray paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 185]

‘Inlukas na Dalin so Sangi To’

Say delap na panamasegsegang nen Satanas so imbubuga ed dakel a daldalin sumpad saray alanaan a Kristiano tan saray kakaiba ra. Balet, mabetbet a saray pananguman ed loob na sistema nen Satanas a mismo so nanresulta ed inka-akmon ed satan a delap.

Say delap na panaglusob na saray pangkat tan saray panangipriso ed Estados Unidos so diad kaslakan et inakmon na paborabli iran desisyon na Korte Suprema legay dekada na 1940.

1945: Say maruksan panamasegsegang diad saray dalin a kontrolado na Alemanya tan Hapon so pinatunda na impanbiktorya na saray Mankakaalyado (Allied) nen Guerra Mundial II.

Sanen nipaakseb so pananebel ed saray Tasi nen Jehova ed Dominican Republic, saray Tasi so impriso, sinisiplatan, tan pinepekpek na putan na paltog. Nen 1960, say impan-irangan na diktador a si Rafael Trujillo tan say Simbaan na Romano Katoliko so nanresulta ed impangekal ed pananebel ed saray Tasi nen Jehova.

Say panamaltog, panamool, panagpasoot, panagpekpek, panamairap, tan panamatey ed saray Tasi legan na sibil a bakal diad Nigeria so anampot nen 1970 sanen akobkob na saray puersa na gobierno so sinmian a probinsya a pakakagawaan na sarayan bengatla.

Diad España et nilolooban iray kaabungan tan impanmulta iray Kristiano tan impriso lapud “krimen” a pangitotongtong nipaakar ed Dios tan panggagawa na saray pantitipon na Kristiano. Anampot a siansia so panamasegsegang nen 1970 sanen saray Tasi nen Jehova so naabuloyan a magmaliw a legal a nirehistro, bilang resulta na nauman a totontonen na gobierno parad saray aliwan-Katolikon relihyon.

Diad Portugal et nilasus a kaabungan so ilegal a sinukisok. Sinakitan iray Tasi tan impisok ed prisoan, tan kinompiska iray Biblia ra. Sayan terorismo so ‘naakmon’ sanen, nen 1974 et nanresulta ed pananguman ed gobierno so sakey a rebolusyon na militar tan nipaakseb so sakey a ley a mangiiter na kawayangan parad pantitipon.

Diad Argentina, diad uley na militar a gobierno, saray anak na saray Tasi nen Jehova so ineekal ed eskuelaan, tan saray Tasi ed interon bansa so inaresto lapud pangipupulong da ed maong a balita. Anampot a siansia iyan panamasegsegang nen 1984 sanen legal a binidbir na manuuley a gobierno so Asosasyon na saray Tasi nen Jehova.

[Tsart ed pahina 183]

(Para aktual a format, nengnengen a publikasyon)

1914 Inkianak na Panarian

1919 Inkianak na balon nasyon

1919-1922 Panaon na panagpaabig

1922- Delap na panamasegsegang

[Saray litrato ed pahina 182]

Kasi la so dalin