Turismo un Industria Mundial
Di e coresponsal di Spierta! na Bahamas
KI DIA tawata e ultimo biaha cu bo a bisa bo mes: ‘Mi mester di un facansi?’ Podise bo a sinti cu hewon bo mester scapa for di e stressnan di tur dia. Bo a yega di biaha bai un destinacion leu pa facansi? Considera esaki: Poco mas cu un siglo pasa, mayoria hende na mundo no tawata tuma facansi cu regularidad. Ademas, mayoria hende a pasa henter nan bida denter di un par di shen kilometer for di caminda nan a nace. Biaha bai destinacionnan leu djis pa placer of educacion tawata e privilegio di un grupo masha chikito di personanan aventurero of rico. Pero awendia cientos di miles di hende por biaha rond e pais caminda nan ta biba of asta rond mundo. Kico a trece e cambio aki?
Despues di e revolucion industrial, miyones di hende a cuminsa traha den fabrica y den dunamento di servicio. E resultado tawata salarionan mas halto y cu tempo mas cen na nan disposicion. E gran adelanto di tecnologia tambe a crea mashinnan cu a cuminsa haci un parti grandi di e trabou cu antes a rekeri hopi trahado. Esaki a duna hopi hende mas tempo liber. Meimei di siglo 20, e portanan di turismo a dal habri debi na e sircunstancianan ei hunto cu e binida di medionan di transporte mas barata cu por a hiba gran cantidad di pasahero. Anto door di pasa imagennan di luganan leu den casnan rond mundo, television (e industria resien inventa pa comunica cu masa di hende) a stimula e deseo pa biaha.
E resultado tawata un industria mundial di turismo cu a expande rapidamente. E Organisacion Mundial di Turismo (WTO) a pronostica cu e cantidad di hende cu ta biaha internacionalmente lo aumenta for di 613 miyon na 1997 pa 1.600 miyon na aña 2020, y na e tempo ei no tawatin reduccion na bista. E aumento aki den demanda di destinacionnan turistico a ser compaña pa un aumento corespondiente den e cantidad di negoshi, resort y paisnan cu ta ofrece facilidadnan pa turista.
Hopi Pais Ta Subi e Mercado di Turismo
Si e situacion ta ideal, turismo ta un areglo den cua tur esnan envolvi ta beneficia di un manera of otro. E consumido ta scapa di su rutina normal y ta ser malcria, entretene of educa. Pero ki beneficionan tin pa esnan cu ta ofrece servicio na turista? Turismo internacional ta un manera eficas pa paisnan obtene placa of divisa stranhero. Mayoria pais tin mester di divisa stranhero pa paga producto- y servicionan cu nan tin cu importa.
De echo, segun un raport di WTO: “Turismo internacional ta e industria mas grandi na mundo cu ta gana divisa stranhero y ta un factor importante riba e balansa di pago di hopi pais. Na 1996 entrada di divisa stranhero for di turismo internacional a yega 423 mil miyon dollar, surpasando entrada di exportacion di productonan petrolero, di auto, ekipo di telecomunicacion, paña of cualkier otro producto of servicio.” E mesun raport a bisa: “Turismo ta e industria cu ta expande mas rapido cu cualkier otro industria na mundo”, y a representa “te cu 10 porciento di e Producto Nacional Bruto.” Pesei no ta un sorpresa cu mayoria pais ta den e industria internacional di turismo, of ta pura pa drenta den dje, y esei ta conta awor pa asta algun pais di ex-Union Sovietico.
Entrada cu gobierno ta ricibi di turismo ta ser uza pa mehora servicio- y facilidadnan publico, pa subi nivel di educacion y pa cumpli cu otro necesidadnan nacional urgente. Casi tur gobierno ta precupa pa nan ciudadanonan tin empleo. E cuponan di trabou cu turismo ta genera ta yuda satisface e necesidad aki.
Pa demostra e efecto cu turismo por tin riba economia di un pais, considera e ehempel di Bahamas, un nacion chikito asina cu ta consisti di varios isla cu ta keda na boca di golfo di Mexico. E islanan ta keda entre Florida, Merca, y e isla Cuba. Bahamas no tin agricultura comercial na gran escala y casi ningun materia prima. Pero si e islanan aki tin weer cayente, playanan tropical incontamina, un poblacion chikito di mas o menos un cuart miyon hende amabel, y ta keda cerca di Merca. Hende a combina e bentahanan aki pa produci un industria turistico floreciente. Pero kico ta necesario pa duna turista un facansi placentero y safe?
Satisfaciendo Turistanan Djawe
Tempo cu turismo internacional a cuminsa, hopi biahero a keda satisfecho cu e solo echo cu nan por a bishita un pais stranhero, apesar cu e tempo ei biahamento tawata hopi incomodo. Sinembargo, awendia television ta laga hopi hende haya un idea di destinacionnan leu sin cu nan tin cu bandona e comodidadnan di nan cas. Pues awor resortnan tin e tarea dificil di haci e bishita mes, un experencia sobresaliente y na mesun tempo percura e comodidadnan cu e turista tin na cas of asta miho cu esei. Ta bini acerca cu como cu hopi turista ta biaha cu frecuencia, destinacionnan rond mundo ta competi cu otro.
Esaki a duna inicio na atraccionnan y resortnan espectacular. Tuma por ehempel un hotel luhoso masha grandi mes na Bahamas. Segun Beverly Saunders, directora di desaroyo di organisacion di e hotel: “Nan a diseña e luga pa haci bo estadia un experencia inolvidabel. Pero nos meta ta pa bai mas leu. Nos kier pa bo contacto cu e hendenan local tambe ta un experencia inolvidabel.” Con e resortnan ei ta satisface e necesidadnan di nan huespetnan?
E Trabou Tras di Esenario na un Resort
Beverly ta bisa: “Ora nos hotel di 2.300 camber ta yen, nos por tin entre 7.500 pa 8.000 huespet pa satisface pareu. Ta un reto masha grandi pa plania y atende tur e detayenan relaciona cu su operacion. E organisacion necesario pa satisface e necesidadnan di tur e huespetnan aki ta mes tanto cu pa maneha un stad chikito, pero tin mas situacionnan dificil. Nos mester tin cuminda disponibel cu nos huespetnan tin custumber di come na cas. Pero pa e experencia por ta memorabel, nos tin cu ofrece tambe cuminda exotico y facilidadnan di recreo. Den hopi resort 50 porciento of mas di e personal cu ta percura servicio na huespet ta duna servicio di cuminda y bebida.”
Pero toch, manera I. K. Pradhan ta comenta den su articulo “Impacto Socio-Cultural di Turismo na Nepal”: “Di tur e factornan cu ta determina si hende ta echt gosa di nan biahe, no tin ningun otro factor mas importante cu e manera cu e pueblo local ta trata e huespetnan y e sintimento di siguridad cu nan tin.”
Con resortnan turistico rond mundo cu tin exito ta percura satisfaccion maximo riba e terenonan aki? Un ehecutivo cu ta supervisa entrenamento di e resort principal na Bahamas a contesta e pregunta ei asin’aki: “Cu entrenamento, door di enfatisa e comportacion desea, duna instruccion, corigi—pues un buskeda constante pa duna servicio di calidad halto consistentemente. Mayoria hende di Bahamas ta amigabel di naturalesa. Pero ta un tarea hopi dificil pa un hende na trabou ta amigabel, placentero y cu un sonrisa tur ora. Ta pesei nos ta inculca den nan cu ta necesario pa nan atende e funcion cu nan tin cu e mesun profesionalismo cu ta caracterisa un docter, un abogado of un agente di seguro. Nos ta mantene normanan internacional stricto pa tur funcion cu ta contribui na e experencia general di e turista. Mas duro nos traha como team pa logra e normanan aki, mas suave y di un nivel consistentemente halto nos prestacion lo ta.”
E Otro Banda di e Medaya
Si bo a yega di biaha, bo a ripara cu apesar di planiamento cuidadoso, semper ta parce cu tin gastonan cu bo no a spera? Percuradonan di turismo ta experenciando e mesun cos.
Pradhan, cita anteriormente, ta bisa: “Industria di turismo por trece hopi beneficio pa nos sociedad den desaroyo.” Sinembargo, e ta remarca cu si no tuma e medidanan apropiado, “problemanan social incurabel tambe por surgi.” E ta agrega: “[Nos] tin cu ta debidamente prepara door di ta suficientemente conciente di e varios impactonan di turismo moderno.” Na ki problema e tawata referi?
“Maske nan no kier, nacionnan cu ta acomoda gran cantidad di turista casi semper ta experencia un debilitacion serio den nan estilo di bida tradicional. Den algun luga, e cultura local a disparce por completo.” Asina Cordell Thompson, un funcionario halto di Departamento di Turismo di Bahamas, ta describi un efecto secundario cu ta comun. Cu orguyo Thompson ta papia di tur e efectonan positivo cu turismo tawatin riba su pais. Sinembargo, e ta admiti cu bibando den un pais caminda hende cu a bin cu facansi constantemente ta mas tanto cu e poblacion—of ta representa un gran parti di dje—a produci hopi otro efecto imprevisto.
Por ehempel, tin hende cu ta traha cu turista ta haya cu despues di tempo nan ta cuminsa imagina, ekibocadamente, cu e bishitante ta constantemente cu facansi. E habitante local por purba imita e estilo di bida imaginario aki. Otronan no ta ser influencia asina. Pero door di pasa gran parti di nan tempo liber na e luganan di recreo di e bishitantenan, cu tempo nan ta perde nan estilo di bida tradicional. Tin biaha e poblacion ta cuminsa uza e facilidadnan traha pa turista asina tanto cu esei ta pone cu e centronan di comunidad di e cultura nativo ta perde nan atraccion y den algun luga ta asta stop di existi mes.
Hopi destinacion turistico popular internacional ta den un dilema. Nan ta contento cu e placa cu ta drenta door di e fluho di bishitante. Sinembargo, nan ta sinti e peso di problemanan social genera door di industrianan cu a ser crea pa satisface turistanan cu kier entrega na deseonan contra lei.
Turismo Duradero y Responsabel
Como cu algun di e beneficionan mas grandi di turismo moderno ta produci efectonan cu ta menasa su propio existencia, cu mas frecuencia nos ta tende e expresion “turismo duradero y responsabel.” Esei ta demostra cu tin hende a cuminsa realisa cu e beneficionan di corto plaso di algun practica turistico ta rendable pero na mesun tempo ta menasa di ‘mata e galiña cu ta pone webo di oro.’ Si hende kier mantene e industria pa tempo indefini, anto tin algun asunto dificil cu nan tin cu atende.
Algun di e asuntonan cu den futuro cercano hende mester trece den balansa cu otro ta: efecto di turismo riba e medio ambiente, impacto riba cultura nativo, y compatibilidad di e metanan di e resort y mega resortnan cu ta concentra riba ganashi, cu e obhetivonan nacional di e paisnan anfitrion. Ultimo tempo, precupacion tocante siguridad a causa perdida financiero den e industria di biahamento, y cu tempo mester atende esaki. Mester mira ainda con e precupacion aki lo afecta e crecemento di turismo moderno riba termino largo.
E siguiente biaha cu bo dicidi di scapa di bo rutina regular y bai relaha na un resort leu for di caminda bo ta biba, kisas lo bo no balota e industria mundial aki: turismo nacional y internacional.
[Plachi di henter pagina na pagina 15]