Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g03 8/8 pag. 18-20
  • “No Lubida Bo Brolly!”

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • “No Lubida Bo Brolly!”
  • Spierta! 2003
  • Subtema
  • Articulonan Similar
  • Un Pasado Prominente
  • Parasol Religioso
  • Di Dunado di Sombra pa Proteccion Contra Awasero
  • Un Acesorio di Moda
  • Cambio di Moda Atraves di Historia
    Spierta! 2003
  • Dicon Mi Tin Goso den e Trabou di Haci Discipel
    E Toren di Vigilancia Anunciando e Reino di Jehova Dios 2007
Spierta! 2003
g03 8/8 pag. 18-20

“No Lubida Bo Brolly!”

DI UN ESCRITOR DI SPIERTA! NA GRAN BRETANIA

RIBA un dia tipico na Gran Bretania, mayoria hende ta cana cu nan paraplu. Bo no por sa nunca; awasero por yobe. Ora nos ta bai sali cas, nos hendenan ta grita nos: “No lubida bo brolly!” Nos ta sali cu ne, pero cu yen di cos na cabes nos ta lubid’e den bus, den trein of den un negoshi.a Si, mayoria bes nos no ta pensa masha riba e protector portatil aki, pasobra toch ta facil pa nos bira cumpra un otro. Pero no ta semper paraplu a wordo considera di poco importancia.

Un Pasado Prominente

Parce cu e prome paraplunan no tawatin nada di aber cu awasero. Nan tawata un simbolo di status y honor cu hende importante so por a uza. Escultura- y pinturanan miles di aña bieu di Asiria, Egipto, Persia y India ta mustra crianan teniendo parasol riba cabes di gobernantenan pa proteha nan contra solo. Na Asiria, ta Rei so por tawatin parasol.

Atrabes di henter historia parasol a keda como un simbolo di poder, principalmente na Asia. Mas parasol un gobernante tawatin, mas halto su rango tawata. Por ehempel, tawatin un rei di Birmania cu nan tawata yama Señor di e Binticuater Parasolnan. Tin biaha ta e cantidad di dek di e parasol tawata indica e persona su importancia. Parasol di e emperador di China tawatin cuater dek, y esun di e rei di Siam tawatin shete of nuebe. Te awe parasol ta un simbolo di autoridad na cierto paisnan oriental y Africano.

Parasol Religioso

For di tempran den su historia, parasol a haya un conexion cu religion. E Egipcionan di antiguedad tawata kere cu e diosa Nut tawata tapa henter tera cu su curpa, mescos cu un parasol. Pesei nan tawata cana rond cu nan propio “dak” portatil pa nan ricibi su proteccion. Na India y China, nan tawata kere cu un parasol habri ta representa e koepel di shelo. E prome budistanan tawata uza parasol como simbolo di Buda, y hopi bes nan tawata pone un parasol riba top di e koepel di nan monumentonan. Nan ta uza parasol den Hinduismo tambe.

Ya pa aña 500 prome cu nos era, hende a cuminsa uza parasol na Grecia tambe. Nan tawata tene parasol riba cabes di imagen di dios- y diosanan durante festivalnan religioso. E hende mohenan di Atenas tawata laga nan cria tene parasol riba nan cabes ora nan ta cana, pero mayoria hende homber no kier a uza algo asina. Di Grecia e custumber a pasa pa Roma.

Iglesia Catolico Romano a uza parasol como parti di nan articulonan ceremonial. Papa a cuminsa presenta bou di un parasol di seda strepia geel y cora, mientras cu esnan di cardinal y obispo tawata di colo biña of berde. Te dia djawe den basilicanan tin un stul pa Papa cu un ombrellone (un parasol grandi) riba dje, na colonan papal. E cardinal cu ta fungi como cabes di iglesia den e periodo entre morto di un Papa y eleccion di esun siguiente, tambe tin un ombrellone como su emblema personal.

Di Dunado di Sombra pa Proteccion Contra Awasero

Awendia nos ta haci distincion entre paraplu, cu ta contra awa, y parasol, contra solo. Ta Chinesnan, of kisas mohenan Romano di antiguedad, a cuminsa hunta nan parasolnan cu azeta of wax pa nan por sirbi contra awasero. Pero e idea di uza un proteccion contra solo of awasero a disparce na Europa, y ta te den siglo 16 Italianonan, y despues Francesnan, a cuminsa uza nan atrobe.

Den siglo 18, hende mohe na Gran Bretania a cuminsa cana cu paraplu, pero ainda hende homber tawata nenga di cana pronk cu un cos femenino asina. E unico excepcion riba esaki tawata e doñonan di cafe. Nan a mira e bentaha di tin un paraplu na man pa tapa nan clientenan contra awasero ora esakinan tawata sali for di e negoshi pa drenta nan garoshi. Miembronan di clero tambe a haya nan hopi util pa uza den santana si nan mester a haci un sirbishi di entiero den awasero.

Ta Jonas Hanway, un biahero y filantropo, a cambia historia di paraplu na Inglatera. Nan ta bisa cu e ta e prome homber cu tawatin e curashi di cana cu uno publicamente door di Londen. Durante su biahenan den exterior el a mira hende homber ta uza paraplu, y pesei e tawata determina pa resisti e coredonan di garoshi di taxi rabia cu tawata haci bofon di dje y muh’e pa malo cu awa sushi di riol ora nan core pasa banda di dje. Pa 30 aña largo bo por a mira Hanway regularmente compaña pa su paraplu, y na 1786 ora el a muri, homber y mohe tawata cana rond contento cu nan paraplu.

E tempo ei, uza paraplu a exigi hopi esfuerso. Nan tawata grandi, pisa y dificil pa traha cu ne. Nan tawata traha di seda trata cu azeta, of di paña di bela, y nan spaknan y nan stengel tawata sea di palo of di weso di bayena. Door di esei nan tawata dificil pa habri ora nan ta muha, y nan tawata lek tambe. Toch nan popularidad a sigui aumenta, principalmente door cu tawata mas barata pa cumpra un paraplu, cu pa huur un garoshi di taxi ora awa ta yobe. A bin mas y mas trahado di paraplu y tienda di paraplu, y inventornan a cuminsa busca manera di mehora nan diseño. Meimei di siglo 19, Samuel Fox a haya derecho exclusivo riba e model Paragon, cu tawatin un frame di staal fuerte pero no pisa. Telanan menos pisa, manera seda, catuna y lino cubri cu wax a bini na luga di e telanan pisa di antes. E paraplu moderno a nace.

Un Acesorio di Moda

E tempo ei parasol a bira masha popular como un acesorio di moda elegante pa damanan chic na Inglatera. E parasol elegante di hende mohe a cambia cu moda, y a bira mas y mas grandi. Nan a cuminsa fur’e cu tur tipo di seda y satin di colo bibo. Hopi bes e parasol tawata pas cu paña di e dama, y e tawata decora cu adorno di canchi, fraña, sinta, streki y asta pluma. Pa basta tempo despues cu siglo 20 a cuminsa, ningun dama respetabel cu kier a proteha su cutis blanco y delicado no tawata sali cas sin su parasol.

Den añanan 20 di siglo 20, cutis kima di solo a bin na moda, y parasol a casi disparce. E ora ei a yega e era di e cabayeronan di stad. Parti di nan “uniform” tawata un sombre bol, y un paraplu preto sera cu na mes momento a wordo uza como garoti yen di style.

Despues di e di dos guera mundial, tecnologianan nobo a haci posibel pa miho diseñonan di paraplu subi mercado, por ehempel e model cu ta dobla sera, y tambe esnan waterproof di nylon, poliester y plestik. Ta un par di negoshi so a sobra caminda nan ta traha paraplu fini y caro na man. Pero awendia fabricanan ta produci paraplu na masa, barata, y na tur colo y tamaño, for di e style grandi cu por tapa dos persona, y e model pa patio, te na e model di 15 centimeter cu ta dobla sera y pas den un tas di hende mohe.

Maske un tempo hende a yega di mira paraplu como un luho y un simbolo di bo status, awendia casi tur hende por afford uno, te cu e ta un di e articulonan cu hende ta perde mas tanto. E ta un manera sumamente util pa bo scapa di solo y awasero unda cu bo ta biba na mundo. Y awor cu tin cada bes mas tanto advertencia contra canamento den solo, su uzo original, esta, pa tapa solo, ta biniendo bek na moda. Pues, kisas mas aworo ora bo ta sali cas, nan lo corda bo: “No lubida bo brolly!”

[Nota]

a “Brolly” ta e palabra di tur dia cu nan ta uza pa paraplu na Inglatera.

Tips pa Cumpra y Cuida Bo Paraplu

Bo mester dicidi sea pa un paraplu cumbiniente of uno resistente. E model mas barata cu ta dobla sera y cu ta pas facilmente den un saco di bo paña por tin menos spak, pero e ta menos resistente ora biento ta supla duro. Di otro banda, e tipo convencional cu no ta dobla bira chikito por costa mas tanto, pero por lo general e ta wanta biento miho, y e ta mas duradero. Un bon paraplu por dura bo hopi aña. Cua model cu bo scohe, corda proteh’e di beskem y frusto door di lag’e habri pa seca completamente prome cu bo ser’e bek. Door di ward’e den su estuche e ta keda limpi y liber di stof.

[Plachinan na pagina 19]

Un cria ta tapa solo pa un rei Asirio

Un hende mohe di antiguo Grecia cu paraplu

[Reconocemento]

Pinturanan: The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck

[Plachi na pagina 20]

Un parasol, rond di aña 1900

[Reconocemento]

Culver Pictures

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti