Saray Reperensya Parad Workbook ed Aral
SETYEMBRE 5-11
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 9-10
“Idayew si Jehova Lapud Karunongan To”
Sakey ya Imbisitan Mayamyaman ya Atumangan
Diad impakapitongtong to’d si Solomon, sikato so sinubok na reyna diad panamegley na “saray mairap a tepet.” (1 Arari 10:1) Say Hebreon salita ya inusar dia et nipatalos a “saray pabitla.” Balet ag-iya mankabaliksan a si Solomon so impibiang na reyna ed agmakana iran ay-ayam. Makapainteres, diad Salmo 49:4, nausar so parehon Hebreon salita pian deskribien iray seryoson tepet nipaakar ed kasalanan, ipapatey, tan karondon. Sirin, nayarin akisingbatan so reyna ed si Solomon nipaakar ed aralem iran tema ya anubok ed kinaaralem na kakabatan to. Insalaysay na Biblia ya “impanon to ed sikato so amin a wala ed puso to.” Bilang resulta, si Solomon et “imbaga to ed sikato so saray amin a tepet to: anggapo so bengatla a niamot ed ari ya agto imbaga ed sikato.”—1 Arari 10:2b, 3.
Sano Ondaak so Inkamabunlok
Nikelawan ed nadngel tan anengneng to, sipapaabeban inmebat so reyna: “Mapalar iraya ya ariripen mo, a manalagey a naynay ed arap mo, tan makadngel na kakabatan mo!” (1 Arari 10:4-8) Anggaman aliber iray kayamanan, agto balet imbagan maliket iray lingkor nen Solomon lapud saratan. Imbes, abendito iray lingkor nen Solomon lapud ta naynay dan narengelan so inter na Dios a kakabatan nen Solomon. Agaylan abig ya alimbawa so reyna na Seba parad totoo nen Jehova natan, a manggagayaga ed mismon kakabatan na mismon Manamalsa tan ed say Anak to, si Jesu-Kristo!
Sakey ya Imbisitan Mayamyaman ya Atumangan
Ontan lay impandinayew na reyna na Sheba ed kakabatan nen Solomon tan say inkaaligwas na panarian to kanian “anggapo la so linawa ed sikato.” (1 Arari 10:4, 5) Tinalosan na arum irayan salita a mankabaliksan a say reyna et “akanganga.” Insuheri ni ingen na sakey ya iskolar a sikatoy nalmay! Balet antokaman so agawa, mankelaw a maong so reyna ed anengneng tan nadngelan to. Inyabawag ton maliket iray lingkor nen Solomon lapud impakadngel to ed kakabatan na ari, tan benendito to si Jehova lapud impangitrono ed si Solomon. Insan inter to’d ari so ankabli iran regalo, a say balitok lambengat et mankantidad na manga $40,000,000 unong ed kaplesan a balor. Nanregalo met si Solomon, ya inter to ed reyna so “amin a pilalek to, anggan anto a kinerew to.”—1 Arari 10:6-13.
Saray Espiritual a Kayamanan
mwbr22.09—w08 11/1 22 ¶4-6
Kasin Antam?
Panon karakel so balitok nen Arin Solomon?
Ibabaga na Kasulatan ya angipawit so ari na Tiro ya si Hiram na apatiran tonelada na balitok ed si Solomon, angiter met na ontan karakel so reyna na Sheba, tan angala na masulok ya 15 tonelada na balitok diad Ofir iray lingkor nen Solomon tan inlugan da iratan ed saray barko. Ibabaga na salaysay ya “say belat na balitok a nanaawat nen Solomon kada taon et 666 a talenton balitok,” odino masulok ya 25 tonelada. (1 Arari 9:14, 28; 10:10, 14) Posible kasi itan? Panon karakel so balitok na saray ari nensaman?
Papanisiaan na saray scholar so sakey ya akaukit ya impormasyon ya mangibabagan angawit na manga 13.5 tonelada na balitok si Faraon Thutmose III na Ehipto (manga 3,500 taon lay apalabas) diad templo nen Amun-Ra diad Karnak. Legan na koma walon siglo B.C.E., angiter so Tiro na masulok ya 4 tonelada na balitok bilang buis ed ari na Asirya ya si Tiglath-pileser III, tan angiter met na ontan karakel ya balitok si Sargon II bilang regalo ed saray dios na Babilonia. Ibabaga ra met ya makakakotkot si Arin Philip II na Macedonia (359-336 B.C.E.) na masulok ya 28 tonelada na balitok ed kada taon diad saray panagminaan na Pangaeum diad Thrace.
Nen asakop na anak nen Philip ya si Alexander the Great (336-323 B.C.E.) so Persianon syudad na Susa, ibabaga ran manga 1,180 tonelada na balitok so nala to ditan tan ngalngali 7,000 tonelada diad interon Persia. Kanian no ikompara ed sarayan impormasyon so ibabaga na Biblia ya karakel na balitok nen Arin Solomon, ag-itan imposible.
SETYEMBRE 12-18
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 11-12
“Pilim ya Maong so Magmaliw ya Asawam”
“Siopay Walad Dapag nen Jehova?”
7 Dakel so naaralan tayo ed agawad si Arin Solomon. Legan ya kalangweran ni Solomon, sikatoy kinmerew na panangigiya nen Jehova. Sikatoy inikdan na Dios na karunongan tan inmatalek To ed sikato so pangipaalagey na makapadinayew ya templo ed Jerusalem. Balet abalang toy pikakaaro tod si Jehova. (1 Ara. 3:12; 11:1, 2) Diad Ganggan na Dios, espisipikon insebel ed Hebreon ari so pangasawa na dakel “pian agniyarawi so puso to.” (Deu. 17:17) Ag-itan inunor nen Solomon, diad saginonor et sikatoy angasawa na 700 a bibii. Tan awalaan ni na 300 ya onkokomaduan asawa. (1 Ara. 11:3) Dakel ed saray asawa to et aliwan Israelita, ya mandadayew ed palson dirios. Kanian agto met tinulok so ganggan na Dios ya agmangasawa na aliwan Israelita.—Deu. 7:3, 4.
Panon Mon Naalwaran so Pusom?
6 Labay nen Satanas ya magmaliw tayon singa sikato—sakey ya rebelde ya agmanguunor ed saray estandarte nen Jehova tan makasarili. Ag-itayo sarag ya puersaen nen Satanas ya mannonot tan onkiwas a singa sikato. Kanian sasalien toy arum a paraan pian nagawa so labay to. Singa bilang, uusaren to ray totoo ed kaliberliber tayo ya naimpluensyaan to la. (1 Juan 5:19) Labay to ya miulop tayo ed sikara, anggano amta tayo ya say piulop ed mauges et “maneral” ed panagnonot tan kakikiwas tayo. (1 Cor. 15:33) Apatitan si Arin Solomon ed satan. Angasawa na dakdakel ya paganon bibii, tan nagmaliw ya “maksil so impluensya rad sikato” tan “kalkalna ran inyarawi so puso to” manlapud si Jehova.—1 Ara. 11:3; paimanod leksab.
“Siopay Walad Dapag nen Jehova?”
9 Balet agbalot ibabaliwala nen Jehova so panggawa na kasalanan. Oniay ibabaga na Biblia: “Sinmanok si Jehova ed si Solomon lapud niyarawi so puso to ed si Jehova . . . , samay amiduan nampanengneng ed sikato tan angipasakbay ed sikato nipaakar ed sayan bengatla, a sikatoy agnepeg a mandayew ed arum a dirios. Balet agto inunor so ingganggan nen Jehova.” Bilang resulta, naandi so panangabobon tan suporta na Dios ed sikato. Agniiter ed saray tomatawir nen Solomon so interon panarian na Israel tan naeksperiensya day dakel ya problema anggan diad tinmumbok iran henerasyon.—1 Ara. 11:9-13.
Saray Espiritual a Kayamanan
Nayarin Naawat To Komon so Pabor na Dios
Tinipon nen Rehoboam iray sundalo to pian labanan iramay nanrebelde. Balet sinmalet si Jehova panamegley nen propeta Semaias, ya imbaga to: “Agkayo milalaban ed saray Israelita ya agagi yo. Pawil ki lad kaabungan yo, ta siak so nanlapuan na sayan inkagawa.”—1 Ara. 12:21-24.
Ag-ira milaban? Nayarin naimadyin mo no panon ya apagaan ya maong si Rehoboam lapud satan! Anto kasi isipen na totoo ed ari ya tinaktakot ton dusaen iray uuleyan to panamegley na “saray latiko” balet ta onatras ya tampol ed sayan makapabiglan impanrebelde? (Ikompara so 2 Awaran 13:7.) Anggaman ontan, say ari tan saray sundalo et “inunor day mensahe nen Jehova tan sinmempet la rad kaabungan da, unong ya imbagad sikara nen Jehova.”
Antoy naaralan tayo? Makabat so pangunor ed Dios anggano nayarin balawen itayo na arum lapud satan. No unoren tayo so Dios, naawat tayo so pabor tan bendisyon to.—Deu. 28:2.
Antoy resulta ed si Rehoboam? Nen agto la intuloy so plano ton milaban ed balon abuo ya panarian, say nampokusan to la et say pangipaalagey na saray syudad diad saray teritorya na tribu na Juda tan Benjamin ya wala nin siansia ed pakauley to. ‘Pinabiskeg ton maong’ so pigaran syudad. (2 Awa. 11:5-12) Tan say mas importante, inunor to iray ganggan nen Jehova. Nen nigalet ed idolatriya so samploran-tribu a panarian na Israel ya uuleyan nen Jeroboam, dakel ya totoo ditan so ‘sinmuporta ed si Rehoboam.’ Oonla rad Jerusalem pian suportaan so dugan panagdayew. (2 Awa. 11:16, 17) Kanian binmiskeg so panarian nen Rehoboam lapud katutulok to.
SETYEMBRE 19-25
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 13-14
“Akin et Kaukolan Moy Mankontento tan Manpaabeba?”
Mansiansian Matoor Tekep na Naspot a Puso
4 Kayari inyabig nen Jeroboam, oniay inkuan to’d propeta na Dios: ‘Mila ka ed siak diad abung, tan manalimasmas ka tan ikdan ta ka na tumang.’ (1 Ara. 13:7) Anto la kasi gawaen na propeta natan? Nepeg to kasin pagustoan so pamaparawes na ari anta kapkapangibaga to ni labat na mensahe na panangukom? (Sal. 119:113) Odino, kasin sarag to met lan awaten so imbitasyon ta singa magbabawi met la so ari? Mayaman si Jeroboam kanian sarasarag toy mangiter na dakdakel a regalo ed saray kakaaro to. No say propeta na Dios et walay iyaamot ton pilalek ed materyal iran bengatla, nayarin magmaliw a baleg a tukso’d sikato so imbitasyon na ari. Balet, oniay ingganggan nen Jehova ed sayan lingkor to: “Agka mangan na tinapay nisay oninum ka na danum, agka ompawil ed dalan a nanlapuan mo.” Kanian oniay mapekder tan malinew ya inyebat na propeta: “No iter mo ed siak so kapaldua na abung mo, agak mila ed sika, agak mangan na tinapay nisay oninum na danum dia ed saya a pasen.” Insan la tinmaynan ed Betel so propeta tan sananey lay dinalan to. (1 Ara. 13:8-10) Diad satan a desisyon to, anton leksion so naaralan tayo nipaakar ed impapuson katooran?—Roma 15:4.
Mansiansian Matoor Tekep na Naspot a Puso
15 Anto ni kasi naaralan tayo ed lingo na samay propetan nanlapud Juda? Ibabaga na Uliran 3:5: “Manmatale’ka ed Jehova ed simoon a pusom, tan agka onsaral ed tapew na dili a pakatalos mo.” Imbes ya intultuloy to komoy manmatalek ed si Jehova a singa ginawa to ed apalabas, diad sayan inkagawa et say nanmatalekan to et say dilin panmoria to. Lapud satan a lingo et naandi so bilay to pati say maabig a ngaran to ed Dios. Talagan ipapabitar na eksperiensya to so kaimportantian na inkamapaabeba tan inkamatoor diad panaglingkor tayo ed si Jehova!
Mansiansian Matoor Tekep na Naspot a Puso
10 Nepeg komon ya atebek na propetan nanlapud Juda so taktikan inusar na masiken a propeta. Sarag to komon a tepetan ni inkasikato, ‘Akin et sananey a too so pangibakian nen Jehova na anghel to anta parad siak iratan a balon instruksion?’ Sarag to met komon a tepetan ni Jehova pian nalinewan to iray bengatla, balet anggapoy ibabaga na Biblia a ginawa to itan. Imbes, ‘sikatoy pinmawil a kaiba so masiken, tan angan na tinapay dia ed abung to, tan inminum na danum.’ Ag-aliketan si Jehova ed satan. Sanen say apalikdon propeta et wala la’d dalan papawil ed Juda, walay leon ya asabat to, tan satan so amatey ed sikato. Talagan makapasinagem so impanampot na inkapropeta to!—1 Ara. 13:19-25.
Saray Espiritual a Kayamanan
Say Kamaongan so Aanapen To
Say sankaimportantian balet a naaralan tayo ed 1 Arari 14:13 et nipaakar ed marakep a kualidad nen Jehova tan no antoy aanapen to ed sikatayo. Imanoen ed satan a teksto a walay maong ya “aromog” to’d si Abias. Mapatnag sirin ya inusisa nen Jehova so puso nen Abias ya anggad walay aromog Ton kamaongan ditan. No ikompara’d pamilya to, unong ed impangibaga na sakey ya iskolar, si Abias so alenleneg a perlas “ed abunton ya angkekelag a bato.” Pinabli nen Jehova iyan kamaongan tan binales to itan, ya impanengneng toy panangasi ed sayan membro na mauges a pamilya.
SETYEMBRE 26–OKTUBRE 2
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 15-16
“Nampakpel si Asa—Sika ey?”
‘Natumangan Ka ed Gagawaen Mo’
Legan na 20 taon, kayarin naapag so panarian na Israel, say Juda et sigpot lan naimpluensiaan na paganon kagagawa. Sanen nagmaliw ya ari si Asa nen 977 B.C.E., anggan say palasyo et naimpluensiaan lay panagdayew ed dios na panag-anak na saray Canaanita. Balet say apuyanan ya awaran na impanuley nen Asa et mangibabagan “ginawa to so maong dia ed saray mata nen Jehova a Dios to. Tan inekal to so saray sangkaili ya altar, tan saray atagey a pasen, tan inggeba to so saray seklang.” (2 Awa. 14:2, 3) Impaekal met nen Asa ed panarian na Juda iray “lalakin balangkantis ed templo” a mangaagamil na sodomiya lapud relihyon. Aliwan satan labat so ginawa nen Asa. Pinaseseg to met iray totoo ya “anapen da si Jehova, a Dios na saray atateng da, tan gawaen da so tunong tan say ganggan.”—1 Ara. 15:12, 13, NW; 2 Awa. 14:4.
Lingkoran si Jehova Diad Interon Puso!
7 Sarag na kada sakey ed sikatayo ya usisaen no kasin say puso tayo et talagan matoor ed Dios. Tepetay sarilim, ‘Kasin desidido ak ya paliketen si Jehova, idepensay dugan panagdayew, tan protektaay totoo to ed mauges iran impluensya?’ Isip mo pay impanpakpel nen Asa pian naekal toy Maaca ya “reyna” na bansa! Ompan anggapo met so kabat mon singa si Maaca, balet nayarin wala ray situasyon ya sarag mon aligey seseg nen Asa. Singa bilang, antoy gawaen mo no walay kapamilyam o maapit ya kaarom a nankasalanan balet agmagbabawi, kanian adispelo? Kasin desidido kan agmo la piulopan? Anto kasi idikta na pusom ya gawaen?
mwbr22.09—it-1 184-185
Asa
Anggaman wala ray panaon ya aliwan makabat iray desisyon nen Asa tan kinmulang so espiritual ya pakatebek to, malinew ya mas importante ni iray maabig ya kualidad to tan say agto impan-apostasya nen saray agawaan ton lingo, ta impasen bilang sakey ed saray matoor ya arin nanuley ed Juda. (2Ar 15:17) Say 41 taon ya impanuley nen Asa et nabotan odino binmansag ed impanuley na waloran ari na Israel, sikara di: Jeroboam, Nadab, Baasa, Elah, Zimri, Omri, Tibni (ya nanuley ed kabiangan na Israel ya kinmontra ed si Omri), tan Ahab. (1Ar 15:9, 25, 33; 16:8, 15, 16, 21, 23, 29) Nen inatey si Asa, nagmaliw ya ari so anak ton si Jehosafat.—1Ar 15:24.
Saray Espiritual a Kayamanan
Kasin Tudtua so Dios ed Sika?
Alimbawa, basaen so propesiya nipaakar ed bayar parad panangipaalagey lamet ed Jerico insan konsideraen so kasumpalan to. Onia so ibabaga na Josue 6:26: “Si Josue imbilin to ed sikara ed panamegley na samba nen saman a panaon, ya inkuanto: ‘Naayew komon ed arap nen Jehova so too ya ontalindeg tan ipaalagey to so sayan syudad na Jerico. Kabalangan na panguloan ya anak to sano iyan to so pangipaletnegan to, tan kabalangan na kayogtanan ya anak to sano ipasen to so saray wangalan to.’” Asabi so kasumpalan ngalngalin 500 taon ed saginonor, ta nabasa tayo diad 1 Arari 16:34: “Dia ed saray agew [nen Arin Ahab] si Hiel a Bet-clita impaalagey to so Jerico. Inggaton to so pangipaletnegan ed sikato ed inkabalang nen Abiram a panguloan ya anak to a laki, tan impasen to so saray wangalan to ed inkabalang na kayogtanan ya anak to a laki a si Segub, unong na salita nen Jehova, a sinalita to ed panamegley nen Josue ya anak nen Nun.” Say tudtua labat a Dios so makapangipuyan ed ontan iran propesiya tan maneguro ed saray kasumpalan da.
OKTUBRE 3-9
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 17-18
“Anggad Kapigan Kayo Agmakapandesisyon?”
Ipanengneng so Pananisia—Manggaway Makabat a Desisyon!
6 Nen wala lad Insipan a Dalin iray Israelita, walay simpli balet importantin dedesisyonan da: No kasin mandayew irad si Jehova odino diad arum ya dios (o dirios). (Basaen so Josue 24:15.) Singa simpli labat itan ya desisyonan, balet bilay so nalalanor. Diad panaon na saray Ukom, aminpigan aliway desisyon na saray Israelita. Tinaynan day Jehova tan nandayew irad saray palson dios. (Ukom 2:3, 11-23) Nen panaon nen Elias, walay kaukolan ya desisyonan na saray totoo na Dios. Pinampili ira nen propeta Elias: Manlingkor irad si Jehova odino diad palson dios a si Baal. (1 Ara. 18:21) Akapasnok si Elias ta agmakadesisyon iray totoo. Ompan ibagam ya main-inomay itan ya desisyonan ta si Jehova labat so duga tan manepeg ya panlingkoran. Diad tua, anggapoy makatunongan a too ya nakombinsin manlingkor ed Baal. Balet “agmakapandesisyon” iray Israelita. Kanian duga labat ya bagaan ira nen Elias ya pilien day sankaabigan ya paraan na panagdayew—say pandayew ed si Jehova.
Indepensa Toy Dugan Panagdayew
15 Kanian lalon naneyag-eyag iramay saserdote nen Baal, ‘inmakis ira na maksil, tan sinalger day laman da na yoro tan solnit, ya anggad tinmuroy dala ra.’ Balet siansia nin anggapoy agawa! ‘Anggapo so boses, anggapoy inmebat, nisay dinmengel.’ (1 Ara. 18:28, 29) Siempre ta talagan anggapo tay Baal! Sikatoy inimbento labat nen Satanas pian napalikdo iray totoo tan ibeneg day Jehova. Balet diad tua, no aliwan si Jehova so pilien tayon katawan, nadismaya itayo labat tan mansumpal ni ingen ed kababaingan tayo.—Basaen so Salmo 25:3; 115:4-8.
Indepensa Toy Dugan Panagdayew
18 Antis a manpikasi si Elias, seguro et inisip na saramay wadman ya ompan si Jehova et singa lanlamang si Baal. Balet, kayari na pikakasi to, seguradon nakal so panduaruwa da. Oniay inkuan na salaysay: “Diad saman say apoy nen Jehova pinmelag, tan inupot to so bagat a poolan, tan say kiew, tan saray bato, tan say sapok, tan pinaekal to so danum a wala ed banawang.” (1 Ara. 18:38) Talagan makapadinayew iyan ebat nen Jehova! Anto kasi reaksion na saramay totoo?
Saray Espiritual a Kayamanan
w08 4/1 19, kahon
Sikatoy Angimano, Sikatoy Nanalagar
Kaunongan Kabayag Imay Kelang ed Panaon nen Elias?
Imbaga na propeta nen Jehova a si Elias ed si Arin Acab ya asingger lan mangangga so abayag lan kelang. Agawa itan diad “komatlo a taon,” salanti, komatlon taon manlapud samay primeron impangipakabat nen Elias nipaakar ed satan. (1 Arari 18:1) Amauran si Jehova kayarin tuloy ya impakabat nen Elias ya ontan lay gawaen To. Ingen, nayarin ikuan na arum a say kelang et angangga legan na komatlon taon na satan, sirin et kulang a taloy taon so imbayag to. Anggaman ontan, namparan inkuan di Jesus tan Santiago a diad saman et ag-inmuran na “taloy taon tan anem bulan.” (Lucas 4:25; Santiago 5:17) Natan, labay ton ibaga kasi, mankokontraan so ibabaga na Biblia?
Andin balot. Amta yo, diad Israel lanti et andukey so panaon na tiagew, a sabien toy anggad anemiran bulan. Maseguro sirin a sanen abaybayag lay tiagew tan talagan mansasnit lay petang, insan nila nen Elias si Acab pian ipakabat so nipaakar ed kelang. Kabaliksan na saya a diad saman et binmayag lay ngalngali anem bulan so kelang. Kanian, sanen imbaga nen Elias so pangangga na kelang diad “komatlon taon” manlapud samay unaan ya impangipakabat to nipaakar ed satan, samay kelang et ngalngali la onabot ed talora tan kapalduan taon. Sirin, talagan linmabas la so “taloy taon tan anem bulan” sanen nantitipon iramay totoo diad Palandey Carmelo pian nanengneng imay agawan baleg a subok.
Kanian, imanoen tayo pa labat iray kipapasen sanen unaan a nila nen Elias si Acab. Papanisiaan na totoo a si Baal so “akalugan ed saray lurem,” say dios a mamapauran pian ontunda so tiagew. No binmayag lan maong so tiagew, nayarin isipen la na saray totoo: ‘Kawalaan la nen Baal ey? Kapigay pamauran to?’ Seguradon adisdismaya iramay managdayew nen Baal sanen impakabat nen Elias ya anggapoy onsabin uran nisay linaew anggad ikerew ton niwala la itan.—1 Arari 17:1.
MAGMALIW YA EPEKTIBO ED MINISTERYO
Atumangan so Balo ya Taga Zarepat Lapud Pananisia To
Isipen pan maong so pagagawa nen Elias ed samay balo. Kakkapangibaga to ni labat ya kayari ton iparaan so kanen dan sanina, mangan ira insan la ra ompatey. Balet antoy imbaga nen Elias? ‘Agka ontatakot. Onla ka tan gawaen mo so singa inkuan mo; balet igawaan mo ak nin unona na melag a tinapay, tan iter mo ed siak, tan insan manggawa ka na parad sika tan ed anak mo. Ta onia so kuan nen Jehova, a Dios na Israel, say kamaw na tapong agnabawasan, anggan say salongkit na larak ag-onkulang, anggad agew a si Jehova mangibaki na uran ed dalin.’—1 Ara. 17:11-14.
‘Iter mi sankaunoran lan kanen mi? Manlulurey ka amo,’ so nayarin ibaga na arum. Balet aliwan ontan so reaksion na samay balo. Anggano dagdaiset so amta to nipaakar ed si Jehova, anisia ed si Elias tan ginawa to so kekerewen na propeta. Talagan baleg itan a subok ed pananisia to—tan ag-alingolingo ed desisyon to!
Agpinaulyan na Dios so balo. Unong ya insipan nen Elias, pinarakel nen Jehova so dagdaiset ya abasto ra kanian agbalot naerasan si Elias, say balo, tan say anak to anggad impelag lamet na uran. On, ‘say kamaw na tapong et agnaupotan, anggan say salongkit na larak agkinmulang, unong a sinalita nen Jehova panamegley nen Elias.’ (1 Ara. 17:16; 18:1) No ag-inter na sayan balo imay kekerewen nen Elias, ompan amay tinapay ya ginawa to manlapud dagdaiset ya tapong tan larak so sankaunoran lan naakan dan sanina. Balet lapud pananisia tan talek tod si Jehova, pinakan to nin unona si Elias.
Naaralan tayod saya ya bebendisyonan na Dios iramay onkikiwas tekep na pananisia. Sano nasusubok so katooran mo tan ipapanengneng moy pananisia, tulongan ka nen Jehova. Sikato so magmaliw ya Manangitarya, Managprotekta, tan Kaaro pian natulongan to kan nasarag iray problemam.—Exo. 3:13-15.
Nen 1898, oniay imbaga na Zion’s Watch Tower ya naaralan tayod istorya na sayan balo: “No sayan bii et tinmulok lapud pananisia, makanepegan ya tulongan na Katawan panamegley na Propeta; no anggapoy pananisia to, sananey lagin balo so napili. Ontan met sirin ed sikatayo—diad nanduruman parte bilay tayo, aliling to et awiten itayo na Katawan diad pasen ya ditan et salien toy pananisia tayo. No ipatnag tayoy pananisia, makaawat tayoy bendisyon; no agtayo ipatnag so pananisia, anggapoy bendisyon.”
No wala ray dadalanen tayon subok, kaukolan ya paigiya tayod Kasulatan tan ed saray publikasyon tayon nibase ed Biblia. Tan nepeg tayon unoren so panangigiya nen Jehova anggan panon kairap. On, nabendisyonan itayo no unoren tayo iyan makabat ya proverbio: “Manmatalek ka ed Jehova ed simoon a pusom, tan agka onsaral ed tapew na dili a pakatalos mo. Dia ed saray amin a dalan mo sikato so bidbiren mo, et sikato itonton to so saray basbas mo.”—Uli. 3:5, 6.
‘LINMA KA DIA PIAN PATEYEN SO ANAKO?’
Wala lamet so nagawan pakasubokay pananisia na sayan balo. “Kayari saraya a bengatla,” so kuan na Biblia, “say anak na bii, ya akankien ed abung, abeblayan; et say sakit to sikato so makapasinagem, ya anggapo so linawa ya atilak ed sikato.” Lapud ag-amta na balo so rason no akin ya ontay agawa, oniay maer-ermen ya imbaga tod si Elias: ‘Anto so pibiangan ko ed sika, O sika ya too na Dios? Linma ka ed siak pian ipanonot mo so kasalanan ko, tan pian pateyen mo so anako?’ (1 Ara. 17:17, 18) Antoy labay ton ibagad saratan ya ansakit ya salita?
Wala kasi anonotan ton agawaan ton kasalanan ya pakakakonsiensiaan to? Inisip to kasi ya say impatey na anak to et dusa na Dios, tan si Elias et mensahero na Dios ya mangawit na patey? Anggapoy ibabaga na Biblia, balet nia so segurado: Agto tinetel so Dios.
Anganko et abigbiglay Elias nen inatey may anak na balo tan ed iisipen na ina a say inyakar to diman so rason ed sayan agawa. Inawit nen Elias so bangkay na ugaw diad kuarto ed tagey insan nampikasi: ‘O Jehova a Dios ko, inyakar mo met so mauges ed balo a dinawesan ko, diad impangiyabuloy mon ompatey so anak to?’ Agnitepel na propeta ya nabalaw so ngaran na Dios no abuloyan Ton naarumay paniirap na sayan maomaong tan maparawes ya bii. Kanian akikasi si Elias: “O Jehova a Dios ko, pikasik ed sika, iyabuloy mo a say kamarerwa na sayan ugaw ompawil komon ed sikato.”—1 Ara. 17:20, 21.
‘NENGNENG MO, SAY ANAK MO MABILAY’
Dinengel nen Jehova so pikakasi nen Elias. Pinarawes na balo so propeta to tan impatnag toy pananisia. Mapatnag ya inyabuloy na Dios ya ompatey imay ugaw lapud sakit ta amta Ton walay nagawan kioli—say sankaunaan ya akarekord ed Kasulatan—a mangiter na ilalo ed saray onsublay ya henerasyon. Kanian nen nampikasi Elias, pinaoli nen Jehova so ugaw. Imadyin mo pay liket na balo nen imbaga nen Elias ya: ‘Nengneng mo, say anak mo mabilay’! Kanian imbaga na balo ed si Elias: ‘Natan amtak a sika so too na Dios, tan say salita nen Jehova dia ed sangim sikato so tua.’—1 Ara. 17:22-24.
Anggapo lay arum ya nabasad 1 Arari kapitulo 17 nipaakar ed sayan bii. Balet lapud positibo so imbaga nen Jesus nipaakar ed sikato, nibagan sikatoy matoor ya nanlingkor ed si Jehova anggad impatey to. (Luc. 4:25, 26) Naaralan tayod istorya to ya bebendisyonan na Dios iramay manggagaway kamaongan ed saray lingkor to. (Mat. 25:34-40) Paneknek itan ya aasikasoen na Dios iray matoor anggan diad saray mairap ya situasyon. (Mat. 6:25-34) Nanengneng met ed sayan salaysay ya pipilaleken tan sarasarag nen Jehova ya paolien iray inaatey. (Gawa 24:15) On, maabig irayan rason ya nodnonoten tayo so balo a taga Zarepat.
OKTUBRE 10-16
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 19-20
“Asingger Kad si Jehova Pian Naligliwa Ka”
Manmatalek Ka ed si Jehova Sano Onkakapuy so Liknaan Mo
5 Basaen so 1 Arari 19:1-4. Balet tinmakot met si Elias nen naamtaan to ya sikatoy labay ya ipapatey nen Reyna Jezebel. Kanian batik ed Beer-sheba. Kinmapuy a maong so liknaan to kanian “kinerew to a sikatoy ompatey la komon.” Akin et ontan so alikna to? Si Elias et aliwan perpekto, “sakey a toon walaan na liknaan a singa sikatayo.” (Sant. 5:17) Nayarin say pakalikna to et agto la sarag tan naknaksawan la. Seguro, inisip to ya anggapoy gunggona na saray sagpot to parad dugan panagdayew, ya anggapo met lanlamang so anguman ed Israel, tan sikato labat la so akeran manlilingkor ed si Jehova. (1 Ara. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Ompan agtayo ilaloan ya ontan so nalikna na sayan matoor a propeta. Balet atalosan nen Jehova so liknaan nen Elias.
Niligliwa na Dios To
13 Anto kasi alikna nen Jehova legan ton sankanengneng manlapud tawen so inar-aro ton propeta ya akarukol kalamor ed silong na kiew tan mikakasin ompatey la komon? Walad Biblia lanlamang so ebat. Nen abaldak si Elias lapud kesaw to, angibaki si Jehova na sakey ya anghel. Sinipeg na anghel si Elias pian nabangon tan imbaga to: “Mangan ka.” Binmangon si Elias, ta angiparaan manaya imay anghel na danum tan ampetang a tinapay. Akisalamat kasi ed samay anghel? Say imbaga labat na rekord et angan tan inminum so propeta insan lamet naugip. Kasin lapud kapuy tan ermen to et aglabat nansalita? Agtayo amta. Nen kien et sikatoy binangon lamet na anghel, ompan palbangon lad saman. Imbaga to lamet ed si Elias ya, “Mangan ka,” tan inkuan to ni ya, ‘say kurangen mo arawi nin tuloy.’—1 Ara. 19:5-7.
Niligliwa na Dios To
21 Ibabaga na Biblia ya si Jehova et anggapod saratan ya mabiskeg a puersa. Amta nen Elias ya si Jehova et agnaromog ed puersad kaliberliber, ya singa si Baal ya panisiaan dan “akalugan ed saray lurem” odino say dios ya mangiiter na uran. Si Jehova so tuan Lapuan na amin ya makapadinayew ya puersa ed kaliberliber tayo, balet siempre, agbalot iratan makapiparad pakayari to. Anggan say katawenan et agto nakargay Jehova! (1 Ara. 8:27) Panon ya akatulong ed si Elias irayan agawgawa? Tandaan, sikatoy natatakot. Balet impamoriad sikato na sarayan agawa ya say Makapanyarin-amin a Dios ya si Jehova et walad abay to, kanian agto nepeg ya takotan si Ahab tan Jezebel!—Basaen so Salmo 118:6.
Niligliwa na Dios To
22 Nen anggapo la may apoy, biglan dinmeen tan walay nadngel nen Elias ya ‘makalnan boses.’ Inabuloyan na satan a boses ya ibalikas lamet nen Elias so nalilikna to, kanian sinansakey to lamet iray pakakaaburidoan to. Anganko et linmemew so liknaan nen Elias. Balet seguradon sikatoy lalon aligliwa ed sinmublay ya imbaga na samay ‘makalnan boses.’ Impaseguro nen Jehova ya papablien toy Elias. Panon? Imbaga na Dios ed sikato no anto ni ray gawaen To pian naandid Israel so panagdayew ed si Baal. On, agbalot asayang so impansagpot nen Elias ta sumpalen ya sumpalen nen Jehova so gagala To. Sakey ni, sikatoy siansia nin usaren na Dios pian nasumpal itan ya gagala, ta walay impagawa lamet nen Jehova ed sikato.—1 Ara. 19:12-17.
Saray Espiritual a Kayamanan
Sakey ya Alimbawa na Dilin-Panagsakripisio tan Katooran
Dakel ed ariripen na Dios natan so mangipapatnag na parehon espiritu na dilin-panagsakripisio. Arum so anaynan ed “daldalin” da, saray anapan day panbilay, pian ipulong so maong a balita ed arawi iran teritorya odino pian manlingkor bilang membroy pamilyan Bethel. Arum so nanbiabiahe ed saray biek-taew pian mankimey ed saray proyekton konstruksion na Sosyedad. Dakel so angawat ed nayarin tatawagen dan abeba iran kimey. Ingen, makabaliksan ya amin so serbisyo na ariripen nen Jehova. Aapresiaen nen Jehova so amin a sibubulos a manlingkor ed sikato, tan bendisionan toy espiritu na dilin-panagsakripisio ra.—Marcos 10:29, 30.
OKTUBRE 17-23
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 ARARI 21-22
“Aligen so Paraan na Panguusar nen Jehova ed Autoridad To”
mwbr22.09—it-2 21
Jehova na Saray Armada
Nen anengneng nen Josue so sakey ya anghel diad pasen ya asingger ed Jerico tan tinepetan to no kasin walad dapag na Israel odino ed dapag na saray kalaban, say ebat to: “Andi, noagta sinmabi ak bilang prinsipe na armada nen Jehova.” (Jos 5:13-15) Nen imbaga nen propetan Micaias ed si Arin Ahab tan Arin Jehosafat ya, “Anengneng koy Jehova ya akayurong ed trono to tan say amin ya armada ed tawen ya akaalagey ed abay to, diad nikawanan to tan diad nikawigi to,” malinew ya say tutukoyen to et saray espiritun ananak nen Jehova. (1Ar 22:19-21) Duga labat sirin so impangusar ed plural form ya “Jehova na saray armada” ta aglabat idedeskribe iray armada na saray anghel bilang grupo na saray kerubin, serapin, tan anghel (Isa 6:2, 3; Ge 3:24; Apo 5:11) noagta idedeskribe met ira bilang organisadon grupo, kanian imbaga nen Jesus ya sarag toy onkerew na “masulok a 12 lehyon na saray anghel.” (Mat 26:53) Nen kinmerew na tulong si Hezekias ed si Jehova, tinawag ton “Jehova na saray armada, ya akayurong ed trono diad tagey na saray kerubin,” mapatnag ya say sankanonot to et samay kaban na sipanan tan saray kerubin ya walad sakob na satan, ya mangisisimbolo ed trono nen Jehova diad tawen. (Isa 37:16; ikompara so 1Sa 4:4; 2Sa 6:2.) Nen apaliberan na saray kalaban so syudad ya panaayaman nen Eliseo, natatakot so lingkor to, pero apabiskeg nen anengneng tod pasingawey ya say kapalandeyan ed paliber na syudad et “napno na saray mandarlang a kabayo tan karwahen pan-guerra,” ya saratan et pigara labat ed dakdakel ya anghel nen Jehova.—2Ar 6:15-17.
“Say Ulo na Balang Laki et say Kristo”
9 Mapaabeba. Si Jehova so sankarunongan ed amin; balet dedengelen to nin siansia so opinyon na saray lingkor to. (Gen. 18:23, 24, 32) Tetepetan to ni ingen iray anghel no walay suggestion da. (1 Ara. 22:19-22) Perpekto si Jehova pero aliwan perfectionist, ta amta to ya aliwa tayon perpekto. Tutulongan to tayo ingen pian nagawaan tayoy duga. (Sal. 113:6, 7) Diad tua, akaparaan ya ontulong si Jehova ed saray lingkor to lapud sikatoy mapaabeba. (Sal. 27:9; Heb. 13:6) Si Arin David et binidbir to ya agawaan to ray responsabilidad to lapud inkamapaabeba nen Jehova.—2 Sam. 22:36.
mwbr22.09—it-2 245
Tila
Papaulyan nen Jehova a Dios ya ‘naimpluensyaan na sakey a katilaan’ iray totoon mas labay day katilaan “pian panisiaan da so aliwan tua” imbes ya say maong a balita nipaakar ed Jesu-Kristo. (2Te 2:9-12) Napatnagan itan ya prinsipyo diad samay agawa nensaman ed ari na Israel ya si Ahab, pigaran siglo lay apalabas. Impaseguro na saray matilan propeta ya manaloy Ahab ed guerra diad Ramot-gilead, balet imbaga na propeta nen Jehova ya si Micaias ya walay mauges ya nagawa. Impaamta nen Jehova ed si Micaias panamegley na pasingawey ya inabuloyan toy sakey ya espiritun pinalsa pian magmaliw ya “manamalikdon espiritu” diad sangi na saray propeta nen Ahab. Labay ya ibaga, inusar na sayan espiritun pinalsa so pakayari to pian ag-ira mangibaga na katuaan, imbes no anto labat so labay dan ibaga tan no anto labat so labay nen Ahab ya narengel ed sikara. Anggano apasakbayan lay Ahab, mas labay to nin siansia so napalikdo ed saray katilaan da kanian bilay to so nagmaliw ya kasalat.—1Ar 22:1-38; 2Aw 18.
Saray Espiritual a Kayamanan
Anto so Tuan Panagbabawi?
4 Pero siempre, walay anggaan na pasensia nen Jehova. Kanian imbaki toy Elias pian ibaga ed si Ahab tan Jezebel no antoy dusa ra—ompatey so interon pamilya ra tan anggapoy nakera! Abigbigla si Ahab tan maer-ermen ed arengel to. Say makapakelaw, sayan malaslastog ya laki et ‘nampaabeba ed arapan nen Jehova.’—1 Ara. 21:19-29.
5 Anggano nampaabebay Ahab nen kinatongtong nen Elias, nanengneng ed saray tinmumbok ya ginawa to ya agan talaga magbabawi. Agto inekal so panagdayew ed Baal diad Israel, tan agto met tinulongan iray sakop to ya ompawil ed si Jehova. Diad inlabas na panaon, wala ni ray pakanengnengan ya agan talaga magbabawi si Ahab.
6 Nen intagar nen Ahab ya miguerra ed Sirya so maong ya ari na Juda ya si Jehosafat, imbaga nen Jehosafat ya maabig no onkonsulta ni rad propeta nen Jehova antis iran miguerra. Nen unaan, aglabay nen Ahab tan imbaga to: “Wala ni sakey a laki a diad panamegley to et nayari tayon ontupleg ed si Jehova; balet kabkabusol ko ta agbalot mangipropropesiya na maabig iran bengatla nipaakar ed siak noagta puro mauges. Say ngaran to et Micaias.” Pero impatawag da lanlamang si propetan Micaias. Duga may inisip nen Ahab! Mauges ya balita so impasabi na sayan propeta. Pero imbes ya magbabawi si Ahab tan onkerew na perdona ed si Jehova, impaipriso toy Micaias! (1 Ara. 22:7-9, 23, 27) Anggano impaipriso to, agto apigilan ya ontua so akapropesiyan nagawa ed sikato. Inatey si Ahab diad saman ya guerra.—1 Ara. 22:34-38.
MAGMALIW YA EPEKTIBO ED MINISTERYO
“Satan et Unong ed Panlabayan Mo”
10 Diad inlalabas na taon, amta tayon tutulongan nen Jehova so “matoor tan makabat ya aripen” ya magmaliw a mas makabat. Lapud satan, nagmaliw ya mas maalwar so aripen antis ton ibaga a say sakey a salaysay ed Biblia et mapropetiko, puera labat no walay malinew a basiyan ed Kasulatan ya talagan mapropetiko itan. Sakey ni, anengneng ya say arum ya eksplinasyon nensaman nipaakar ed tipiko tan antitipiko et mair-irap ya talosan. Saray detalye na ontan ya eksplinasyon—say simbolo tan no siopay isisimbolo to tan akin—et nayarin aliwan malinew, agmainomay ya tandaan, tan mairap ya iyaplika. Manuna ed amin, no say iimanoen tayo et saray posiblin mapropetikon kasumpalan na saray salaysay ed Biblia, nayarin nibaliwala tayo la ray moral tan praktikal a leksion ya naaralan ed saratan. Kanian diad saray literatura tayo natan, nabasa tayo lay mas simpli tan praktikal iran leksion nipaakar ed pananisia, panagsungdo, debosyon ed Dios, tan arum nin importantin kualidad ya naaralan tayod saray salaysay ed Biblia.
11 Panon tayo sirin ya talosan natan so salaysay nipaakar ed si Nabot? Diad mas malinew tan simplin paraan. Inatey itan ya matunong a too lapud nansiansian matoor, aliwan lapud isisimbolo to si Jesus odino saray alanaan. Inunor toy ganggan nen Jehova anggano amta ton say nakalaban to et mauges ya ari. (Num. 36:7; 1 Ara. 21:3) Makaaral tayod alimbawa to, ta anggan siopa ed sikatayo et nayarin napasegsegang lapud panguunor tayod si Jehova. (Basaen so 2 Timoteo 3:12.) Satan ya leksion ya makapabiskeg na pananisia et mainomay ya tandaan, talosan, tan iyaplika na amin ya Kristiano.
12 Balet, kasin isipen tayon saray salaysay ed Biblia et walaan labat na praktikal a leksion tan anggapo lay arum ya kabaliksan na saratan? Andi. Natan et mas mabetbet ya ibabangat na saray publikasyon tayo ya say sakey ya salaysay et mangipanonot ed situasyon ya nayarin mipara ed satan. Balet aliwa lan diad panamegley na tipiko tan antitipiko. Singa bilang, say impanmatoor nen Nabot anggano sikatoy apasegsegang tan nipeligroy bilay to et mangipanonot ed impanmatoor nen Kristo tan saray alanaan. Balet ipanonot met na satan so panmamatoor na ‘arum a karnero’ na Katawan. Say ontan ya malinew tan simplin panangikompara so panagbangat ya labay na Dios.
[Saray paimano ed leksab]
Singa bilang, nabasad libron Aligen so Pananisia Ra iray detalyadon istoryay bilay na 14 ya karakter ed Biblia. Akapokus iratan ed praktikal ya leksion, aliwan diad simboliko odino mapropetikon kabaliksan.
Tua, wala ray nabasad Salita na Dios ya “mairap a talosan,” singa saray arum a sulat nen Pablo. Balet, amin ya angisulat ed Biblia et pinuyanan na masanton espiritu. Satan met lanlamang ya puersa so ontutulong ed saray tuan Kristiano natan pian natalosan da iray katuaan nipaakar ed Dios, kanian anggan “saray aralem a kanonotan” to et mas natalosan tan malinew ed sikatayo anggano limitado so nonot tayo.—2 Ped. 3:16, 17; 1 Cor. 2:10.
OKTUBRE 24-30
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 2 ARARI 1-2
“Sakey a Balibalin Alimbawa na Panangipasal”
No Panon ya Mangipasal Iray Elder Pian Magmaliw ya Kualipikado so Arum
15 Naaralan met ed salaysay nipaakar ed si Eliseo no panon ya nipanengneng na saray brother natan so respeto ed saray eksperiensyadon elder. Kayarin binisita nen Elias tan Eliseo so grupo na saray propeta ed Jerico, nanakar iran dua paonlad Ilog Jordan. Diman et “inekal nen Elias so kawes ton parad propeta tan nilukot to tan impaspas tod danum, tan abelsay” itan. Kayari dan bineltang so amagan dalin, intuloy day nanakar “legan iran mantotongtong.” On, ag-inisip nen Eliseo ya amta to lan amin. Impapuso to so amin ya imbaga na managbangat to anggad inala la na maksil a dagem si Elias. Pinmawil si Eliseo ed Ilog Jordan, impaspas tod danum imay kawes nen Elias tan inkuan to: “Kawalaan nen Jehova a Dios nen Elias?” Tan abelsay lamet so danum.—2 Ara. 2:8-14, NW.
No Panon ya Mangipasal Iray Elder Pian Magmaliw ya Kualipikado so Arum
16 Kasin naimanom ya samay unonan milagro nen Eliseo et pareho ed samay unor ya milagro nen Elias? Antoy naaralan tayod satan? Ag-inisip nen Eliseo ya duma lay panggawa tod bengabengatla lapud sikato la so walaan na autoridad. Imbes, diad impangalig tod paraan nen Elias, impanengneng to ya rerespetoen to so managbangat to. Akatulong met itan pian manmatalek so arum ya propeta ed sikato. (2 Ara. 2:15) Balet kalabas na panaon, legan na 60 taon ya impanlingkor nen Eliseo bilang propeta, sikatoy inikdan nen Jehova na pakayarin manggawa na mas dakel ya milagro nen say si Elias. No sakey kan brother ya ipapasal natan, antoy naaralan mod saya?
Saray Espiritual a Kayamanan
Saray Pabitar ed Libro na Komaduan Arari
2:11—Anto so ‘saray tawen’ a ‘sinegepan nen Elias panamegley na alimbusabos’? Aliwa irayan arawdawin pasen ed pisikal ya uniberso nisay espiritual a pasen a panaayaman na Dios tan saray anghelikon ananak to. (Deuteronomio 4:19; Salmo 11:4; Mateo 6:9; 18:10) ‘Saray tawen’ a sinegepan nen Elias et say atmospera odino liwang tayo. (Salmo 78:26; Mateo 6:26) Say mangapuy-apoy a karwahe ya ombabatik ed liwang na dalin so mapatnag ya angiyalis ed si Elias diad sananey a parte na dalin, a diman so temporaryon nanayaman to. Pigaran taon ed saginonor, peteg a si Elias imay nansulat ed si Jehoram, ya ari na Juda.—2 Awaran 21:1, 12-15.
OKTUBRE 31–NOBYEMBRE 6
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 2 ARARI 3-4
“Alsam so Anak Mo”
“Amtak a Sikatoy Onoli”
7 Say komaduan impamaoli ya nabasad Biblia et samay ginawa nen propeta Eliseo ya sinmalat ed si Elias. Walay kabkabat ya biin Israelita diad Sunem ya makapadinayew so impamarawes tod si Eliseo. Diad panamegley nen propeta Eliseo, inikdan na Dios na sakey ya anak a laki iyan bii tan say masiken lan asawa to, ta anggapoy anak da. Balet kayari pigaran taon et inatey so ugaw. Seguradon maer-ermen iyan ina. Nen inabuloyan na asawa to, sikatoy nambiahe na manga 30 kilometro pian onlad si Eliseo diad Palandey Carmel. Imbaki na propeta so lingkor ton si Gehazi ya unona lad Sunem pian bilayen so ugaw, balet ta agto ayarian. Insan sinmabi so ina na ugaw kaiba toy Eliseo.—2 Ara. 4:8-31.
“Amtak a Sikatoy Onoli”
8 Diad Sunem, linmoob si Eliseo ed abung a kawalaan na bangkay tan nampikasi. Milagro ta abilay imay ugaw tan akaiba to lamet so malikeliket ya ina to! (Basaen so 2 Arari 4:32-37.) Nayarin anonotan na sayan bii imay impikasi nen Hana ya datin agmakaanak, nen inawit toy Samuel ya manlingkor diad tabernakulo: “Si Jehova . . . so mangilasur ed Lubok, tan sikato so mangagwat ditan.” (1 Sam. 2:6) Malinew ya literal a pinaalagey na Dios so ugaw ed Sunem, ya paneknek a sarag Ton paolien iray inatey.
Saray Espiritual a Kayamanan
mwbr22.09—it-2 697 ¶2
Propeta
“Ananak na Propeta.” Impaliwawa na Gesenius’ Hebrew Grammar (Oxford, 1952, p. 418) ya say Hebreon ben (anak na) odino benehʹ (ananak na) et nayarin ontukoy ed “membro na sakey ya asosasyon odino organisasyon (o sakey a tribu, odino antokaman ya grupo).” (Ikompara so Ne 3:8, say literal ya labay ya ibaga na “sakey ed saray managgaway puyok” et “anak na saray managgaway puyok.”) Kanian sirin, saray “ananak na propeta” et nayarin ontutukoy ed grupo na totoon manaayam tan mankikimey a saniiba odino sakey ya asosasyon na saray propeta. Abitla ya sarayan grupo na propeta et walad Bethel, Jerico, tan Gilgal. (2Ar 2:3, 5; 4:38; ikompara so 1Sa 10:5, 10.) Indaulo nen Samuel so sakey a grupon walad Rama (1Sa 19:19, 20), tan ompapaway ya angidaulo met si Eliseo diad panaon to. (2Ar 4:38; 6:1-3; ikompara 1Ar 18:13.) Abitla ed rekord ya nanggawa ray sarili dan panayaman tan angusar iray kagawaan ya binayes da labat, ya mangipapanengneng ya simpli labat so bilay na sarayan totoo. Anggaman kaslakan et saniiba irad sakey ya ayaman tan saniiban mamangan, nayarin walay kanya-kanya dan asainmin ya manlingkor diad arum ya lugar bilang propeta.—1Ar 20:35-42; 2Ar 4:1, 2, 39; 6:1-7; 9:1, 2.
MAGMALIW YA EPEKTIBO ED MINISTERYO
Anengneng nen Eliseo Iray Mandarlang ya Karwahe—Sika ey?
Aanapen na ari na Sirya so propeta na Dios ya si Eliseo tan naamtaan ton walad apadiran ya nipalandey a syudad na Dotan. Sikatoy angibaki ed Dotan na saray kabayo, karwahe parad guerra, tan dakdakel ya sundalo. Ombubutay ni labat so agew, asingger lad syudad iray imbaki to.—2 Ara. 6:13, 14.
Kabangon na lingkor nen Eliseo, pinmaway tan anengneng to ray mangerel ed propeta. “Abagey, katawan ko! Panon so gawaen tayo?” so inkuan to. “Agka antakot; ta saray wala ed sikatayo sikara so dakdakel nen saray wala ed sikara,” so ebat nen Eliseo. Insan oniay impikasi to: “Jehova, pikasik ed sika, lukasan mo so saray mata to, pian makanengneng.” Tan oniay agawa: “Et si Jehova nilukasan to so saray mata na tobonbalo a laki; et anengneng to: et, nia, say palandey napno ed saray kabayo tan saray luganan ya apoy ed liberliber nen Eliseo.” (2 Ara. 6:15-17) Antoy naaralan tayod saya tan ed arum ni ran agawad bilay nen Eliseo?
Anggan apaliberan la na saray Siryano, kalmado si Eliseo lapud sikatoy nanmatalek ed si Jehova tan anengneng toy pakapanyari na Dios ya manalimbeng. Agtayo la makakanengneng na milagro natan, balet amta tayon proprotektaan nen Jehova iray lingkor to bilang grupo. Singa itayo met apaliberan na saray mandarlang ya kabayo tan karwahe. No ‘nengnengen’ tayo iratan panamegley na pananisia tan naynay tayon manmatalek ed Dios, ‘manayam itayod andi kaatapan’ tan bendisyonan itayo nen Jehova. (Sal. 4:8) Amtaen tayo no antoy naaralan tayod arum ni ran agawad bilay nen Eliseo.
NANLINGKOR SI ELISEO ED SI ELIAS
Aminsan, sanen manbabaka si Eliseo, sikatoy inasinggeran nen propeta Elias tan imbuntok tod sikatoy kawes ton parad propeta. Amta nen Eliseo no antoy labay ya ibaga na satan. Kanian sikatoy angiparaan na ponsia, nampatanir ed atateng to, insan tinmaynan pian manlingkor ed si Elias. (1 Ara. 19:16, 19-21) Lapud akaparaan si Eliseo ya manlingkor ed Dios diad anggaay nayarian to, sikatoy inusar nen Jehova tan ag-abayag et sinmalat ed si Elias bilang propeta.
Manga anem taon ya nanlingkor si Eliseo ed si Elias. Legan na satan a panaon, si Eliseo so ‘mangiyiibung na danum ed saray lima nen Elias.’ (2 Ara. 3:11) No mamangan iray totoo nensaman, mantutumpok ira, anggapoy kutsara, tinidor, odino arum ni. Kayari panangan, mangikalbo na danum so aripen ed lima na katawan to pian naurasan iratan. Kanian say arum ed saray kimey nen Eliseo et talagan abebbeba. Anggaman ontan, impasen ton pribilehyo so pagmaliw a lingkor nen Elias.
Diad panaon tayo, dakel a Kristiano so linmoob ed nanduruman klase na sigpot panaon a panaglingkor. Ginawa da itan lapud pananisia, tan labay dan usarey biskeg da pian lingkoray Jehova. Wala ray tinaynan day ayaman da pian manlingkor ed Bethel, diad saray proyekto na panagpaalagey, tan arum ni ra—saray kimey a nayarin ipapasen na arum ya abebbeba. Agnepeg ya ipasen na saray Kristiano ya ag-importante o makapabaing iratan ya panaglingkor lapud papablien a maong nen Jehova iratan.—Heb. 6:10.
NANMATOOR SI ELISEO ED ASAINMIN TO
Antis ya inala na Dios si propetan Elias ed tawen panamegley na alimbusabos, imbaki to ya manbiahe manlapud Gilgal paonlad Bethel. Imbaga nen Elias ya natilak lay Eliseo, balet oniay ebat nen Eliseo: “Agta ka paulyan.” Legan iran manbiabiahe, amiduan imbaga nen Elias ya manalagar lay Eliseo diman balet akilan siansia. (2 Ara. 2:1-6) Singa si Rut ya akilad si Noemi, agsinmian si Eliseo ed si Elias. (Rut 1:8, 16, 17) Akin? Lapud pinabli nen Eliseo so nanlapud Dios ya pribilehyo ton lingkoray Elias.
Balibalin alimbawa si Eliseo ed sikatayo. No walay naawat tayon pribilehyo ed organisasyon na Dios, pablien tayo tan isipen tayon say panlilingkoran tayo et si Jehova. Baleg ya kagalangan itan.—Sal. 65:4; 84:10.
“KEREWEN MO NO ANTO SO GAWAEN KO A NIPAAKAR ED SIKA”
Legan iran manbiabiahe, oniay imbaga nen Elias ed si Eliseo: “Kerewen mo no anto so gawaen ko a nipaakar ed sika, [ed] arapen na kaekal ko a manlapu ed sika.” Singa samay kerew nen Solomon, say kerew nen Eliseo et nipaakar ed espiritual. Kinerew to ya onlad sikatoy ‘mamiduan kabiangan na espiritu nen Elias.’ (1 Ara. 3:5, 9; 2 Ara. 2:9) Diad Israel, say panguloan ya anak a laki et doble so apag ton tawir. (Deu. 21:15-17) Kanian say kekerewen nen Eliseo et say pagmaliw ton mananawir nen Elias ed espiritual. Sakey ni, mapatnag ya labay nen Eliseo so nawalaan na pakpel a singa si Elias, ya ‘nanimon a tuloy nipaakar ed si Jehova.’—1 Ara. 19:13, 14.
Antoy reaksion nen Elias ed kerew nen Eliseo? Inkuan to: “Kinerew mo so mairap a bengatla: anggaman ontan, no nanengneng mo ak sano naekal ak a manlapu ed sika, sikato naani so ontan ed sika; balet no andi, sikato naani so aliwa ya ontan.” (2 Ara. 2:10) Duaray labay ya ibaga na satan. Unona, say Dios so mandesisyon no kasin niiter ed sikatoy kerew to. Komadua, pian niiter itan ed sikato, nepeg a sikatoy mansiansiad si Elias anggan antoy nagawa.